مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز - Journal Of Dentistry
سال:1379 | دوره:2 | شماره:3 (مسلسل 3) |تعداد مقالات:8

Dry Socket:این عارضه به علت Extraction که اخیرا انجام شده و حفره استخوانی در مرحله نخستین ترمیم از پوشش توسط لخته بازمانده است، ایجاد می گردد. لایه استخوانی عفونی گردیده و شروع به از بین رفتن می کند و یک لایه جدید از استخوان سالم از زیر شروع به فرم گرفتن می نماید. در این مرحله، درد شدید است و آنرا dry socket می نامند. درمان شامل: پر کردن حفره استخوانی با مواد دارویی است که شامل "اوژنول" هر 2-3 ساعت بمدت 5 روز است تا رشد استخوان جدید رخ دهد.Dry Socket بدلایل مختلف امکان وقوع دارد، جریان خون ضعیف ناحیه (معمولا در فک پایین) یا ایجاد مکش در محیط دهان در 24 ساعت اولیه در موضع دندان بیرون آورده شده، سیگار کشیدن، مکیدن، سرفه، عطسه و ...

طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD) ذخیره، بازیابی و تجزیه و تحلیل اطلاعات را آسان می کند. هدف ICD ثبت، تجزیه و تحلیل و مقایسه اطلاعات در مورد بیماریها و مرگ و میر می باشد. یکی از کتب تخصصی در زمینه طبقه بندی بیماری ها، ICD-DA است که اطلاعات مورد نیاز کلیه کسانی که در زمینه اختلالات دهان و دندان فعالیت می نمایند را طبقه بندی و کدگذاری می نماید.

حفظ و ترمیم دندان های منفردی که در ناحیه اپیکالی کرست استخوان آلوئول به علل مختلف مانند پوسیدگی، شکستگی تاج، پرفوریشن و یا تحلیل خارجی دچار آسیب شده اند به راحتی میسر نمی باشد. در این موارد دندانپزشک می بایست در مورد حفظ ریشه دندان یا کشیدن آن تصمیم گیری کند. درمان های انتخابی بدنبال کشیدن ریشه شامل جایگزینی دندان از دست رفته با انواع پروتز یا ایمپلنت می باشد اما در صورتی که حفظ ریشه دندان مورد نظر باشد درمان های انتخابی شامل جراحی افزایش طول تاج کلینیکی (crown lengthening) و یا orthodontic forced eruption می باشد. جراحی crown lengthening بخصوص در ناحیه قدامی بالا از نظر تامین زیبایی با مشکلات قابل توجهی همراه است. انجام جراحی پریودنتال جهت افزایش طول تاج دندان و برقراری عرض بیولوژیک، مستلزم برداشتن مقدار زیادی استخوان پشتیبان از دندان های مجاور است. لذا در این موارد forced eruption (F.E) بعنوان یک درمان انتخابی مطرح می باشد.بر اساس وضعیت کلینیکی دندان و اهداف درمانی مورد نظر، دندانپزشک می تواند از F.E. همراه با supracrestal fiborotomy و یا F.E. بدون فیبروتومی استفاده کند. این مقاله به معرفی دو مورد کلینیکی در این زمینه می پردازد.

هدف از این تحقیق بررسی امکان اثر القایی بافت همبند مخاط کراتینیزه کام بر روی تمایز مخاط غیر کراتینیزه مخاط آلوئول است.یازده بیمار 19 تا 46 ساله سالم از بیماران دانشکده دندانپزشکی شیراز با خصوصیت داشتن لثه کراتینیزه کمتر یا مساوی 2 میلیمتر در سطح لابیال یا باکال حداقل یک دندان قدامی یا پری مولار و فقدان پریودونتیت یا ژنژیویت در آن منطقه (یک دندان مزیال و دیستال به انضمام دندان مورد آزمایش) در این تحقیق شرکت نمودند. اندازه گیری های اولیه شامل اندازه عمق سالکوس، میزان تحلیل و عرض لثه کراتینیزه پس از آموزش بهداشت دهان و جرمگیری در صورت لزوم انجام گرفت. در منطقه گیرنده فلپ موکوزال با حداقل ضخامت در ناحیه خط موکوژنژیوال دندان مورد آزمایش و یک دندان مزیال و دیستال به آن انجام گرفت. سپس بافت باقیمانده بر روی استخوان برداشته شد. در منطقه دهنده (کام) پس از ایجاد فلپ موکوزال نازک یک قطعه بافت همبندی به ضخامت 1-2 میلیمتر برداشته شد و در محل گیرنده قرار داده شد و به مخاط و لثه اطراف بخیه گردید و با بخیه فلپ موکوزال در مرحله بعد این قطعه بافت همبندی کاملا پوشیده گردید. بخیه ها پس از یک هفته برداشته شد و تا شش ماه بیماران تحت مراقبت بودند. شش ماه پس از عمل جراحی اندازه گیری های کلینیکی قبل از عمل تکرار و نمونه برداری از منطقه پیوند خورده و نیز از مخاط دست نخورده اطراف انجام گرفت و پس از آماده نمودن بافت با میکروسکوپ نوری بررسی گردید.در بررسی کلینیکی میزان لثه کراتینیزه و چسبنده دندان مورد آزمایش و دندان های مزیال و دیستال آن افزایش قابل توجه نشان می داد.در مطالعه بافت شناسی در 80 درصد موارد علایم کراتینیزاسیون در اپی تلیوم مشاهده گردید و در 30 درصد موارد وجود دسته های متراکم کلاژن دریافت همبند مشاهده شد.این مطالعه نشان می دهد که پیوند بافت همبند بکار برده شده تا حدودی قادر به تغییر خصوصیات سلولهای بالغ بافت غیر کراتینیزه است.

Headgear یکی از وسایل درمانی در تکنیکهای مختلف. ارتودنسی است که Norman W. Kingsley آنرا معرفی نمود. بیومکانیک سیستم نیروی عامل در انواع آن همیشه مورد توجه محققین بوده است. تجزیه و تحلیل نیروها با روشهای محاسبه دستی همگی بر مبنای Rigidity تمام اجزا (حتی کمان خارجی) انجام گردیده است. این تحقیق با هدف ارزیابی سیستم نیروهای وارده در نوع سرویکال به انجام رسیده است. دقیق ترین شیوه موجود، روش المان محدود (FEM) می باشد که یک روش حل عددی برای یافتن نیرو و گشتاور و ... است.بدین منظور یک مدل سه بعدی از Cervical Headgear با طول متوسط کمان خارجی توسط نگارنده طراحی گردید. مزیت عمده این تحقیق در نظر گرفتن مجموعه تغییر شکل های الاستیک بازوی خارجی و دیگر اجزا این مدل می باشد.تمایل به حرکت در جهت اکسپاند شدن در کمان داخلی و حرکت باکالی مولر انتهایی و وجود حداکثر نیروهای محوری در محل اتصال بازوی خارجی به داخلی از یافته های این تحقیق بوده است.روش انجام این تحقیق با توجه به احتساب تغییر شکل الاستیک کمان خارجی در مجموعه مقالات موجود در مورد Headgear سابقه نداشته است.

در بسیاری از ناهنجاری های اسکلتی دندانی علاوه بر اختلالات قدامی خلفی اغلب عدم تناسب در ابعاد عمودی نیز مشاهده می گردد. این اختلالات از اوربایت زیاد تا اوپن بایت متغیر می باشد. با توجه به اینکه درمان و نگهداری نتایج حاصله درمان اکلوژن های عمودی بسیار مشکل تر از مال اکلوژن های سایر ابعاد می باشد. لذا اطلاع کافی از بالانس عمودی استخوانهای سر و صورت در تشخیص و طرح درمان این گونه ناهنجاری ها بسیار مفید و موثر خواهد بود. در این بررسی که بر روی یک گروه 2365 نفری از دانش آموزان 9 تا 11 ساله دبستانهای مختلف سطح شهر شیراز انجام پذیرفته شیوع اوپن بایت قدامی 3.08 درصد و میزان این شیوع در سن 9 سالگی نسبت به سنین 10 و 11 سالگی افزایش نشان می دهد. همچنین بیشترین میزان اوپن بایت همراه با مال اکلوژن کلاس II مشاهده گردید.

استفاده از روکشهای موقت فلزی (S.S.Crown) جهت نگهداری و حفظ دندانهای شیری که تحت درمان اندودنتیکس قرار گرفته و یا توسط عواملی چون پوسیدگی شدید، هیپوپلازی و تروما از نظر ساختمانی دچار تخریب شدید شده اند روشی متداول و مفید بوده و قادر است تا مدت زمانی که دندانهای دایمی جایگزین این دندانها می شوند از آنها محافظت نماید. در کنار مزایا و محاسنی که این روکشهای موقت در دندانپزشکی کودکان دارند، در صورتی که به نحو صحیح و با دقت کافی کار گذاشته نشوند ممکن است باعث بروز عوارض بسیاری از جمله ناراحتی های لثه و پریودنشیم، نهفته ماندن دندانهای دایمی مجاور و ایجاد اختلال در اکلوژن بیمار گردند. نقص در دو فاکتور adaptation و extention لبه های کراون معمولترین و مهمترین دلیلی است که در ایجاد التهاب لثه و ناراحتی های پریودنشیم در طولانی مدت نقش داشته و در نهایت می تواند منجر به بروز عفونت در ناحیه و از دست رفتن دندان شیری بدنبال آن گردد. با توجه به موارد ذکر شده پیشنهاد می شود در صورتیکه امکان بازسازی دندانهای شیری تخریب شده توسط اعمال و تکنیکهای متنوع و مطمئن ترمیمی وجود دارد از گذاشتن روکشهای موقت بر روی دندان شیری صرفنظر کرده و استفاده از این روکشها را تنها محدود به مواردی ساخت که راه دیگری جهت حفظ و نگهداری نسج تخریب شده دندان وجود ندارد.هدف از این مقاله شناخت و توجه بیشتر به عوارض احتمالی روکش های موقت فلزی در کنار مزایا و محاسن آنها و همچنین تاکید بیشتر بر ترمیم و بازسازی صحیح دندانهای شیری تخریب شده توسط مواد و روشهای گوناگون ترمیمی می باشد.