تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران
سال:1379 | دوره:- | شماره:9 |تعداد مقالات:3

در این تحقیق ویژگی های آناتومیکی، شیمیایی و خمیر کاغذ چوب در دو گونه ممرز و انجیلی مورد مطالعه قرار گرفته است. میانگین طول الیاف چوب گونه ممرز 1.4 میلیمتر و میانگین قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره الیاف آن به ترتیب 18 میکرون و 3.37 میکرون اندازه گیری شده است. میانگین طول الیاف، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره الیاف چوب گونه انجیلی به ترتیب 1.35 میلیمتر، 17.3 و 3.48 میکرون بدست آمده است. میزان سلولز چوب گونه ممرز به طور متوسط 48.5 درصد و لیگنین آن 17.5 درصد و میانگین سلولز و لیگنین چوب انجیلی به ترتیب 46.1 درصد و 21.5 درصد اندازه گیری شده است.نتایج این تحقیق نشان می دهد که در اثر افزایش قلیاییت فعال بازده خمیر کاغذ و عدد کاپا نیز کاهش می یابد. بازده خمیر کاغذ ممرز در قلیاییت فعال 14 درصد 49.6 و در 20 درصد 43.94 درصد و بازده خمیر کاغذ چوب انجیلی در قلیاییت فعال 14 درصد 43.04 درصد و در 20 درصد 37.79 درصد شده است.

همگام با توسعه صنعت تخته خرده چوب لازم است که اقداماتی در جهت افزایش کیفیت محصول تولید شده (هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی) و نیز کاهش هزینه های تولید صورت گیرد. دستیابی به چنین اهدافی تنها با تحقیقات گسترده و کاربردی در این صنعت میسر می باشد.در این بررسی از گونه چوبی اکالیپتوس کاملدولنسیس، تخته های آزمایشگاهی ساخته شده است. همچنین از سه میزان چسب 9، 10 و 11 درصد (بر اساس وزن خشک چسب) و سه زمان پرس 5 و 6 و 7 دقیقه به عنوان کامل متغیر استفاده گردیده و سپس اثر مستقل و متقابل این عوامل بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته های ساخته شده مورد ارزیابی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از این بررسی ها به شرح زیر ارایه می شود: نتایج حاصل از اندازه گیری مقاومت خمشی تخته خرده چوب های ساخته شده از گونه اکالیپتوس نشان می دهد که تخته های تهیه شده در شرایط 11 درصد چسب و زمان پرس 7 دقیقه دارای بیشترین مقاومت خمشی و تخته هایی که در شرایط 9 درصد چسب و زمان پرس 5 دقیقه تهیه شده اند پایین ترین مقاومت خمشی را داشته اند.همچنین نتایج حاصل از اندازه گیری مدول الاستیسیته (MOE) تخته خرده چوب های ساخته شده نشان می دهند که تاثیر میزان چسب مصرفی و زمان پرس بر MOE تخته خرده چوب اثر معنی داری داشته، به طوری که میانگین MOE تخته خرده چوب های تهیه شده در شرایط 11 درصد چسب و زمان پرس 7 دقیقه در مقدار حداکثر بوده و در میزان چسب 9 درصد و زمان پرس 5 دقیقه به پایین ترین حد خود رسیده است.آزمایش های تعیین مقاومت چسبندگی داخلی (IB) تخته های تهیه شده نشان داده است که میزان چسب و زمان پرس تاثیر مستقل معنی داری بر IB داشته ولی دارای اثر متقابل معنی داری نمی باشند، به طوری که مقدار IB با افزایش میزان چسب افزایش یافته ولی با افزایش زمان پرس از 6 به 7 دقیقه مقاومت چسبندگی داخلی کاهش یافته است، به طوری که آرمانی ترین شرایط برای ساخت تخته هایی با مقاومت چسبندگی داخلی زیاد شرایط ساخت، 11 درصد چسب و زمان پرس 6 دقیقه به دست آمده است.نتایج آزمایش های واکشیدگی ضخامت بعد از 2 و 24 ساعت نشان داده است که افزایش میزان چسب و زمان پرس باعث کاهش واکشیدگی ضخامتی تخته های تهیه شده گردیده است به طوری که در شرایط ساخت 9 درصد چسب و زمان پرس 5 دقیقه بیشترین واکشیدگی ضخامتی و در شرایط 11 درصد چسب و زمان پرس 7 دقیقه کمترین واکشیدگی ضخامتی بدست آمده است.

به منظور اندازه گیری خواص مهم مکانیکی چوب گونه ممرز Carpinus betulus L. در ناحیه ویسر، با رعایت اصول آیین نامه D-143 استاندارد ASTM برای آزمایش نمونه های کوچک و سالم جور از این گونه در منطقه ویسر از سه درخت نمونه به طور تصادفی، نمونه برداری و خواص مکانیکی آن در دو حالت سبز و خشک اندازه گیری گردید. اثر ارتفاع، جهات جغرافیایی و میزان رطوبت چوب، در نمونه های آزمایشی بوسیله تجزیه واریانس و آزمون F معین و جهت تعیین بهترین نمونه ها، گروه بندی دانکن در دو سطح 5% و 1% انجام گرفت. نتایج این بررسی نشان دهنده آن است که در این رویشگاه از نظر خواص مکانیکی، در جهات مختلف جغرافیایی و نیز ارتفاعات مختلف تنه از سطح زمین می توان از تفاوت های موجود چشم پوشی نمود. بررسی میانگین های بدست آمده نشان می دهد که اثر رطوبت به رغم اکثر موارد، در مورد مقاومت در برابر ضربه چوب بسیار ناچیز و در حد صفر است. همچنین سختی چوب در جهات جانبی و انتهایی در حالت سبز تفاوت چندانی ندارند در حالیکه بعد از خشک شدن سبب برتری سختی سطح عرضی به میزان 30% می گردد. اثر رطوبت در مقاومت به کشش عمود بر الیاف نیز در حد بسیار ناچیزی قرار دارد. تغییرات خواص مورد بررسی در طول تنه درخت و در دو حالت سبز و خشک در جدول ها و نمودارهای شماره 15-1 نشان داده شده است.