تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال:1390 | دوره:19 | شماره:1 (پیاپی 43) |تعداد مقالات:18

بررسی سازگاری گونه های غیربومی در موطن جدید، امری ضروری پیش از کاشت گسترده آنها در هر کشوری است. به منظور بررسی روند رشد و بقا چهار گونه درختی از خانواده کاج شامل Pinus pinea، Pinus ponderosa، Picea abies و Abies alba، هر کدام در کرتی (plot) به مساحت 1600 مترمربع به تعداد 121 اصله نهال (11×11) به فاصله کاشت 4×4 متر در سال 1362 در عرصه جلگه ای ایستگاه تحقیقاتی چمستان- نور در استان مازندران کاشته شدند. اندازه گیری شامل صفات کمی (قطر برابرسینه، ارتفاع کل، ضریب قدکشیدگی و متوسط رویش قطری، ارتفاعی و حجمی سالیانه در هکتار) و کیفی ]زنده مانی و کیفیت تنه (دوشاخگی، راست بودن و هرس طبیعی)] در پایان 24 سالگی بود. دو ردیف از هر طرف کرت به عنوان حاشیه حفاظتی (بافر) از آماربرداری حذف گردیدند و آماربرداری به صورت صددرصد انجام شد. در نهایت داده ها با آزمون تجزیه واریانس یک طرفه (به احتمال 95 درصد) در محیط SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بیشترین و کمترین درصد زنده مانی به ترتیب بهPicea abies  (82 درصد) و Pinus ponderosa (53 درصد) اختصاص داشت. از لحاظ کیفیت تنه بهترین کیفیت تنه به ترتیب به گونه های Picea abies و Abies alba و کمترین کیفیت تنه به ترتیب به گونه های Pinus pinea و Pinus ponderosa اختصاص داشتند. بیشترین و کمترین قطر برابرسینه به ترتیب به Pinus pinea با میانگین 28.2 سانتی متر (رویش قطری سالیانه 11.7 میلی متر) و Pinus ponderosa و Abies alba به ترتیب با میانگین 11.6 و11.7  سانتی متر (رویش قطری سالیانه 4.8 و 4.9 میلی متر) تعلق داشت. بیشترین و کمترین ارتفاع به ترتیب به Pinus pinea با متوسط 11.6 متر (رویش ارتفاعی سالیانه 48.4 سانتی متر) و Pinus ponderosa با متوسط 5.29 متر (میانگین رویش ارتفاعی سالیانه 22.0 سانتی متر) اختصاص یافت.

هدف این تحقیق بررسی ارتباط بین پهنای حلقه های رویشی درختان بلندمازو در جنگلهای سراوان گیلان با تغییرات اقلیم منطقه می باشد. بدین منظور با استفاده از روش مطالعه اقلیم شناسی درختی (Dendroclimatology) و از طریق نمونه برداری با مته سال سنج به مطالعه روابط بین این دو عامل پرداخته شد. اطلاعات آب و هوایی از ایستگاه هواشناسی رشت بدست آمد. در این بررسی پهنای حلقه های رویشی بلندمازو با بارندگی ماههای می (اردیبهشت) تا جولای (تیر) همبستگی مثبت و با حداکثر دمای جولای، حداقل دمای نوامبر (آبان) و نیز با متوسط دمای جولای و متوسط دمای نوامبر همبستگی منفی نشان داد.

این تحقیق با هدف پیش بینی احتمال حضور تیپ های جنگلی با استفاده از رابطه آنها با متغیرهای توپوگرافی در سری یک جنگل آموزشی شصت کلاته گرگان، به مساحت 1714 هکتار انجام شد. نمونه برداری بر اساس ترکیبی از روشهای منظم- تصادفی (سیستماتیک) و خوشه ای- تصادفی انجام شد و 249 قطعه نمونه با مساحت 0.1 هکتار در سطح منطقه (به غیر از مناطق جنگل کاری شده) برداشت گردید. نوع گونه و قطر برابر سینه درختان با اندازه بیش از 12.5 سانتی متر برداشت و موقعیت جغرافیایی در هر قطعه نمونه با دستگاه GPS ثبت شد. در هر قطعه نمونه با توجه به سهم بیشتر درختان قطور در تاج پوشش، 10 درخت قطور انتخاب و درصد فراوانی هر گونه برای تعیین تیپ محاسبه گردید. چهار تیپ انجیلی- افرا همراه با ممرز، راش- ممرز، ممرز- انجیلی و بلوط- ممرز در قطعات نمونه تفکیک شدند. خصوصیات توپوگرافی اولیه و ثانویه از مدل رقومی زمین تهیه و مقادیر آنها در محل قطعات نمونه استخراج گردید. به منظور ارایه مدل پیش بینی تیپ های جنگلی با استفاده از متغیرهای زمین، از رگرسیون لجستیک استفاده شد. مدل سازی با استفاده از 70 درصد نمونه ها انجام و نقشه هر یک از تیپ ها با تعمیم مدل ها در محیط GIS تهیه گردید. ارزیابی نتایج مدل های بدست آمده با استفاده از 30 درصد باقیمانده نمونه ها انجام و صحت کلی برای هر یک از مدل ها بدست آمد. نتایج ارزیابی صحت نشان داد که مدل های پیش بینی مکانی تیپ های جنگلی برای دو تیپ راش- ممرز و بلوط- ممرز که دامنه بوم شناختی محدودتری نسبت به دو تیپ ممرز- انجیلی و انجیلی- ممرز همراه با افرا دارند، بهتر با واقعیت تطابق دارد. نتایج همچنین نشان داد که ارتفاع از سطح دریا، پتانسیل تابش خورشید و جهت شیب با توجه به حضور آنها در مدل، مهمترین عوامل کنترل کننده تیپ های جنگلی در منطقه مورد مطالعه هستند.

طبقه بندی عرصه های جنگلی برای تعیین مکان های مناسب به منظور عبور جاده از اهمیت زیادی در حفاظت و مدیریت جنگلها برخوردار است، اما طبقه بندی این عرصه ها به دلیل تنوع طبقات اغلب با مشکل عدم قطعیت مواجه است. نظریه مجموعه های فازی روشی برای حل این گونه مشکلات ارایه می دهد. هدف از تحقیق حاضر، طبقه بندی عرصه جنگل به منظور طراحی مسیر جاده های جنگلی بر اساس لایه های اطلاعاتی شیب، جهت، خاک شناسی، زمین شناسی، موجودی سرپای جنگل و تیپ جنگل در بخشی از جنگلهای لیره سر استان مازندران با استفاده از نظریه مجموعه های فازی است. بنابراین ابتدا توابع عضویت جزیی فازی برای کلیه لایه ها تعریف شد و سپس با بکارگیری عملگرهای میانگین هندسی و حداقل، لایه های یادشده در دو مرحله با هم ادغام شدند. ارزیابی نقشه نهایی آنتروپی 68 درصد را نشان داد که به معنی عدم قطعیت نسبتا زیاد در تصمیم گیری برای تفکیک طبقات مطلوب و نامطلوب است. بنابراین برای طبقه بندی عرصه، روش فازی که در آن نیازی به تفکیک صریح مرزهای طبقات مطلوب و نامطلوب نیست و تغییرات به صورت جزیی صورت می گیرد، بکار گرفته شد. روش فازی این مزیت را دارد که طراحان جاده های جنگلی را قادر می سازد تا دامنه ای از طبقات را برای عبور جاده مطلوب در نظر بگیرند و نیازی نباشد که با عدم قطعیت زیاد طبقات مطلوب و نامطلوب را از هم تفکیک نمایند.

این تحقیق با هدف تعیین سازگارترین کلن ها با تولید زیاد چوب در ایستگاه تحقیقات صنوبر و درختان سریع الرشد واقع در شهر بلداجی استان چهارمحال و بختیاری اجرا گردیده است. به منظور اجرای این تحقیق از 12 کلن (تیمار) غیر بومی تاج باز از گونه های Populus euramericana و Populus deltoides استفاده گردید. کلن های یاد شده با فاصله 4×4 متر و در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار کشت شدند. اطلاعات مربوط به قطر، ارتفاع، رویش کل و رویش متوسط حجمی هر کلن به صورت سالیانه و تاج درختان در سال آخر (سال هشتم) برای 9 درخت میانی هر کلن برداشت و سپس تجزیه و تحلیل گردید. از مهمترین نتایج بدست آمده در این تحقیق، میزان تولید چوب کلن های مورد بررسی بود که بر این اساس از نظر تولید چوب، کلن های Populus euramericana 154، Populus euramericana costanzo، Populus euramericana I.214، Populus euramericana vernirubensis و Populus euramericana 262 به ترتیب با 13.12، 12.83، 12.54، 12.11 و 11.65 مترمکعب در هکتار و در سال، دارای بیشترین میزان رویش حجمی بودند که به عنوان کلن های سازگار با تولید زیاد چوب معرفی شدند. بنابراین در نگاه اول، تولید چوب کلن های یادشده در مقایسه با تولید آنها در مناطق با دوره رویش طولانی، کمتر به نظر می رسد ولی اگر با کمی دقت به رویش بوجود آمده برای این کلن ها طی 8 سال اجرای تحقیق توجه شود، مشخص می شود که تولید بدست آمده، در مدت 8 فصل رویشی 5.5 ماهه می باشد. بنابراین به نظر می رسد برای بیان سن درختان صنوبر و از آن مهمتر مقایسه تولید چوب آنها در مناطق مختلف به جای مقیاس سال باید از مقیاس ماه استفاده گردد.

به هم خوردگیهای طبیعی در جنگلهای معتدله نقش مهمی در تعیین آینده پوشش گیاهی بر عهده دارند. هدف از این تحقیق بررسی تنوع گونه های چوبی در روشنه های تاج پوشش قطعه شاهد سری لالیس واقع در نزدیکی چالوس می باشد. بدین منظور چهار ترانسکت خطی در منطقه پیاده و روشنه های مسیر، نمونه برداری و درصد پوشش گونه های چوبی آنها ثبت شد. روشنه ها در چهار کلاس روشنه کوچک (کمتر از 200 مترمربع)، متوسط (200 تا 400 مترمربع)، بزرگ (400 تا 600 مترمربع) و خیلی بزرگ (بیش از 600 مترمربع) قرار داده شدند. بررسی تنوع پوشش چوبی با استفاده از شاخص های تنوع گونه ای (سیمپسون و شانون- وینر)، غنای گونه ای (مارگالف و منهینیک) و یکنواختی گونه ای (پیت و کامارگو) انجام شد. در مجموع 59 روشنه تاج پوشش گسترش یافته در منطقه بررسی شد. نتایج نشان داد با افزایش اندازه روشنه، شاخص های تنوع و غنای گونه ای به طور معنی داری افزایش یافته اند. بر این اساس روشنه های خیلی بزرگ بیشترین مقدار تنوع و غنای گونه ای را به خود اختصاص دادند. همچنین یکنواختی گونه ای در کلاس های مختلف، اختلاف معنی داری داشتند که با توجه به آن روشنه های متوسط و بزرگ بیشترین یکنواختی را در بر داشتند. در روشنه های کوچک بیشترین سطوح با گونه راش و در روشنه های خیلی بزرگ با گونه های ازگیل و ولیک اشغال شده بودند.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تاج بارش و آبشویی لاشریزه گونه راش در توده آمیخته راش- ممرز بر دینامیک کاتیون های بازی (کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم) در سری یک طرح جنگل داری دکتر بهرام نیا استان گلستان انجام شد. نمونه های تاج بارش و آب عبوری از لاشریزه طی شش ماه (فصل های زمستان 1387 و بهار 1388) پس از هر بارندگی جمع آوری و از نظر غلظت و مقدار کاتیون ها با یکدیگر و آب باران در فضای باز، با استفاده از آزمون t مقایسه شدند. نتایج نشان داد که مقدار کلیه کاتیون ها در تاج بارش به طور معنی داری بیشتر از آب باران در فضای باز می باشد. در آبشویی لاشریزه و تاج نیز عنصر منیزیم در سطح 5 درصد به طور معنی داری بیشتر، اما عناصر سدیم و کلسیم کمتر از آب باران بود. همچنین مقدار عناصر سدیم، پتاسیم و کلسیم در آبشویی تاج در سطح 5 درصد به طور معنی داری بیشتر از آبشویی لاشریزه و تاج بوده است. در مجموع، آبشویی تاج و لاشریزه در هر ماه به ترتیب 5.53، 12.42، 3.01، 1.06 کیلوگرم در هکتار سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم وارد خاک می کند که به ترتیب برابر 97، 202، 137 و 186 درصد مقدار عناصر یادشده در آب باران می باشد. بنابراین می توان بیان داشت که آبشویی عناصر در کوتاه مدت، سبب حاصل خیزی خاک و افزایش محصول می شود.

هدف از مطالعه حاضر، بررسی دینامیک عناصر غذایی کربن، نیتروژن و فسفر موجود در لاشبرگ گونه ممرز (Carpinus betulus L.) در لایه آلی راشستان جنگل شصت کلاته گرگان طی دوره یکساله می باشد. در فصل پاییز، برگهای تازه خزان کرده در پنج قطعه نمونه (تکرار) از قطعه بررسی دایمی جمع آوری و درون کیسه های لاشبرگی با قطر منفذ دو میلی متر در محیط جنگل قرار داده شد. در طول یک سال، نمونه برداری از لاشبرگ (8 نمونه) به منظور اندازه گیری عناصر غذایی انجام شد. نتایج نشان داد که تراکم نیتروژن کل لاشبرگ تازه ممرز، 1.5 درصد در ماده خشک بود که پس از یکسال به 1.9 درصد افزایش یافت. تراکم فسفر لاشبرگ تازه 0.134 درصد در ماده خشک بود که پس از یکسال به 0.136 درصد رسید. نسبت کربن به نیتروژن لاشبرگ تازه 24.5 بود که پس از یکسال به 17.4 کاهش یافت. نسبت کربن به فسفر لاشبرگ تازه، 282 بود که در انتهای دوره به 245 کاهش یافت. میانگین وزن لاشبرگ تازه، 14.65 گرم بود که پس از یکسال به 8.23 گرم رسید. نیتروژن، نسبت کربن به نیتروژن و نسبت نیتروژن به فسفر با وزن ثانویه لاشبرگ ممرز در سطح اطمینان 99 درصد همبستگی معنی داری را نشان دادند. نسبت کربن به نیتروژن و کربن به فسفر، شاخص تمایز فازهای متفاوت تجزیه هستند. لاشبرگ ممرز، اصلاح کننده خاک رویشگاه می باشد و بر افزایش توان اکولوژیک رویشگاه اثرگذار است. همچنین در مطالعات جنگل کاری و احیای جنگلهای مخروبه با توجه به اقلیم و ارتفاع توده از سطح دریا و شدت تخریب توده، کاربرد آن ضروری می باشد.

تفکیک کلن های مختلف صنوبر در مراحل اولیه رشد به کمک صفات برگ روشی ساده و ارزان است که دارای ارزش سیستماتیکی بوده و در شناخت ویژگیهای مورفولوژیکی و میزان تاثیرپذیری صفات از محیط یا ژنتیک پایه ها یاری می رساند. بدین منظور ده کلن صنوبر متعلق به سه گونه نیگرا، اروامریکانا و دلتوییدس در شرایط مشابه از نظر خاک و میکروکلیما کشت شدند و در مجموع 20 صفت مختلف برگ کلن ها در اواسط فصل رشد اندازه گیری و داده های بدست آمده به کمک تجزیه واریانس، مقایسات دانکن، میزان پلاستیسیتی صفات و در نهایت تجزیه خوشه ای مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه واریانس حکایت از وجود اختلاف بسیار معنی دار بیشتر صفات بین گونه ها و برخی از کلن های مورد بررسی داشت. همچنین تعیین میزان پلاستیسیتی صفات نشان داد که فقط هشت صفت شامل طول دمبرگ، نسبت طول به عرض، ضریب شکل، طول، عرض، تعداد، محیط و میزان کلروفیل برگ بیشتر از 50 درصد تحت تاثیر ژنتیک پایه ها هستند و در تفکیک کلن های گونه های اروامریکانا و دلتوییدس موفق بوده، در حالی که دو صفت عرض در 50 درصد طول برگ و زاویه بین رگبرگ میانی با آخرین رگبرگ پایینی در سمت راست برگ به همراه 8 صفت قبلی در تفکیک کلن های گونه نیگرا موثرترند. نتایج این تحقیق نشان داد که تعیین تنوع درون و بین گونه ای صنوبر به کمک صفات مورفولوژیک برگ، روش مناسبی است.

تحقیق حاضر به منظور تعیین اثر سن انتقال نهال ارس (Juniperus excelsa) و نوع بستر خاک بر رشد و استقرار اولیه این گونه در شرایط دیم در تپه های جنوب مشهد اجرا شد. برای این منظور، با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در 3 تکرار، 540 اصله نهال ارس با تیمارهای سن انتقال نهال (2 ساله و 3 ساله) و نوع خاک (1/3 خاک طبیعی + 2/3 خاک زراعی، 2/3 خاک طبیعی + 1/3 خاک زراعی و خاک طبیعی) کاشته شدند. نتایج در پایان دومین فصل رویش نشان داد که سن انتقال نهال، صفات رویش قطری یقه، رویش قطری تاج و زنده مانی را تغییر نداد، اما بر رویش ارتفاعی اثر گذاشت. بستر خاک و اثر همزمان سن انتقال نهال و نوع بستر خاک بر روی هیچ یک از صفات یادشده اثر معنی داری نداشت. با توجه به هزینه های اصلاح خاک و عدم تاثیر معنی دار آن بر رشد و استقرار نهالهای ارس، تغییر بستر خاک برای توسعه جنگل کاری با این گونه در چنین مناطقی توصیه نمی شود. همچنین نظر به عدم تفاوت معنی دار آماری در رشد و استقرار نهالهای کاشته شده دو و سه ساله این گونه در عرصه جنگل کاری، برای کاهش هزینه های اضافی در نهالستان، بهتر است از نهالهای پرورش یافته دو ساله (به جای سه ساله) برای انتقال به عرصه جنگل کاری استفاده شود.

گونه بلوط ایرانی به دلیل نقش بارز آن در حفاظت آب و خاک، دارای اهمیت بسیار زیادی در پوشش گیاهی مناطق تحت رویش خود به ویژه در ناحیه رویشی زاگرس می باشد. از طرفی بهره برداریهای بی رویه که حیات آن را با تهدید جدی روبرو کرده، لزوم جنگل کاری بلوط و احیای این جنگلها را آشکار می سازد. در این زمینه آگاهی بیشتر در مورد روشهای کاشت بذر و ایجاد شرایط بهینه برای تولید نهالهای سالم ضروریست. تحقیق حاضر در نهالستان ریخلان واقع در 10 کیلومتری شهر مریوان، در قالب طرح کاملا تصادفی با آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور زمان کاشت بذر (آذرماه و اسفندماه) و عمق کاشت بذر (4 تا 5 و 7 تا 8 سانتی متری)، با 3 تکرار و 40 گلدان در هر تکرار انجام شد. پس از پایان فصل رویش مشخص شد که زمان کاشت تاثیر معنی داری بر زنده مانی و نسبت وزن خشک ساقه به ریشه در سطح 5 درصد داشته، ولی بر سایر مشخصه های مورد بررسی تاثیر معنی داری نداشته است. همچنین عمق کاشت بر روی هر 5 مشخصه مورد بررسی تاثیر معنی داری داشت. تیمار ترکیبی کشت آذرماه و عمق کاشت 7 تا 8 سانتی متر در تمام صفات مورد بررسی بهترین نتیجه را دارا بود.

مراحل تحولی در پارسل شاهد سری یک طرح جنگل داری لنگا در حوضه آبخیز شماره 36 (کاظم رود) شناسایی و در هر مرحله تحولی اولیه، اوج (اپتیمال) و پوسیدگی (تخریب) یک قطعه نمونه به وسعت یک هکتار (100×100 متر) انتخاب گردید. در هر قطعه یک هکتاری، قطر برابرسینه تمام گونه های درختی برداشت شد. به منظور بررسی تجدیدحیات در هر مرحله تحولی (قطعات یک هکتاری) یک ترانسکت به ابعاد 10×100 متر (1000 مترمربع) در جهت شیب انتخاب و 5 قطعه نمونه 4 مترمربعی (2×2 متر) در داخل هر ترانسکت به فواصل 22.5 متر از هم تعبیه شدند. مشخصات کمی نهالهای با قطر برابرسینه کمتر از 7.5 سانتی متر در قطعه نمونه های 4 مترمربعی برداشت شدند. به منظور بررسی وضعیت نور، یک عکس نیم کروی در مرکز قطعات یک هکتاری به وسیله دوربین مجهز به عدسی چشم ماهی برداشت شد. مشخصه های شدت نور به وسیله نرم افزار Gap Light Analyzer (GLA) V.2 پردازش شدند. نتایج نشان داد که افزایش میانگین فراوانی نهال و نونهال در میکروپلات و میانگین سالانه رویش ارتفاع نهال در مرحله پوسیدگی در اثر افزایش شدت نور نسبی در این مرحله بوده است. فراوانی درختان از مرحله اولیه به اوج و پوسیدگی کاهش نشان داد. بیشترین مقدار موجودی حجمی در مرحله اولیه و کمترین مقدار آن در مرحله پوسیدگی اندازه گیری شد. در هر سه مرحله تحولی، طبقه قطور بیشترین و طبقه کم قطر کمترین میزان موجودی حجمی را دارا بودند. با توجه به نتایج می توان در مرحله اوج با ایجاد روشنه، زادآوری را مستقر نمود و در مراحل اولیه و پوسیدگی با عملیات پرورشی کیفیت زادآوری را افزایش داد.

گونه انجیلی جزء گونه های اندمیک جنگلهای هیرکانی محسوب شده و به طور طبیعی در جنگلهای شمال ایران می روید. زادآوری این گونه با روش جنسی به ندرت در سطح جنگل دیده می شود و به طور معمول به صورت غیرجنسی و به کمک پاجوش مشاهده می گردد. با هدف بررسی تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر زادآوری غیرجنسی از طریق پاجوش، تعیین بهترین طبقه ارتفاعی از سطح دریا از لحاظ زادآوری غیرجنسی و همچنین تعیین وضعیت پاجوش های تولید شده به تفکیک قطر برابرسینه کمتر از 5 سانتی متر و بیشتر از 5 سانتی متر در طبقات مختلف ارتفاعی از سطح دریا، بخش های پاتم و نم خانه جنگل آموزشی- پژوهشی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران (جنگل خیرود) برای این مطالعه انتخاب شد. جنگل مورد مطالعه به سه طبقه ارتفاعی کمتر از 400، 400 تا 800 و 800 تا 1200 متر بالاتر از سطح دریا تقسیم بندی و آماربرداری در هر بخش به روش تصادفی در مکان استقرار این گونه انجام و تعداد 90 قطعه نمونه 10 آری برداشت شد. پاجوش ها به دو طبقه با قطر کمتر از 5 سانتی متر و بیشتر از 5 سانتی متر تفکیک و تعداد آنها برداشت گردید. برای مقایسه میانگین تعداد پاجوش در طبقات ارتفاع از سطح دریا از آزمون دانکن و تجزیه واریانس یک عامله و فاکتوریل با دو متغیر (سطح اطمینان 95 درصد) استفاده شد. نتایج آزمون فاکتوریل برای مشخصه ارتفاع از سطح دریا معنی دار و برای شیب و اثر متقابل شیب و ارتفاع معنی دار نبود. درختان انجیلی واقع در طبقه ارتفاعی کمتر از 400 متر از سطح دریا دارای بیشترین متوسط تعداد پاجوش با 10.3 پاجوش بودند. متوسط تعداد پاجوش تولید شده در طبقات ارتفاعی 400 تا 800 و 800 تا 1200 متر به ترتیب 8.3 و 6 پاجوش به ازای هر پایه بود. متوسط تعداد پاجوش با قطر کمتر از 5 سانتی متر در طبقات ارتفاعی یادشده به ترتیب 7.9، 5 و 2.5 پاجوش به ازای هر پایه انجیلی و متوسط تعداد پاجوش با قطر بیش از 5 سانتی متر در طبقات ارتفاعی یادشده به ترتیب 2.5، 3.2 و 3.5 پاجوش به ازای هر پایه انجیلی بود. متوسط تعداد پاجوش های با قطر کمتر از 5 سانتی متر و تعداد کل پاجوش های تولیدی با افزایش ارتفاع رابطه عکس داشتند. نتایج آزمون تجزیه واریانس نشان دهنده معنی دار بودن اختلاف تعداد کل پاجوش ها و متوسط تعداد پاجوش ها در طبقات قطری کمتر و بیشتر از 5 سانتی متر برای طبقه های مختلف ارتفاع از سطح دریا بود. نتایج کلی این تحقیق نشان داد که ارتفاع از سطح دریا یکی از عوامل موثر بر میزان زادآوری غیرجنسی گونه انجیلی است. بنابراین پیشنهاد می گردد که عملیات پرورشی بیشتر در طبقه ارتفاعی پایین تر از 400 متر از سطح دریا متمرکز شود.

گونه های مختلف جنس بلوط سطوح وسیعی را در جنگلهای شمال، ارسباران و زاگرس می پوشانند. رده بندیهایی که تاکنون در داخل کشور در مورد جنس بلوط انجام شده فقط بر مبنای ویژگی های ریخت شناسی برگ و میوه بوده، اما با توجه به گوناگونی این صفات، ناجوربرگی و نیز تولید دورگ های احتمالی، اختلاف نظر در این زمینه زیاد است. امروزه در تمام نقاط دنیا سعی می شود که به کمک میکروسکوپ الکترونی از صفات ثابتی مانند ویژگی های ریز ریخت شناسی برگ و دانه گرده برای شناسایی و تفکیک دقیق تر گونه های این جنس استفاده شود. در این پژوهش برای اولین بار در ایران ارزش ریزریخت شناسی صفات برگ (شامل نوع کرک، تعداد بازوهای کرک و طول آنها، نوع موم سطح برگ، نوع و شکل روزنه) و دانه گرده (شامل شکل دانه گرده و نوع تزئینات سطح آن) 6 گونه بلوط بومی جنگلهای ایران شامل بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey. subsp. castaneifolia)، اوری (Q. macranthera Fisch. and C.A.Mey. ex Hohen.)، سفیدمازو (Q. petraea L. ex Liebl. subsp. iberica (Steven) Krassiln.)، وی ول (Q. libani Oliv.)، مازودار (Q. infectoria Oliv. subsp. boissieri (Reut.) O.Schwarz) و برودار (Q. brantii Lindl. subsp. brantii var. brantii Zohary) که مورد قبول تمام گیاه شناسان و جنگلبانان می باشند، ارزیابی شده است. پس از نمونه گیری از پایه های طبیعی و نیز نمونه های هرباریومی،‏ آماده سازی‏ نمونه های برگ و گرده انجام شد و سپس با استفاده از میکروسکوپ الکترونی و نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. در مجموع 5 نوع کرک، 2 نوع موم، 4 نوع شکل گرده، 4 نوع الگوی ساختاری سطح پوسته، 4 نوع الگوی تزییناتی و 3 نوع ریزتزئینات گرده در گونه های مورد مطالعه شناسایی شد. بر اساس نتایج بدست آمده در دو گونه اوری و سفیدمازو نوع کرک، تعداد بازو، طول بازو، شکل و تزئینات دانه گرده و در گونه مازودار شکل، تزئینات دانه گرده و پوشش کامل حاشیه روزنه توسط موم و در گونه های بلندمازو، وی ول و برودار نیز نوع کرک، شکل و تزئینات دانه گرده صفات کلیدی و تعیین کننده می باشند؛ بنابراین ارزش تاکسونومیکی صفات مورد بررسی در این جنس تایید شد.