تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال:1391 | دوره:20 | شماره:4 (50) |تعداد مقالات:18

با اهمیت ترین نقش بی مهرگان لاشبرگ، تجزیه لاشبرگ ها و کمک در چرخه عناصر غذایی است. این تحقیق به ارزیابی تنوع بی مهرگان لاشبرگ در عرصه های جنگل کاری 20 ساله توسکای ییلاقی، پلت، بلندمازو، زربین و عرصه جنگل طبیعی مجاور آنها در منطقه دارابکلا می پردازد.جهت بررسی در هر تیمار، ابتدا یک عرصه یک هکتاری تعیین و در آن ده پلات 100 مترمربعی با ابعاد شبکه 10×10 متر به صورت سیستماتیک تصادفی انتخاب شد. در هر فصل کلیه لاشبرگ های موجود در میکروپلات های یک مترمربعی جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. در طول چهار فصل، بی مهرگان لاشبرگ در 200 میکروپلات یک متر مربعی مورد شناسایی و شمارش قرار گرفت. همچنین در هر مرحله از نمونه برداری، متغیرهای متعددی از ویژگی های توده، لاشبرگ و خاک اندازه گیری شد. تنوع بی مهرگان لاشبرگ نیز با استفاده از شاخص های شانون و سیمپسون تعیین گردید. بر اساس نتایج تحقیق حاضر روند کاهش مقادیر تنوع بی مهرگان لاشبرگ (سیمپسون) به ترتیب شامل عرصه های جنگل کاری توسکا، پلت، عرصه جنگل طبیعی و جنگل کاری های زربین و بلند مازو بوده است. همچنین تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی نشان داد که تغییرات فصلی تنوع بی مهرگان لاشبرگ، تحت تاثیر متغیرهای درجه حرارت، تاج پوشش، شدت نور نسبی، رطوبت لاشبرگ، رطوبت خاک و مقادیر فسفر و نسبت کربن آلی بر فسفر لاشبرگ می باشد.

انجام عملیات هرس و حذف تعدادی از جست های هر پایه صنوبر در روش بهره برداری کوتاه مدت باعث می شود تا جست های باقیمانده از مواد غذایی، نور و آب بیشتری برخوردار شده و در نهایت تنه های قطورتر و بلندتری تولید نمایند که در صنایع با ارزش افزوده بیشتری همانند صنایع کاغذ مورد استفاده دارد. این مقاله تاثیر شدت هرس در مقدار تولید چوب در واحد سطح و همچنین ابعاد و اندازه چوب های تولیدی را بررسی نموده است. این طرح با استفاده از 5 کلن موفق طرحهای قبلی populus x euramericana Costanzo، poplulusx euramericana 561.41، populus euramericana triplo، populus x euramericana varnirubensis، populous x deltoids 63.8 در قالب طرح آماری کرتهای خرد شده با سه تکرار و تیمار اصلی کلن و تیمار فرعی تعداد جست های هر پایه در یک دوره چهار ساله (از سال 1383 الی 1386) در اراضی مجتمع تحقیقاتی البرز کرج به اجرا درآمده است. از متغیرهای قطر برابر سینه و ارتفاع جست ها همه ساله در پایان فصل رویش اندازه گیری بعمل آمد. همچنین در پایان دوره آزمایش وزن تر و خشک زی توده چوبی تولید شده تعیین شد و پس از محاسبه میانگین ها، تجزیه واریانس این متغیرها با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که میانگین تعداد جست ها در تیمار چند جست (تیمار شاهد) از حداقل 3 عدد به ازا هر پایه در کلن P.d. 63.8 تا حداکثر 5.8 در کلن P.e. 561.41 متغیر بوده است. دو کلن P.d. 63.8 و P.e. 561.41 نسبت به سایر ارقام از قطر و ارتفاع بیشتری برخوردار بوده اند. میانگین قطر و ارتفاع کلن ها در تیمار یک جست بیشتر از دو جست و در تیمار دو جست بیشتر از چند جست بوده است. بیشترین میانگین قطر برابر سینه را کلن  P.d. 63.8در تیمار یک جست و کمترین آن را کلن P.e. vernirubensis در تیمار چند جست داشته است. کلن P.d. 63.8 با میانگین ارتفاع 9.14 متر در تیمار یک جست بیشترین و کلن  P.e. 561.41با 4.24 متر در تیمار چند جست از کمترین مقدار ارتفاع برخوردار بوده اند و بین میانگین قطر و ارتفاع کلن ها و تیمارهای مختلف از نظر آماری اختلاف معنی دار وجود داشته است. مقدار تولید زی توده دو کلن P.d. 63.8 و P.e. 561.41 بیشتر از سایر کلن ها و کلن P.e. vernirubensis کمترین مقدار تولید را داشته است و از نظر آماری بین میانگین زی توده کلن ها اختلاف آماری معنی دار وجود داشته است. در 4 کلن اورامریکن زی توده تیمار چند جست (تیمار شاهد) بیشتر از تیمارهای 1 و 2 جست بوده است، ولی در کلن دلتوئیدس زی توده تیمار 1 جست بر تیمارهای 2 و چند جست برتری داشته است. مقدار تولید زی توده خشک بین حداقل 9.118 تن در هکتار و در سال در تیمار 1 جست کلن P.e. vernirubensis تا حداکثر 19.285 تن در هکتار و در سال در تیمار 1 جست کلن  P.d. 63.8 متغیر بوده است.

ترسیب کربن به عنوان یکی از مهم ترین مزایای درختان در اکوسیستم های جنگلی بوده که در اندام های مختلف آنها ازجمله بذر انجام می شود. اختصاص کربن در اندام های مختلف به عنوان یک فرایند کلیدی در چرخه کربن محسوب می شود. مقدار کربن موجود در هر اندام، زمان باقی ماندن کربن در اکوسیستم و چرخه کربن آن را تعیین می کند. بذر بلوط ایرانی ( Quercus brantti) در جنگل های زاگرس از جنبه های مختلفی حائز اهمیت است. علاوه بر ارزش های تغذیه ای، دارویی و اکولوژیک، زی توده و مقدار اندوخته کربن این بخش از درخت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق که در جنگل های استان چهارمحال و بختیاری انجام شد، تعداد 35 پایه بلوط ایرانی در دو شکل تک پایه و جست گروه به صورت تصادفی انتخاب و آماربرداری از صفات کمی کلیه پایه ها انجام شد. سپس بذر تمامی پایه ها به صورت جداگانه برداشت شده و وزن تر آنها در عرصه اندازه گیری شد. وزن خشک نمونه ها، مقدار کربن و سایر عناصر غذایی موجود در بذر نیز در آزمایشگاه مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که زی توده بذر در درختان تک پایه به طور متوسط 6 برابر جست گروه ها است. همچنین مقدار کربن بذر حدود 40 درصد وزن خشک آن است. نتایج بررسی مدل های رگرسیونی نشان داد که در درختان تک پایه از بین متغیرهای مستقل، قطر متوسط تاج معادلاتی با شاخص های مدل سازی بهتری تولید کرد، در حالی که در جست گروه ها بهترین مدل رگرسیونی بدست آمده، مدل رگرسیونی توانی بر مبنای ارتفاع کل جست گروه است. بسیاری از مدل های بدست آمده از ضریب تبیین بالایی برخوردار بودند که حکایت از امکان استقرار معادلات آلومتریک مناسب برای زی توده و اندوخته کربن بذر بلوط ایرانی داشت.

به منظور تعیین چگونگی تغییر ساختار جنگل های بلوط ایرانی به دنبال وقوع مرگ و میرهای درختی، منطقه جنگلی شلم با مساحت 670 هکتار در 10 کیلومتری جنوب شرقی شهر ایلام انتخاب گردید. هدف این پژوهش تعیین اثر مرگ و میر بر ویژگی های ساختاری توده شامل تراکم و رویه زمینی، انبوهی تاج پوشش، ترکیب گونه ای، فرم پرورشی و همچنین شناخت الگوی توزیع تراکم و رویه زمینی درختان مرده در طبقه های قطری مختلف بود. در این راستا منطقه مورد مطالعه به 20 واحد همگن توپوگرافیک تقسیم شد و در واحدهای همگن در کل 60 پلات دایره ای شکل 10 آری پیاده شدند. در هر پلات قطر برابر سینه، قطر کمینه و بیشینه تاج درختان، درصد خشکی تاج، مبدا پایه ها و فرم رویشی آنها به تفکیک گونه اندازه گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که به طور متوسط 15.7 درصد از تراکم اشکوب درختی و درختچه ای کاهش یافته که 97.65 درصد آن متعلق به بلوط ایرانی بوده است. کاهش رویه زمینی به میزان 14.23 درصد بود که 95.29 درصد آن مربوط به گونه بلوط ایرانی بود. مرگ و میر درختی در بیشتر طبقه های قطری وجود داشت که بیشترین میزان آن در طبقه های قطری 10 تا 25 سانتی متر و بیشترین نسبت مرگ و میر در طبقه های قطری 5، 60 و 75 سانتی متر بود. همچنین بیشترین نسبت کاهش رویه زمینی در طبقه های قطری 25 تا 45 سانتی متر بود. با وجود اینکه کاهش درختی در بیشتر گونه های درختی و درختچه ای روی داده و درصد آمیختگی گونه ها تغییر کرده، اما ترکیب گونه ای تا حدودی ثابت مانده بود. کاهش انبوهی تاج پوشش جنگل به میزان 12.88 درصد بود. میزان کاهش درختی در فرم شاخه زاد بیشتر از دانه زاد بود، اما نرخ مرگ و میر در فرم دانه زاد بیشتر بود. آنالیز DCA پراکنش پلاتها را بر اساس وضعیت آنها تفکیک کرد و نشان داد که میزان کاهش با متغیر قطر برابرسینه ارتباط داشته است. به طور کلی در منطقه مورد مطالعه مرگ و میر درختی موجب تغییرات زیادی در ساختار توده های جنگلی بلوط ایرانی شده است، به طوری که مقادیر متغیرهای مختلف تغییر کرده و از بین آنها قطر برابر سینه تغییرات بیشتری داشته و باعث تفکیک جمعیت های درختی قبل و بعد از مرگ و میر شده است. از نتایج فوق می توان در مدیریت حمایتی و حفاظتی جنگل های دچار خشکیدگی در زاگرس استفاده نمود.

گلازنی (سرشاخه زنی) درختان بلوط ازجمله برداشت های سنتی و عرفی است که در جنگل های زاگرس شمالی انجام می شود و بر مشخصه های زیست سنجی درختان بلوط تاثیرگذار است. به منظور بررسی پیامدهای گلازنی بر مشخصه های زیست سنجی وی ول (Quercus libani)، یک توده کمتر دخالت شده (قبرستان) به مساحت 0.65 هکتار و یک توده گلازنی شده در مجاورت آن به مساحت 2.5 هکتار و با شرایط فیزیوگرافی تقریبا مشابه در روستای بلکه شهرستان بانه انتخاب گردید. برای بررسی ویژگی های ساختاری، در هر دو توده با روش آمار برداری صد در صد مشخصات کمی شامل قطر برابر سینه، ارتفاع کل، ارتفاع تنه و دو قطر عمود بر هم تاج درختان وی ول با قطر برابر سینه بیشتر از پنج سانتی متر اندازه گیری شد. به منظور بررسی رویش قطری، در توده گلازنی شده 19 اصله و در توده کمتر دخالت شده 26 اصله وی ول با مبدا رویشی شاخه زاد به صورت تصادفی به عنوان درخت نمونه انتخاب و از هر درخت نمونه یک جفت نمونه رویشی با استفاده از مته سال سنج از ارتفاع 50 سانتی متری تنه بر اساس روش شاین گروبر استخراج شد. رویش جاری سالانه نمونه ها اندازه گیری و متوسط رویش جاری سالانه و درصد رویش قطری در طبقه های قطری درختان نمونه تعیین شد. نرمال بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف- سمیرنف و مقایسه مشخصه های زیست سنجی درختان وی ول بین دو توده با استفاده از آزمون t مستقل انجام شد. نتایج نشان داد که از نظر مشخصه های قطر برابر سینه، طول تنه، سطح تاج و ارتفاع کل (در طبقه های قطری میانی) درختان وی ول، بین دو توده در سطح یک درصد اختلاف معنی داری وجود دارد، به طوری که مقدار این مشخصه ها در توده کمتر دخالت شده بیشتر از توده گلازنی شده بود. در طبقه های قطری 15 تا 21 سانتی متر، طول تاج توده گلازنی شده بیشتر از توده کمتر دخالت شده بود و بین دو توده اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین متوسط رویش قطری و متوسط درصد رویش قطری در توده گلازنی شده به ترتیب 3.41 میلی متر و 2.83 درصد و مقادیر متناظر آنها در توده کمتر دخالت شده به ترتیب 2.23 میلی متر و 1.02 درصد بود که از این نظر بین دو توده در سطح یک درصد تفاوت معنی داری وجود داشت.

قطع درخت در بین مولفه های بهره برداری، اهمیت زیادی دارد. برآورد تولید تجهیزات جنگلی، بخش مهمی از مدیریت هزینه ها در یک واحد جنگل داری است که با کاهش هزینه های عملیات همراه است. به عبارت دیگر، هزینه های بالای سرمایه گذاری در بهره برداری جنگل، دلیل خوبی برای تحقیقات مهندسی جنگل و همچنین مدل سازی زمان می باشد. روش های زیادی مانند انواع رگرسیون ها، منطق فازی، شبکه های عصبی و غیره برای پیش بینی زمان قطع وجود دارد که به کمک آنها می توان به ارتباط منطقی بین زمان قطع درخت و متغیرهای مستقل موجود دست یافت و برای عملیات آینده میزان زمان قطع درخت را پیش بینی نمود. در این تحقیق از تحلیل رگرسیون و شبکه های عصبی پرسپترون چند لایه و تابع شعاع مدار برای پیش بینی زمان قطع درخت در جنگل های شرکت نکاچوب استفاده شد. به منظور جمع آوری داده های زمان قطع، از روش مطالعه زمانی پیوسته استفاده شد. بدین منظور تعداد 84 درخت از درختان نشانه گذاری شده انتخاب شد و زمان خالص قطع درخت با استفاده از شبکه پرسپترون چندلایه و تابع شعاع مدار، و همچنین روش رایج تحلیل رگرسیون پیش بینی گردید. نتایج نشان داد که شبکه عصبی تابع پایه شعاعی نسبت به شبکه عصبی پرسپترون چندلایه دارای دقت بیشتری در برآورد زمان قطع درخت می باشد. همچنین مقایسه معیارهای ارزیابی شبکه عصبی مصنوعی با رگرسیون گام به گام نشان داد که شبکه عصبی MLP و RBF به ترتیب دارای مقدار 0.94 RMSE و 0.81 بوده، در حالی که مقدار RMSE مدل رگرسیون 1.15 می باشد.

هدف این پژوهش بررسی مقدماتی کارایی تابع O-ring در تعیین کنش متقابل و الگوی مکانی درختان در جنگل های زاگرس در مقیاس کوچک است. مطابق با هدف تحقیق که آزمون کارایی تابع O-ring بود عرصه ای به مساحت 2 هکتار در جنگل های باینگان انتخاب و موقعیت مکانی تمامی درختان بلوط ایرانی و بنه به عنوان گونه های غالب در قطعه مورد بررسی با استفاده از روش فاصله تا خطوط موازی تعیین و در نهایت نقشه مکانی درختان تهیه شد. از تابع دو متغیره O-ring برای بررسی کنش متقابل و از تابع تک متغیره O-ring برای مطالعه الگوی مکانی قطعه مورد مطالعه در فواصل مختلف استفاده شد. نتایج این تحقیق توانایی تابع O-ring در کشف الگوی مکانی و کنش متقابل مختلط در طول فواصل مختلف را نشان داد، دلیل این تغییرات به محدودیت پراکنش بذر، رقابت بین گونه ای، قدرت بالای زادآوری بلوط (از طریق بذر و پاجوش) و اختلاف در کیفیت رویشگاه در مقیاس کوچک نسبت داده می شود. نتایج تحقیق بیانگر تشریح مناسب الگوی مکانی و کنش متقابل به وسیله تابع O-ring در توده مورد بررسی است که می تواند به عنوان یک کلید راهنما در شناخت و تصمیم گیری برنامه های مدیرتی و دخالت های جنگل شناسی مفید در دیگر رویشگاه ها باشد.

یکی از پیامدهای عملیات چوبکشی صدمه به درختان حاشیه مسیرها می باشد که در بلند مدت ممکن است به کاهش رویش آنها بینجامد. در این پژوهش اثرهای چوبکشی زمینی بر ایجاد و گسترش پوسیدگی درختان راش (Fagus orientalis lipsky) مجاور مسیرهای چوبکشی با سنین 0 تا 5، 5 تا 10، 10 تا 15 و 15 تا 20 سال مورد بررسی قرار گرفت. پس از تقسیم بندی مسیرها (به سه بخش با تردد کم، متوسط و شدید) بر مبنای فاصله از دپوها و انشعابات، با استفاده از دستگاه سنجش سرعت امواج تنشی، زمان عبور امواج در سه جهت (جهت زخم، عمود بر زخم و جهت طولی تنه) برای تمامی درختان حاشیه مسیرها اندازه گیری شد. پس از اصلاح با استفاده از ضریب تصحیح دستگاه، سرعت امواج تنشی برای درختان در هر سه جهت بدست آمد و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیش از 75 درصد از درختان در حاشیه 1.5 متری از دو طرف مسیرها دچار زخم توسط اسکیدر شده اند که حدود 25 درصد زخمها منجر به پوسیدگی شدند. این در حالیست که حتی یک مورد پوسیدگی نیز در درختان بدون زخم حاشیه مسیر یافت نشد. با افزایش سن مسیرهای چوبکشی نیز شدت پوسیدگی افزایش یافته بود. بیشترین پوسیدگی در درختان واقع در محل پیچ ها و نیز درختان واقع در پایین مسیرها بود. نتایج این تحقیق بیانگر صدمات جبران ناپذیر اما قابل پیشگیری به درختان سرپای محدوده اثر اسکیدر است.

تولید رسوب از مهم ترین اثرهای بعد از ساخت جاده های جنگلی می باشد. امروزه فرسایش خاک و پیامدهای ناشی از آن، به یکی از مهم ترین معضلات زیست محیطی تبدیل شده است. فرایند فرسایش جاده شامل جدا شدن ذرات و حمل رسوب توسط جریان آب یا رواناب به قسمت های پایین دست جاده یا ورود به سیستم های رودخانه ای می باشد. بنابراین برآورد مقدار رسوب حاصل از جاده های جنگلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه به بررسی تاثیر مقدار ترافیک بر تولید رواناب و رسوب جاده جنگلی با استفاده از شبیه ساز باران پرداخته شد. با استقرار باران ساز و پلات یک مترمربعی روی سطح جاده، شبیه سازی باران در مدت زمان 30 دقیقه و شدت 81 میلی متر بر ساعت انجام و رواناب تولیدی از خروجی پلات جمع آوری شد. نتایج حکایت از اختلاف معنی دار رواناب و رسوب دو جاده و میانگین مقدار رواناب برای جاده با ترافیک بالا و پایین به ترتیب 49.1 و 22.1 لیتر بر مترمربع و میانگین مقدار رسوب به ترتیب 166.41 و 36.75 گرم بر مترمربع داشت. معنی دار بودن اثر ترافیک بر مقدار رسوب و رواناب تایید کننده این امر است که تعیین استاندارد و مقدار مصالح در مرحله ساخت و تعمیر و نگهداری باید با در نظر گرفتن ترافیک قابل انتظار انجام شود.

در این پژوهش عناصر غذایی خاک، مقدار لاشه ریزی پاییزه و ورود عناصر غذایی از طریق لاشبرگ به کف جنگل و ارتباط آنها با هم در سه توده (آزاد، افرا پلت و ون) جنگل کاری شده در جنگل آموزشی- پژوهشی دارابکلا ساری مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های خاک از عمق 15-0 سانتی متری خاک برداشت و عناصر غذایی آنها مورد اندازه گیری قرار گرفت. برای اندازه گیری لاشه ریزی در فصل خزان 3 تله جمع آوری لاشبرگ (به ابعاد 50×50 سانتی متر) به طور تصادفی در هر توده قرار داده شد و جمع آوری لاشبرگ ها به صورت ماهانه انجام شد. نظر به اینکه برگ درصد قابل توجهی از لاشه ریزی را در گونه های مورد بررسی به خود اختصاص داده است، بنابراین نمونه های برگ های خزان شده در ماه های مختلف فصل خزان برای اندازه گیری محتوی عناصر غذایی به آزمایشگاه منتقل شد. عناصر غذایی خاک بجز مقدار فسفر و پتاسیم در بین گونه ها تفاوت معناداری نشان دادند. کمترین مقدار عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در خاک گونه ون مشاهده شد. نتایج کلی لاشه ریزی سه گونه مورد بررسی در سه ماه خزان لاشبرگ نشان داد که افرا بیشترین و ون کمترین مقدار انباشت لاشبرگ را داشته اند. نتایج نشان داد که توده ها توانسته اند خواص خاک را تا حدودی تغییر دهند. یافته های پژوهش حاضر موید آن است که این تغییرات با تفاوت های مشاهده شده در مقدار بازگشت عناصر غذایی در هر توده هم خوانی دارد.

تحقیق حاضر با هدف مقایسه خصوصیات بانک بذر خاک (تراکم، تشابه بانک بذر خاک با پوشش روزمینی و تنوع گونه ای) قسمت های مرکزی رویشگاه جنگلی و محدوده مرزی آن (مرز بین جنگل و مرتع) به عنوان دو رویشگاه با تراکم تاج پوشش درختی متفاوت انجام شد. در هر رویشگاه هفت ترانسکت با فاصله 25 متر از یکدیگر مستقر شدند. سپس نمونه های خاک از اعماق 5-0 و 10-5 سانتی متری از داخل پلاتهای 2 مترمربعی برداشت و پس از اعمال تیمار سرما به گلخانه منتقل و کشت شدند. بذرهای ظهور یافته هر دو هفته یکبار شناسایی و حذف گردید. تشابه بانک بذر با پوشش روزمینی با استفاده از شاخص تشابه سورنسون و تنوع گونه ای با استفاده از شاخص تنوع شانون- وینر محاسبه گردید. در نهایت خصوصیات بانک بذر خاک (تراکم، تشابه بانک بذر خاک با پوشش روزمینی و تنوع گونه ای) با استفاده از آزمون t مستقل بین دو رویشگاه مقایسه شد. نتایج نشان داد که تراکم، تنوع گونه ای بانک بذر خاک در منطقه مرزی به طور معنی داری بیشتر از منطقه مرکزی جنگلی بود. در هر دو رویشگاه تشابه ضعیفی بین بانک بذر خاک با پوشش روزمینی وجود داشت. ضمن اینکه تشابه بانک بذر خاک با پوشش روزمینی عمق سطحی در منطقه جنگلی به طور معنی داری بیشتر از محدوده جنگل- مرتع بود. تراکم و تنوع گونه ای بانک بذر نیز در عمق سطحی به طور معنی داری بیشتر از عمق پایینی بود. به طور کلی می توان گفت که منطقه مرزی به علت داشتن فضای بازتر تاج پوشش درختی، موقعیت قرارگیری و تنوع گونه ای بیشتر نسبت به قسمت های داخلی مرکزی دارای بانک بذر غنی تری می باشد.

سنک صنوبر Monosteira unicostata از خانواده Tingidae یکی از آفات مهم درختان صنوبر در نهالستان ها و صنوبرکاری های کرج می ‎باشد. طی سالهای 1382 تا 1384، میزان تخم ریزی این آفت روی 15 کلن بومی و غیر بومی صنوبر که اواخر سال 1381 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در مرکز تحقیقات البرز کرج کاشته شده بودند، مورد ارزیابی قرار گرفت. این کلن ها متعلق به گونه های P. deltoids Marsh. ,P. alba L. ,Populus nigra L. و همچنین دورگ P. x. euramericana Guinier (Dode) بودند. برای نمونه برداری از هر کلن، 4 اصله نهال در وسط هر کرت آزمایشی انتخاب شد و از اوایل خرداد ماه تا اواخر مهر به فاصله هر 15 روز یکبار، به مدت سه سال مورد بررسی قرار گرفتند. در هر نوبت نمونه برداری، تعداد چهار برگ از ارتفاع مختلف هر نهال در جهت های چهارگانه جغرافیایی، به طور تصادفی برداشت شد. در آزمایشگاه، تعداد تخم های موجود در واحد سطح برگ در مورد نهال های هر کلن در هر کرت آزمایشی (یک سانتی متر مربع) محاسبه شد. میانگین این داده ها، با استفاده از نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و برای مقایسه میانگین ها از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها بدست آمده از تعداد تخم سنک روی نهال های صنوبر طی سه سال نشان داد که تفاوت معنی داری در سطح یک درصد بین گونه ها و کلن های صنوبر وجود دارد. نتایج بررسی نشان داد که دو کلن Populus alba 44.9 و P. alba 58.57 در یک گروه، بیشترین تعداد تخم سنک را داشتند. کلن های متعلق به گونه Populus nigra و همچنین کلن دورگ P. xe. Marilandica از نظر میزان تخم سنک، در گروه دوم قرار گرفتند. در این بررسی حداقل تعداد تخم آفت، روی کلن های P. deltoids 69.55, P. deltoids 73.51, Populus deltoids 77.51 و همچنین کلن دورگ P. x. euramericana 561.41. دیده شد. با توجه به نتایج این تحقیق که در شرایط طبیعی صورت گرفته است، اظهار نظر قطعی در خصوص معرفی کلن های کاملا مقاوم نسبت به این گونه آفت، نیاز به مطالعات تکمیلی در شرایط کنترل شده دارد.

امروزه تولید گیاهچه از طریق جنین زایی رویشی به عنوان روشی پربازده و امیدبخش به منظور همگروه سازی ژنوتیپ های منتخب و کاربرد آن در برنامه های اصلاحی سوزنی برگان مورد توجه قرار گرفته است. اگرچه هم اکنون این روش در کشور ما جنبه پژوهشی دارد، ولی انتظار می رود به زودی جایگزین روش های سنتی گردد. هدف از تحقیق حاضر، تعیین محیط کشت مناسب و انتخاب گونه های برتر از نظر تولید بافت جنین زاست. بنابراین با استفاده از دو محیط کشت متفاوت، امکان جنین زایی رویشی در 5 گونه متفاوت کاج مورد بررسی قرار گرفت. مرحله القای بافت جنین زا با استفاده از ریز نمونه جنین زایشی بالغ و محیط کشت های DCR و HLM-1 در گونه های P. radiate, P. nigra, P. brutia, Pinus eldarica و P. sylvestris انجام شد. سطح مقطع بافت جنین زا در دو مرحله (3 و 6 هفته پس از کشت اولیه) اندازه گیری شد. طبق نتایج بدست آمده، اثر نوع محیط کشت و گونه بر مقدار القای بافت جنین زا معنی دار بوده و بهترین نتایج در گونه Pinus eldarica و محیط DCR حاصل شد. به منظور پرآوری بافت های جنین زا، واکشت بافت ها به مدت 10 هفته و هر دو هفته یک بار در محیط کشت تازه انجام شد. سپس بافت های جنین زا به مدت 2 هفته در معرض دو پیش تیمار محیط کشت بدون تنظیم کننده رشد و محیط کشت محتوی 10 میکرومول در لیتر 2,4-D و 5 میکرومول در لیتر BA قرار گرفتند و در نهایت به منظور بلوغ جنین رویشی از بافت جنین زا، قطعه های بافت جنین زا با وزن تقریبی 75 تا 100 میلی گرم به محیط کشت DCR حاوی 25 میلی گرم در لیتر آبسیزیک اسید، 60 گرم در لیتر ساکارز و 4 گرم در لیتر ژلرایت انتقال یافتند. محیط کشت DCR با همین ترکیب ولی بدون آبسیزیک اسید به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. با وجود مشاهده ساختارهای پیش جنینی در بافت جنین زا، تبدیل پیش جنین به جنین کامل انجام نشد و تنها در تعداد معدودی از بافت های گونه P. eldarica ساختارهای جنینی غیرطبیعی (طویل و شیشه ای) مشاهده شد.

این بررسی به منظور بررسی تاثیر تیمارهای دما، نور و ذخیره سازی بر جوانه زنی بذر Ulmus glabra در سه مبدا واقع در جنگل های استان مازندران انجام شد. برای انجام این تحقیق پس از جمع آوری بذر از سه مبدا مورد نظر و تعیین درصد زنده مانی و رطوبت اولیه آن، جوانه زنی اولیه بذرها در تیمارهای دمایی و نوری بررسی شد که تیمارهای دمایی شامل دمای 20، 25 و 30.20 درجه سانتی گراد (دمای 30 درجه به مدت 8 ساعت و دمای 20 درجه به مدت 16 ساعت) بودند. تیمارهای نوری نیز شامل 8 ساعت روشنایی و 24 ساعت تاریکی بودند. همچنین پس از یک سال نگهداری بذرها در دمای 4- درجه سانتی گراد، جوانه زنی آنها در این تیمارهای دمایی و نوری بررسی شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که دما بر درصد جوانه زنی اولیه بذرهای ملج تاثیر معنی داری دارد و در هر سه مبدا، درصد جوانه زنی اولیه بذرها با اعمال تیمار دمایی 30.20 درجه سانتی گراد هم در روشنایی و هم در تاریکی دارای بالاترین مقدار بود، اما پس از ذخیره سازی بذر به مدت یکسال، تقاضای نوری آن نیز برای جوانه زنی افزایش یافته و بیشترین درصد جوانه زنی در دمای 30.20 درجه سانتی گراد و تیمار نوری به مدت 8 ساعت مشاهده شد. همچنین میانگین درصد جوانه زنی بذر بین مبداهای مختلف دارای اختلاف معنی دار بود، به طوری که در مبدا لاجیم درصد جوانه زنی بیشتری نسبت به دو مبدا دیگر مشاهده شد.