تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال:1389 | دوره:18 | شماره:4 (پیاپی 42) |تعداد مقالات:17

این تحقیق با هدف شناخت خصوصیات اکولوژیک گونه گلابی وحشی در استان فارس اجرا شده است. ابتدا منطقه پراکنش گلابی وحشی بر روی نقشه توپوگرافی مشخص و با توجه به روش تحقیق، دامنه ارتفاعی (پراکنش افقی و عمودی) گلابی وحشی تعیین و با توجه به متغیرهایی مانند جهت جغرافیایی، شکل زمین و با توجه به قرار گرفتن رویشگاه مورد مطالعه در طبقه ارتفاعی بیش از 2000 متر و با احتساب 4 جهت و 4 شکل زمین، جمعا 13 قطعه نمونه 10 آری تعیین و اطلاعات مورد نیاز در هر قطعه نمونه و وضعیت زادآوری در میکروپلاتهای یک آری (10×10 متر) برداشت و در فرمهای مخصوص ثبت شد. در هر یک از قطعات نمونه نیز در حد امکان نیمرخ خاک حفر و داده های بدست آمده با استفاده از آزمون چندمتغیره خطی PCA تجزیه و تحلیل شدند. در این رویشگاه، گونه گلابی وحشی با متوسط تعداد 8 اصله در قطعه نمونه ظاهر شده که 73 درصد آنها به صورت شاخه زاد بودند. میانگین قطر برابرسینه درختان 14 سانتی متر، متوسط مساحت تاج درخت 11 مترمربع، حداقل ارتفاع کل 2 و حداکثر آن 7.8 متر و ارتفاع متوسط درخت 4.6 متر بدست آمد. از نظر تعداد پایه ها، دامنه های واقع در جهت غرب بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده اند، اما از نظر متغیرهایی مانند قطر برابرسینه، ارتفاع تنه، مساحت تاج و ارتفاع کل، بیشترین مقدار مربوط به دره های واقع در جهت شرق بود. عامل محدود کننده خاک وجود لایه سنگی و درصد سنگ و سنگریزه بود. باروری خاک در بیشتر موارد برای پشتیبانی گیاه کافی بوده و خاک آنها را در زمره خاکهای حاصل خیز جنگلی قرار داده است. در نهایت شکل زمین و حاصل خیزی خاک از عوامل موثر در تعیین گسترشگاه گونه گلابی وحشی در این رویشگاه محسوب می شوند.

افتادن خشکه دارهای سرپا مترادف با تغییر نقش اکولوژیکی آنها در اکوسیستم جنگل و عبور از مرحله ای به مرحله دیگر می باشد. این عبور و گذر از مراحل مختلف همواره مورد توجه اکولوژیست ها و جنگل شناسان بوده که در این پژوهش نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش 215 خشکه دار در جنگل خیرود اندازه گیری و از بین آنها 64 خشکه دار به صورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به طوری که تاثیر هر یک از عوامل اندازه خشکه دار (قطر برابر سینه)، درجه پوسیدگی و کیفیت آن، گونه درختی و شیب عرصه در میزان افتادن خشکه دارهای راش و ممرز بررسی و تجزیه آماری شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میزان افتادن خشکه دارهای راش به مراتب بیشتر از خشکه دارهای ممرز می باشد، هر چند که خشکه دارهای راش در جنگلهای طبیعی ارتفاع کمتری را در مقایسه با خشکه دارهای ممرز نشان می دهند. بررسی روند تغییرات ارتفاع شکستگی خشکه دارها نشان داد که با افزایش شیب عرصه میزان افتادن خشکه دارها افزایش می یابد، هرچند که این تاثیر معنی دار نمی باشد. همچنین با افزایش درجه پوسیدگی، میزان افتادن خشکه دارها در جنگل به شدت افزایش می یابد. بر اساس نتایج بدست آمده، تاثیر درجه پوسیدگی و اندازه خشکه دار در میزان افتادن آن در سطح 1% معنی دار است، در عین حال نوع گونه و شیب عرصه تاثیر معنی داری در میزان افتادن خشکه دارها نشان نمی دهند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش شمای پویایی خشکه دارها نیز ارائه گردید.

طرح تحقیقاتی ایجاد کلکسیون پایه مادری در ادامه طرح ملی جمع آوری کلن های مختلف صنوبر و ایجاد خزانه سلکسیون در شرایط اقلیمی ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته در سال 1362 با کاشت تعداد 64 کلن از انواع کلن های صنوبر از چهار گروه عمده دلتوئیدس، اورآمریکن، تبریزی و سپیدار با فاصله کاشت 5 متر از هم به صورت ردیفی و با 5 نهال در هر ردیف اجرا شد. این تحقیق بر روی 7 کلن صنوبر دلتوئیدس انجام و همه ساله تا پایان سال اجرای این تحقیق (1384) مشخصه هایی از پدیده های فنولوژیکی مانند زمان ظهور گل، برگ، بذر و خزان برگ مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کلن Populus deltoids 69/55 و P.d.73/51 از نظر گلدهی به عنوان زودترین و دیرترین کلن ها بوده اند. به لحاظ آغاز فعالیت فیزیولوژیک که با ظهور برگها شروع می شود، کلن 69/55 P.d. زودترین و کلن P.d.77/51 دیرترین بود. همچنین از نظر رسیدن بذور و پراکنش آنها، کلن P.d.69/55 زودترین و کلن P.d.73/51 دیرترین بود. کلن P.d.73/51 با میانگین قطری 40.7 سانتی متر و کلن P.d.72/51 با میانگین قطری 26.4 به ترتیب بیشترین و کمترین قطر را داشته اند. بررسی ارتفاع کلن ها نشان داد که کلن P.d.72/51 با میانگین ارتفاع 25.62 متر کمترین و کلن P.d.73/51 با ارتفاع 28.72 متر بلندترین کلن ها بودند. با محاسبات به عمل آمده از اندازه گیری متغیرهای قطر و ارتفاع، کلن های P.d.73/51 و P.d.72/51 به ترتیب با 32.07 و 13.01 مترمکعب تولید چوب در هکتار و در سال (رویش حجمی)، دارای بیشترین و کمترین توان تولید بوده اند.

به منظور بررسی ارتباط بین تاج پوشش و تنوع گونه های چوبی با عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، جهات جغرافیایی و شیب دامنه) و عوامل انسانی (جاده و مناطق روستایی) در جنگلهای زاگرس، منطقه ای به مساحت 2110 هکتار از جنگلهای حفاظت شده قلاجه استان کرمانشاه انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور تعداد 114 قطعه نمونه 60×60 متر به روش منظم- تصادفی (سیستماتیک) در شبکه ای به ابعاد 450×200 متر پیاده و موقعیت آنها با استفاده از دستگاه GPS ثبت و مشخصه های گونه و قطر تاج در دو جهت شمالی- جنوبی و غربی- شرقی برداشت شد. میزان تاج پوشش گونه های چوبی از طریق محاسبه سطح تاج گونه ها در سطح قطعه نمونه بدست آمد. شاخص های تنوع گونه ای شانون- وینر و سیمپسون، شاخص غنای مارگالف و همچنین شاخص های یکنواختی اسمیت- ویلسون و سیمپسون در هر قطعه نمونه محاسبه شد و به تفکیک برای طبقات مختلف ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهات جغرافیایی جدا شد. برای آزمون معنی دار بودن اختلاف بین میانگین شاخص ها در عوامل مختلف از آزمون دانکن استفاده گردید. همچنین ارتباط این شاخص ها و تراکم تاج پوشش با متغیر فاصله از جاده و مناطق مسکونی بررسی شد. نتایج نشان داد که ارتباط معنی داری بین مناطق مسکونی و فاصله از جاده با میزان تاج پوشش و تنوع گونه ای وجود ندارد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که عوامل فیزیوگرافی با میزان تنوع ارتباط معنی داری دارند، به طوری که با افزایش ارتفاع از سطح دریا، میزان غنا و تنوع گونه ای افزایش می یابد. همچنین در شیب 25 تا 60 درصد و دامنه های شمالی، بیشترین میزان تاج پوشش و تنوع گونه ای وجود داشت.

یکی از قدیمی ترین بهره برداریهای سنتی از جنگلها، استفاده از سرشاخه درختان در تعلیف دام است. در ایران در بخش هایی از زاگرس شمالی از برخی از گونه های بلوط به ویژه وی ول (Quercus libani) به طور گسترده برای تهیه علوفه دام استفاده می شود. بدین منظور درختان توسط مالک عرفی سامان، شاخه بری و یا گلازنی می شوند. از آن جا که درختان قادر به ثبت وقایع در ساختار حلقه های رویش خود هستند، در این تحقیق سعی شده تا با بررسی حلقه های رویش درختان با استفاده از دانش گاه شناسی درختی، نحوه تاثیر دخالت های انسان به صورت برش شاخه ها بر شکل گیری این حلقه ها مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور دو توده از جنگلهای بلوط که یکی تحت گلازنی و دیگری بدون گلازنی بود، انتخاب و از هر منطقه تعداد 20 درخت قطور و سالم مورد نمونه برداری قرار گرفتند. نمونه ها در دو شکل دیسک و نمونه رویشی (با مته رویش سنج) تهیه شدند. بعد از آماده سازی سطح نمونه ها در آزمایشگاه، پهنای حلقه رویش با استفاده از میز اندازه گیری LINTAB 5 با دقت 0.01 میلی متر اندازه گیری شد و تطابق زمانی با استفاده از نرم افزار TSAPWin به انجام رسید. نتایج نشان داد که رویش درختان توده گلازنی شده کاهش چشمگیری در مقایسه با رویش درختان منطقه گلازنی نشده دارد. همچنین این بهره برداریها الگوی رویش درختان را از شکل نرمال خارج کرده و سبب افزایش وقوع سالهای نمادین منفی به عنوان معیاری از کاهش رشد شعاعی در منطقه گلازنی شده، گردیده است. به نظر می رسد که شدت گلازنی در صد سال اخیر افزایش یافته است.

آتش سوزی جنگل چه منشا طبیعی و چه انسانی داشته باشد، یک خطر اکولوژیکی محسوب می شود که تاثیرات عمیقی بر پوشش گیاهی، کاربری اراضی، تولیدات، اقتصاد محلی و سلامتی دارد. شناسایی عوامل موثر در وقوع آتش سوزی و پهنه بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساسی به منظور دستیابی به راهکارهای کنترل و مقابله با آتش سوزی است. در این تحقیق، تهیه نقشه نواحی دارای خطر آتش سوزی جنگل بر پایه عوامل پوشش گیاهی، فیزیوگرافی، اقلیمی، انسانی و فاصله از جاده ها و رودخانه ها، در بخشی از حوضه پاوه رود به وسعت حدود 14880 هکتار انجام شد. ابتدا با انجام عملیات میدانی و استفاده از سامانه موقعیت یاب جهانی (GPS) نقشه مناطق آتش سوزی شده تهیه گردید. سپس با بکارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) عوامل موثر در بروز و انتشار آتش سوزی به صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزان تاثیر آنها بود، محاسبه شد. با توجه به مقادیر کمی وزن هر یک از عوامل، نقشه وزنی هر عامل تهیه و سپس اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی خطر آتش سوزی با استفاده از لایه های وزنی و ضریب وزنی مربوط به هر یک از عوامل گردید. در نهایت پنج طبقه از دامنه خطر آتش سوزی جنگل از خیلی زیاد تا خیلی کم مشتق شدند. نقشه بدست آمده تطبیق زیادی با مکان های واقعی آتش گرفته داشت. نتایج نشان داد که 90 درصد از مناطق آتش گرفته در پهنه هایی با خطر زیاد قرار دارند.

ذخیره سازی بذر راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) با توجه به طولانی بودن دوره بذردهی فراوان آن که گاهی تا به 8 سال نیز می رسد و لزوم احیای هر ساله روشنه های تجدید حیات نشده توده های جنگلی آن در شمال کشور، از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این تحقیق زنده مانی بذرهای راش شرقی با رطوبت اولیه 30 درصد و 7 درصد که مدت 11 ماه در سردخانه (4oC) نگهداری شده بودند، بررسی گردید. با آزمایش تترازولیوم، زنده مانی هر دو دسته بذر تا سه ماه اول کاهش معنی داری نیافت، اما تا پایان دوره دچار افت محسوسی شد. در پایان 11 ماه، زنده مانی برای بذرهای با رطوبت 30 درصد به 51% و برای بذرهای با رطوبت 7 درصد به 76% رسید. از نتایج این تحقیق چنین استنتاج می شود که می توان بذرهای خشک شده راش را در سردخانه و نیز انبارهای مناطق جنگلی کوهستانی شمال ایران، نزدیک به یک سال نگهداری کرد و سپس مبادرت به کاشت بذر در نهالستان و بذرکاری یا بذرپاشی (همراه با خراش سطحی) در جنگل نمود. برای نگهداری بذرهای مرطوب (تازه) بهتر است بلافاصله پس از جمع آوری، به قارچ کش آغشته تا دچار کپک زدگی و پوسیدگی نشوند.

مطالعه الگوی مکانی در جوامع گیاهی، به منظور درک و شناخت بهتر این جوامع بوده و از ملزومات ابتدایی برای درک بسیاری از مسائل در اکولوژی و مدیریت جنگل است. تحقیق حاضر، در جنگلهای باینگان واقع در استان کرمانشاه انجام شده است. برای آماربرداری به منظور بررسی الگوی مکانی بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl)، از روشهای قطعه نمونه با مساحت ثابت و نمونه برداری فاصله ای مربع تی و ترکیبی استفاده شد. برای جمع آوری اطلاعات لازم تعداد 50 قطعه نمونه و به همین تعداد نقطه نمونه برداری (در روشهای فاصله ای) در قالب یک شبکه آماربرداری منظم با نقطه شروع تصادفی با ابعاد 100×100 متر برداشت شد، به طوری که محل تقاطع اضلاع شبکه، نقاط نمونه برداری و این نقاط دقیقا مراکز قطعات نمونه بودند. برای تحلیل الگوی مکانی از شاخص های گرین، موری سیتا، استاندارد شده موری سیتا، جانسون و زایمر، TF و TN، هاپکینز و C استفاده شد. کلیه شاخص های مربوط به قطعه نمونه، الگوی کپه ای را برای گونه بلوط ایرانی نشان دادند و از میان شاخص های فاصله ای، TF و TN و C نتایج بهتری را نسبت به دیگر شاخص ها ارائه کردند.

اهمیت و ارزشی که محصولات غیرچوبی در تهیه غذا، دارو، مواد بهداشتی و صنعتی دارند، موجب شده که سالانه مقادیر زیادی از محصولات غیرچوبی از جنگلها تهیه شده و به بازارهای محلی، ملی و بین المللی وارد شود و از این طریق درآمد قابل توجهی عاید ساکنان منطقه گردد. از این رو، شناسایی و اندازه گیری کمی محصولات غیرچوبی جزء اولویت های تحقیقاتی می باشد. هدف این تحقیق، جمع آوری اطلاعات آماری لازم به منظور برآورد میزان تولید میوه دو گونه مهم زغال اخته (.Cornus mas L) و فندق (.Corylus avellana L) برای مطالعات اقتصادی می باشد. در این مطالعه برای برآورد میزان تولید سالانه، از روش خط نمونه (ترانسکت) استفاده شد. در این بررسی، تعدادی درخت به صورت منظم- تصادفی (سیستماتیک) انتخاب و به منظور برآورد میزان همبستگی و برقراری رابطه بین مشخصه ها، میوه این درختان و مشخصه های قطر تاج، ارتفاع تاج و تعداد جست در هر پایه اندازه گیری شد. در مرحله بعد، مدل مناسب برای برآورد میزان میوه تولیدی برازش شده و سپس برآورد تولید میوه با استفاده از مدلهای برازش شده برای زغال اخته و فندق انجام گرفت. برای انجام تحلیل آماری از رویه همبستگی (CORR) و مدل خطی تعمیم یافته (GLM) نرم افزار SAS 9.1 استفاده شد. در نهایت میزان میوه تولیدی زغال اخته 914 کیلوگرم و فندق 395 کیلوگرم در هکتار برآورد شد.

یکی از اصلی ترین راهکارهای حفاظت و صیانت از عرصه های منابع طبیعی و جنگلی محدود کشور، تولید انبوه چوب در عرصه های وسیع و گسترده می باشد که در اختیار داشتن نهالستانهای مناسب یکی از الزامات اولیه این کار است. در این راستا ضرورت دارد تا عوامل و متغیرهای تاثیر گذار بر میزان و کیفیت نهالهای تولیدی مورد توجه محققان قرار گیرد. عوامل متعددی همچون سن و کیفیت درخت مادری، اندازه و ابعاد قلمه و حتی محل تهیه قلمه از جست ها و شاخه های جوان در میزان موفقیت و کیفیت نهالهای تولیدی موثرند. در این بررسی سعی شده تا تاثیر محل قلمه گیری از جست در میزان موفقیت تولید نهال بررسی شود. همچنین به منظور کاربردی کردن نتایج کار در عرصه یک نهالستان با شرایط معمول و با استفاده از 5 کلن متداول برای صنوبر کاری در کشور شامل دو گونه صنوبر اورامریکن، یک کلن دلتوئیدس، یک کلن نیگرا و یک کلن کبوده و با استفاده از سه تیمار قلمه های تهیه شده از ابتدا، میانه و انتهای جستهای یکساله، قلمه کاری به صورت فاکتوریل و در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محل مجتمع تحقیقاتی البرز کرج انجام شد. مشخصه های اندازه گیری شده شامل زنده مانی، قطر یقه و ارتفاع نهالهای تولیدی و همچنین درصد چندجست شدگی نهالها بود که برای تعیین چگونگی تاثیرات دراز مدت تیمارها، بررسی در دو سال متوالی انجام گردید. نتایج بدست آمده از این بررسی عبارتند از: 1) پنج گونه و کلن صنوبر (صرفنظر از تیمارهای بکار گرفته شده) از خصوصیات و قابلیت های متفاوتی در تولید نهال برخوردارند؛ 2) تیمار محل های مختلف قلمه گیری با تفاوتهای محسوس و کاملا معنی داری در میزان زنده مانی، قطر یقه و ارتفاع نهال تاثیر می گذارند، ولی تفاوت چندانی در میزان چندجستی شدن نهالها ایجاد نمی کنند؛ 3) تفاوت تیمارهای میانه و ابتدای جست با یکدیگر کمتر ولی هر دوی آنها نسبت به تیمار انتهای جست تفاوت زیاد و معنی داری را نشان می دهند و 4) تفاوت های موجود در نهالهای دوساله با شدت کمتری مشابه نهالهای یکساله می باشند که حکایت از تاثیر درازمدت اثر تیمارها در آینده نهالها و درختان حاصل از آنها دارد.

رابطه پوشش زیر اشکوب در جنگلهای بنه (Pistacia atlantica) با زادآوری طبیعی این گونه با استفاده از قرق و مقایسه با قطعات شاهد در یک محدوده چهار هکتاری در جنگل تحقیقاتی بنه فیروزآباد فارس بررسی شد. با بررسی رگرسیون بین تعداد زادآوری طبیعی بنه با تعداد درختچه های تنگرس، ارژن و بادامک رابطه y= 5.8207x0.6499 با ضریب تبیین (0.755=R2) مشاهده گردید. با استفاده از آزمون t بر روی نسبت تغییرات تعداد زادآوری در قطعات مورد بررسی استنباط گردید که بین افزایش تعداد زادآوری طبیعی بنه در تیمار شاهد و تیمار قرق از نظر آماری تفاوت معنی داری در سطح  5%وجود ندارد و قرق پنج ساله تا این لحظه در این منطقه کارایی قابل انتظار را نداشته است. به هر حال از آن جا که حمایت نهالهای بنه در پناه این درختچه ها برآورده می شود، بنابراین مناسبترین راه اداره این جنگلها تقویت پوشش درختچه ای و حفظ الگوهای طبیعت می باشد.

در این مطالعه، اثر اندازه بذر، حصارکشی و تیمارهای حفاظتی (محافظ نهال و مالچ) بر استقرار، رشد و زنده مانی نهالهای حاصل از بذرکاری بلندمازو (Quercus castaneifolia) در سال نخست مطالعه گردید. برای این منظور 1728 عدد بذر سالم، رسیده و با سه اندازه مختلف به شکل تصادفی از 6 درخت مادری در جنگل لوه (استان گلستان) انتخاب شد و در عرصه تخریب یافته این جنگل (ارتفاع 750 متر از سطح دریا) کاشته شد. با استفاده از طرح آزمایشی کرت های دوبار خرد شده، اثر سه اندازه بذر شامل: کوچک (قطر کمتر از 15 میلی متر)، متوسط (قطر 15تا 17 میلی متر) و بزرگ (قطر بیش از 17 میلی متر)، دو سطح حصارکشی (محصور و باز) و چهار تیمار حفاظتی (شاهد، مالچ، محافظ نهال، محافظ نهال همراه مالچ) بر میزان ظهور، درصد استقرار، رشد طولی و زنده مانی نهالها بررسی شد. در پایان فصل رویش نخست، نهالهای حاصل از کاشت بذرهای بزرگ، میزان ظهور، درصد استقرار، رشد طولی و درصد زنده مانی بیشتری داشتند. حصارکشی عرصه، درصد استقرار نهالها را تقریبا دو برابر افزایش داد و دو تیمار محافظ نهال به تنهایی و محافظ نهال همراه با مالچ، سبب افزایش درصد استقرار، درصد زنده مانی و طول نهالها شد. از نتایج این تحقیق چنین استنتاج می شود که استفاده از بذرهای درشت در بذرکاری، به شرط مناسب بودن روش جمع آوری، گندزدایی و نگهداری بذر، شانس استقرار نهالهای بلندمازو را افزایش می دهد. همچنین استفاده از محافظ نهال به تنهایی و نیز همراه با مالچ می تواند در بهبود درصد استقرار، رشد طولی و درصد زنده مانی سال نخست نهالهای بلندمازو موثر باشد، اما با احداث حصار مناسب پیرامون عرصه می توان از بکارگیری تیمارهای حفاظتی صرفنظر کرد.

این پژوهش با هدف تعیین مقادیر ساقاب تولیدی در دو توده جنگلی بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M) و راش (Fagus orientalis Lipsky) خالص واقع در جنگل آموزشی- پژوهشی دانشگاه تهران (خیرود) انجام شد. ساقاب تولیدی با استفاده از جمع آوری کننده های مارپیچی که در ارتفاع برابرسینه درختان دو گونه با قطرهای مختلف نصب شده بود، اندازه گیری شد. مقدار بارندگی تابستانه با استفاده از سه جمع آوری کننده باران که در نزدیکترین فضای باز نسبت به قطعات نمونه مورد مطالعه قرار گرفته بودند، اندازه گیری شد. در طول دوره مطالعه (تابستان 1388)، 10 مورد بارندگی با عمق تجمعی 257 میلی متر ثبت شد. متوسط سهم ساقاب تولیدی برای دو گونه بلندمازو و راش به ترتیب 0.2 و 2.6 درصد از بارندگی تابستانه برآورد شد. نتایج نشان داد که با افزایش مقدار بارندگی، تولید ساقاب در دو گونه افزایش نشان می دهد. همچنین در این مطالعه بین نسبت ساقاب به بارندگی تابستانه، به بارندگی تابستانه (ساقاب به بارندگی تابستانه/ بارندگی تابستانه)‏ْ‏، در بلندمازو و راش به ترتیب یک رابطه افزاینده و ضعیف (0.43 =R2) و افزاینده و قوی (0.93 =R2) بدست آمد.‏‏ متوسط ضریب زبری پوست با توجه به مولفه های تعداد شیارها و عمق متوسط شیارهای موجود در پوست برای دو گونه بلندمازو و راش به ترتیب 2.1±0.4 و 0.5±0.2 اندازه گیری گردید. این مطالعه نشان داد که ساقاب سهم بیشتری از بارندگی تابستانه را در جنگل راش نسبت به بلندمازو به خود اختصاص می دهد و راش حدود 13 برابر بلندمازو ساقاب تولید می کند که یکی از مهمترین دلایل این امر را می توان به پوست صاف و ظرفیت کم نگهداری آب پوست گونه راش نسبت داد.

به منظور بررسی تکثیر غیرجنسی سفید پلت (.Populus caspica Bornm)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بر روی قلمه های سه جوانه ای با سه نوع پایه مادری یا منشا (ساقه نهال یکساله، جست یکساله تتارد و شاخه یکساله درخت میانسال) و دو عمق کاشت (سه جوانه زیر خاک و دو جوانه زیر خاک) انجام شد. قلمه های تهیه شده در گلدان پلاستیکی با خاک لومی- شنی در نهالستان کلوده آمل کاشته شدند. نتایج نشان داد که جوانه زنی قلمه های با سه جوانه در خاک با دو هفته تاخیر صورت گرفت. قلمه های تهیه شده از ساقه نهال یکساله و شاخه یکساله درخت میانسال (60 تا 62 درصد جوانه زنی) کارآیی تولید (46 تا 48 درصد) بیشتری از قلمه های حاصل از جست یکساله تتارد (42 درصد جوانه زنی و 22 درصد کارایی تولید) داشتند، ولی زنده مانی (60 تا 77 درصد)، طول نهال و قطر یقه آنها متفاوت نبود. قلمه های با دو جوانه زیرخاک، جوانه زنی بیشتر و زنده مانی کمتری نسبت به قلمه های با سه جوانه زیر خاک داشتند، ولی در میزان کارایی تولید، طول نهال و قطر یقه متفاوت نبودند. این تحقیق آشکار می سازد که برای تکثیر غیرجنسی سفیدپلت بهتر است از ساقه نهال یکساله و شاخه یکساله درخت میانسال قلمه تهیه شود، در حالی که استفاده از قلمه ها چه به صورت دو جوانه زیر خاک و یا سه جوانه زیر خاک تغییری در عملکرد تولید نهال نخواهد داشت.