زلزله شناسی و مهندسی زلزله
سال:1381 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:5

مطالعه بر این فرض بنا شده که زلزله های شدید در گره هایی رخ می دهند که ساختار ویژه آنها در محل تلاقی های پهنه های گسلی شکل گرفته اند. این گره ها با روش پهنه بندی ریخت ساختاری مورد بررسی قرار می گیرند. نظریه ای که در این بررسی ارایه گردیده بر این اساس است که سنگ کره از بلوک هایی با اندازه های مختلف تشکیل شده که قسمتهای مرزی آن متحرک می باشند. نقشه ریخت ساختاری با فناوری GIS در مقیاس 1:1.000.000 تدوین شده و نمایانگر ساختار بلوک ها به صورت اندام واره به هم پیوسته، شبکه پهنه های مرزی بلوک های محاطی و مکان گره ها است. نتیجه تحلیل ریخت ساختاری نقش بسیار مهم پهنه های گسل با راستای خاوری - باختری را در ساختار بلوک های امروزی در ناحیه دریای آدریا، در منطقه سیسیل ایتالیا و به ویزه در آپنین نشان می دهد. زمینلرزه های پوسته با بزرگای M>6.0 که در این ناحیه ثبت شده اند، در بعضی از گره های بررسی شده رخ داده اند. با فرض اینکه زلزله های شدید آینده در گره ها رخ می دهند، پتانسیل لرزه ای هر گره برای دو بزرگای آستانه ای M>6.0 و M>6.5 ارزیابی شده است. از الگوریتم شناخت ریخت CORA-3 برای تعیین گره هایی با پتانسیل زلزله با بزرگای M≥6.0 استفاده شده است. با توجه به اینکه زلزله های نگاشته شده با بزرگای M≥6.5 در ناحیه مورد مطالعه اندک می باشد، شناخت ریخت برای تعیین گره های لرزه نگار با بزرگای M≥6.5 کارایی نداشت. گره هایی با پتانسیل چنین زلزله هایی با استفاده از معیارهای گره های با لرزه خیزی بالا شناخته شدند که قبلا در شناخت ریخت های مربوط به منطقه پامیر - تیان شان از آنها استفاده شده بود. نتایج حاصله یک پتانسیل بالای لرزه ای برای ناحیه مورد مطالعه را نشان داده و اطلاعات مهمی برای برآورد خطر زلزله در دسترس قرار می دهد. تعدادی از گره ها که در آنها رویدادهای شدیدی رخ داده بود که تا آن زمان ثبت نشده بودند، به عنوان محل های با پتانسیل زلزله های بزرگ شناسایی شده و می توان بررسیهای تفضیلی بین موضوعی در آنها انجام داد.

مدول برشی، نسبت میرایی و پروفیل سرعت موج برشی از پارامترهای ورودی مهم جهت تحلیل پاسخ ساختگاه می باشند. به منظور ریز پهنه بندی لرزه ای جنوب تهران آزمونهای صحرایی و آزمایشگاهی متعددی انجام گرفته است. آزمونهای صحرایی شامل لرزه نگاری شکست مرزی و درون چاهی، تحلیل طیفی امواج سطحی (SASW) و آزمون نفوذ استاندارد (SPT) و آزمونهای آزمایشگاهی شامل آزمایشهای سه محوری تناوبی و ستون تشدید بر روی نمونه های دست نخورده ای از مصالح سیلتی با خاصیت خمیری کم تا متوسط بوده است. در این مقاله خصوصیات دینامیکی خاکهای ریزدانه جنوب تهران معرفی خواهد شد. بر اساس نتایج بدست آمده از آزمونهای صحرایی، رابطه همبستگی جدیدی بین سرعت موج برشی و عدد آزمون نفوذ استاندارد برا ی خاکهای ریزدانه جنوب تهران ارایه می گردد. همچنین نتایج آزمونهای آزمایشگاهی نشان می دهد که تنش همه جانبه تحکیمی تاثیر مهمی بر روی نسبت مدول برشی و نسبت میرایی در خاکهای با نشانه خمیری، (PI) خیلی کم دارد، لیکن با افزایش PI این اثر از بین می رود. ارزیابی برروی میزان تاثیر PI خاک نشان می دهد که برای PI<12 نشانه خمیری تاثیر چندان مهمی بر روی نسبت مدول برشی و نسبت میرایی ندارد اما با افزایش PI نسبت مدول برشی افزایش و نسبت میرایی کاهش می یابد.

در مطالعه حاضر اثرات ساختگاهی در نگاشتهای سطحی ثبت شده در 50 ایستگاه شبکه شتاب نگاری واقع در شرق کشور مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور در همه ایستگاهها بررسیهای زمین شناسی صورت گرفته که در 20 ایستگاه منتخب، شرایط زیر سطحی با استفاده از مطالعات ژئوتکنیک و ژئوفیزیک تعیین شده است. مطالعات اثرات ساختگاهی بر اساس روش تئوری (مدل یک بعدی معادل خطی) و روش نسبت طیفی افقی به قائم انجام پذیرفته است. نتایج برآورد فرکانس پایه توسط هر دو روش همخوانی خوبی را نشان می دهد. همچنین انطباق مناسبی بین فرکانس پایه و میانگین سرعت موج برشی در 30 متر فوقانی خاک دیده می شود. سرانجام ساختگاه های مورد مطالعه بر اساس فرکانس پایه ساختگاه، میانگین سرعت موج برشی در 30 متر فوقانی و شرایط زمین شناسی ساختگاه ها به سه رده تقسیم بندی شده اند.

در روش طراحی بر اساس نیرو که در حال حاضر استفاده شده فرض می گردد که سختی عضو مقاوم جانبی عملا مستقل از مقاومت آن می باشد. در نتیجه، میزان کاهش برش پایه طراحی از مقاومت الاستیک، زمان تناوب سازه را تغییر نمی دهد. مطالعات اخیر نشان داده است که در گروه بزرگی از اعضای بتن مسلح از قبیل پایه ها، دیوارهای برشی و قابهای خمشی شکل پذیر، مقاومت و سختی آنها به هم وابسته اند. این امر موجب تناقضی بین سختی فرض شده و سختی واقعی ساختمان طرح شده می گردد. در این مطالعه، با استفاده از یک سازه دیواری به عنوان مثال، نتایج این تناقض در میزان تقاضای شکل پذیری و میزان تغییر مکانهای ساختمان بررسی شده و عواقب ادامه استفاده از روش فعلی طراحی بر اساس نیرو معین شده است و نشان داده شده که روش طراحی بر اساس تغییر مکان، برای تعیین مقاومت طراحی لرزه ای ساختمانهایی که سختی و مقاومت اعضای آنها به هم وابسته اند، روشی به مراتب ساده تر از روش طراحی بر اساس نیرو می باشد.