پژوهش نفت
سال:1394 | دوره:25 | شماره:83 |تعداد مقالات:19

در این تحقیق شبیه سازی فرآیند سیلاب زنی با محلول پلیمر در الگوهای میکرومدل مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. آنالیز حساسیت روی پارامترهای موثر بر شکاف، شامل طول، جهت (زاویه راستا) و تعداد شکاف ها انجام شده و تاثیر هر یک از این پارامترها بر میزان بازیافت نفت در سیلاب زنی محلول پلیمر در نفت سنگین مطالعه شده است. برای ساخت مدل شبیه سازی، نرم افزار اکلیپس از سری نرم افزارهای شرکت شلمبرجر به کار گرفته شده و نتایج مدل شبیه سازی ساخته شده از طریق مقایسه با داده های آزمایشگاهی موجود در منابع، اعتبار سنجی شده است. همچنین به منظور بررسی دقیق تر سیلاب زنی محلول پلیمر، نتایج با سیلاب زنی آب که ساده ترین و ارزان ترین روش برای افزایش برداشت است، مقایسه شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که اضافه کردن پلیمر به آب به خصوص در مخازن شکاف دار سبب می شود پدیده انگشتی شدن کاهش و میزان بازیافت نفت در فرآیند تزریق آب افزایش یابد. همچنین نتایج شبیه سازی نشان می دهد که در میکرومدل با تعدادی شکاف کوتاه، میزان بازیافت نفت بهتر از سایر حالات است.

داده های لرزه ای برداشت شده عموما با نوفه همراه هستند. یکی از مهم ترین نوفه ها در عملیات خشکی، نوفه زمین غلت است. نوفه زمین غلت از گروه نوفه های همدوس بوده و دارای سرعت کمتر، فرکانس پایین تر و دامنه قوی تری نسبت به سیگنال هاست و به دلیل پاششی بودنش، در دورافت های نزدیک در اعماق کم و در دورافت های دورتر در اعماق زیاد، سیگنال های بازتابی را در یک منطقه بادبزنی شکل می پوشاند. روش های متعددی برای تضعیف این نوفه وجود دارد که متداول ترین آنها، استفاده از فیلترهای فرکانسی یک بعدی، دو بعدی و فیلترهای سرعتی است. در این مقاله از روش فیلتر کردن جدیدی با استفاده از ترکیب تبدیل S تعمیم یافته و تجزیه مد تجربی برای تضعیف نوفه همدوس زمین غلت استفاده شده است. بدین ترتیب که داده لرزه ای از حوزه t-x با استفاده از تبدیل S تعمیم یافته به حوزه t-f-x انتقال داده می شود. سپس در این حوزه تجزیه مد تجربی در راستای مکان برای یک زمان و فرکانس خاص اعمال می گردد. برای تضعیف نوفه همدوس زمین غلت، اولین تابع مد ذاتی که مربوط به محدوده عدد موج بالا یا رویدادهای لرزه ای همدوس با شیب تند هستند، حذف می گردد و سپس با استفاده از معکوس تجزیه مد تجربی و تبدیل معکوس S داده ها به حوزه t-x منتقل می شوند که نوفه زمین غلت آن تضعیف شده است. کارآیی این روش بر روی داده های لرزه ای واقعی مورد بررسی قرار گرفته است و با روش تجزیه مد تجربی در حوزه f-x مقایسه گردیده است. نتایج، برتری روش معرفی شده در این مقاله را نشان می دهد.

در این پژوهش، جداسازی گونه های دی سولفیدی از کاستیک مصرفی واحدهای مرکاپتان زدایی در مقیاس آزمایشگاهی و اشل آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرارگرفته و تاثیر افزایش دمولسیفایر با استفاده از آزمایشات معمول بر روی متغیرهای مختلف نظیر نوع، غلظت و نیز بررسی اثر حلال و زمان در کارآیی گوگردزدایی از کاستیک بررسی شده است. نتایج حاصل بازده بالایی در بازیابی سود مصرفی با غلظت بهینه دمولسیفایر و حلال را نشان می دهد. افزایش دمولسیفایر، باعث کاهش بیشتر ترکیبات گوگردی در کاستیک تا حدود 20 ppm شده است. در این فرآیند بهترین حلال جهت گوگردزدایی از کاستیک، حلالی با ساختار نزدیک به برش اصلی با میزان کم گوگرد می باشد. بدین ترتیب محلول کاستیک مصرفی قابلیت استفاده مجدد را خواهد داشت. این امر سازگار با محیط زیست و به لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه خواهد بود.

هیدروکربن های سبک، بخشی از ترکیبات موجود در میعانات گازی است که دارای ساختارهای متنوع می باشند. شناسایی و ارزیابی ترکیبات شیمیایی کوچک مولکول در محدوده هفت کربنی در نمونه های میعانات گازی و میادین گازی اطلاعات خوبی را در رابطه با سنگ های منشا این ترکیبات از لحاظ محیط های رسوبی، کیفیت هیدروکربورها، میزان بلوغ و پختگی مواد آلی در اختیار قرا می دهد. همچنین میزان بلوغ سنگ منشا و دمای خروج فرآورده ها از سنگ مولد را به نمایش می گذارد. در این تحقیق سه نمونه سیال از سه میدان گازی مستقل واقع در جنوب ایران از سازندهای کنگان و دالان بالایی، جهت آنالیز کروماتوگرافی گازی تفصیلی انتخاب شد و نحوه تغییرات غلظت ترکیبات خاص در محدوده 7 کربنی در شرایط مختلف مخزنی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بر اساس پارامترهای کلی دو نمونه A و C مشابه یکدیگر و متفاوت از نمونه B می باشند لازم به ذکر است که شرایط مخزنی نمونه های A و C با شرایط مخزنی نمونه B متفاوت است. خاصیت پارافینی از میدان A به طرف میدان C ابتدا کاهش یافته و سپس افزایش می یابد همچنین میدان B، شواهد زیادی را در ارتباط با رخداد فرآیندهای تخریب زیستی به نمایش می گذارد. نتایج نشان می دهد که سنگ مولد نمونه C دارای منشا خشکی است. شناخت منشا نمونه های A و B به وسیله نمودارهای مختلف انجام گرفت و مشخص گردید این دو میدان نیز دارای منشا خشکی هستند. همچنین در نمونه C فرآیند اختلاط احتمالی مواد آلی از سازندهای دیگر با محتویات مخزن رخ داده است.

خاک های آلوده به ترکیبات نفتی بالاخص هیدروکربن های پلی آروماتیک یکی از معضلات محیط زیست محسوب می شود. این گروه از هیدروکربن های نفتی با ترکیبات پیچیده دو حلقه ای یا چند حلقه ای، از کربن و هیدروژن تشکیل شده اند. روش های زیادی برای پاک سازی خاک های آلوده ارائه شده است که اکثرا پر هزینه بوده و دارای فرآیندی پیچیده و دشوارند. هدف از انجام این تحقیق، نحوه استفاده از فرآیند فتوکاتالیستی جهت حذف پایرن از هیدروکربن های پلی آروماتیک از خاک آلوده است. در این تحقیق، با استفاده از روش رویه پاسخ، نمونه خاک به طور مصنوعی با غلظت 40 mg/kg پایرن آلوده گردید و با کمک طراحی آزمایش بر سطح آنها غلظت های 2، 4، 6، 8 و 10% وزنی از کاتالیست های TiO2 ا، ZnO و SnO2 نشانده شد. نمونه های آلوده به مدت 10، 15 و 20 ساعت در معرض تابش لامپ UV-C در داخل فتوراکتور تخریب قرار گرفتند. غلظت اولیه پایرن در خاک و همچنین غلظت های متفاوت از کاتالیست های مصرفی نشان داد، استفاده از 10 % وزنی کاتالیست TiO2 طی 20 ساعت، منجر به حذف 71 % پایرن از خاک شد. میزان کاهش پایرن از خاک با استفاده از روش استاندارد 5520- D توسط دستگاه طیف سنجی UV فلورسانس تعیین گردید. ادامه فرآیند حذف فتوکاتالیستی هیدروکربن های پلی آروماتیک با استفاده از نانو فتوکاتالیزورهای مختلف و تاثیر عواملی نظیر نوع و غلظت کاتالیست و زمان تابش UV بررسی شد. همچنین درصد راندمان حذف پایرن از خاک آلوده تعیین گردید و طیف های جذبی مربوط به آن ارائه شد.

در این پژوهش اکسیداسیون فتوکاتالیستی و معدنی سازی پساب پالایشگاه نفت در یک سوسپانسیون آبی از دی اکسید تیتانیوم (20% روتایل، 80 % آناتاز) در یک راکتور ناپیوسته مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایشات بر اساس طراحی ترکیبی مرکزی (CCD) طراحی گردید و با استفاده از متدولوژی پاسخ سطح، آنالیز و بررسی شد. به منظور بررسی فرآیند چهار متغیر فرآیندی که نقش اساسی در فرآیند فتوکاتالیستی دارند، انتخاب شدند این چهار متغیر عبارتند از: pH محیط (2-10)، غلظت کاتالیست (200-0 mg/l)، دما (5.57oC-5.22) و زمان واکنش (150 min-30) و حذف اکسیژن مورد نیاز شیمیایی کل (TCOD) به عنوان پاسخ فرآیندی انتخاب گردید. بر اساس نتایج ANOV، اثرات درجه اول کلیه متغیرها (pH، دما، غلظت کاتالیست و زمان) و اثرات درجه دوم pH، غلظت کاتالیست و دما بیشترین تاثیر را بر روی فرآیند حذف COD کل داشتند. بیشترین مقدار حذف COD با راندمان حذف 83% در شرایط 6=pH، غلظت کاتالیست100 mg/l ، دما 45oC و زمان واکنش 120 دقیقه به دست آمد. همچنین نتایج سینتیکی به دست آمده نشان داد که انرژی فعال سازی برای تبدیل TCOD مقدار 19-34 Kg/mol می باشد.

سازند سورمه از مخازن بزرگ نفتی در ایران و خاورمیانه محسوب می شود. لیتولوژی این سازند از نهشته های کربناته دولومیتی در بخش فوقانی و آهکی دولومیتی در بخش تحتانی به همراه انیدریت به صورت بین لایه ای و درون لایه ای تشکیل شده است. با توجه به مطالعاتی که در این میدان ها انجام گرفته، تغییراتی از جمله تغییر رخساره، نوع و شدت عملکرد فرآیند های دیاژنزی و نوع لیتولوژی بر روی تخلخل و نفوذپذیری موثر می باشند. با مقایسه این عوامل در این دو میدان می توان به این نتیجه رسید که نهشته های دولومیتی میدان بلال بیشتر شامل رخساره های محیط سدی و لاگونی می باشد که به سمت جنوب شرقی از میزان نهشته های دولوگرینستونی سدی با فابریک دانه افزون کاسته شده و میزان نهشته های دولوپکستونی لاگونی افزایش می یابد و در میدان سلمان رخساره های دولووکستون و دولومادستون محیط پهنه جزرومدی با فابریک گل افزون بالاترین تعداد را به خود اختصاص می دهند که به دلیل گسترش بالای سیمان انیدریتی از مقدار تخلخل و تراوایی آنها کاسته شده است و علت آن می تواند کمتر شدن عمق حوضه از سمت میدان بلال به طرف میدان سلمان باشد به طور کلی این دو میدان در مقایسه با هم دارای رخساره های تقریبا مشابه اند اما بیشترین تفاوت که روی کیفیت مخزنی آنها تاثیر داشته میزان فراوانی رخساره های دانه افزون و درصد سیمانی شدگی انیدریتی می باشد.

سازندهای دالان بالایی، مجموعه ای از ریف های کربناته- تبخیری و کنگان، با لیتولوژی غالب آهک و دولومیت با لایه هایی از انیدریت، توالی پرمو- تریاس میدان گازی پارس جنوبی هستند که در محدوده دور از ساحل آب های خلیج فارس و بین دو کشور ایران و قطر قرار دارند. هندسه و گسترش رخساره های پرانرژی (شول) عامل اصلی گسترش کیفیت مخزنی میدان است که این عامل هم تحت کنترل محیط رسوبی می باشد. این مطالعه به بررسی رخساره های زمین شناسی و ارتباط آن با خواص پتروفیزیکی و داده های چاه پیمایی و مدل سازی آنها به منظور گسترش و کنترل برنامه های مخزنی می پردازد. داده های پتروگرافی به منظور ارزیابی توزیع رخساره های رسوبی و گروه های رخساره های مورد استفاده قرار گرفت. 12 میکروفاسیس در چهار گروه رخساره های بزرگ تر پهنه جزر و مدی، لاگون، شول و دریای باز طبقه بندی شد. ارزیابی کیفیت مخزنی گروه های رخساره های بر اساس داده های تخلخل و تراوایی مغزه مورد بررسی قرار گرفت. در چاه های بدون مغزه گروه های رخساره های بر اساس نمودارهای چاه پیمایی در قالب رخساره های لاگ و با استفاده از سیستم های هوشمند شبکه عصبی پیش بینی گردید. به منظور انطباق رخساره ها در مدل دوبعدی از چارچوب چینه نگاری سکانسی برای میدان استفاده گردید. ارزیابی توزیع سه بعدی گروه های رخساره ای با استفاده از مدل سازی سه بعدی زمین آماری و با استفاده از الگوریتم شبیه سازی شاخص ترتیبی (SIS) در قالب رخساره های لاگ مورد بررسی قرار گرفت. نهایتا مدل سه بعدی رخساره ها برای واحدهای مخزنی مختلف از میدان مورد مطالعه ارائه گردید.

شکستگی یکی از مهم ترین پدیده های زمین شناسی است که تولید از مخازن کربناته شکسته را تحت تاثیر قرار می دهد. توزیع شکستگی در مخازن شکسته به عوامل ساختاری، سنگ شناسی، ضخامت مخزن، گسل ها و عوامل کنترل کننده دیگر بستگی دارد. برای مدل سازی دقیق شکستگی ها باید عوامل کنترل کننده شکستگی را با داده های چاه تلفیق کرد. در این مقاله از تراکم شکستگی حاصل از تحلیل شکستگی های مغزه های سه چاه از میدان مارون استفاده شده است. نشان گرهای لرزه ای مرتبط با شکستگی از جمله فرکانس لحظه ای، انحنا و شیب از داده های لرزه ای استخراج شده است. عوامل زمین شناسی و پتروفیزیکی که تراکم شکستگی را کنترل می کند با تلفیق داده های لرزه ای و چاه ها به صورت سه بعدی مدل شده است. با تلفیق عوامل کنترل کننده شکستگی و تراکم شکستگی در چاه ها، تراکم شکستگی به صورت سه بعدی با استفاده از روش شبکه عصبی مدل شد و ضریب همبستگی آن با داده های چاه 0.82 به دست آمد. مدل پیوسته شکستگی حاصل از شبکه عصبی، با نقشه انتقال پذیری هم خوانی داشته و نقشه انتقال پذیری، بالا بودن تراکم شکستگی در یال جنوبی را تایید می کند. بیشترین تراکم شکستگی در یال جنوبی تاقدیس قرار دارد که مکان مناسبی برای توسعه میدان می باشد.

استفاده از روش های کمی در تفسیر داده های لرزه ای به جای روش های کیفی در مراحل اکتشاف تا تولید از مخازن نفتی، به مرور زمان جای خود را در صنعت بالا دستی نفت پیدا کرده است. یکی از مهمترین روش های کمی، بررسی نحوه تغییر ضرایب بازتاب امواج لرزه ای بر حسب تغییر دورافت (AVO) بین گیرنده و چشمه است. با استفاده از ارتباط دامنه در برابر دورافت، روابط زوپریتس و تقریب های آن می توان نشانگرهای مختلفی استخراج کرد و به کمک آنها محدوده های مخزنی را از لحاظ سیال و سنگ شناسی تفکیک نمود. هدف از این مقاله ارزیابی توانایی های روش AVO در تشخیص هیدروکربن در میدان هندیجان واقع در منطقه شمال غرب خلیج فارس با استفاده از داده های لرزه ای پیش از انبارش می باشد. بدین منظور در میدان هندیجان، با استفاده از مدل سازی مستقیم، لرزه نگاشت مصنوعی حاصل از نگارهای چاه پیمایی ایجاد گردید و به کمک آن علت ناهنجاری مشاهده شده بر روی داده های لرزه ای قبل از برانبارش در مرز بالایی مخزن غار مشخص شد. سپس با تولید منحنی AVO نوع ناهنجاری مربوطه، کلاس اول تشخیص داده شد. روش های تحلیل AVO شامل مدل سازی مستقیم، مدل سازی جانشینی سیال، مطالعه نشانگرها و کراس پلات های AVO در محدوده مخزن، انجام گرفت. کارایی این روش به عنوان یک روش جامع برای اکتشاف مخازن ماسه سنگی با هیدروکربن سبک به اثبات رسیده است. این مطالعه با استفاده از داده های چاه پیمایی و سری داده های سه بعدی دریایی قبل از برانبارش، انجام گرفته است.

در این تحقیق اثر پارامترهای عملیاتی بر بازدهی راکتور بستر قطره ای سولفورزدایی (HDS) و آروماتیک زدایی (HDA) در مقیاس آزمایشگاهی توسط روش دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور شبیه سازی رفتار چند فازی راکتور از دیدگاه اولری-اولری استفاده شد که در آن نیروهای بین فازی بر اساس مدل های ارائه شده برای محاسبه مقدار برهم کنش جریان های چند فازی در محیط متخلخل و در شرایط جریانی راکتور بستر قطره ای در معادله مومنتوم اعمال گردیده است. با توجه به اهمیت تابع توزیع تخلخل در رفتار هیدرودینامیک راکتور و همچنین اثر آن در پیش بینی بازدهی واکنش ها، رفتار تخلخل بستر بر اساس مدل های موجود برای کاتالیست های سه پر در شبیه سازی محاسبه شده است. پارامترهای مورد مطالعه در این تحقیق شامل بررسی دما، فشار، سرعت فاز مایع و غلظت سولفید هیدروژن فاز گاز بر میزان بازدهی راکتور با استفاده از مدل CFD می باشد. نتایج حاصل از شبیه سازی با نتایج آزمایشگاهی گزارش شده انطباق خوبی را نشان می دهد.

فرآیند نفت زایی موجب تولید نفت از مواد آلی سنگ ها در طی میلیون ها سال می شود. نفت تولید شده پس از مهاجرت، در سنگ مخزن جمع شده و یک تجمع یا میدان نفتی را تشکیل می دهد. در این مطالعه با استفاده از روش مدل سازی حوضه، تاریخچه حرارتی در یک مقطع تراستی شبیه سازی شده و تاریخچه هیدروکربن زایی سنگ های منشا بررسی شده است. در این مقاله، با استفاده از داده های چینه شناسی، زمین شناسی و ژئوشیمیایی و به کمک نرم افزار مدل سازی یک بعدی، تاریخچه تدفین و نفت زایی ترسیم شده است. میزان پختگی مواد آلی سازندها، وضعیت پنجره نفت زایی و گاززایی و همچنین میزان کمی هیدروکربن زایی برای سنگ های منشا پابده، کژدمی، گرو و سرگلو به دست آمده است. از داده های پختگی مواد آلی سازندها بر اساس انعکاس ویترینایت، جهت کنترل کیفی کار مدل سازی و اطمینان از درستی مدل، استفاده شده است. بر اساس این مطالعه، در مقطع تراستی، گسل موجب افزایش عمق و پختگی سنگ های منشا و سرعت بخشیدن به فرآیند نفت زایی شده است. میزان تاثیر گسل تراستی هنگامی که سنگ منشا به مرحله حداکثر نفت زایی نرسیده است، بیشتر خواهد بود. در صورتی که سنگ منشا قبل از گسل خوردگی بخش عمده توان نفت زایی خود را از دست داده باشد، گسل تراستی تاثیری به مراتب کمتر در نفت زایی دارد.

در این پژوهش، غشاهای شبکه آمیخته پلی وینیل کلراید- نانولوله های کربنی (PVC/MWCNTs) و سلولزاستات– نانولوله های کربنی (CA/MWCNTs) تهیه شد و به منظور بررسی خواص جداسازی گاز، مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور هر دو نوع نانولوله های کربنی بدون عامل و عامل دار (با عامل کربوکسیلیک) مورد استفاده قرار گرفت. در نهایت مشخص شد که نانولوله های عامل دار، عملکرد بهتری دارند. اثر افزایش محتوای نانولوله های کربنی بر عملکرد جداسازی گاز غشاهای تهیه شده برای گازهای هلیم، نیتروژن، متان و دی اکسید کربن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد تراوایی گازها با افزایش محتوای نانولوله های کربنی، افزایش می یابد. تراوایی دی اکسید کربن نسبت به سایر گازهای مورد مطالعه، افزایش بیشتری دارد و در 1% وزنی از نانولوله های کربنی عامل دار، برای غشاهای شبکه آمیخته شامل PVC به 11.48 barrer و برای غشاهای شبکه آمیخته شامل CA در 5% وزنی از نانولوله های کربنی به21.14 barrer رسیده است. علاوه بر این، گزینش پذیری CO2/CH4 به طور کلی نتایج بهتری را در پی داشته و در 3% وزنی از نانولوله های کربنی عامل دار، در غشاهای تهیه شده بر پایه PVC به بیشترین مقدار خود (حدود 52.76 barrer) رسید. همچنین نتایج آزمون مقاومت مکانیکی نشان می دهد که استفاده از غشاهای شبکه آمیخته بر پایه PVC، خواص مکانیکی مطلوب تری دارد.

یکی از روش های مورد استفاده در ازدیاد برداشت نفت از مخازن کربناته که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است، سیلاب زنی با آب هوشمند می باشد. آب هوشمند با تغییر حالت ترشوندگی سطح سنگ کربناته از حالت نفت دوست به آب دوست، تولید نفت را افزایش می دهد. در این پژوهش تاثیر ترکیب یونی آب هوشمند بر حالت ترشوندگی سنگ کربناته در دماهای ماندگاری مختلف و pH های متفاوت با آزمایش زاویه تماس بررسی شده است. در طراحی آزمایش ها از روش سطح پاسخ استفاده شد. نتایج آزمایش ها نشان می دهد که یون های Mg+2، SO4-2 و K+ به دلیل برهم کنش با سطح سنگ و اسید چرب نقش مهمی در تغییر ترشوندگی سنگ کربناته دارند. بنابراین، علاوه بر یون های فعال مانند Mg+2 و SO4-2، نمک های غیر فعال مانند KCl نیز بر حالت ترشوندگی سنگ کربناته تاثیر می گذارند. افزایش دما سبب افزایش خاصیت ترشوندگی با آب و افزایش فعالیت یون ها در محلول می شود. افزایش pH به دلیل کاهش بار مثبت سطح سنگ کربناته، سبب کاهش زاویه تماس می گردد، ولی در مقادیر pH حدود 8، احتمالا به دلیل تشکیل رسوب یون Mg+2 زاویه تماس افزایش می یابد.

سازند آسماری، به سن الیگوسن- میوسن زیرین، مهم ترین سنگ مخزن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غرب ایران محسوب می شود. این سازند در میدان مورد مطالعه توالی مخلوطی از نهشته های کربناته (غالبا در بخش بالایی) و آواری (غالبا در بخش پایینی) است. بخش کربناته این سازند (به سن میوسن زیرین) که غالبا از رخساره های کم عمق و پرانرژی سدی و لاگونی تشکیل شده، به شدت متاثر از فرآیندهای دیاژنزی است. مطالعات ماکرومیکروسکوپی همراه با آنالیزهای متداول مغزه و ژئوشیمیایی نشان داد که در افق های دولومیتی، ایجاد فضاهای خالی بین بلوری و وجود فضاهای خالی بین دانه ای اولیه از یک سو و عملکرد فرآیندهای تراکم و کانی زایی تبخیری از سوی دیگر باعث تغییرات وسیعی در کیفیت مخزنی شده است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر کانی های تبخیری انیدریت و سلستیت بر خواص مخزنی افق های دولومیتی سازند آسماری انجام شده است. این پژوهش نشان داد که مقدار و نحوه گسترش کانی های تبخیری انیدریت و سلستیت، نقش بسیار مهمی در کنترل کیفیت مخزنی این سازند داشته است. بیشترین و موثرترین شکل گسترش انیدریت و سلستیت، اشکال سیمان پرکننده فضاهای خالی، فراگیر، جایگزینی و بعضا پرکننده شکستگی ها بوده است. در برخی نمونه ها سیمان تبخیری با اشغال حدود 40% فضاهای بین دانه ای (در مراحل اولیه تدفین) و بین بلوری، تخلخل و تراوایی افق دولومیتی را به نزدیک صفر کاهش داده است. اشکال نودولی اولیه و ثانویه، با وجود گسترش قابل توجه در همه رخساره ها، تاثیری بر کاهش کیفیت مخزنی سازند آسماری نداشته اند.

این مقاله به تعیین رخساره الکتریکی در سازند آسماری در میدان نفتی گچساران آنالیز خوشه ای گرافیکی می پردازد. این میدان در جنوب غربی ایران واقع شده است. تعیین رخساره الکتریکی در میدان مورد مطالعه با استفاده از تلفیق نمودارهای تصویرگر با دیگر نمودارهای چاه پیمایی به دست آمده از یکی از چاه های موجود در آن میدان انجام گرفته است. برای ارزیابی دقیق، تصحیحات محیطی لازم بر روی لاگ ها انجام گرفته است. مقایسه نتایج لیتولوژی، حجم شیل، تخلخل و اشباع آب با رخساره های تعیین شده توسط روش آنالیز خوشه ای نشان داد که به کارگیری لاگ های تصویر گر موجب بهبود تفکیک رخساره های الکتریکی می شود. این تقسیم بندی جنبه مخزنی داشته و تغییر خواص پتروفیزیکی در هر رخساره منحصر به فرد بوده وتغییرات این شاخص ها در رخساره های جدا از هم مشخص گردیده است. علاوه بر این، با در نظرگرفتن گسترش رخساره های شناسایی شده، لایه های مخزنی از غیر مخزنی بر اساس زون بندی صورت گرفته متمایز شده اند.