پژوهش نفت
سال:1393 | دوره:24 | شماره:80 |تعداد مقالات:17

دانستن جهت و توزیع فضایی شکاف ها در مخازن شکاف دار برای پیش بینی جریان سیالات در این نوع مخازن امری ضروری است. در میان روش های موجود برای مدل سازی توزیع شکاف ها، روش بهینه سازی تبرید شبیه سازی شده به دلیل توانایی آن در حل مسائل بزرگ و نیز یافتن مقادیر کمینه مطلق از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه، هدف ارائه یک روش تبرید شبیه سازی شده انطباق پذیر و سریع، برای مدل سازی شکاف ها می باشد. این روش با ارائه یک مدل برای تخمین مقدار اولیه پارامتر شبه دما، پیشنهاد یک مدل انطباق پذیر برای طول زنجیر مارکوف و در نهایت پیشنهاد یک مدل انطباق پذیر و سریع برای کاهش مقدار پارامتر شبه دما، باعث افزایش سرعت محاسبات الگوریتم تبرید شبیه سازی شده می شود. همچنین در این مطالعه، یک تابع هدف خاص مورد بررسی قرار داده شده و این نکته نشان داده می شود که چرا الگوی شکاف های تولید شده با این روش منجر به دو دسته شکاف عمود برهم می شود. در ادامه تابع هدف بهبود داده شده که بتواند الگوی شکاف های مزدوج با هر زاویه دلخواهی را تولید کند.

در این مقاله اثر حضور مواد فعال سطحی بر پارامترهای هیدرودینامیک و مشخصه انتقال جرم در یک بیورآکتور هواراند با گردش داخلی استوانه ای با بستر آکنده بررسی شده است. ماندگی کلی گاز، سرعت گردش مایع و زمان اختلاط به عنوان پارامترهای هیدرودینامیکی و ضریب حجمی انتقال جرم اکسیژن به عنوان مشخصه انتقال جرم در نظر گرفته شده است. برای پرکردن بستر بیورآکتور، 25 آکنه استوانه ای با فواصل منظم در کنار یکدیگر قرار داده شده است. کلیه آزمایش ها در سیستم هوا و آب حاوی دو نوع ماده فعال سطحی کاتیونی و غیر یونی با غلظت 5 ppm، با سرعت هوادهی در محدوده 0.19 تا 0.97 cm/s و در شرایط محیطی (فشار اتمسفریک و دمای 25oC) انجام شده است. در بیورآکتور هواراند با بستر آکنده نسبت به حالت بدون آکنه، سرعت گردش مایع، ماندگی کلی گاز و ضریب حجمی انتقال جرم اکسیژن کاهش و زمان اختلاط افزایش می یابد. در سیستم حاوی مواد فعال سطحی قطر حباب ها حدود 30% کاهش پیدا کرده و تقریبا یکسان می شوند. لذا، با تحلیل نتایج آزمایشگاهی مشاهده شد که در حضور مواد فعال سطحی، ماندگی گاز و زمان اختلاط افزایش و سرعت گردش مایع و ضریب حجمی انتقال جرم کاهش می یابد.

در این تحقیق یک رویکرد دو مرحله ای برای پیش بینی تراوایی از نمودارهای چاه ارائه شده است که با استفاده از رگرسیون غیرپارامتری در رابطه با آنالیز آماری چندمتغیره ارائه شده است. ابتدا، داده های چاه به انواع الکتروفاسیس ها طبقه بندی می شوند. این طبقه بندی بر اساس اندازه گیری های به دست آمده از نمودارهای چاه است که منعکس کننده کانی ها و رخساره های سنگی در بازه نمودارگیری است. این فرایند ترکیبی از آنالیز مولفه های اصلی، آنالیز خوشه ای مبتنی بر مدل و آنالیز تفکیک کننده برای توصیف و شناسایی انواع الکتروفاسیس ها است. سپس، از تکنیک های رگرسیون غیرپارامتری برای پیش بینی تراوایی برای هر الکتروفاسیس استفاده شده است. سه روش غیرپارامتری مورد بررسی در این مقاله الگوریتم انتظار مشروط متناوب، ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی مصنوعی هستند که مزیت ها و محدودیت های نسبی آنها بررسی شده است، در این میان الگوریتم انتظار مشروط متناوب نتایج بهتری برای داده های تست به دست می دهد. روش های پیشنهادی در این تحقیق در یک مخزن کربناته بسیار ناهمگن در جنوب غربی ایران مورد استفاده قرار گرفته است.

طبیعت برخی فرآیندهای انجام شده در سازند، مانند فرآیندهای تزریق آب به گونه ای است که تا حدودی، آسیب وارده ناشی از آنها به سازند، غیر قابل اجتناب می نماید. یکی از مهمترین مباحث در این موضوع، تخمین و برآورد این آسیب دیدگی در سازند می باشد. در این مقاله تکیه اصلی بر روی اثرپذیری پارامترهایی نظیر فشار و ذرات معلق در آب تزریقی است که در ادامه سعی می گردد اثر شکاف ایجاد شده در نمونه سنگ مخزن بواسطه پارامترهای فوق، در مدل فیزیکی از دیدگاه آسیب دیدگی سازند مورد بررسی قرار گیرد. در این تحقیق با انتخاب نمونه مغزه های ماسه ای یکی از میادین نفتی ایران که در حال تزریق آب به آبده مخزن می باشد سعی گردیده مدل فیزیکی مخزن توسط نمونه های فوق در آزمایشگاه شبیه سازی گردد. با توجه به عدم کیفیت مناسب آب و وجود املاح و ذرات بالا در آب تزریقی، بر خلاف انتظار آسیب دیدگی محسوس در نتایج آزمایشگاهی مشاهده نگردید. هر چند کاهش نفوذپذیری نامحسوس در نمونه های بدون شکاف مشاهده شد اما نکته قابل توجه تغییر ساختار سنگ در هنگام تزریق و عدم افزایش فشار تزریق در نمونه های دارای شکاف بود. به عبارتی وجود شکافها و تغییر ساختار سنگ، به خصوص در سنگ های ماسه ای با سیمان شدگی ضعیف می تواند عاملی جهت حرکت ذرات و یا انتقال آسیب دیدگی به عمق مخزن و یا اطراف چاه تولیدی باشد. از طرفی عدم یکپارچگی سنگ مخزن و نیروهای جریانی بر ذرات، جدا شدن ذرات و تغییر ساختار سنگ را به دنبال خواهد داشت که افزایش فشار تزریق را جبران نموده و شرایط یکسانی را با تغییر جریان تزریقی به همراه خواهد داشت. این موضوع می تواند تفاوت مشاهدات میدانی را با نتایج آزمایشگاه به همراه داشته باشد. لذا در این تحقیق با فراهم سازی شرایط اطراف چاه و ایجاد مدل فیزیکی مشابه سعی گردید به طور کیفی نیز به منشاء این تفاوت ها اشاره شود.

روانکارها و مواد افزودنی به آنها که سبب افزایش طول عمر و کیفیت روغن می گردد، به دلیل مسایل زیست محیطی بسیار مورد توجه هستند. نانو ذرات مختلفی برای این منظور معرفی شده اند. استفاده از این نانو ذرات مشکلاتی همچون عدم حلالیت و یا پراکندگی مناسب در محیط روغن دارد که برای رفع این معضل از پوشش های آلی استفاده می شود. در این تحقیق نانو ذره نیکل پوشش دار به روش میکروامولسیون تهیه شد. از سدیم دودسیل سولفات به عنوان ماده فعال سطحی و حلال های آب و اتانول استفاده گردید. پارامترهای موثر نظیر نوع و میزان پوشش در واکنش بررسی شد. مشخصات فیزیکی (قطر ذره و سطح موثر) محصول، توسط تکنیک های دستگاهی XRD، TEM، BET بررسی گردید. نانوذره تهیه شده دارای مرفولوژی کروی، اندازه 7-13 nm و سطح موثر 30 m2/g می باشد. عملکرد ضد سایشی نانوذره نیکل در روغن پایه و روغن چند درجه ای توسط آزمون های چهار ساچمه و فالکس بررسی شد. نانوذره نیکل با پوشش دی الکیل دی تیو فسفریک اسید، افزایش قدرت جوش خوردگی روغن موتور چنددرجه ‍ ای را در آزمون چهار ساچمه از خود نشان داد.

در این پژوهش بر اساس داده های ژئوشیمیایی و پتروفیزیکی، عمق دقیق سنگ های منشاء احتمالی سازندهای پابده و کژدمی در میادین نفتی آغاجاری و پازنان تفکیک شده و گسترش این سازندها (ضخامت) و تغییرات ماده آلی در دیگر چاه ها نیز مورد بررسی قرار گرفته است. سازند پابده را از نظر میزان TOC می توان به 3 بخش فوقانی و زیرین (A و C) با TOC کمتر از 1% و میانی با TOC بالاتر از 1% (بخش B)، تقسیم نمود که بخش های A و C غالبا آهکی بوده و در بخش B شیل گسترش بیشتری دارد. با مشاهده بخش غنی (B) در سازند پابده و با توجه به کیفیت آن، مقدار ماده آلی بالای 2% به عنوان زون غنی شناسایی شد. ضخامت بخش B در همه چاه ها بیشتر از دو بخش دیگر است. میانگین ماده آلی سازند پابده 1 تا 3% است. زون B به عنوان زون اصلی سنگ های منشاء و زون های (A و C) به عنوان زون فرعی مشخص شدند. سازند کژدمی در چاه پازنان شماره 23 به دلیل قرارگیری در خارج از محدوده بلندی های قدیمی بیشترین میزان غنای ماده آلی را دارد. اما چاه 17 به دلیل قرارگیری در ناحیه پرحرارت بلندی های قدیمی، اگرچه دارای زون غنی می باشد، اما در اثر حرارت بالا مواد آلی سریع به نفت تبدیل شده و مواد آلی کمتری باقی مانده است. جهت بررسی جامع وضعیت غنای ماده آلی سازندهای پابده و کژدمی در این چاه ها، محل دقیق نمونه برداری و میزان ماده آلی توسط نرم افزار مشخص شده است که میزان انطباق زون غنی آنها با پیرولیز راک ایول مشخص می شود.

گرانروی گاز یکی از مهم ترین پارامترهای مهندسی نفت می باشد، به طوری که گرانروی، جریان گاز در محیط متخلخل، چاه و خطوط لوله را تحت تاثیر قرار می دهد. لذا تعیین مقدار دقیق آن در فشار و دمای عملیاتی (به ویژه در شرایط مخزن) هیدروکربوری بسیار حائز اهمیت است. گرانروی گاز در آزمایشگاه قابل اندازه گیری است؛ ولی آزمایشات مربوط به آن پرهزینه و زمان بر می باشند. در ایران نیز تاکنون دستگاه آزمایشگاهی اندازه گیری گرانروی گاز وجود نداشته است. با توجه به این شرایط معمولا برای محاسبه گرانروی گاز از روابط و معادلات تجربی استفاده می شود. در این مقاله یک رابطه تجربی جدید برای پیش بینی گرانروی گازها ارائه شده است. این رابطه تجربی جدید با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی، تکنیک های آماری و بهینه سازی خطی به دست آمده است. اعتبارسنجی این معادله تجربی با رسم مقادیر پیش بینی شده گرانروی گاز بر حسب فشار در دماهای مختلف صورت گرفته است. نتایج مقایسه این معادله با معادلات تجربی ارائه شده قبلی برای داده های واقعی نشان می دهد که این رابطه از دقت و صحت بالاتری نسبت به روابط گذشته برخوردار است.

محدودیت های زیست محیطی در خصوص کاهش انتشار آلاینده ها مانند اکسیدهای گوگرد ناشی از سوختن سوخت های فسیلی، کاهش محتوای گوگرد برش های مختلف نفتی را الزام آور نموده است. روش گوگردزدایی اکسیداسیونی از جمله روش هایی است که به دلیل مزایایی همچون سادگی نسبی فرآیند، شرایط عملیاتی ملایم، هزینه سرمایه گذاری کمتر و عدم نیاز به هیدروژن، در سال های اخیر بسیار مورد توجه محققین قرار گرفته است. تلفیق تکنولوژی های نوین در عرصه شیمی با فرآیندهای شیمیایی متداول، باعث افزایش بازده برخی واکنش های شیمیایی گردیده است. در این پژوهش از امواج اولتراسونیک برای کمک به فرایند گوگردزدایی اکسیداسیونی استفاده شده است تا میزان گوگرد گازوییل نمونه به حد استاندارد قوانین زیست محیطی برسد. اثر هر یک از پارامترهای مربوط به دو بخش اکسیداسیون و استخراج مورد بررسی قرار گرفته و با تحلیل نتایج آزمایشگاهی به دست آمده از طراحی آزمایش، پارامترهای مناسب برای دست یابی به حداکثر گوگردزدایی تعیین گردید. با بهره گیری از امواج اولتراسونیک و پارامترهای بهینه در گوگردزدایی اکسیداسیونی، 90% گوگردزدایی با بازدهی بیش از 95% از فاز آلی حاصل شد.

همگام با توسعه فرآیندهای تصفیه پساب، فرآیند اکسیداسیون پیشرفته در سالیان اخیر مورد توجه خاص قرار گرفته است. در این تحقیق از فرآیند ازناسیون به عنوان یک روش اکسیداسیون پیشرفته جهت کاهش مقدار لجن بیولوژیکی حاصل از تصفیه پساب پالایشگاه نفت بندرعباس استفاده گردید. نمونه های لجن برگشتی به حوض اکسیداسیون در شرایط آزمایشگاهی تحت ازن زنی با سرعت ثابت و طی مدت زمان 20 تا 120 دقیقه و با مقادیر 0.0516 تا 0.6192 mgO3/mgMLSS قرار گرفت و در زمان های مختلف COD و مقدار لجن باقی مانده نمونه ها تعیین گردید. نتایج نشان می دهد که ازناسیون لجن مورد آزمایش موجب کاهش چشم گیر مقدار لجن، بهبود شرایط ته نشینی و کاهش بار آلودگی شده است. بهترین شرایط در مدت زمان تزریق 80 دقیقه و با مقدار ازن0.4128 mgO3/mgMLSS  حاصل شد که منجر به کاهش %36.67 لجن نهایی گردید. در این شرایط، میزان بارآلودگی لجن از15570 mg/L  با کاهش %42.71 به 8920 mg/L تنزل یافته است. با توجه به تولید ماهیانه 40 تا 50 تن لجن مازاد در پالایشگاه بندرعباس، استفاده از این روش موجب کاهش بیش از 18 تنی لجن نهایی شده و علاوه بر کاهش مخاطرات زیست محیطی، باعث کاهش هزینه های مدیریت پسماند می گردد. هر چند اظهار نظر نهایی در خصوص مقدار کاهش هزینه، نیازمند آنالیزهای دقیق تر و برآوردهای اقتصادی و تحقیقات بیشتر است.

در این مقاله به بررسی عملکرد مدل MMFH و مدل جامد در پیش بینی اثر تزریق گازهای ترش بر میزان تشکیل آسفالتین در مخازن نفتی پرداخته می شود. آسفالتین به عنوان قطبی ترین و سنگین ترین جزء موجود در ترکیبات هیدروکربنی است که با به هم خوردن شرایط تعادلی آن در یک ترکیب نفتی در اثر تغییر عواملی همانند دما، فشار و ترکیب سیال از فاز هیدروکربنی جدا شده و فاز آسفالتین را تشکیل می دهد. علی رغم مطالعات و کارهای زیادی که برای مدل سازی رفتار فازی آسفالتین تحت تاثیر عوامل مختلف انجام شده است، به دلیل پیچیدگی های زیاد این ترکیبات تعداد بسیار محدودی مدل قادر به پیش بینی درست رفتار فازی آسفالتین می باشند. دو مدل مهم در این زمینه یکی مدل اصلاح شده میلر بر پایه تئوری محلول پلیمری فلوری - هاگینز و دیگری مدل جامد می باشد. پارامترهای هردو مدل در ابتدا با تعدادی داده آزمایشگاهی برازش شده و سپس، اثر تزریق گازهای اسیدی در دما و فشارهای بالا بر روی میزان تشکیل آسفالتین با استفاده از مدل های مذکور پیش بینی می گردد. در بخش پیش بینی، پایداری مدل و نیز تطابق نتایج با تئوری ها و یا داده های آزمایشگاهی به عنوان ملاک مقایسه و برتری مدل ها انتخاب شده است. همان طور که در بخش نتایج دیده می شود، در هر دو مورد یعنی پایداری مدل و نیز تطابق با مشاهدات میدانی، تئوری و داده های آزمایشگاهی، مدل MMFH برتری نسبی بر مدل جامد مورد استفاده در نرم افزارهای تجاری دارد.

تعیین مدل تراوایی نسبی جهت استفاده در نرم افزارهای شبیه سازی مخزن یکی از بنیادی ترین موضوعات در مطالعات مخزن است. در این مطالعه تراوایی نسبی آب - نفت با انجام آزمایشات در حالت ناپایا و در شرایط مخزن بر روی نمونه سنگ های کربناته سه مخزن A، B و C با استفاده از روش JBN محاسبه شده و سپس با استفاده از این داده ها مدل های مختلف تراوایی نسبی با یکدیگر مقایسه گردیده است. با بررسی نتایج آزمایشات، می توان نتیجه گرفت که مدل LET در مخازن کربناته و ناهمگون (در گروه های مختلف سنگی) جواب های بهتری نسبت به مدل های دیگر می دهد. به طوری که میانگین خطای استاندارد در این مدل برای تراوایی نسبی نفت و آب به ترتیب حدود 0.00488 و 0.00119 است که به میزان قابل توجهی پایین تر از مدل های دیگر می باشد. همچنین این مدل می تواند حالت s-شکل منحنی های تراوایی نسبی که در اکثر مخازن کربناته ایران دیده می شود را بهتر پیش بینی نماید.

حضور انواع نوفه از جمله نوفه تصادفی در داده لرزه ای همواره مشکلاتی را در استفاده از داده لرزه ای بوجود می آورد، لذا این نوع از نوفه ها باید در مراحل پردازشی تضعیف گردند. روش تجزیه مقدار منفرد بر اساس جبر خطی و بر پایه همدوسی داده بنا شده است که می تواند پدیده های همدوس افقی را در تصاویر مشخصه ابتدایی شناسایی نماید. برای تضعیف نوفه تصادفی در داده نقطه عمقی مشترک پس از تحلیل سرعت و انجام تصحیحات دینامیک و پیش از برانبارش، تجزیه مقدار منفرد روی داده اعمال می گردد. بازتاب های افقی شده در تصاویر مشخصه ابتدایی شناسایی شده و بازسازی می گردند و سایر تصاویر مشخصه که حاوی نوفه تصادفی هستند برابر صفر قرار گرفته و در نتیجه نوفه تصادفی تضعیف خواهد شد. از آنجایی که تجزیه مقدار منفرد می تواند پدیده های افقی را به خوبی شناسایی نماید، بنابراین اگر تصحیحات استاتیک و یا دینامیک به خوبی روی داده ها اعمال نشده باشند و در داده نقطه عمقی مشترک بازتاب ها به جای افقی بودن دارای اعوجاج باشند، تجزیه مقدار منفرد، نمی تواند آنها را به خوبی از نوفه شناسایی نماید. در این مقاله مراحل مذکور روی یک داده نقطه عمقی مشترک مصنوعی با سطوح مختلفی از نسبت سیگنال به نوفه و یک داده واقعی مربوط به یکی از میادین هیدروکربوری ایران واقع در خشکی اعمال شده است. بر اساس نتایج، فیلتر تجزیه مقدار منفرد به خوبی می تواند ضمن حفظ بازتاب ها تا حد زیادی نوفه تصادفی را تضعیف نماید. این مساله در داده مصنوعی حتی با سطح نوفه زیاد یعنی (نسبت سیگنال به نوفه یک) نیز به خوبی قابل مشاهده است.

ناپایداری در لایه های شیلی یکی از مشکلات بارز در صنعت حفاری مخصوصا در حیطه صنایع نفت و گاز به شمار می رود که هر ساله هزینه زیادی صرف جلوگیری از این مشکل می گردد. تماس بین محلول حفاری پایه آبی و سازند شیلی باعث ایجاد تورم و افزایش فشار منفذی در دیواره چاه شده و ادامه این فرآیند طی زمان باعث ناپایداری دیواره چاه می باشد. اختلاف پتانسیل ایجاد شده بین محلول حفاری و سازند شیلی باعث تغییرات در فشار منفذی، فشار تورم، درصد جذب آب توسط شیل و ضریب غشاء می گردد. در این مقاله با استفاده از روش های تحلیلی و مدل سازی عددی، تفاضل محدود، واکنش های فیزیکی و شیمیایی ایجاد شده بین محلول حفاری پایه آبی و سازند شیلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از مدل سازی عددی نشان داد که سیالات مورد استفاده در میدان مورد مطالعه، جهت جلوگیری از ناپایداری چاه ناشی از تورم شیل ها، از کارائی لازم برخوردار می باشند و همچنین مشخص شد که محلول کلرید پتاسیم از عملکرد بهتری برخوردار می باشد، بطوریکه کمترین فشار تورم و فشار منفذی در حالت استفاده از آن بوجود خواهد آمد.

در این پژوهش نمونه های بخش های C4 تا F سازند قم از منظر پتروگرافی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که مهم ترین فرآیند دیاژنتیکی تاثیرگذار بر روی کربنات ها، دولومیتی شدن می باشد. اما دولومیتی شدن مخزن نتوانسته تخلخل مخزن را بالا ببرد و تخلخل ماتریکس به طور کلی پایین است. دولومیکرایت و دولومیکروسپارایت که به طور عمده باعث توسعه تخلخل ماتریکس می شوند، به صورت محدود توسعه یافته و عمده دولومیت های تشکیل شده در این برش از نوع انتخابی است. توسعه سیمان (به خصوص سیمان دولومیتی) در مراحل تدفین عمیق باعث پرشدن تخلخل موجود در سنگ شده و درصد بالای دولومیتی شدن باعث تشکیل موزاییک های درهم قفل شده می گردد. همچنین فشردگی و تشکیل استیلولیت ها و نیز ایلیتی شدن با بستن گلوگاه حفره ها منجر به کاهش تخلخل و تراوایی می شود. مطالعات میکروسکوپی حاکی از حضور 9 نوع دولومیت در این منطقه است که در چهار مدل دولومیتی شدن شامل مدل سبخا، مدل برگشتی، مدل تدفینی عمیق و مدل دو رگ شکل گرفته اند. وجود سازند قرمز بالایی در بالای سازند قم، همچنین وجود رس و مارن در سازند قم به عنوان ترکیبات رسی می تواند از منابع اصلی تامین Mg برای تشکیل دولومیت های سازند قم باشد.

در سال های اخیر استفاده از میکرومدل های شیشه ای به منظور فهم و مشاهده مکانیسم ازدیاد برداشت نفت مورد توجه محققین قرار گرفته است. میکرومدل این امکان را فراهم می کند تا با مشاهده حرکت سیال، بازده جا به جایی در مقیاس حفرات بررسی شود. در این تحقیق، توانایی باکتری HATH سودومناس آرجینوزا برای رشد و تولید بیوسورفکتنت رامنولیپید با استفاده از روغن آفتاب گردان به عنوان ماده کربنی بررسی شده است. رامنولیپید تولید شده می تواند کشش سطحی را از 70 mN/m به 28 mN/m و کشش بین سطحی را از 36 mN/m به 4 mN/m در غلظت CMC کاهش دهد. این ویژگی ها تایید می کند رامنولیپید تولید شده پتانسیل خوبی برای کاربرد در ازدیاد برداشت نفت به خصوص در ازدیاد برداشت به روش میکروبی دارد. همچنین با استفاده از دستگاه میکرومدل در آزمایش های مشاهده ای، اثر رامنولیپید تولید شده در ازدیاد برداشت نفت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد با تزریق رامنولیپید با غلظت 120 mg/l، در حدود 5% ازدیاد برداشت برای نفت خام حاصل می شود.

حجم شیل یکی از مهم ترین پارامترهای مورد بررسی در کلیه مطالعات پتروفیزیکی و کیفیت مخزنی است. استفاده از مغزه، برای اندازه گیری خصوصیات پتروفیزیکی با محدویت ها و مشکلاتی همراه است به عنوان مثال مغزه گیری همراه با صرف هزینه های بالا بوده و معمولا بازیافت آن (به ویژه در مخازن شکاف دار) به طور کامل انجام نمی پذیرد. در ایران از نمودارهای تصویری غالبا برای تحلیل شکستگی استفاده شده و در سایر زمینه ها مانند محاسبه حجم شیل، تخلخل، شناسایی محیط رسوبی و ... چندان مورد استفاده قرار نگرفته است. در این مقاله حجم شیل موجود در سازند دالان، با اعمال روش باینریزاسیون بر روی نمودار تصویری FMI در یکی از مخازن کربناته جنوب غرب ایران محاسبه گردید. برای راستی آزمایی روش پیشنهادی، حجم شیل با استفاده از اندیس نمودار گاما (CGR) نیز محاسبه شد و مقادیر حجم شیل به دست آمده از نمودارهای FMI و گاما با هم مقایسه گردید. میزان حجم شیل به دست آمده از دو نمودار تطابق خوبی با هم نشان می دهد و قسمت هایی که محاسبه حجم شیل با استفاده از نمودار FMI با خطا همراه می شود، مربوط به مکان هایی است که شکستگی های باز در مجاورت میان لایه های شیلی قرار می گیرند.