علوم محیطی
سال:1390 | دوره:8 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

هدف این مطالعه توسعه فرآیندی جدید برای تولید خمیرکاغذ با استفاده از کاه گندم است. خمیرکاغذهای سازگار با محیط زیست با هیدروکسید پتاسیم از کاه گندم تهیه و خواص مکانیکی و نوری آن ها بررسی شد. خمیر کاغذسازی با قلیای فعال 16، 18 و 20 درصد و زمان پخت 60 و 90 دقیقه انجام شد. نسبت مایع پخت به کاه، زمان رسیدن به دمای بیشینه پخت و دمای پخت، ثابت در نظر گرفته شد. افزایش قلیای فعال، بازده و عدد کاپای خمیرکاغذها را کاهش داد. خمیرکاغذهای شیمیایی با بازده 48.71-53.73 درصد تولید شده با فرآیند هیدروکسید پتاسیم، ویژگی های کاغذسازی قابل قبول و مشابه فرآیند سودا نشان دادند. با پالایش خمیرکاغذها، شاخص مقاومت کششی، طول پاره شدن و شاخص مقاومت در برابر ترکیدن کاغذهای دست ساز، افزایش یافت. شاخص مقاومت در برابر پاره شدن و درجه روشنی خمیرکاغذهای پالایش شده کمتر از خمیرکاغذهای پالایش نشده بود. مایع پخت سیاه این فرآیند می تواند به عنوان کود برای تولید فرآورده های کشاورزی استفاده شود.

مطالعه حاضر با هدف انتخاب یک سیاست کلان اقتصادی برای جلوگیری از فرسایش خاک در ایران انجام شد. این پژوهش برای انتخاب سیاست مناسب تنها به آثار زیست محیطی سیاست ها اکتفا نکرده و در چارچوب یک الگوی تعادل عمومی به اندازه گیری آثار سیاست های مورد بررسی بر برخی شاخص های مهم اقتصادی همچون تولید کل واقعی پرداخته است. نتایج حاکی از تاثیر بسیار مطلوب تر سیاست مالیات بر محصولات زراعی در زمین های شیب دار در مقایسه با سیاست یارانه به تولید محصولات زراعی در زمین های غیرشیب دار، از هر دو بعد زیست محیطی و اقتصادی است. در پایان، به عنوان راهکاری برای سیاست گذاری بیان شده است که اگر از مشکلات و موانع اجرایی همراه با هر یک از سیاست ها صرف نظر شود، به گمان بسیار سیاست مالیات بر محصولات زراعی بالادست سیاست قابل پیشنهاد برای فائق آمدن بر مساله فرسایش خاک در زمین های شیبدار تحت کشت محصولات دیم کشورخواهد بود.

تعیین غلظت آلاینده های هوای محیط پیش از ساخت و راه اندازی پروژه ها که از نیازهای رعایت استاندارد و حفظ محیط زیست می باشد، شرکت ها را موظف نموده تا با طراحی نرم افزارهای مهندسی حدود غلظت را برآورد نمایند. در هنگام طراحی پروژه ها، باید مواد آلاینده مورد مطالعه قرار گرفته و خروجی از تجهیزات اندازه گیری شوند. از آن جا که بعضی از آلاینده ها سبک تر و برخی سنگین تر از هوا می باشند، روش های مدل سازی آن ها با یکدیگر متفاوت می باشد. مدل های خروج مواد سمی عموما برای محاسبه اثرات مواد بر روی محیط زیست به کار می روند و بهترین مدل، آن است که قبل از وقوع حادثه خروج مواد را مدل نماید. در این تحقیق، نتایج حاصل از مدل سازی غلظت آلاینده های H2S وSO2  در سطح زمین توسط سه نرم افزار Cirrus، PHAST و Shell Fred با نرم افزار طراحی شده مقایسه می گردد. این نرم افزارها بر اساس مدل گوسین بوده و فرض بر خروج آلاینده ها از منبع نقطه ای می باشد. در این مدل ها فرضیاتی جهت ساده سازی انجام شده که بطور مستدل در پیش بینی نتایج تجربی برای منابع نقطه ای تکی و بالاتر از سطح زمین موفقیت آمیز می باشند. طبق نتایج حاصل، نرم افزار جدید مشابه  Cirrus بوده و در پایداری D قابل جایگزینی می باشد.

بی توجهی به اصول توسعه پایدار طی سال های گذشته موجب آسیب به جنگل های حرا شده است که عمدتا ناشی از پروژه های عمرانی در مناطق جنوبی کشور است. در مقاله حاضر، اثرات کاهش جریانات جذر و مدی بر ساختار رویشی جنگل های حرا در پارک ملی- ساحلی نای بند مورد مطالعه قرار گرفت که طی آن، با استفاده از روش ترانسکت خطی، ساختار گیاهی درختان پارک ملی- ساحلی نای بند با منطقه حفاظت شده مند مقایسه و میزان تخریب در این ناحیه مورد بررسی قرار گرفت. در هر ترانسکت، از قطعات نمونه یک آری به عنوان واحد اندازه گیری به صورت تصادفی- سیستماتیک برای ثبت پارامترهای رویشی درختان و از میکروپلات های یک مترمربعی برای تعیین آماره های نهال و ریشه های هوایی استفاده شد. 5 ایستگاه انتخاب شد که 4 ایستگاه آن در مطقه نای بند و ایستگاه شاهد در مند قرار داشت. نتایج نشان داد که احداث جاده در منطقه حفاظت شده نای بند موجب کاهش جریانات آبی در بعضی از نقاط شده و عامل اصلی تخریب این اکوسیستم است. تعداد درختان خشک شده افزایش و درصد پوشش کانوپی، تعداد ریشه هوایی و تعداد نهال در منطقه مورد مطالعه کاهش نشان داد، به طوری که تراکم درختان حرا در دو ایستگاه 1 و 4 به ترتیب 60 و 34% کاهش و پوشش کانوپی این دو ایستگاه به ترتیب 40 و 51% کاهش داشت که چنین روندی در هیچ نقطه از ایستگاه 1 نهالی مشاهده نشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد تقویت جریانات جذر و مدی در این منطقه، یکی از مهم ترین راهکارها برای بهبود پوشش گیاهی جنگل های حرا در منطقه نای بند است.

هدف از این مطالعه مقایسه اثرات مثبت سیستم های مختلف تغذیه و قارچ شبه مایکوریزای Piriformospora indica بر عملکرد دانه و برداشت عناصر در گیاه و دانه رازیانه، آزمایشی مزرعه ای در سال 1388 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه تهران اجرا شد. طرح شامل دو فاکتور A و B بود. فاکتور A شامل 5 سطح: تامین %100 نیتروژن مورد نیاز گیاه از کود گاوی، تامین %50 نیتروژن مورد نیاز گیاه از کود گاوی + تامین %50 مابقی از کمپوست قارچ، تامین %100 نیتروژن مورد نیاز گیاه از کمپوست قارچ، %100 نیتروژن مورد نیاز گیاه از کود شیمیایی اوره و تیمار شاهد. فاکتور B در دو سطح شامل تلقیح با قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا و عدم تلقیح. نتایج نشان داد که سیستم های مختلف تغذیه بر عملکرد دانه، وزن خشک، شاخص برداشت، میزان نیتروژن گیاه و دانه معنی دار شد، هم چنین نتایج نشان داد که قارچ پیریفورموسپورا ایندیکا بر تمامی صفات اندازه گیری شده بجز درصد پتاسیم گیاه و دانه معنی دار گردید، در حالی که اثر متقابل سیستم تغذیه ای قارچ بر هیچ یک از صفات اندازه گیری شده بجز شاخص برداشت معنی دار نبود. نتایج بیانگر آن است که بیشترین و کمترین عملکرد دانه از تیمار تغذیه با کود شیمیایی نیتروژن + تلفیح با قارچ و تیمار عدم کوددهی + عدم تلقیح با قارچ بترتیب به میزان 1559 و 632 کیلوگرم در هکتار بدست آمد.

این مطالعه به تعیین ارزش حفاظتی درختان گز حاشیه رودخانه فهلیان در شهرستانهای رستم و ممسنی (واقع در استان فارس) و میزان تمایل به پرداخت افراد برای حفاظت از این درختان با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط می پردازد. برای اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد از مدل لاجیت استفاده شد و بر اساس روش حداکثر درستنمایی، شاخص های مدل برآورد گردید. نتایج نشان داد که 78.5 درصد افراد نمونه، حاضر به پرداخت مبلغی برای حفاظت از این درختان می باشند. متوسط تمایل به پرداخت هر خانواده برای ارزش حفاظتی درختان گز، 5540 ریال در ماه بدست آمد. ارزش حفاظتی سالانه این درختان در شهرستانهای رستم و ممسنی 165 میلیون ریال برآورد شد. این ارزش برای سیاستگزاران و تصمیم گیران توجیهی قابل قبول جهت حمایت های بیشتر از کیفیت و کمیت درختان گز بدست می دهد.

با افزایش روند شهرنشینی، محیط های طبیعی اطراف شهرها دستخوش تغییرات فراوان شده، ماهیت طبیعی خود را از دست می دهند. این فضاهای طبیعی از سویی تحت تاثیر شهرها و از سویی دیگر با استفاده بی رویه شهرنشینان برای تفریح و تفرج، بتدریج در معرض تغییر و نابودی قرار می گیرند. هدف از این تحقیق حفاظت از محیط های طبیعی مجاور با شهرها است به گونه ای که علاوه بر محدود کردن گسترش شهر، سبب ایجاد تفرجگاه های طبیعی در حاشیه شهرها شده و با کم ترین میزان دخالت در محیط های طبیعی، این امکان برای شهرنشینان فراهم شده تا از آرامش و زیبایی طبیعت بهره ببرند. از مهم ترین مناطق طبیعی مجاور با شهر تهران می توان به ارتفاعات البرز در شمال شهر تهران اشاره کرد. این ارتفاعات تامین کننده خدمات زیست محیطی و تفرجی فراوانی برای شهر تهران هستند. منطقه 1 نیز از جمله مناطق شمالی شهر تهران است که پتانسیل فراوانی برای ایجاد سایت های تفرجی دارد. در این تحقیق ارتفاعات بین دره دارآباد و پارک جمشیدیه به عنوان منطقه ای طبیعی در مجاورت با شهر تهران که در معرض گسترش و نفوذ شهر نیز قرار داشته، به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شده است. سپس با استفاده از نقشه، عکس های هوایی و بازدیدهای میدانی، دو مسیر برای پیاده روی و کوهنوردی مورد شناسایی قرارگرفته است که با استفاده از مطالعات محیطی همچون توپوگرافی، پوشش گیاهی، منابع آب، فرسایش خاک و دید منظر چهار ایستگاه در مسیر کوهنوردی پیشنهاد و طراحی شده است.

وجود مواد شیمیایی آلی در منابع آب سطحی علاوه بر تاثیر نامطلوب بر مصرف کنندگان این آب ها، باعث کاهش مطلوبیت زیستگاه برای آبزیان و حتی نابودی آنها می شود. تعیین غلظت باقی مانده دیازینون در رودخانه تجن با هدف بررسی تاثیرپذیری غلظت این آلاینده از فعالیت های کشاورزی اطراف رودخانه، با نمونه برداری از اردیبهشت ماه شروع و با گام زمانی سه هفته ای تا ماه مهر ادامه یافت. پس از نمونه برداری و انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، غلظت دیازینون موجود در نمونه های آب توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شد. حداکثر غلظت دیازینون به مقدار 47 میکروگرم بر لیتر در خرداد ماه و در ایستگاه سوم اندازه گیری شد. بررسی نتایج نشان داد که غلظت دیازینون در رودخانه تجن با شروع فعالیت های کشاورزی به خصوص شالیکاری های اطراف رودخانه افزایش می یابد و در تمام فصل تابستان با غلظت های متفاوتی بسته به زمان استفاده ظاهر می شود. با توجه به این که معیار توصیه شده توسط EPA برای آلاینده دیازینون جهت حفاظت از اکوسیستم رودخانه، میانگین غلظت یک ساعته 0.17 میکروگرم بر لیتر می باشد که نباید بیشتر از یک بار در هر سه سال (معیار سمیت حاد) تجاوز کند، می توان نتیجه گرفت که غلظت آلاینده دیازینون در رودخانه تجن تحت تاثیر فعالیت های کشاورزی افزایش یافته و اکوسیستم رودخانه را به مخاطره می اندازد.