اپیدمیولوژی ایران
سال:1394 | دوره:11 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

مقدمه و اهداف: پاسخگویی (Responsiveness)، پاسخ به انتظارات منطقی افراد در مورد جنبه های غیر بالینی (Non-clinical) نظام سلامت می باشد. هدف این مقاله، بررسی میزان پاسخگویی نظام سلامت بعد از گذشت یک سال از اجرای طرح تحول نظام سلامت در شهر سنندج می باشد.روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که به صورت مقطعی روی 646 خانوار در شهر سنندج در سال 94-1393 انجام گرفته است. پرسشنامه پاسخگویی سازمان جهانی بهداشت برای جمع آوری داده ها استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 از طریق روش های آماری توصیفی و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: همه ابعاد پاسخگویی به غیر از بعد «حق انتخاب»، 100 درصد از نظر پاسخگویان مهم و خیلی مهم بوده است. هم چنین در بخش بستری، ابعاد «دسترسی به حمایت های خانواده و اجتماعی» و «محرمانه بودن اطلاعات شخصی» به ترتیب با 100 و 96 درصد بالاترین عملکرد و «وضوح ارتباطات» با 49 درصد پایین ترین عملکرد را داشته است. در بخش سرپایی، بعد «محرمانه بودن اطلاعات شخصی» با 100 درصد و بعد «استقلال» با 42 درصد به ترتیب بالاترین و پایین ترین عملکرد را داشته اند. در بخش بستری ابعاد پاسخگویی بر اساس نوع مالکیت مراکز بهداشتی و درمانی تنها در بعد «توجه سریع» تفاوت آماری معنی داری را نشان دادند (P=0.03) و در بخش سرپایی تفاوت آماری معنی داری بین ابعاد پاسخگویی و نوع مالکیت مراکز مشاهده نشد.نتیجه گیری: در این مطالعه ابعاد «ارتباطات»، «استقلال» و «کیفیت محیط» به عنوان ابعاد اولویت دار برای اقدامات اصلاحی به منظور بهبود پاسخگویی نظام سلامت مشخص شد.

مقدمه و اهداف: برنامه ایمن سازی کودکان، از موفق ترین و هزینه اثربخشترین مداخله های بهداشت عمومی است. این مطالعه به منظور تعیین وضعیت پوشش واکسیناسیون در نواحی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران طراحی و اجرا شد.روش کار: این مطالعه، نوعی مطالعه مقطعی روی کودکان 24 ماهه تا 6 سال ساکن در مناطق شهری و مناطق پرخطر و حاشیهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران است. در نواحی شهری 630 کودک در 90 خوشه و در نواحی پر خطر نیز نمونهگیری خوشهای به شکل Probability Proportional to Size Sampling انجام و حجم نمونه 768 کودک تعیین گردید. پرسشنامه با مراجعه به درب منازل تکمیل شد.یافته ها: 750 کودک (97.7 درصد، فاصله اطمینان 95 درصد: 96.3-98.6) در مناطق پرخطر و حاشیهای و 616 کودک (97.8 درصد، فاصله اطمینان 95 درصد: 96.3-98.7) در مناطق شهری دارای سابقه ایمن سازی کامل بودند. در مناطق حاشیهای 98.4 درصد کودکان ایرانی و 95.0 درصد کودکان غیرایرانی (P=0.019) و در مناطق شهری نیز 98.1 درصد کودکان ایرانی و 92.1 درصد کودکان غیر ایرانی سابقه ایمن سازی کامل داشتند (P=0.046). اصلیترین علت واکسیناسیون ناقص، عدم آگاهی از برنامه ایمن سازی (50 درصد) عنوان شد.نتیجه گیری: پوشش بالای واکسیناسیون همگانی کودکان و پوشش یکسان در مناطق شهری و حاشیهای، بیانگر موفقیت مسوولان در اجرای این برنامه است. برگزاری کلاسهای آموزشی برای مادران در خصوص برنامه ایمن سازی، تامین امکانات و خدمات مورد نیاز، پایش و کنترل و نظارت بر واکسیناسیون و هم چنین توجه به وضعیت ایمن سازی در کودکان غیر ایرانی برای حفظ و همچنین ارتقای وضعیت موجود ضروری به نظر میرسد.

مقدمه و اهداف: سرطان کولورکتال، چهارمین علت مرگ ناشی از سرطان در دنیا است و سالیانه 1.430.000 نفر را مبتلا میکند و تقریبا نیمی فوت میکنند. در میان مردان ایرانی، پنجمین و در زنان ایرانی سومین سرطان شایع میباشد. این مطالعه به منظور برآورد میزان بقای مبتلایان به سرطان کولورکتال و عوامل مرتبط با استفاده از مدل مخاطره جمعی آلن انجام گردید.روش کار: طی سالهای 88-1384، 24807 بیمار با تشخیص سرطان کولورکتال در واحد ثبت سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ثبت شده بود. سن، جنس، وضع تاهل، تحصیلات، وضع اشتغال، محل سکونت، مرحله تشخیص تومور، ناحیه درگیر به عنوان عوامل دموگرافیک و بالینی که روی میزان بقا موثرند، به مدل مخاطره جمعی آلن وارد شدند و از نمودار آلن برای بررسی اثر این عوامل در طول زمان استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار R 3.2.0 استفاده شد.یافته ها: مرحله تشخیص تومور به عنوان مهم ترین تعیین کننده میزان بقا رابطه معنی داری با میزان بقای مبتلایان داشته و میزان بقای 1 تا 5 ساله در بیماران مرحله دوم و سوم تومور به ترتیب 100، 98، 96، 93، 93 و و 99، 97، 94، 90، 84 درصد به دست آمد.نتیجه گیری: باوجود تمایل بسیاری از پژوهشگران در استفاده از مدل کاکس در تحلیل داده های بقا، مدل مخاطرات جمعی آلن این قابلیت را دارد که اثر متغیرهای مستقل را در طول زمان بررسی کند و دید بهتری به پژوهشگر در مطالعه های پیش آگهی کننده بقا در بیماران مبتلا به سرطان ارایه دهد. با توجه به نتایج این پژوهش نیاز به تشخیص زودرس سرطان کولورکتال در مراحل اولیه سرطان، برای افزایش طول عمر بیماران ضروری به نظر می رسد.

مقدمه و اهداف: علت اصلی گاستروانتریت حاد برخی از ویروس ها و اغلب نوروویروس ها است. در دی ماه سال 1392 یک طغیان گاستروآنتریت در شهر پردیس در تهران موجب مراجعه 5064 بیمار به مراکز بهداشتی- درمانی شد. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت اپیدمیولوژی بیماری در این منطقه می باشد.روش کار: این مطالعه توصیفی- مقطعی در شهر پردیس و در طغیان دی ماه سال 1392 انجام شد. در این طغیان از تعداد 5064 بیمار، داده های مربوط به 1150 نفر جمع آوری گردید. معیار ورود به مطالعه، شامل: ساکنان منطقه، از 10 روز قبل از زمان وقوع آن و معیار خروج از مطالعه، شامل ناقص بودن داده های ثبت شده بود. تعداد 126 نمونه انسانی، مورد بررسی آزمایشگاهی قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، فهرست خطی بیماران بود. تجزیه و تحلیل داده ها نیز توسط نرم افزارهای اکسل 2010 و SPSS 21 انجام شد.یافته ها: 57.8% زنان و 42.2% مرد و 59.7% آن ها زیر 27 سال بوده اند. بیشترین علائم بیماری استفراغ (94.9%)، اسهال (37.7%)، شکم درد (18.8%) و تب (0.6%) بودند. نتایج نشان داد که آلودگی باکتریایی، انگلی، آزمایش سرولوژی هپاتیت E (IgM-HEV) و هپاتیت A (IgM-HAV) و آزمایش مولکولی RT-PCR هپاتیت E و A منفی بودند اما از 9 نمونه مدفوعی، 6 نمونه از نظر آزمایش مولکولی RT-PCR نوروویروس مثبت بودند.نتیجه گیری: نتایج نقش نوروویروس را به عنوان یک عامل ویروسی مسوول در طغیان گاستروانتریت در شهر پردیس در سال 1392 آشکار می کند و ویژگی های بالینی و اپیدمیولوژیک جمعیت، فصل و محیط مورد مطالعه نیز با این تشخیص همخوانی دارد.

مقدمه و اهداف: تب کیو بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان است که گسترش جهانی دارد و به عنوان یک مشکل بهداشتی در بسیاری از کشورها مطرح است. این مطالعه با هدف تعیین عوامل خطر مرتبط با شیوع سرمی تب کیو در بین دامپزشکان و مشاغل مرتبط در استان خراسان جنوبی انجام شد.روش کار: در این مطالعه از همه شاغلان فعال دامپزشکی در خراسان جنوبی (92 نفر) نمونه سرم خون اخذ و با استفاده از کیت تشخیصی الایزای غیر مستقیم پادتن فاز II کوکسیلا برونتی آزمایش شدند. اطلاعات افراد در پرسشنامه ای شامل ویژگی های دموگرافیک، سابقه بیماری های یرقان، پنومونی، استفاده از لبنیات غیر پاستوریزه، آشنایی با تب کیو و نگهداری دام در منزل و تماس با ترشحات دام دارای سقط جنین جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد 50 نمونه (54.3 درصد) از کل سرم ها مثبت بودند. از بین متغیرها تنها ارتباط آماری معنی دار تماس با ترشحات دام های سقطی مشاهده گردید. (P<0.05) و با سایر متغیرها رابطه آماری معنی داری مشاهده نگردید.نتیجه گیری: این مطالعه شیوع سرمی بالایی از تب کیو را در بین کارکنان دامپزشکی استان خراسان جنوبی مشخص نمود. به نظر می رسد مراقبت و آموزش بیش تر دامداران و مشاغل دامپزشکی کشورم ضروری باشد.

مقدمه و اهداف: بیماران دیابتی همواره در معرض ابتلا به پرفشاری خون هستند. هدف از این تحقیق طراحی یک مدل پیش بینی پرفشاری خون در میان افراد مبتلا به دیابت، مبتنی بر هزینه و با در نظر گرفتن توزیع این بیماری در جامعه بود، که تا حد ممکن عملکرد مناسبی داشته باشد.روش کار: در این پژوهش تلاش شد تا با استفاده از روش های مختلف یادگیری ماشین، یک مدل پیش بینی مبتنی بر هزینه طراحی شود که تا حد ممکن بهترین عملکرد در پیش بینی افراد دیابتی در معرض خطر پرفشاری خون را داشته باشد. از میان الگوریتم های داده کاوی، از الگوریتم های درخت تصمیم، ماشین بردار پشتیبانی، شبکه عصبی و نیز رگرسیون لجستیک استفاده شد. برای انجام این پژوهش از داده های مربوط به غربالگری بیماران دیابتی برای تشخیص پرفشاری خون در استان آذربایجان شرقی استفاده شد.یافته ها: افزایش فشار خون سیستول به میزان 130 میلی متر جیوه، فرد دیابتی را بیشتر در معرض پرفشاری خون قرار می دهد. با رویکرد غیر هزینه محور، به شاخص یودن حدود 68 درصد رسیدیم. زمانی که رویکرد هزینه محور به کار بسته می شود، بیشترین شاخص یودن (47.11 درصد) مربوط به شبکه عصبی است، هر چند هدف در اینجا حداقل سازی هزینه است که در راستای این هدف، درخت تصمیم و رگرسیون لجستیک بهترین عملکرد را دارند.نتیجه گیری: در مسائل پیش بینی بیماری ها در جوامع، حساس به هزینه کردن روش ها و در نظر گرفتن توزیع واقعی بیماری در جامعه اهمیت بیش تری دارد تا این که تنها هدف، کمینه کردن تعداد خطاهای دسته بندی روی مجموعه داده موجود باشد.

مقدمه و اهداف: در این مطالعه سعی شده خطر عود، تومور ثانویه و متاستاز را با توجه به وضعیت بالینی بیماران مبتلا به کارسینوم سلول های سنگفرشی دهان برآورد شود و پیش آگهی بیماران را پس از اتمام درمان ارایه کند.روش کار: در این مطالعه کوهورت گذشته نگر، 147 بیمار بدخیمی سلول های سنگفرشی دهان بالای 40 سال از بانک اطلاعاتی برنامه مراقبت، اپیدمیولوژی و نتیجه نهایی ایالات متحده آمریکا بین سال های 2010-1973 بررسی شدند. متغیرهای مطالعه: جنس، نژاد، مرحله پیشرفت، درجه هیستولوژیک و محل تومور، روش درمان، زمان تشخیص و مرگ، با مدل چندوضعی مارکوف در نرم افزار R تحلیل شدند.یافته ها: در مدت پیگیری بیماران (میانه 33 ماه)، 50 (34.01 درصد) مورد عود، 125 (85.03 درصد) مورد تومور ثانویه، 25 (17.01 درصد) مورد متاستاز و 59 (40.13 درصد) مورد مرگ رخ داد. تومورهایی که با تهاجم لنفاوی همراه بودند، 1.37 (فاصله اطمینان 95 درصد: 1.05-2.05) برابر نسبت به تومورهایی که در مراحل اولیه بودند، احتمال رخداد تومور ثانویه را دارند و پس از آن 2.33 (فاصله اطمینان 95 درصد: 1.29-4.18) برابر بیشتر در خطر مواجهه با مرگ. با گذشت یک سال از اتمام درمان احتمال مرگ برای بیماری که با عود موضعی یا تومور ثانویه مواجه شده بودند، تقربیا یکسان بود، اما پس از 5 سال بیماران با عود موضعی بیش تر در معرض خطر مرگ قرار دارند.نتیجه گیری: آگاهی تقریبی از زمان و موقعیت بعدی بیمار با توجه به شرایط بالینی او می تواند یکی از راه های تشخیص و درمان به موقع و در نتیجه کاهش مرگ و میر این بیماران شود.

اندازه گیری ویژگیهای مورد بررسی در تحقیقات علوم پزشکی تقریبا همیشه در معرض خطای اندازهگیری تصادفی قرار دارند که معمولا این خطا و اثرات ناشی از آن توسط پژوهشگران نادیده گرفته میشود. یکی از اثرهای خطای تصادفی در اندازهگیری یک پدیده آماری به نام «بازگشت به میانگین» است. این پدیده زمانی مشاهده میگردد که بر اساس اندازه یک متغیر، گروهی انتهایی از جمعیت انتخاب گردد. اگر در این گروه اندازهگیری دومی از متغیر انجام شود. در مقایسه با میانگین اندازهگیری اول، میانگین اندازهگیری دوم به میانگین جمعیت نزدیکتر خواهد شد. در مطالعه های مداخلهای، این افزایش (یا کاهش) ممکن است اثر مداخله انجام شده تلقی شده و نتیجه گرفته شود که درمان موثر بوده است، در حالی که اثری نداشته است. نادیده گرفتن بازگشت به میانگین سبب خطا در نتیجه گیری و تفسیر نتایج مطالعه ها، تصمیمگیری در پزشکی مبتنی بر شواهد و برنامه ریزی برای اقدامات پیشگیری و بهداشتی خواهد شد. این مقاله به اهمیت این موضوع و اثر آن در مطالعه های مداخله ای اپیدمیولوژیک و راه های اجتناب از آن میپردازد.