مدیریت اطلاعات سلامت
سال:1388 | دوره:6 | شماره:1 (پیاپی 11) |تعداد مقالات:10

مقدمه: با وجود توسعه قابل توجهی که در طول چند دهه اخیر در این کشور در بخش مراقبت بهداشت روان صورت پذیرفته، توجه چندانی به ثبت اطلاعات بهداشت روان نشده است. در حال حاضر یک نظام کارآمد ملی ثبت بهداشت روان که بتواند نیازهای این بخش را برآورده کند وجود ندارد؛ هدف پژوهش حاضر ارایه ساختار مقدماتی نظام ثبت اطلاعات بهداشت روان در ایران بود.روش بررسی: در این مطالعه تطبیقی نظام ملی ثبت بهداشت روان انگلستان، مالزی و ایران در سال 1383 مورد مطالعه قرار گرفت. منبع جمع آوری داده ها شامل منابع کتابخانه ای، شبکه های اطلاع رسانی و مشاوره با متخصصان داخل و خارج کشور بود. ابزار جمع آوری داده ها فرم های اطلاعاتی بود که روایی آن با نظر متخصصان تایید شد. تحلیل یافته ها به صورت نظری و مقایسه ای صورت گرفت. مدل مقدماتی نظام ملی ثبت اطلاعات بهداشت روان با توجه به شرایط اقتصادی، فرهنگی و جغرافیایی ایران تدوین گردید.یافته ها: برای نظام ملی ثبت بهداشت روان ایران الگویی در شش محور اصلی پیشنهاد شد. یافته های پژوهش نشان داد که به منظور بهینهسازی ثبت اطلاعات بهداشت روان در کشور، تجدید نظر کلی در اهداف، ساختار، عناصر اطلاعاتی، معیار ثبت، فرایند گردآوری داده ها و سیستم های طبقه بندی در نظام فعلی ثبت اطلاعات بهداشت روان کشور بر اساس الگوی پیشنهادی ضرورت دارد.نتیجه گیری: کمبود یک نظام ملی ثبت بهداشت روان در ایران، کشور ما را با مشکلات جدی در زمینه های کنترل و پیشگیری بیماری های روانی، انجام تحقیقات اپیدمیولوژیکی، طراحی سیاست ها و استراتژی ها برای کنترل هزینه های ناشی از اختلالات روانی و بهبود کیفیت زندگی بیماران روبه رو کرده، که امید است با به کارگیری الگوی پیشنهادی بر بسیاری از مشکلات ذکر شده فایق آییم.

مقدمه: بخش خون شناسی، اطلاعات با ارزشی را در زمینه تشخیص و درمان بیماران فراهم می کند که هدف آن کمک به ارتقای سلامتی و بهبود بیماران می باشد. در این زمینه، سیستم اطلاعات این بخش موجب می شود که اطلاعات تولید شده به طور دقیق و به موقع در دسترس کاربران قرار گیرد. بر این اساس، این پژوهش با هدف بررسی وضعیت سیستم ثبت اطلاعات خون شناسی بیمارستان های آموزشی درمانی شهید بهشتی انجام گرفت.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی سیستم اطلاعات 13 بخش خون شناسی از آزمایشگاه های بیمارستان های آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مورد بررسی قرار گرفت. حجم نمونه مطابق با حجم جامعه بود. داده ها به روش مشاهده و پرسش و به وسیله ابزارهای چک لیست و پرسشنامه جمع آوری گردید. روایی ابزار بر اساس روش اعتبار محتوا و پایایی آن نیز از طریق آزمون مجدد تعیین گردید و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: سیستم های اطلاعات خون شناسی 76.92 درصد از نوع نیمه مکانیزه و بقیه از نوع مکانیزه است. در تقسیم بندی داده ها به سه دسته بیمار، نمونه ها و تست ها، یافته ها نشانگر آن است که به طور میانگین، عناصر اطلاعاتی مربوط به بیمار در 79.4 درصد، عناصر اطلاعاتی مربوط به نمونه ها در 93.85 درصد و تمام عناصر اطلاعاتی مربوط به تست ها در این سیستم ها وجود دارد. در 87.5 درصد آنها برای پردازش داده های حاصل از تست ها از اتوآنالایزرها استفاده می شود. 80 درصد سیستم های اطلاعات خون شناسی دارای افراد مسوول در زمینه جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات هستند.نتیجه گیری: با توجه به وضعیت موجود، سیستم های مکانیزه مدیریت اطلاعات خون شناسی بهتر می توانند جوابگوی نیاز کاربران باشند و در این صورت جمع آوری، پردازش و توزیع اطلاعات به نحو بهتری صورت می گیرد.

مقدمه: کدهای استاندارد و تعاریف آنها ابزار مهمی در تحقیقات، طراحی، اجرا و ارزیابی برنامه های کنترل صدمه و زیر مجموعه های آن می باشند. هدف از این مقاله تعیین میزان اجرای دستورالعمل های کدگزاری صدمات، سوختگی ها و مسمومیت ها در بیمارستان های آموزشی منتخب بود.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی ـ مقایسه ای پرونده 735 بیمار با تشخیص صدمات، سوختگی و مسمومیت از بیمارستان های آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی ایران، تهران، و شهید بهشتی مورد بازبینی قرار گرفت. پرونده ها به روش نمونه گیری منظم از میان پرونده کلیه بیماران مورد نظر در 6 ماه اول سال 1385 انتخاب شد. در این انتخاب از 33 بیمارستان آموزشی موجود، 9 بیمارستان به علت عدم بستری بیماران صدمه، سوختگی و مسمومیت و 2 بیمارستان به علت عدم کاربرد کتاب ICD-10 از لیست کنار گذاشته شد. داده ها از طریق مشاهده مستقیم و تکمیل چک لیست جمع آوری و اعتبار چک لیست با استفاده از نظر خواهی از خبرگان در رشته مورد نظر تعیین شد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS انجام شد.یافته ها: در این پژوهش میانگین درصد میزان اجرای دستورالعمل های کدگذاری صدمات در دانشگاه های علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی به ترتیب 77.80، 67.64 و 70.11 و میزان اجرای دستورالعمل های کدگذاری علت های خارجی صدمات به ترتیب 57.80، 70.03 و 62.17 درصد بود. میانگین درصد میزان اجرای دستورالعمل های کدگذاری سوختگی ها در دانشگاه های علوم پزشکی ایران و شهید بهشتی به ترتیب 58.33 و 55.77 درصد و علت خارجی آن 54.17 و 53.33 درصد بود.نتیجه گیری: تطابق لازم در میزان اجرای دستورالعمل های کدگذاری صدمات، مسمومیت و سوختگی ها در بین کدگذاران بیمارستان های مورد مطالعه دیده نمی شود و لازم است بر نامه های مداخله ای مدنظر قرار گیرد.

مقدمه: تولید علم یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی فعالیت های پژوهشی پژوهشگران یک کشور، یک منطقه و یا یک دانشگاه محسوب می شود. بر این اساس، پژوهش حاضر تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعم از مقالات، کتاب ها و طرح های تحقیقاتی مصوب در سال 1385 را بررسی نموده و با تولیدات علمی همین دانشگاه در سال 1384 مقایسه کرده است.روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای کاربردی از نوع توصیفی مقطعی بوده است. در این پژوهش کلیه طرح های تحقیقاتی مصوب، کتب تالیف و ترجمه، مقالات چاپ شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی، مقالات ارایه شده در همایش های ملی و بین المللی مربوط به سال 1385 دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بررسی و با برونداد پژوهشی سال 1384 این دانشگاه مورد مقایسه قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پژوهش حاضر فرم جمع آوری اطلاعات بوده، داده ها با استفاده از نرم افزار Excel تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: نتایج این پژوهش بیانگر رشد صد درصدی در چاپ مقالات علمی نمایه شده در بانک ها و پایگاه های اطلاعاتی معتبر در سال 85 و رشد 99 درصدی در تعداد طرح های تحقیقاتی مصوب سال 85 در مقایسه با سال 84 بوده است. هر چند که مجموع تعداد مقالات ارایه شده در همایش های سال 1385 نسبت به سال 1384 رشدی معادل 95 درصد داشته اما تعداد مقالات ارایه شده در همایش های خارجی در دو سال 84 و 85 نزدیک به هم بوده است.نتیجه گیری: بررسی تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نشان دهنده رشد قابل ملاحظه برونداد پژوهشی این دانشگاه طی سال 1385 نسبت به سال 1384 بوده است.

مقدمه: ما در عصری زندگی می کنیم که با پدیده جهانی شدن و رشد فزاینده ارتباطات همه جانبه در فراسوی مرزهای جغرافیایی رو به رو هستیم. در چنین وضعیتی و با توجه به شرایط کنونی دنیای علم و فن آوری، متخصصان و پژوهشگران ناچار هستند به سوی ارتباطات بیشتر و پدیده «همکاری علمی» و «تالیف مشترک» روی آورند. هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان همکاری گروهی محققان مراکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در اجرای طرح های تحقیقاتی طی سال های 1385-1380 بوده است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی ـ مقطعی با استفاده از روش علم سنجی انجام گرفته است. جامعه این پژوهش کلیه طرح های تحقیقاتی انجام شده در مراکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بین سال های 1380تا 1385 بود. اطلاعات ابتدا به صورت دستی و با استفاده 2 نوع فرم ورود اطلاعات که توسط محققین طراحی شده بود، وارد گردید. پس از این مرحله اطلاعات گردآوری شده در یک پایگاه اطلاعاتی در نرم افزار آماری Excel وارد گردید. پس از آن با توجه به پرسش های مطرح شده، داده ها شمارش، رتبه بندی و جهت تحلیل های لازم مرتب گردید.یافته ها: در سال های مورد بررسی در مجموع 138 طرح پژوهشی اجرا شده است که در اجرای این طرح ها 617 محقق مشارکت داشته اند و میانگین تعداد پژوهشگران در هر طرح تحقیقاتی 4.47 نفر می باشد. در مورد پرکارترین پژوهشگرانی که دارای بیشترین همکاری گروهی بوده اند، مشخص شد که «محمد علی نیلفروش زاده» با همکاری در 22 طرح تحقیقاتی، «صدیقه عسگری» و «غلامعلی نادری» هر یک با مشارکت در 19 طرح تحقیقاتی بیشترین مشارکت علمی را در بین محققان داشته اند.نتیجه گیری: بررسی یافته های این پژوهش حاکی از این امر است که شناسایی رشته ها و پژوهشگران پرکار می تواند راهنمایی برای سایر محققین و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان باشد تا با پژوهشگران فعال در تولید علم دانشگاه خود بیشتر آشنا شوند و بتوانند از طریق همکاری علمی با آنها، از تجارب این افراد استفاده نمایند.

مقدمه: درصدی از کل استنادها شامل خود - استنادی مجله و مولف است و استفاده بیش از حد از این موضوع باعث می شود که رتبه مجله در سطح بالا قرار گیرد و مولف در بعضی موارد جزء پر استنادترین ها باشد. هدف از پژوهش حاضر تعیین خود ـ استنادی مجله و مؤلف و تشخیص همبستگی میان ضریب تاثیر مجله و خود ـ استنادی در حوزه علوم پزشکی در سال 1384 موجود در پایگاه گزارش های استنادی نشریات فارسی مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فن آوری بود.روش بررسی: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی بر روی 34 مجله حوزه علوم پزشکی دارای ضریب تاثیر در پایگاه گزارش های استنادی نشریات فارسی انجام شد. برای این منظور به پایگاه گزارش های استنادی نشریات فارسی از محصولات مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فن آوری مراجعه و با انتخاب سال 1384 ضریب تاثیر مجلات مورد بررسی استخراج شد و تعداد خود ـ استنادی (مولف و مجله) تعیین گردید. سپس با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری ضریب همبستگی، داده ها آنالیز آماری شد.یافته ها: به طور کلی رابطه معنی داری، در سطح 0.01، بین ضریب تاثیر و نرخ خود ـ استنادی وجود داشت (r=0.508). ضریب همبستگی پیرسون رابطه معنی داری بین ضریب تاثیر با خود ـ استنادی مجله و خود ـ استنادی مولف نشان داد. با توجه به نتایج آزمون همبستگی رابطه معنی داری بین ضریب تاثیر سال 1384 و ضریب تاثیر بدون خود ـ استنادی با تعداد مقالات مجلات مورد بررسی مشاهده نشد. بدین معنی که ضریب تاثیر مجله تحت کنترل حجم مقالات مجله نمی باشد.نتیجه گیری: با توجه به صفر شدن ضریب تاثیر 58 درصد مجلات بعد از حذف خود ـ استنادی و بالا بودن میزان خود ـ استنادی در مجلات حوزه پزشکی ایران در مقایسه با تحقیقات مشابه، بدیهی است باید میزان خود ـ استنادی (مولف و مجله) کاهش یابد تا مجلات در رتبه بندی، از جنبه ضریب تاثیر، جایگاه واقعی خود را پیدا کنند. در نتیجه با افزایش میزان خود ـ استنادی (مولف/مجله) در نشریات، سردبیران باید در سیاست گزینش مقالات تجدیدنظر نمایند.

مقدمه: مدیریت اطلاعات منابع انسانی به عنوان یکی از دستاوردهای نوین و ارزشمند، بزرگ ترین چالش فراروی مدیران فعلی است؛ از این رو باور عمیق بر به کارگیری و اجرای عملی شیوه ها و نظام های اطلاعاتی نوین مدیریتی در حوزه منابع انسانی، از جمله مدل تعالی سازمانی(EFQM: European Foundation for Quality Management Excellence Model) است که موجب بهبود عملکرد و اثربخشی سازمان می شود. این مدل، با ارایه معیارهای ارزیابی، سیستم اطلاعاتی برای سازمان ها ایجاد می کند تا پیشرفت ها و عملکرد خود را در زمینه کیفیت و سرآمدی سازمانی اندازه گیری کنند. هدف از این تحقیق اجرای مدل تعالی EFQM با رویکرد سیستم اطلاعاتی پروفرما در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بوده است.روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی و از دسته مطالعات توصیفی بود که به صورت مقطعی انجام گرفت. جامعه پژوهش 32 نفر از مدیران ستادی و معاونین آنها در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1386 را شامل می شد که به صورت سرشماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش رویکرد سیستم اطلاعاتی پروفرما بر اساس مدل EFQM بود. تحلیل داده های پژوهش در سطح آمار توصیفی انجام گرفت و در نهایت با استفاده از نرم افزار SPSS و نرم افزار EFQM امتیاز هرکدام ازعناصر نه گانه مدل بر اساس منطق RADAR (Results, Approach, Deployment, Assessment and Review) محاسبه شد.یافته ها: مدیریت منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این ارزیابی 516 امتیاز به خود اختصاص داد که حوزه توانمند سازها 294 و حوزه نتایج 222 امتیاز کسب نمودند. همچنین بیشترین درصد امتیاز عوامل نه گانه بودند. رهبری 61 درصد، خط مشی و استراتژی 75 درصد، کارکنان 58 درصد، منابع و شرکا 52 درصد، فرآیندها 53 درصد، نتایج مشتری 43 درصد، نتایج کارکنان 29 درصد، نتایج جامعه 55 درصد و نتایج کلیدی عملکرد 52 درصد.نتیجه گیری: اجرای رویکرد سیستم اطلاعاتی پروفرما در این مدل، منجر به تهیه یک سیستم اطلاعاتی از نقاط قوت و ضعف در 9 حوزه در مدیریت منابع انسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان شد که بر این اساس و با استفاده از منطق RADAR نقاط ضعف به عنوان حوزه های بهبود مورد مداخله قرار گرفت و تغییرات پیگیری شد.

مقدمه: مدیریت دانش یکی از مهمترین ابزارهای موفقیت سازمان ها در شرایط رقابتی و عصر اطلاعات است. با توجه به این که دانشگاه های علوم پزشکی به عنوان پرچمداران سلامت جامعه نیز محسوب می شوند، لازمه دستیابی به جدیدترین دستاوردهای علمی و پژوهشی و استقرار مدیریت دانش در نظام سازمانی آنها اهمیتی دو چندان دارد. هدف این پژوهش تعیین میزان حاکمیت فرایندهای مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بوده است.روش بررسی: مطالعه حاضر از دسته توصیفی است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش شامل کارکنان شاغل در 7 معاونت ستادی دانشگاه با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر و اعضای هیات علمی (1266 نفر) می شد که از بین آنها حجم نمونه آماری محاسبه شده به نحو تصادفی سیستماتیک برابر 295 نفر بود. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع از روش کتابخانه ای نظیر کتب و مجلات علمی و برای جمع آوری اطلاعات لازم جهت تایید یا رد فرضیات پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته با سوالات بسته (شامل 5 سوال جمعیت شناختی و 33 سوال اصلی) استفاده شد که برای بررسی روایی آن، از روش روایی صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach Alfa (93.8 درصد) استفاده گردید. پس از تکمیل پرسشنامه توسط اعضای نمونه آماری، با استفاده از نرم افزار SPSS خروجی های اولیه استخراج و فرضیات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: پس از آزمون فرضیه های تحقیق نظیر شناسایی، اکتساب، توسعه، اشتراک و توزیع، بهره گیری و ذخیره سازی دانش نتایج به دست آمده نشان داد که در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در هر شش فرآیند مدیریت دانش، کلیه زمینه ها جهت استقرار آن کمتر از سطح متوسط وجود داشته است.نتیجه گیری: یکی از مهمترین چالش هایی که امروزه سازمان های دولتی با آن رو به رو هستند استفاده از دانش سازمانی و کاربرد آن با ابزارهای نوین مدیریتی نظیر مدیریت دانش می باشد که توجه به استفاده صحیح از آن، سازمان ها را در شرایط رقابتی حاضر توانمند ساخته، مقدمات موفقیت آنها را پدید می آورد.