مجله دانشکده دندان پزشکی اصفهان
سال:1395 | دوره:12 | شماره:3 |تعداد مقالات:14

مقدمه: دندان پزشک می تواند با آگاهی از روش های علمی ترک سیگار، انگیزه بیشتری به بیماران خود جهت ترک سیگار بدهد. این تحقیق با هدف تعیین میزان آگاهی و نگرش دندان پزشکان از روش های ترک سیگار و عوامل مرتبط با آن طراحی شده است.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی، بر روی 400 نفر به صورت نمونه گیری با مراجعه مستمر انجام گرفت. پرسش نامه در سه بخش تهیه گردید که شامل سوالات مربوط به ویژگی های فردی (12 سوال)، آگاهی از روش های ترک سیگار (14 سوال) و سوالات نگرش که شامل 10 سوال بود. در سوالات آگاهی، به هر سوال یک نمره اختصاص داده شد. کمترین نمره صفر و بیشترین نمره 14 و به هر گویه نگرش، نمره 0-1 اختصاص داده شد و حداکثر نمره نگرش 10 و حداقل نمره صفر در نظر گرفته شد. داده ها با آزمون X2 و آنالیز رگرسیون مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: تعداد شرکت کنندگان در این مطالعه (45.7 درصد) زن و (54.3 درصد) مرد بودند. سن آن ها 34.4±2.7 بود. 100 درصد افراد آگاهی ضعیف داشتند و آگاهی متوسط و خوب وجود نداشت. در قسمت نگرش نسبت به روش های ترک سیگار، در 32 درصد، نگرش مثبت و 50 درصد، نسبتا مثبت و 18 درصد، نگرش منفی داشتند. ارتباط معنی داری بین جنسیت، دانشگاه محل تحصیل، سیگاری بودن دندان پزشک، داشتن فرد سیگاری در خانواده دندان پزشک، داشتن آموزش و مطالعه در زمینه روش های ترک سیگار، با آگاهی و نگرش آن ها دیده نشد. بین نمره آگاهی و سال فارغ التحصیلی دندان پزشکان ارتباط معنی داری وجود داشت.(p value<0.013) ارتباط معنی داری بین سن شرکت کنندگان و نوع نگرش آن ها وجود داشت.(p value<0.03) نتیجه گیری: میزان آگاهی و نگرش در بین دندان پزشکان مورد مطالعه کمتر از شرایط قابل انتظار بود. برنامه ریزی آموزشی برای تقویت این امر در بین دندان پزشکان ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: شواهد نشان دهنده نقش استرپتوکوک های گروه موتانس و لاکتوباسیل ها در شروع و پیشرفت پوسیدگی دندان می باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر برخی ترکیبات طبیعی بر تشکیل بیوفیلم توسط عوامل مسبب پوسیدگی و مقایسه اثر آن با سه دهان شویه گیاهی بود.مواد و روش ها: در این پژوهش آزمایشگاهی، از ترکیبات طبیعی (سرکه، گلاب و عسل) و دو سویه استرپتوکوکوس (استرپتوکوکوس موتانس و استرپتوکوکوس سوبرینوس) استفاده شد. ابتدا میزان چسبندگی و قدرت تشکیل بیوفیلم سویه های پاتوژن و در مرحله بعد اثر این ترکیبات بر قدرت تشکیل و حذف بیوفیلم مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو آزمایش از روش میکروتیترپلیت استفاده شد. همچنین اثر مهاری این ترکیبات بر رشد استرپتوکوک ها بررسی شد. در نهایت اثر این ترکیبات با سه دهان شویه گیاهی مقایسه شد. داده ها توسط نرم افزارهای SPSS نسخه (version 15, SPSS Inc., Chicago, IL) با استفاده از روش آزمون میانگین دو جامعه مستقل) و Excel در سطح اطمینان (p value<0.05) مورد تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: استرپتوکوکوس موتانس چسبندگی قوی (جذب نوری 2.5) و استرپتوکوکوس سوبرینوس چسبندگی متوسط (جذب نوری 1.53) داشت. سرکه، گلاب و عسل به ترتیب به میزان 66.45، 66.18 و 66.43 درصد، باعث کاهش تشکیل بیوفیلم توسط استرپتوکوکوس موتانس شد. مقایسه اثر ترکیبات طبیعی و دهان شویه های گیاهی نشان داد که سه دهان شویه اختلاف معنی داری را در کاهش اتصال عوامل بیماری زا نداشتند (p value>0.05) گلاب، نسبت به موارد ذکر شده اثر کمتری در کاهش اتصال عوامل بیماری زا نشان داد. نتایج حاکی از اثر مهاری سرکه و سه دهان شویه بر رشد استرپتوکوک ها بود.نتیجه گیری: این ترکیبات طبیعی به ویژه سرکه و در مرحله بعد عسل توانایی کاهش قدرت تشکیل بیوفیلم توسط سویه های پاتوژن را دارند. در نتیجه استفاده از این ترکیبات از طریق کاهش اتصال استرپتوکوک ها می تواند در پیشگیری و کنترل پوسیدگی دندان موثر باشد.

مقدمه: آموزش موفق به مادران در رابطه با سلامت دهان و پوسیدگی، می تواند تاثیر زیادی در بالا رفتن میزان آگاهی، نگرش و عملکرد آنان داشته باشد. هدف این مطالعه، تعیین آگاهی، نگرش و عملکرد مادران کودکان یک تا سه سال در رابطه با سلامت دهان و پوسیدگی زود هنگام دوران کودکی در شهر شیراز بود.مواد و روش ها: در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی که از نوع مقطعی بود، 202 مادر کودک یک تا سه سال بطور تصادفی از بین مراجعه کنندگان به چهار مرکز بهداشت و درمان در شهر شیراز انتخاب شدند و پرسش نامه ای که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته بود، بین آن ها توزیع شد. سوالات پرسش نامه در زمینه ی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد مادران در رابطه با سلامت دهان و پوسیدگی زود هنگام دوران کودکی طراحی شده بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 20 و آمار توصیفی، ضریب همبستگی Pearson، Spearman و آزمون t مستقل تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین نمره ی آگاهی مادران 41.8، نمره ی نگرش 61.2 و نمره ی عملکرد آن ها 45.2 (از 100) بود. بین نمره ی آگاهی مادران با نگرش (p value=0.02) و عملکرد (p value= 0.005) و بین نمره ی نگرش و عملکرد مادران رابطه ی معنی دار مستقیم به دست آمد (p value=0.04)بین آگاهی (p value= 0.07) و نگرش (p value= 0.92) مادران با سن آنها رابطه ی معنی داری وجود نداشت. بین عملکرد با سن، رابطه ی معنی داری وجود داشت (p value<0.001)بین آگاهی، نگرش و عملکرد مادران با میزان تحصیلات مادر و سطح اقتصادی خانواده و وضعیت اشتغال مادر، رابطه ی معنی داری وجود داشت (p value<0.05)، اما با رتبه ی تولد فرزند ارتباط معنی داری وجود نداشت (p value>0.05) .نتیجه گیری: از آنجا که میانگین نمره ی آگاهی و عملکرد مادران پایین تر از حد متوسط بود و مسوولیت بهداشت دهان و دندان شیرخواران بر عهده ی مادران می باشد، لذا ارتقای سطح آگاهی مادران و بهبود نگرش و عملکرد آن ها در این زمینه مهم بوده و تدوین برنامه های آموزشی برای آن ها یک ضرورت است.

مقدمه: با توجه به اهمیت آنژیوژنز و تشکیل عروق خونی جدید و ارتباط آن با پیشرفت ضایعات و نیز با توجه به حساسیت بروز پروتئین CD105 در مشخص کردن عروق خونی تازه، این مطالعه با هدف تعیین حضور نشانگر CD105 در ضایعات دیسپلاستیک و بدخیم انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقطعی، تعداد 20 بلوک پارافینی دارای تشخیص دیسپلازی و 20 بلوک پارافینی دارای تشخیص کارسینوم سلول سنگ فرشی دهان که طی 10 سال اخیر به بخش آسیب شناسی دهان، فک و صورت دانشکده دندان پزشکی مراجعه کرده بودند و تشخیص دقیق دیسپلازی و یا کارسینوم بر اساس معیارهای هیستولوژی داده شده، با روش نمونه گیری آسان انتخاب گردیدند. نمونه ها جهت تایید تشخیص وجود نشانگر CD105 در بافت های مورد نظر به صورت ایمونوهیستوشیمیایی رنگ آمیزی و توسط دو پاتولوژیست هم زمان با میکروسکوپ نوری با بزرگ نمایی 400X مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین تعداد نواحی رنگ گرفته به عنوان میانگین دانسیته عروق دارای نشانگر CD105 در هر نمونه تعیین گردید. پس از آن داده ها وارد نرم افزار SPSS نسخه ی 20 شده و اطلاعات به دست آمده با بکارگیری آزمون Mann-Whitney با سطح معنی داری 0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین بروز نشانگر CD105 در گروه ضایعات دیسپلاستیک 7.58±6.19و در گروه ضایعات سرطانی 19.35±8.63بود. آزمون Mann-Whitney اختلاف معنی داری میان بروز نشانگر CD105 در دو گروه نشان داد (p value<0.001)نتیجه گیری: با توجه به اهمیت بروز نشانگر CD105 در عروق خونی جدید و افزایش معنی دار این نشانگر در ضایعات بدخیم، می توان نتیجه گرفت که پیشرفت ضایعه دیسپلاستیک به سمت بدخیمی همراه با تشکیل عروق خونی جدید می باشد و می توان از این نشانگر در بررسی سیر ضایعات دیسپلاستیک و یا به عنوان هدف درمانی در ضایعات بدخیم کمک گرفت.

مقدمه: سواد سلامت دهان، یکی از تعیین کننده های مهم سلامت دهان و دندان است. با توجه به اهمیت این موضوع در برنامه ریزی برای ارتقای سلامت دهان جامعه، این مطالعه با هدف بررسی سواد سلامت دهان شهروندان شهر اصفهان انجام گردید.مواد و روش ها: این مطالعه ی مقطعی بر روی 758 نفر از شهروندان بزرگسال اصفهان، با نمونه گیری تصادفی ساده انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسش نامه جمع آوری گردید که شامل 17 سوال سواد سلامت دهان در چهار بخش درک مطلب خواندن، درک اعداد، گوش دادن و تصمیم گیری؛ سه سوال در مورد رفتارهای سلامت دهان؛ سوالاتی در مورد منابع کسب اطلاعات سلامت دهان، خودارزیابی وضعیت سلامت دهان، سن، جنس و تحصیلات بود. شهروندان به سه گروه دارای سواد سلامت دهان ناکافی (0-9)، مرزی (10-11) و کافی (12-17) نقسیم شدند. از آزمون های T-test، ANOVA، پس آزمون LSD (Least significant difference)، Chi square،Spearman و رگرسیون خطی چند متغیره با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 23 جهت تحلیل آماری داده ها استفاده شد.یافته ها: از شهروندان اصفهانی، 53 درصد دارای سواد سلامت دهان کافی بودند. میانگین نمره ی سواد سلامت دهان افراد 11.1 (انحراف معیار 3.4) از 17 بود. سواد سلامت دهان خانم ها، بزرگسالان مسن تر و افراد دارای تحصیلات بالاتر بیشتر بود (p value<0.05) افرادی که رفتارهای سلامت دهان مطلوب تری گزارش کردند، سواد سلامت دهان بالاتری نسبت به سایرین داشتند (p value=0.006) همچنین افرادی که وضعیت سلامت دهان خود را ضعیف ارزیابی کردند در مقایسه با دو گروه دیگر، سواد سلامت دهان پایین تری داشتند (p value=0.006) بیشترین منابع کسب اطلاعات سلامت دهان شهروندان اصفهانی به ترتیب دندان پزشک، رادیو- تلویزیون و اینترنت بود.نتیجه گیری: سواد سلامت دهان شهروندان اصفهانی در این مطالعه ناکافی بود. لازم است متولیان سلامت دهان، برنامه ریزی های لازم را برای بهبود سواد سلامت دهان جامعه انجام دهند.

مقدمه: اطلاع دندان پزشک از قوانین نور و رنگ، امکان ساخت ترمیم هایی هماهنگ با رنگ دندان بیمار را فراهم می کند. هدف از این مطالعه، تعیین عملکرد دندان پزشکان شهر اصفهان در مورد قوانین نور و رنگ در انتخاب رنگ دندان بود.مواد و روش ها: این مطالعه ی توصیفی مقطعی بر روی 200 دندان پزشک در شهر اصفهان با روش نمونه گیری تصادفی ساده و توسط پرسش نامه ای با 36 سوال انجام شد. پاسخ های موجود در پرسش نامه امتیازبندی شد. این امتیازها محاسبه و مقایسه ی آماری با آزمون کولموگراف اسمیرنوف و Chi square، با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 16 انجام شد (a=0.05)یافته ها: رنگ محیط در بیشتر مطب ها روشن است. رنگ روپوش دندان پزشکان و دستیاران در بیشتر موارد سفید بود. اکثر دندان پزشکان از یک منبع نوری جهت انتخاب رنگ استفاده می کردند ولی افزایش تعداد منابع نوری با افزایش میزان موفقیت رابطه معنی داری داشت (p value<0.01) بیشتر دندان پزشکان در عصر انتخاب رنگ می کردند ولی زمان انتخاب رنگ با میزان موفقیت در انتخاب رنگ رابطه معنی داری نداشت .( p value=0.22) در بیشتر دندان پزشکان انتخاب رنگ بیش از یک دقیقه به طول می انجامید. در نیمی از موارد انتخاب رنگ توسط خود دندان پزشک و در نیمی دیگر با مشارکت دستیار انجام می شد. بیشتر دندان پزشکان قبل از انتخاب رنگ پروفیلاکسی دندان ها را انجام می دادند. انتخاب رنگ در بیشتر موارد در حالتی که بیمار نزدیک پنجره ایستاده و در حالی که دندان های ناحیه و نمونه رنگ مرطوب هستند انجام می شد. بیشتر دندان پزشکان از تاثیر تفاوت شرایط نوری مطب خود و لابراتوار آگاهی نداشتند.نتیجه گیری: بیشتر دندان پزشکان از نظر عمل به قوانین نور و رنگ در سطح متوسطی قرار دارند؛ اگر چه این مساله تا حدودی قابل قبول است ولی بایستی با انجام دوره های بازآموزی سعی در بهبود عملکرد همکاران در مورد انتخاب رنگ نمود.

مقدمه: درمان محافظه کارانه پالپ به منظورحفظ حیات بافت پالپ می باشد. پوشش مستقیم پالپ و پالپوتومی سطحی از روش های درمان پالپ زنده محسوب می شوند. هدف ما در این مطالعه مقایسه هیستولوژیک درمان پوشش مستقیم پالپ و پالپوتومی سطحی با (MTA) Mineral Trioxide Aggregate در دندان های پره مولر انسان است.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی از میان افرادی که به علت ارتودنسی نیاز به کشیدن دندان داشتند،40 دندان پره مولر سالم انتخاب شد. پس از بی حسی، ایزولاسیون و تهیه حفره کلاس I از سطح اکلوزال، در نیمی از دندان ها اکسپوژر به اندازه یک فرز روند 1.2 استریل در شاخک باکالی ایجاد شد و مقدار آن به میزان کل فرز روند داخل پالپ چمبر بود و در نیمی دیگر یک اکسپوز کوچک نقطه ای در شاخک باکال ایجاد شد. سپس در هر دو گروه از MTA (PRO Root, Densply, Swittzerland) به عنوان ماده پالپ کپ استفاده شد. حفره با گلاس آینومر ترمیم شد. دندان ها بعد از 60 روز خارج شدند. دکلسیفیکاسیون انجام شد و سپس برش های 4 میکرون تهیه و با هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شد. مقاطع توسط یک متخصص پاتولوژی دهان و دندان که نسبت به مطالعه کور بود مشاهده شد. داده ها توسط آزمون های آماری کروس کالواریس و آزمون دقیق فیشر آنالیز شدند.یافته ها: بین پالپوتومی سطحی و پوشش مستقیم پالپ از نظر میزان واکنش پالپ تفاوت معنی داری وجود نداشت (p value =0.823). همچنین میزان پل کلسیفیکاسیون تشکیل شده در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت (p value = 0.985).نتیجه گیری: درمان پوشش پالپ و پالپوتومی سطحی جهت حفظ حیات پالپ مفید می باشد.

مقدمه: وجود سپتاهای سینوس ماگزیلاری یکی از مشکلات مهم در فرایند سینوس لیفت و افزایش سوراخ شدن (Perforation) غشای سینوس است. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی، موقعیت و ابعاد سپتاهای سینوس ماگزیلاری بر روی تصاویر Cone Beam Computed Tomography (CBCT) افراد بالغ بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، تصاویر CBCT از 75 بیمار بالای 18 سال مورد بررسی قرار گرفت سپس فراوانی، محل و ابعاد سپتاهای سینوس ماگزیلاری بررسی شد. 75 بیمار در سه گروه 25 نفری بر حسب تعداد دندان ها تقسیم شدند: بی دندانی کامل خلفی، بی دندانی پارسیل خلفی و افراد با سیستم دندانی کامل خلفی. تصاویر از لحاظ موقعیت، سپتاها در سه ناحیه بررسی شدند: ناحیه قدامی (منطقه پره مولرها)، میانی (دیستال پره مولر دوم تا دیستال مولر دوم) و خلفی (دیستال مولر دوم). طی این مطالعه محل و ابعاد سپتا در نرم افزار Ondemand 3D مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون های واریانس، مجذور کای، مک نمار و کروسکال والیس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند (a=0.05)یافته ها: در تصاویر CBCT از 150 سینوس ماگزیلاری، 86 سپتا (57.3%) دیده شد. بیشتر سپتاها (53%) در منطقه میانی سینوس ماگزیلاری وجود داشتند. فراوانی سپتاهای سینوس در افراد بی دندانی کامل خلفی (30%)، در افراد بی دندان پارسیل خلفی (37%) و در افراد با سیستم دندانی کامل خلفی (33%) بود که اختلاف معنی داری بین سه گروه مورد مطالعه وجود نداشت (p value=0.37)همچنین میانگین ارتفاع سپتا بطور کلی (5.9±3.6) میلی متر گزارش شد.نتیجه گیری: بیشتر سپتاها در ناحیه میانی سینوس بودند ولی بین سه گروه دندانی اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت، از آنجایی که تنوعات وسیع آناتومیک در فراوانی، سایز، موقعیت و مورفولوژی سپتای سینوس وجود داشت لذا هنگام سینوس لیفت تصویربرداری CBCT مفید خواهد بود.

مقدمه: داشتن اضافه وزن شانس درگیری سیستمیک مرتبط با یک یا چند بیماری و مشکلات اجتماعی را افزایش می دهد. این مساله ممکن است ارائه خدمات سلامت دندان و مدیریت آن را با مشکل مواجه کند. تحقیقات نشان می دهد چاقی خود را به عنوان یک عامل خطر عمده برای بیماری های پریودنتال نشان داده است. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه یافته های پریودنتال در افراد دارای اضافه وزن و چاق با افراد دارای شاخص توده بدنی نرمال بود.مواد و روش ها: در این مطالعه ی توصیفی تحلیلی 160 نفر مورد معاینه پریودنتال قرار گرفتند که 80 نفر آن ها دارای اضافه وزن و چاق و 80 نفر نرمال بودند. از شاخص توده ی بدنی برای تشخیص اضافه وزن و چاقی استفاده شد و افراد مورد معاینه ی بالینی برای بررسی شاخص پلاک، شاخص لثه، BOP (Bleeding on Probing)، عمق پروبینگ، تحلیل لثه و حد چسبندگی کلینیکی قرار گرفتند. اطلاعات حاصل از معاینات افراد جمع آوری و با کمک نرم افزار SPSS20 و آزمون t آنالیز شدند.یافته ها: میانگین تمامی شاخص های بررسی شده، در گروه دارای اضافه وزن و چاق نسبت به گروه نرمال بیشتر بود. بر اساس نتایج به دست آمده از آزمون تی مشخص شد بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود دارد(a-0.05) .نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که افراد دارای اضافه وزن و چاق نسبت به افراد با شاخص توده بدنی نرمال از نظر پریودنتال دارای وضعیت بدتری هستند.

مقدمه: لیکن پلان دهانی یک بیماری مزمن ایمونولوژیک است. کورتیکواستروئیدهای موضعی و لیزرهای کم توان در درمان شکل های قرمز و زخمی لیکن پلان به کار رفته است. تحقیق حاضر جهت مقایسه کاربرد توام کورتون موضعی و لیزر کم توان با کورتون موضعی به تنهایی انجام شد.مواد و روش ها: در یک مطالعه کارآزمایی بالینی با 11 بیمار، 15 ناحیه به صورت تصادفی جهت درمان لیزر و 15 ناحیه شاهد در سمت مقابل انتخاب شد. در این نواحی ابعاد ضایعه، درد، شدت و تغییرات اریتماتوز ثبت شد. برای بیماران درمان کورتون موضعی ادامه یافت. در نواحی مطالعه لیزر کم توان دیود Azor-2k نانومتر با دوز 2 J/cm2برای 4 جلسه (2 بار در هفته) تابانده شد. متغیرها در چهار زمان ثبت و داده ها با آزمون های تی مستقل، تی زوج، من ویتنی و آنالیز واریانس برای داده های مکرر با a برابر 0.05 مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: شدت درد بعد از تابش لیزر در دو سمت تفاوت نداشت (p value=0.954) . متعاقب تابش لیزر درجات علائم در سمت تابش کمتر بود. (p value=0.019) اندازه ی ضایعات بعد از تابش لیزر کاهش یافته بود (p value=0.012) و نیز در زمان پیگیری (p value=0.024) کمتر بود. ولی در سمت درمان کورتون اندازه ضایعه کاهش نشان نداد (p value=0.383) میزان بر طرف شدن نواحی قرمز در سمت تابش بیشتر بود. (p value=0.016)نتیجه گیری: تابش لیزر دیود کم توان 660nm به همراه کاربرد کورتون موضعی اثرات درمانی بیشتری در مقایسه با درمان با کورتون موضعی به تنهایی داشته و لذا می توان از تابش لیزر کم توان برای افزایش کارایی درمان های کورتون موضعی در بیماری لیکن پلان استفاده کرد.

مقدمه: اگرچه پوسیدگی دندان و بیماری های لثه از شایع ترین بیماری های بهداشت دهان در دنیا است، اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی را می توان دومین علت پس از درد دندانی قلمداد کرد. جهت بررسی اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی ابزار متعددی وجود دارد که یکی از آن ها پرسش نامه ی فونسکا می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی خصوصیات سایکومتریک ترجمه ی فارسی شاخص فونسکا در نمونه ای از افراد فارسی زبان بود.مواد و روش ها: متن اصلی انگلیسی پرسش نامه فونسکا با روش مستقیم- معکوس به فارسی ترجمه شد. استانداردسازی پرسش نامه بر روی 400 بیمار بررسی گردید. ضریب Cohen’s kappa، که یک اندازه گیری توافقی بین بیمار و پزشک است و شامل میزان توافق بین این دو می باشد، نیز محاسبه گردید.یافته ها: در این پژوهش، ضریب آلفای کرونباخ برای پایایی پرسش نامه فونسکا برابر 0.88 به دست آمد که در صورت حذف هر کدام از آیتم های مورد بررسی به حد قابل قبولی می رسید. جهت تعیین پایایی در ارزیـابی مجدد، ضریب همبستگی درون طبقه ای Intraclass Correlation Coefficient (ICC) بـرابـر 0.86 به دست آمـد (با دامنه اطمینان 95% در محدوده ی 0.91-0.82 قرار داشت(.نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان داد که ترجمه ی فارسی پرسش نامه فونسکا از اعتبار مناسبی برخوردار است و این پرسش نامه روشی موثر برای بررسی اختلالات مفصل گیجگاهی- فکی توسط دندان پزشک می باشد. البته باید به این نکته اشاره کرد که فونسکا یک ابزار غربالگری است و بایستی با معیارهای بالینی و و بررسی شواهد توسط کارشناسان در کلینیک و تست های پاراکلینیک و تشخیص موارد مثبت و منفی در تشخیص موارد مثبت و منفی، راستی آزمایش و در صورت لزوم مداخله صورت گیرد.

مقدمه: سلول های بنیادی که توانایی خودتکثیری و تمایز به حداقل دو نوع مختلف سلولی را دارند، می توانند در درمان بسیاری از بیماری ها نقش مهمی را ایفا کنند. هدف از این طرح، بررسی آگاهی، دانش و نگرش دندان پزشکان شهر اصفهان در مورد کاربرد سلول های بنیادی دندانی در دندان پزشکی بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی- مقطعی بوده که بر اساس طراحی یک پرسش نامه ساختاریافته ای خودایفا با سوالات بسته در بین 391 نفر دندان پزشک عمومی و متخصص شهر اصفهان انجام گرفت. داده های به دست آمده با آزمون های اسپیرمن، تی تست و مجذور کای آنالیز و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت (a=0.05)یافته ها: نمونه کلی پژوهش شامل 391 دندان پزشک عمومی و متخصص شاغل در شهر اصفهان بود. از این تعداد 245 نفر دندان پزشک عمومی و 63 نفر متخصص با مفهوم کلی واژه «سلول بنیادی» آشنایی داشتند. میانگین سن در کل پژوهش فوق 41 سال بود. ازمیان دندان پزشکان (22.2%) سابقه ی کار کمتر از 5 سال و (27.1%) بین 5 تا 10 سال و (50.8%) بیشتر از 10 سال داشتند. میانگین نمره کل آگاهی 3.92، دانش 2.63، نگرش 38.6 بود. ارتباط بین میانگین نمره آگاهی، دانش و نگرش نسبت به یکدیگر نشان داد که بین آگاهی و دانش ارتباط مستقیم و معنی داری مشاهده شد (r=0.608 p value<0.001) اما بین آگاهی و نگرش ارتباط معنی دار وجود نداشت (r=0.608 p value<0.001) و بین دانش و نگرش نیز ارتباط معنی داری یافت نشد(r=0.055 p value=0.332) نتیجه گیری: داده های به دست آمده مشخص ساخت که با وجود آگاهی و نگرش مثبت نسبتا بالا، دانش در مورد کاربرد سلول های بنیادی ضعیف است.