مجله دانشکده دندان پزشکی اصفهان
سال:1388 | دوره:5 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

مقدمه: سالمندان مسن تر از 60 سال، به عنوان یک جمعیت در حال افزایش، از مهمترین مشتری های خدمات سلامت دهان و دندان هستند که به توجه ویژه ای نیاز دارند و بررسی وضعیت سلامت دهان و دندان این گروه در رابطه با کیفیت زندگی آن ها ضروری می باشد. هدف از این پژوهش، تعیین نقش سلامت دهان و دندان سالمندان و استفاده از دندان مصنوعی بر کیفیت زندگی آن هاست.مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی - تحلیلی و از نوع مقطعی، 200 نفر از سالمندان مراکز نگهداری سالمندان سطح شهر اصفهان در رده سنی 80-55 سال انجام گردید. از ترجمه فارسی و معتبر پرسش نامه شاخص ارزیابی کیفی سلامت دهان  (General oral health assessment index GOHAI)یا، که در سه بعد طراحی شده است، به همراه اطلاعاتی درخصوص وضعیت دندان ها استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون t زوج و آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون ارزیابی گردیدند.یافته ها: پس از بررسی 200 پرسش نامه، میانگین نمره شاخص کیفی سلامت دهان در گروه هدف 36.3±21.65 به دست آمد. در حیطه عملکرد فیزیکی، بیشترین مقدار 89.51±16.38 متعلق به گروه بی دندان کامل و بدون دست دندان بوده است. در حیطه درد و ناخشنودی، بیشترین نمره 45.58±15.43 متعلق به افراد بادندانی بوده است که دست دندان تکه ای داشته اند؛ در حیطه عملکرد روانی اجتماعی نیز بیشترین نمره یعنی 54.54±30.12، متعلق به افراد بی دندان کامل و بدون دست دندان بوده است.نتیجه گیری: بررسی میانگین نمره شاخص کیفی سلامت دهان در سه حیطه عملکرد فیزیکی، درد و ناراحتی و روانی - اجتماعی، حاکی از ارتباط آن با تعداد دندان های باقی مانده فرد و وجود یا عدم وجود دست دندان کامل یا تکه ای و کیفیت آن می باشد. در پژوهش انجام شده، بیشترین نمره شاخص کیفی سلامت دهان در حیطه عملکرد فیزیکی است که نشان دهنده این امر است که بیشترین مشکل سالمندان در جویدن غذا و گاز گرفتن آن می باشد. افرادی که همه دندان های خود را از دست داده بودند و یا دست دندان متحرک کامل یا تکه ای داشتند و از آن ناراضی بودند، نمرات بیشتری را کسب کردند و از کیفیت زندگی نامطلوب تری برخوردار بودند.

مقدمه: طی جنگ، بارها رژیم عراق علیه ایران از گازهای شیمیایی به خصوص گاز خردل استفاده کرد. نتایج پژوهش ها و مشاهدات گذشته تأکید کرده است که گازهای شیمیایی مورد استفاده در جنگ بر اندام ها و دستگاه های مختلف بدن همچون ریه، پوست، دستگاه خون ساز و تناسلی و غیره اثرات زیانباری داشته است. این پژوهش با هدف تعیین فراوانی ضایعات بافت نرم دهان در جانبازان گاز خردل در شهر کرمان انجام شد.مواد و روش ها: در این پژوهش از نوع توصیفی ـ مقطعی، 70 نفر از جانبازان شیمیایی به صورت سرشماری وارد پژوهش شدند. بعد از معاینه جانبازان و تکمیل فرم، داده ها با استفاده از برنامه آماری SPSS13.5، آزمون χ² و t-test مورد ارزیابی و آنالیز آماری قرار گرفتند.یافته ها: ازمجموع افراد مورد پژوهش، 8/72 درصد ضایعه دهانی داشتند. شایع ترین ضایعه از میان تظاهرات دهانی، پیگمانتاسیون (7/45 درصد) و زخم (6/28 درصد) گزارش گردید. بین تعداد دفعات مجروحیت شیمیایی با ضایعات دهانی، به جز زخم، ارتباط معنی داری مشاهده نشد (p value>0.005).نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از احتمال عدم وجود تفاوت معنی دار بین شیوع ضایعات دهانی در جانبازان گاز خردل با افراد سالم جامعه بود.

مقدمه: دندان پزشکی از جمله مشاغل پراسترس است. احتمال می رود دندان پزشکان مشغول کار به نسبت کل جمعیت استرس بیشتری را تجربه می کنند. پژوهش ها نشان داده است که اختلالات وابسته به شغل در بین دندان پزشکان شیوع زیادی دارد. هدف از پزوهش حاضر، بررسی آموزش روش  کنترل استرس بر سلامت روانی دندان پزشکان شهر اصفهان بوده است.مواد و روش ها: در این پژوهش 40 نفر از بین 70 نفر از دندان پزشک شرکت کننده در جلسات بازآموزی که با استفاده از پرسشنامه 90 سوالی سلامت روان SCL90-R، دارای میانگین نمرات سلامت روانی معادل 221.22 بودند، انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه 20 نفری مورد و شاهد قرار گرفتند. آموزش مدیریت استرس در هشت جلسه دارای ساختار یک ساعته به صورت گروهی ارایه شد. تحلیل آماری داده های این پژوهش با نرم افزار SPSS13 و با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس جهت حذف تاثیر متغیرهای سن، سابقه کار و نمرات پیش آزمون انجام گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد که آموزش روش های کنترل استرس، سلامت روانی دندان پزشکان شهر اصفهان را بهبود بخشید. همچنین، آموزش روش های کنترل استرس در کاهش شکایات جسمانی، وسواس و اجبار، افسردگی، اضطراب و خصومت تاثیر داشت (p value<0.01) اما بر حساسیت بین فردی، هراس، افکار پارانوییدی و روان پریشی تاثیر نداشت.نتیجه گیری: آموزش کنترل استرس، سلامت روان دندان پزشکان گروه مورد را نسبت به گروه شاهد افزایش داد. این پژوهش نشان می دهد که می توان با همکاری روان شناسان و با استفاده از روش های استاندارد و علمی جهت پیشگیری و درمان مشکلات مرتبط با سلامت روان دندان پزشکان اصفهان اقدام نمود و از این طریق کیفیت زندگی آن ها را بهبود بخشید.

مقدمه: عوامل مختلفی در ایجاد و یا بدتر شدن عملکرد نامناسب مفصل گیجگاهی - فکی (Temporo- Mandibular Dysfunction, TMD)  موثر می باشند که از بین آنها در مورد تاثیر موقعیت قرارگیری فضایی (posture) سر بر TMD اختلاف نظر وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه موقعیت قرارگیری فضایی سر از نظر انحراف به قدام بین افراد مبتلا به ناهنجاری مفصل گیجگاهی - فکی و افراد سالم است.مواد و روش ها: در این پژوهش موردی - شاهدی، 45 زن و 38 مرد مبتلا به TMD بر اساس ایندکس هلکیمو به دو گروه خفیف - متوسط و شدید تقسیم شدند. گروه شاهد شامل30 زن و 24 مرد بدون این مشکل مفصل بودند. طی سه روز متوالی، در هر مراجعه 3 بار و در زمان مشخص در حالت ایستاده طبیعی (NHP)، زاویه خط و اصل خلفی ترین نقطه تراگوس گوش و برجستگی زایده خاری C7 با خط افق با استفاده از گونیومتر اندازه گیری شد. سپس میانگین اندازه گیری ها محاسبه شد و داده ها با آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و t- test درسطح اطمینان 0.05 ارزیابی شدند.یافته ها: اختلاف بین گروه شاهد و بیمار چه با تفکیک جنس و بدون آن از لحاظ آماری معنادار بود (p value<0.001) اختلاف بین گروه های بیمار (گروه خفیف - متوسط و گروه شدید) چه به تفکیک جنس و چه بدون تفکیک جنس از لحاظ آماری معنادار نبود (p value>0.05).نتیجه گیری: در خانم های گروه بیمار نسبت به خانم های گروه شاهد و همچنین در آقایان گروه بیمار نسبت به آقایان گروه شاهد، موقعیت قرارگیری فضایی سر انحراف بیش از معمول به سمت قدام دارد. بنابراین به طور کلی گروه بیمار نسبت به افراد سالم سر خود را بیشتر به قدام متمایل می کنند، ولی شدت TMD و جنسیت بر موقعیت قرارگیری فضایی سر از نظر انحراف به قدام اثری ندارد.

مقدمه: حفظ حجم استخوان بلافاصله بعد از در آوردن دندان برای موفقیت در قرارگیری ایمپلنت در آن ناحیه لازم می باشد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه تغییرات ابعادی و بافت شناسی ساکت دندانی به دنبال خارج نمودن دندان بدون قرار دادن ماده پیوندی و متقابلا همراه با قرار دادن Bio - Oss و غشای کلاژنه در محل ساکت دندانی می باشد.مواد و روش ها: در این پژوهش کارآزمایی بالینی، 30 بیمار که نیاز به خارج نمودن دندان و قراردادن ایمپلنت داشتند انتخاب شدند. بیماران به طور تصادفی به دو گروه شاهد (خارج نمودن دندان بدون قرار دادن ماده پیوندی) و مورد (خارج نمودن دندان و قراردادنBio - Oss  در محل) تقسیم شدند. پارامترهای شاخص پلاک، ایندکس لثه ای، خونریزی در موقع پروبینگ، عرض افقی ریج و تغییرات عمودی ریج در دو مقطع زمانی، بلافاصله و 6 ماه بعد از خارج نمودن دندان، بررسی شدند. 6 ماه بعد از درمان، بیوپسی استخوان از محل خارج نمودن دندان انجام شد و تغییرات هیستولوژی مورد بررسی قرار گرفت. در پایان برای آنالیز داده ها از آزمون paired T test و Bon Ferroni استفاده گردید ( a<0.05).یافته ها: تحلیل عرض افقی ریج به طور قابل ملاحظه ای در گروه شاهد نسبت به گروه مورد بیشتر بود. کاهش ارتفاع عمودی ریج در گروه شاهد در سمت باکال 3.6±1.5 و در سمت لینگوال 3 میلی متر و در گروه مورد در سمت باکال 0.7±1.4 و در سمت لینگوال 0.4 میلی متر بود. بیوپسی های گرفته شده از ناحیه پیوند شده در گروه مورد، وجود استخوان ترابکولار، که به خوبی معدنی و ساخته شده بود، را نشان داد. استخوان ساخته شده در گروه شاهد نیز همراه با مقدار کمی از استخوان معدنی بود. بافت همبند موجود در گروه شاهد بیشتر از گروه مورد بود.نتیجه گیری: حفظ ساکت دندانی با مواد پیوندی همراه با غشای کلاژنی، به میزان قابل توجهی باعث کاهش تحلیل ساکت بعد از خارج نمودن دندان می شود.

مقدمه: ادونتوژنیک کراتوسیت (OKC)، یک کیست تکاملی ادونتوژنیک با ماهیت تهاجمی و عود زیاد است. هدف از این پژوهش، ارزیابی ایمونوهیستوشیمیایی تظاهر پروتئین bcl-2 به عنوان شاخص مهار آپوپتوز و آنتی ژن ki-67 به عنوان شاخص پرولیفراسیون سلولی و نیز بررسی آپوپتوز با استفاده از روش TUNEL در OKC در مقایسه با آملوبلاستوما، به منظور شناخت بهتر و توجیه رفتار OKC بود.مواد و روش ها: در این پژوهش مقطعی، تحلیلی و گذشته نگر، 16 نمونه ادونتوژنیک کراتوسیست (OKC) و 16 نمونه آملوبلاستومای توپر (SAB)، که با فرمالین ثابت و در پارافین مدفون شده بود، از نظر بروز پروتئین bcl-2 و آنتی ژن ki-67 با استفاده از رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمیایی و روش استاندارد بیوتین - استرپتاویدین استفاده شد. سلول های آپوپتوتیک با روش TUNEL (TDT- Mediated DUTP- biotin nick end labeling) مورد شناسایی قرار گرفت. یافته ها توسط نرم افزار SPSS11.5 و آزمون های آماری Paired t-test و Independent تجزیه و تحلیل قرار شد.یافته ها: نسبت سلول های bcl-2 مثبت در لایه بازال (OKC 2.1±69.97 درصد) به طور معنی داری (p value<0.001 بیش از لایه محیطی SAB 57.18±01.53 درصد) بود. سلول های ki- 67 مثبت به طور معنی داری (p value=0.021 در لایه سوپرابازال  OKC 47.7±59.13درصد) بیش از سایر لایه های آن و نیز بیش از لایه محیطی (SAB 94.6±38.7 درصد) بود. هر چند نسبت سلول های ki- 67 مثبت در (OKC 9.2±42.6 درصد) بیش از (SAB 43.3±98.4 درصد) بود ولی این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود (p value=0.211 سلول های TUNEL مثبت به طور معنی داری p value<0.001 در لایه سطحی  OKC 6.2±69.7درصد) بیش از لایه داخلی (SAB 38.0±95.1 درصد) بود.نتیجه گیری: احتمال می رود ماهیت تهاجمی و عود زیاد OKC برخلاف SAB، به جای آن که مربوط به بقای سلولی افزایش یافته در لایه محیطی SAB باشد، به دلیل فعالیت پرولیفراتیو بسیار در لایه سوپرابازال آن است. البته آپوپتوز بیشتر در لایه سطحی OKC، در مقایسه با لایه داخلی آملوبلاستوما، این فعالیت پرولیفراتیو را جبران می کند؛ در نتیجه همواره ضخامت یکنواخت اپی تلیوم کیست حفظ شده، برخلاف SAB توده تومورال توپر تشکیل نمی شود.

مقدمه: ارتفاع استخوان آلوئل تحت تاثیر دو فرآیند تحلیل و تشکیل استخوان، متغیر است. با توجه به این که رادیوگرافی در تشخیص بیماری پریودنتال، تعیین پیش آگهی بیماری و ارزیابی نتیجه درمان، وسیله کمکی با ارزشی به شمار می رود، لذا این پژوهش با هدف مقایسه بین دقت دو تکنیک رادیوگرافی پری آپیکال نیمساز و بایت وینگ عمودی در ارزیابی میزان تحلیل استخوان در ناحیه قدامی فک پایین با استفاده از grid sheet انجام شده است.مواد و روش ها: برای انجام این مطالعه توصیفی – تحلیلی تعداد 20 بیمار کاندیدای جراحی پریودنتال در ناحیه قدام فک پایین انتخاب شدند. قبل از جراحی با استفاده از grid sheet برای همه بیماران 3 عدد رادیوگرافی بایت وینگ عمودی و 3 عدد پری آپیکال نیمساز از ناحیه دندان های اینسیزور و کانین دو طرف تهیه شد. میزان تحلیل استخوان بر روی کلیشه پری آپیکال و بایت وینگ نسبت به یک نقطه ثابت (CEJ) برای مزیال و دیستال هر دندان محاسبه گردید. حین جراحی میزان تحلیل واقعی استخوان با کمک پروب ویلیامز تعیین گردید و با مقادیر قبلی مقایسه شد. در نهایت اطلاعات توسط آزمون paired t- test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین میزان تحلیل استخوان آلوئول برای رادیوگرافی بایت وینگ عمودی در ناحیه دندان های اینسیزور 3.88±1.06 و دندان های کانین 3.97±0.97 و برای رادیو گرافی پری آپیکال نیمساز در ناحیه دندان های اینسیزور 3.80±0.75 و دندان های کانین 3.90±1.11 به دست آمد. میانگین میزان واقعی تحلیل استخوان در جراحی به کمک پروب ویلیامز در ناحیه دندان های اینسیزور 3.20±1.20 و دندان های کانین 3.18±1.03 گزارش شد.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که میزان تحلیل استخوان آلوئول در رادیوگرافی بایت وینگ و پری آپیکال نیمساز در ناحیه قدام فک پایین با میزان واقعی آن تفاوت معناداری دارد (p value>0.001). ولی بین دقت تکنیک بایت وینگ عمودی و پری آپیکال نیمساز در سنجش میزان تحلیل استخوان در ناحیه قدام مندیبل تفاوت قابل توجهی وجود ندارد (p value=0.218).

مقدمه: متداول ترین روش مسواک زدن در کودکان روش اسکراب می باشد. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر مدت زمان موثر مسواک زدن با روش اسکراب بر کاهش شاخص پلاک در کودکان 10 تا 12 ساله است.مواد و روش ها: در این پژوهش مداخله ای - تجربی، 60 کودک 10 تا 12 ساله دبستانی انتخاب شده، به 5 گروه تقسیم شدند. سپس مسواک زدن به شیوه اسکراب طی یک جلسه آموزشی به آنان آموزش داده شد. قبل از شروع پژوهش، شاخص پلاک هر گروه با استفاده از شاخصSilness and Loe  اندازه گیری و ثبت شد. اعضا هر گروه دندان های خود را در مدت زمان های مقرر (1، 1.5، 2، 2.5 و 3 دقیقه) مسواک زدند و بعد از پژوهش نیز شاخص پلاک به همان روش قبلی ثبت شد. نتایج پژوهش با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و تست تی زوج مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که افزایش زمان مسواک زدن باعث برداشت بیشتر پلاک میکروبی می شود، اما از لحاظ آماری تفاوت معناداری بین گروه های مختلف در برداشت پلاک وجود نداشت (p value=0.72).نتیجه گیری: در این پژوهش، اختلاف آماری معناداری بین مدت زمان های 1، 1.5، 2، 2.5 و 3 دقیقه مشاهده نشد.