مطالعات انقلاب اسلامی
سال:1393 | دوره:11 | شماره:36 |تعداد مقالات:11

چکیده فارسی:این مقاله سعی دارد تا با توجه به ادبیات حوزه فرهنگ و ارتباطات، ضمن پرداختن به پرسش چگونگی نقش و جایگاه ظرفیت های ارتباطات سنتی تاریخ اجتماعی ایران در جنبش های عدالت خواهانه و حرکت سیاسی اجتماعی انقلاب اسلامی ایران به ارائه تصویری شفاف و گویا از نفوذ و حضور و نقش کاربردی رسانه های سنتی در حوزه های اجتماعی بپردازد. با توجه به نقش و تاثیر علما، مسجد، منبر، بازار، مراسم عزاداری، تجمعات و حرکت های جمعی سنتی مرسوم در جامعه مذهبی ایران و دیوارنوشته ها و دیگر ظرفیت های فرهنگی و ارتباطی، می توان به اهمیت و ضرورت واکاوی و بازتعریف مفهوم ارتباطات سنتی در ادبیات حوزه فرهنگ و ارتباطات اسلامی پی برد و دریافت که ارتباطات سنتی به عنوان عمیق ترین و ساده ترین نوع ارتباطات، نقش بی بدیلی در فرهنگ شفاهی ایران اسلامی و تحولات سیاسی اجتماعی معطوف به انقلاب اسلامی داشته است.   چکیده عربی:هذا المقال، وبالنظر الی ادبیات المجالات الثقافیة والاتصالاتیة، یسعی الی الاجابة عن دور ومکانة الامکانیات الاتصالاتیة التقلیدیة فی تاریخ ایران الاجتماعی ودورها فی الحرکات المطالبة بالعدل وحرکة الثورة الاسلامیة الایرانیة التی تعتبر حرکة سیاسیة اجتماعیة، ومن ثم الی تقدیم صورة شفافة ومعبرة عن نفوذ وقوة الاعلام التقلیدی فی الساحة الاجتماعیة والدور التطبیقی الذی یمارسه. ومع الاخذ بنظر الاعتبار لدور العلماء و تاثیرهم والمساجد والمنابر والبازار ومراسم العزاء (الدینیة) والتجمعات والانشطة الجماعیة التقلیدیة فی المجتمع الدینی الایرانی، وایضا المنشورات والملصقات وسائر الاسالیب الاتصالاتیة والثقافیة، یمکن فهم اهمیة وضرورة اعادة قراءة وتعریف مفهوم الاتصالات التقلیدیة فی ادبیات الصعد الثقافیة والاتصالاتیة الاسلامیة، وادراک ان الاتصالات التقلیدیة تعد اعمق وابسط انواع الاتصال، وانها تلعب دورا ممیزا فی الثقافة الشفاهیة للایران الاسلامیة والتطورات السیاسیة والاجتماعیة التی انتهت الی الثورة الاسلامیة، وبشکل لا یمکن الاستغناء عنه.

چکیده فارسی:انقلاب اسلامی ایران به عنوان آخرین انقلاب قرن بیستم و انقلابی منحصر به فرد از نظر ریشه های تاریخی، خاستگاه نظری و فلسفی و نیز از نظر دامنه و عمق تاثیرگذاری در چهار دهه پس از رخداد آن، منشا تاملات علمی و فلسفی و مطالعات پژوهشی گسترده ای بوده است. رهاورد مجموعه این تاملات و پژوهش ها، به تدریج موجب شکل گیری «مطالعات انقلاب اسلامی» گردیده که امروزه با این عنوان شناخته شده است. اگرچه برخی مباحث این دانش، بررسی های عقلانی ناظر به خود این دانش است، ولی هنوز سخنی از «فلسفه مطالعات انقلاب اسلامی» به میان نیامده است. این مقاله با طرح این موضوع، ضرورت پرداختن به «فلسفه مطالعات انقلاب اسلامی» و تاسیس آن را به عنوان یک دانش عقلانی تاریخی تبیین می کند و ضمن ارائه تعریف، اهداف، قلمرو، روش و مسائل این عرصه به عنوان یک دانش درجه دوم و یک رشته علمی از رشته های فلسفه های مضاف و ناظر به مباحث انقلاب اسلامی، برخی از مسائل مهم آن را مورد تامل قرار می دهد.   چکیده عربی:الثورة الاسلامیة الایرانیة و باعتبارها آخر ثورات القرن العشرین، وثورة لا نظیر لها من حیث الجذور التاریخیة، والمنشأ النظری والفلسفی، وایضا من حیث دائرة التاثیر وعمقه، کانت سببا فی تاملات علمیة وفلسفیة ودراسات بحثیة واسعة علی مدی العقود الاربعة التی تلتها. وکانت نتیجة مجموع تلک التاملات والبحوث، تبلور «دراسات الثورة الاسلامیة»، بشکل مرحلی، والتی تعرف الیوم بهذا الاسم. ورغم ان بعض مباحث هذا العلم، هو دراسة عقلانیة تنظر الی نفس هذا العلم، لکن لا یزال هناک صمت ازاء «فلسفة دراسات الثورة الاسلامیة» و هذا المقال، یسعی من خلال عنونة هذا الموضوع الی بیان ضرورة الحدیث عن فلسفة دراسات الثورة الاسلامیة وتاصیلها کعلم او معرفة عقلانیة - تاریخیة، وذلک من خلال تقدیم وبیان تعریف لها والحدیث عن اهدافها ودائرة عملها والمنهج المتبع فیها والقضایا التی تتکون منها. باعتبارها علما ثانویا وفرعا علمیا من فروع الفلسفات المضافة التی تنظر الی مباحث الثورة الاسلامیة، وترکز علی واحدة من اهم قضایاها.

چکیده فارسی:سوالی که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد این است که آیا ژئوپولتیک جهان اسلام، توان و ظرفیت رقابت در بازی قدرت و پیشوایی جهانی را دارد یا نه؟ نتیجه تحقیق این است که ژئوپولتیک جهان اسلام با قابلیت های بالای اقتصادی، نظامی، استراتژیکی، ایدئولوژیکی، توان رقابت در میان قدرت های بزرگ دیگر در مسیر دستیابی به جایگاه رهبری جهانی را داراست؛ با این شرط که زمینه و بستر همگرایی و هم پوشانی منابع کشورهای اسلامی در سازمان های بین المللی اسلامی فراهم آید و چالش ها و موانع پیش رو برداشته شود. در این میان، جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای مهم جهان اسلام با استفاده از پتانسیل های ژئوپولتیکی مادی و معنایی خود، نقشی بی بدیل در این زمینه ایفا می کند.   چکیده عربی:السؤال الذی یدور حوله هذا المقال، هو: هل تمتلک جیوبولتیکیا (الجغرافیا السیاسیة) العالم الاسلامی القدرة والامکانیة للتنافس فی لعبة القوة والقیادة العالمیة ام لا؟ اما النتیجة التی یصل الیها البحث، فهی: جیوبولتیکیا العالم الاسلامی تمتلک قدرات وامکانیات اقتصادیة، عسکریة، استراتیجیة، ایدیولوجیة کبیرة ویمکنها دخول ساحة التنافس مع سائر القوی الکبری من اجل تحقیق قیادة العالم، شریطة ان تتحقق ارضیة الوفاق والتکامل بین مصادر البلدان الاسلامیة فی المنظمات الدولیة الاسلامیة، وان یصیر العمل علی رفع التحدیات والعقبات التی تعترض طریق ذلک. والجمهوریة الاسلامیة الایرانیة، باعتبارها احدی اهم البلدان الاسلامیة، یمکنها لعب دور فرید واستثنائی من خلال قدراتها وامکانیاتها الجیوبولتیکیة المادیة والمعنویة.

چکیده فارسی:از نظر امام خمینی، انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، یک تحول انسان شناختی و جامعه شناختی و مصداقی از بیداری اسلامی در مقابل استبداد و وابستگی بود و امکان یا امتناع وقوع این نوع تحول در جوامع اسلامی و جهان مستضعفان مساله تحقیق است. حال سوال این است که مکانیسم و راهبردهای صدور انقلاب و بیداری اسلامی از منظر امام خمینی کدامند؟ و عوامل امتناع و آفت های آن کدامند؟ یافته های تحقیق بر اساس مطالعه آثار امام خمینی، نشان می دهند که راهبرد های صدور انقلاب اسلامی با انگاره فرهنگی و دولت سرمشق، مهم ترین مکانیسم و سه تحول مثبت انسان شناختی، جامعه شناختی و رسانه ای، مهم ترین راهبردهای آن هستند و در مقابل عکس این سه تحول مثبت، عوامل امتناع خواهند بود و بر اساس قاعده عوامل محدثه یک پدیده، عوامل مبقیه و تداوم آن هستند، زوال آن، از زوال عوامل مبقیه ناشی می گردد. قرینه وقوع صدور انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی منطقه و جهان، حرکت های اسلامی در کشورهای اسلامی و حرکت های آزادی بخش در جهان مستضعفان است.   چکیده عربی:تعتبر الثورة الاسلامیة فی ایران عام 1979، من منظار الامام الخمینی، تحولا انثروبولوجیا، علمواجتماعیا ومصداقا للصحوة الاسلامیة فی مواجهة الاستبداد والتبعیة. ویشکل امکان او امتناع وقوع مثل هذا التحول والتطور فی المجتمعات الاسلامیة وعالم المستضعفین موضوع هذا البحث. وعلی اساس ما نقدم یکون السؤال: ما هی آلیات واستراتیجیات تصدیر الثورة والصحوة الاسلامیة من منظار الامام الخمینی؟ وما هی عوامل الامتناع وآفاته؟ وقد بینت نتائج البحث فی آثار الامام الخمینی، ان اهم استراتیجیات تصدیر الثورة تقوم علی العامل الثقافی وان بناء دولة نموذجیة (رائدة) اهم آلیة فیها، اما استراتیجیة ذلک فتقوم علی ثلاثة تحولات ایجابیة فی الانثروبولوجیا والعلمواجتماع والاعلام، وفی المقابل فان عکس هذه التحولات الثلاثة الایجابیة تشکل عوامل الامتناع. و وفقا لقاعدة العوامل المسببة لظاهرة معینة فان الزوال سببه زوال العوامل التی تؤدی الی البقاء والاستمرار. و ان قرائن حدوث تصدیر الثورة الاسلامیة والصحوة الاسلامیة فی المنطقة والعالم، هو وقوع حرکات اسلامیة فی البلدان الاسلامیة وحرکات التحرر فی عالم المستضعفین.

چکیده فارسی:از نظر امام خمینی، انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، یک تحول انسان شناختی و جامعه شناختی و مصداقی از بیداری اسلامی در مقابل استبداد و وابستگی بود و امکان یا امتناع وقوع این نوع تحول در جوامع اسلامی و جهان مستضعفان مساله تحقیق است. حال سوال این است که مکانیسم و راهبردهای صدور انقلاب و بیداری اسلامی از منظر امام خمینی کدامند؟ و عوامل امتناع و آفت های آن کدامند؟ یافته های تحقیق بر اساس مطالعه آثار امام خمینی، نشان می دهند که راهبرد های صدور انقلاب اسلامی با انگاره فرهنگی و دولت سرمشق، مهم ترین مکانیسم و سه تحول مثبت انسان شناختی، جامعه شناختی و رسانه ای، مهم ترین راهبردهای آن هستند و در مقابل عکس این سه تحول مثبت، عوامل امتناع خواهند بود و بر اساس قاعده عوامل محدثه یک پدیده، عوامل مبقیه و تداوم آن هستند، زوال آن، از زوال عوامل مبقیه ناشی می گردد. قرینه وقوع صدور انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی منطقه و جهان، حرکت های اسلامی در کشورهای اسلامی و حرکت های آزادی بخش در جهان مستضعفان است.   چکیده عربی:منذ انطلاقة الثورة الاسلامیة فی ایران والی الآن، تعتبر الهویة الدینیة، التی تشکل محور الثورة الاسلامیة، هی الهویة المحوریة والمرکزیة للمجتمع الایرانی. لکن الهویة الدینیة للثورة الاسلامیة واجهت العدید من التحدیات، وهذا البحث یسعی الی بیان هذه التحدیات وتقدیم حلول من اجل تدعیم الهویة الدینیة التی تشکل محور الثورة الاسلامیة. وتقوم نتائج هذا البحث علی اساس ان تحدیات الهویة التی تواجه الهویة الدینیة التی تشکل محورالثورة الاسلامیة فی ایران، تواجه ثلاثة تحدیات اساسیة: 1. الهویة العلمانیة المتاثرة بالحداثة وقیم اللیبرالیة الدیمقراطیة التی یتبناها الغرب 2. الهویة التراثیة - الشاهنشاهیة مع القیم الشوفینیة او القومیة المتطرفة التی تمتد لتراث ما قبل الاسلام 3. الهویة القائمة علی الشعور القومی والمذاهب والفرق المنحرفة. کما ان العداء الذی یبدیه الغرب ازاء الهویة الدینیة التی تشکل محور الثورة الاسلامیة زاد من حجم التحدیات الموجودة، وفی هذا السیاق فان هذه الدراسة تسعی الی مواجهة التحدیات وتقدیم حلول فی هذا الصدد علی اساس ماسسة العدالة فی مختلف شرائح المجتمع وایضا التحول والتغییر فی اسس ومصادر العلوم الانسانیة المتناسبة مع القیم الاساسیة للمجتمع الایرانی.

چکیده فارسی:تحولات امروز منطقه غرب آسیا، شکل گیری و رقابت بین سه الگوی نوین هویتی را نشان می دهد. سوال اصلی مقاله این است که چه نسبتی بین این الگوها برقرار است؟ فرضیه مقاله می گوید هر کدام از الگوها با بازتولید هویت در یک روند تکاملی، بر اساس هویت تاریخی خود و در یک بستر اجتماعی صاحب نقش شده و برای رسیدن به جایگاهی بالاتر تلاش می کنند؛ از این رو در این مجموعه هویتی، آنها را صاحب نقش ساخته و موجب شکل گیری سه الگوی سلفی نوین، اخوانی نوین و اسلام انقلابی شده است. الگوی سلفی با پیشاهنگی عربستان، به دنبال نظم خلیفه گرایی جهانی، الگوی اخوانی با پیشقراولی کشورهایی چون مصر و ترکیه در پی احیای نقش سنتی شان در منطقه و اسلام انقلابی با پیشقراولی جمهوری اسلامی ایران در پی ایجاد جبهه جدیدی از کشورهای منطقه، برای ایفای نقش موثر اسلام سیاسی در صحنه بین الملل است که دراین مقاله به روش تحلیلی تبیینی به آنها پرداخته شده است.   چکیده عربی:التطورات التی تشهدها الیوم منطقة غرب آسیا، هی منافسة بین ثلاثة نماذج حدیثة للهویة، لکن السؤال الاساس الذی یدور المقال حوله، هو: ما هی العلاقة الموجودة بین هذه النماذج؟ اما الفرض الذی یقوم علیه المقال، فهو ان کل واحدة من هذه النماذج الثلاثة تسعی من خلال اعادة انتاج هویتها ضمن مسار تکاملی و وفق هویتها التاریخیة وضمن ارضیة اجتماعیة، الی القیام بدور معین وبلوغ مکانة اسمی و موقع افضل. لذلک فهی فی هذه المنظومة من الهویة، اصبح لها دور وادت الی ظهور ثلاثة نماذج، هی: السلفیة الحدیثة والاخوانیة الحدیثة والاسلام الثوری فالنموذج السلفی الذی تقوده السعودیة، یسعی الی خلافة عالمیة، والنموذج الاخوانی الذی تتزعمه بلدان کمصر وترکیا سیعی الی احیاء الدور التقلیدی لهذه البلدان فی النطقة، والنموذج الثوری الذی تعتبر الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة رائدته فانه یسعی الی اقامة جبهة جدیدة من بلدان المنطقة، لیقوم الاسلام السیاسی بدور فاعل علی المسرح الدولی، وقد سعی المقال الی دراسة هذه النموذج وفق منهجیة تحلیلیة وصفیة.

چکیده فارسی:ادبیات و مخصوصا شعر، بازتابی از اوضاع سیاسی، اجتماعی هر دوره تاریخی است. هر چه شاعر، به جامعه نزدیک تر و با مردم عصر خویش، پیوسته تر باشد، دست نقادان و تحلیل گران، برای بررسی اوضاع فرهنگی آن عصر، بازتر است. شعر انقلاب اسلامی، بیش از هر زمانی، زبان مردم و ترجمان احساسات آنان است. شعر انتقادی ای که در این دوره شکل می گیرد و معایب و کمبودهای جامعه و حکومت در آن مطرح می شود، آرمان ها و انتظارات مردم از انقلاب را بیان می دارد.نگارندگان، در این مقاله، در پی آنند که با بررسی اشعار شاعران انقلابی در دهه اول انقلاب اسلامی، مسائلی را که مورد انتقاد واقع شده است بر اساس میزان اهمیت، مشخص نمایند. شاعران انقلاب، بیشتر به مسائلی در حوزه انتقادهای اجتماعی و اخلاقی و پس از آن، به انتقاد از معایب سیاسی دوره مورد مطالعه پرداخته اند.   چکیده عربی:الآداب وخاصة الشعر یعتبر تجلیا وانعکاسا للاوضاع السیاسیة والاجتماعیة فی کل حقبة تاریخیة. وکلما کان الشاعر اکثر التصاقا بمجتمعه وناسه وجماهیره، کان من السهل علی النقاد والمحللیین دراسة الاوضاع الثقافیة فی تلک الحقبة الزمنیة، وشعر الثورة الاسلامیة یعتبر من اکثر ای شیء لغة الشعب وترجمة لمشاعر الجماهیر، والشعر النقدی الذی یظهر فی هذه الحقبة ویبین عیوب المجتمع والسلطة، یعبر عن طموحات الجماهیر من الثورة وتغییر الاوضاع. ویسعی الکتاب فی هذا البحث الی دراسة قصائد شعراء الثورة فی العقد الاول من عمرها، وتحدید القضایا التی قاموا بنقدها وفقا لاهمیتها و اولویتها آنذاک، ولقد سعی شعراء الثورة الی نقد القضایا الاجتماعیة والاخلاقیة فی البدایة ومن ثم اتجهوا نحو النقد السیاسی وبیان عیوب السلطة حینها.

چکیده فارسی:در این مقاله به ارتباط موج سوم مدرنیته که برگرفته از نظریه انتقادی لئو اشترواس از مدرنیته است و گفتمان روشنفکری پس از انقلاب اسلامی توجه شده است. روشنفکران بعد از انقلاب اسلامی در مواجهه با موج سوم مدرنیته روایت های خاصی ارائه داده اند که دو روایت روشنفکری رضا داوری اردکانی و عبدالکریم سروش به عنوان نمایندگان برجسته موج سوم روشنفکری در ایران از منظر انتقادی بررسی شده است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فضای روشنفکری تحت تاثیر جدال میان این دو روایت برجسته قرار گرفته است. در حالی که اولی بحران متافیزیکی غرب را افشا می کند، دومی همچنان سر در گرو تعلقات موج اول روشنفکری چه در غرب و چه در شرق با ابزار موج سوم «پسامدرنیزم» داشته و تقابلی آشکار با گفتمان امام خمینی و انقلاب اسلامی دارد.   چکیده عربی:یسعی هذا المقال الی بحث مسالة العلاقة بین الموجة الثالثة للحداثة - طبقا لنظریة لیوشتراوس النقدیة عن الحداثة - والخطاب التنویری بعد الثورة الاسلامیة. لقد قدم المثقفون بعد الثورة الاسلامیة قراءات متعددة فی مواجهة الموجة الثالثة للحداثة، وهنا یجری نقد و دراسة قراءتین تنویریتین الاولی لـ «رضاداوری اردکانی» والثانیة لـ «عبد الکریم سروش» باعتبارها ابرز ممثلین للموجة الثالثة من التنویرین فی ایران. وهاتان الروایتان (القراءتان) طغتا علی الاجواء التنویریة والثقافیة فی ایران، بل کان الجو الثقافی نتیجة للسجال بینهما. ففی حین تفضح الاولی الازمة المیتافیزیقیة للغرب، تصر الثانیة علی التمسک بالموجة الاولی للتنویر - فی الغرب والشرق - بادوات الموجة الثالثة «لما بعد الحداثة» وتقف فی مواجهة علنیة مع خطاب الامام الخمینی والثورة الاسلامیة.

چکیده فارسی:قاعده نفی سبیل به عنوان یک اصل فقهی نقش پایدار و تاثیرگذاری بر رفتار، تصمیمات و سیاست های کلان نظام اسلامی دارد. این اصل در روابط خارجی دولت اسلامی با بیگانگان جایگاه بسیار مهمی دارد. نفی ظلم و ستم بر مردم مسلمان و حفظ استقلال و نفی وابستگی نسبت به بیگانگان شالوده و اساس این قاعده در سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. قانون اساسی ایران نیز هرگونه ستمگری، ستم کشی، سلطه گری و سلطه پذیری را نفی و نهی می کند و این اصل به عنوان پایه های تامین استقلال جامعه و همچنین جلوگیری از سلطه اقتصادی، سازه های سیاست خارجی وکلان جمهوری اسلامی ایران را شکل می دهد.   چکیده عربی: تعتبر قاعدة نفی السبیل من الاصول الفقهیة التی تلعب دورا اساسیا فی التاثیر علی السلوک، القرارات والسیاسات العامة للنظام الاسلامی. و لهذا المبدأ والاصل مکانة هامة للغایة فی علاقة الدولة الاسلامیة بالاجانب. ویعتبر نفی الظلم والقهر عن المسلمین والمحافظة علی الاستقلال ورفض التبعیة للاجانب، هو الاساس والارضیة التی تقوم علیها هذه القاعدة فی السیاسة الخارجیة للجمهوریة الاسلامیة. ویؤکد دستور الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة علی رفض ای ظلم وقهر وهیمنة وتبعیة للآخرین، ویعد هذا الاصل المبدأ الذی تقوم علیه هیکیلیة السیاسة الخارجیة. والسیاسة العامة للجمهوریة الاسلامیة الایرانیة من اجل ضمان استقلال المجتمع والحیلولة دون الهیمنة الاقتصادیة.

چکیده فارسی:هدف اصلی این مقاله تجزیه و تحلیل روند انقلاب در کشور بحرین است. در این زمینه با ارائه یک نمای کلی، به وضعیت فعلی در داخل بحرین پس از انقلاب 14 فوریه 2011 و جمع آوری برخی شواهد دلایل ناکامی این انقلاب پرداخته می شود و این پرسش را مطرح می کند که چرا بیداری اسلامی در بحرین هنوز به برکناری نظام حاکم نینجامیده است؟ در پاسخ، ضمن بررسی ابعاد بیداری اسلامی و نگاهی تطبیقی به تحولات اخیر، بر این نکته تاکید می شود که مجموعه اقدامات و حمایت های منطقه ای به حکومت آل خلیفه از جانب کشورهای عربستان و از طرف دیگر اهمیت ژئوپلتیک بحرین برای ایالات متحده، انقلاب مردم بحرین کم رنگ و مظلوم جلوه داده شده است. از همین رو به نظر می رسد اهمیت کشور کوچک بحرین از جمله استراتژیک بودن جایگاه این کشور به دلیل همسایگی با مناطق نفت خیز شرق عربستان و قرار گرفتن در مسیر انتقال نفت از خلیج فارس، بر دامنه ناکامی انقلاب در این کشور افزوده است. انقلاب بحرین هم اکنون در یک وضعیت گذار به سر می برد که با تعریف یک دوره بی ثباتی و پیش بینی محدود قابل فهم بوده؛ چراکه مسیر و جهت گیری روند این انقلاب عمیق اجتماعی هنوز نامشخص است.   چکیده عربی:یسعی هذا المقال الی تحلیل مسار الثورة فی البحرین، وذلک من خلال تقدیم صورة شاملة للاوضاع و ما وصلت الیه بعد ثورة الرابع عشر من فبرایر (شباط) 2011 وجمع بعض الادلة علی فشل وعدم نجاح هذه الثورة، ثم یطرح المقال هذا السؤال، وهو: لماذا لم تنجح الصحوة الاسلامیة فی البحرین الی الآن فی الاطاحة بالنظام الحاکم؟ وللاجابة علی هذا السؤال یبحث الکابتان فی ابعاد الصحوة الاسلامیة من خلال نظرة تطبیقیة للتطورات الاخیرة، فیتوصلان الی نتیجة مفادها: ان الدعم الاقلیمی الذی قدمته بعض الدول الاقلیمیة لسلطات آل خلیفة مثل السعودیة من جهة، والاهمیة الجیوبولتیکیة للبحرین بالنسبة للولایات المتحدة من جهة ثانیة، ادی الی ظلم الشعب البحرینی والتغافل عن ثورته. ان الاهمیة الاستراتیحیة للبحرین من حیث قربها من مصادر النفط فی شرق السعودیة وایضا موقعها الذی تمر بالقرب منه کمیات کبیرة من الطاقة الی الاسواق العالمیة زاد من الضغوط علی الثورة لافشالها. ان الثورة البحرینیة الیوم تمر بمرحلة انتقال، یمکن فهمها من خلال تعریف فترة من الاضطرابات و قراءة مستقبلیة محدودة، والسبب هو ان اتجاهات هذه الثورة و مسارها الاجتماعی العمیق غیر واضح المعالم.