مطالعات انقلاب اسلامی
سال:1392 | دوره:10 | شماره:33 |تعداد مقالات:20

چکیده فارسی:این پژوهش کوشیده است با روش توصیفی و تحلیلی و به مدد قرآن به عنوان نخستین و مهم ترین منبع و آنگاه تفاسیر برتر و منابع دسته اول و مهم در این حوزه به بررسی و تبیین دیدگاه قرآن درباره اهداف بیداری اسلامی بپردازد. نتیجه پژوهش دستیابی به یک هدف غایی، یعنی قرب الهی و انسان کامل شدن و چهار هدف میانی (واسطه ای) شامل استقلال سیاسی و رفع استعمار، تحقق دولت اسلامی، ثبات و بقای نظام اسلامی و ایجاد نظام عادلانه اسلامی است که امت مسلمان باید آنها را تحقق بخشد و آثار شرک در تمام این جنبه ها را بزداید و روح توحیدجویی و قرب به خدا را در تمام ارکان سیاسی و کارگزاران نظام، قانونمند و اجرایی سازد.   چکیده عربی:یسعی البحث و من خلال منهج وصفی و تحلیلی و بالإستمداد من القرآن الکریم بأعتباره اول و أهم مصدر و أهم التفاسیر و المصادر فی هذا المجال، الی دراسة و بیان رأی و موقف القرآن الکریم حول أهداف الصحوة الإسلامیة. و یری الباحثان الهدف الغائی هو القرب من الله و بلوغ مرتبة الإنسان الکامل، اما الهدف المرحلی و الوسطی فهو: الإستقلال السیاسی و الخلاص من الإستعمار و قیام الدولة الإسلامیة، الإستقرار و بقاء النظام الإسلامی و قیام نظام عدل الإسلامی و التی یجب علی الأمة القیام بها، کما یجب محو جمیع آثار الشرک فی هذه المجالات. و تقنین و تطبیق روح التوحید و القرب الإلهی فی جمیع ارکان النظام السیاسی و القائمین عن النظام.

چکیده فارسی:پرسش پژوهش حاضر این است که چه تعاملاتی میان بیداری اسلامی و شکل گیری امت اسلامی وجود دارد؟ لذا با استفاده از روش توصیفی - تحلیل اسنادی و با ارائه مستندات قرآنی و روایی و ذکر شواهدی از آراء اندیشمندان و مصلحانی همانند امام خمینی (قدس سره)، سعی شده این مفروض اثبات گردد که میان بیداری اسلامی و وحدت امت اسلامی تعاملات راهبردی وجود دارد و از مولفه های اساسی تحقق همدیگر به شمار می آیند.نگارنده بر این باور است که یکی از مصادیق اساسی بیداری اسلامی توجه به آرمان وحدت مسلمانان و ایجاد امت اسلامی است، همچنان که یکی از راهکارهای اسلامی و زمینه ساز وحدت مسلمانان و شکل گیری امت اسلامی، آگاهی بخشی و بیدارسازی مسلمانان نسبت به آرمان ها، اهداف و وظائف اسلامی است. رمز اتحاد ملل مسلمان در تحقق اسلام و پایبندی واقعی مردم و زمامداران آنها به این دین حنیف نهفته است تا به دور از هر عامل تفرقه برانگیزی، مسیر اتحاد و همبستگی امت در پرتو مکتب توحید، هموار و مهیا گردد. البته یکی از آفات جریان بیداری اسلامی امروز، عملکرد تفرقه انگیز جریان های افراطی سلفی وهابی است که مبارزه با چنین جریانی، اولین اقدام راهبردی در جهت تحقق آرمان وحدت امت اسلامی است.   چکیده عربی:السؤال الذی یطرحه البحث هو: ما هی العلاقة بین الصحوة الإسلامیة و قیام الأمة الإسلامیة؟ و بالأستفادة من المنهج الوصفی التحلیلی للوثائق و بتقدیم مستندات و شواهد قرآنیة و روائیة و الاتیان بشواهد من آراء العلماء و المصلحین من امثال الإمام الخمینی (قدس سره)، یسعی الباحث الی اثبات فرضه و هو وجود علاقة و ارتباط استراتیجی بین الصحوة الإسلامیة و وحدة الأمة الإسلامیة. و ان کمل منها تأثیر اساسی علی ظهور الآخر و قیامه. و یعتقد الکاتب ان الإهتمام بمسألة الوحدة الإسلامیة و قیام الأمة الإسلامیة یعد من المصادیق الأساسیة للصحوة الإسلامیة، کما ان احد السبل الإسلامیة التی توفر ارضیة الوحدة الإسلامیة و قیام الأمة الإسلامیة، هو الوعی و الصحوة بین المسلمین تجاه المثل و القیم و الأهداف و المسؤولیة اللإسلامیة. ان رمز اتحاد الشعوب الإسلامیة یمکن فی تحقیق و تطبیق الإسلام و الإلتزام الحقیقی به من قبل الناس و الحکام، و بذلک تتهیا الفرصة و الأرضیة المناسبة لوحدة و تضامن الأمة فی ضوء التعالیم التوحیدیة و یکون الإبتعاد عن عوامل التفرقة. و لعل احد آفات تیار الصحوة الإسلامیة المعاصر و تحدیاته، هو السلوک التفریقی الذی تمارسه التیارات المتطرفة السلفیة الوهابیة، و من هنا تکون مواجهة هذه التیارات الخطوة الإستراتیجیة الأولی من اجل تحقیق هدف و غایة وحدة لأمة الإسلامیة.

چکیده فارسی:تحولات اخیر خاورمیانه از سوی شخصیت ها و مقامات مختلف کشورهای جهان به شیوه های متفاوتی تببین شده است. نامگذاری این تحولات با عناوینی چون بیداری اسلامی، بیداری انسانی، بهار عربی و انقلاب یاسمن، نشان دهنده وجود نظریه های متفاوت در این زمینه است که به طور طبیعی به اقدامات متفاوتی در صحنه عمل سیاسی منجر می شود. از جامع ترین و منسجم ترین موضع گیری های مقام معظم رهبری، متن سخنرانی معظم له در اجلاس بین المللی بیداری اسلامی است. این نوشته تلاش دارد تا ضمن معرفی اجمالی سایر نظریه ها به ویژه «بیداری انسانی»، از رهگذر تحلیل چند سطحی متن مذکور، به تبیین چارچوب نظری و مفهومی نظریه «بیداری اسلامی» کمک کند.   چکیده عربی:التطورات الأخیرة التی شهدها الشرق الأوسط جری وصفها و شرحها من قبل شخصیات و مسؤولین مختلفین فی العالم و بأسالیب متباینة. و لعل وصفها بعناوین مختلفة، مثل: الصحوة الإسلامیة، الصحوة الإنسانیة، الربیع العربی و ثورة الیاسمین، یبین بوضوح وجود نظریات مختلفة، و التی تنتهی الی سلوکیات و اجراءات مختلفة علی مستوی العمل السیاسی. و من اجمع و اکثر مواقف سماحة قائد الثورة انسجاما، نص خطاب سماحته من المؤتمر الدولی للصحوة الإسلامیة. و هذا المقال، یسعی الی التعریف بشکل مختصر بسائر النظریات، خاصة «الصحوة الإنسانیة» و من خلال تحلیل النص المذکور (خطاب سماحة القائد) علی مستویات متعددة، یقدم بیانا یساعد فی منهم الأطار النظری و المفهومی لنظریة «الصحوة الإسلامیة».

چکیده فارسی:شناخت دقیق و جامع از ماهیت هر مساله ای، از مهم ترین امور مربوط به آن قلمداد می شود تا به واسطه این شناخت، قضاوت و تصمیم در مورد آن امر بهتر صورت پذیرد. این امر در ارتباط با مساله بیداری اسلامی به دلیل وجود تحلیل های متعدد و بعضا متضاد از آن (نظیر عربی، آمریکایی و یا اسلامی بودن ماهیت آن) اهمیت مضاعفی پیدا می کند، لذا در این متن به ماهیت شناسی این جریان از منظر رهبر انقلاب پرداخته شده است. این ماهیت شناسی به واسطه بررسی سه ساحت پیش زمینه ها، عنصر میدان دار و عوامل معارض و مزاحم با این جریان بررسی شده است.   چکیده عربی:تعتبر المعرفة الدقیقة و الجامعة بطبیعة و ماهیة ایة مسألة، من أهم الأمور المتعلقة بها، و فی ضوء تلک المعرفة یکون الحکم علیها و اتخاذ القرار بشأنها أفضل، و تصبح هذه الأهمیة مضاعفة عندما یتعلق الأمر بالصحوة الإسلامیة لوجود تحلیلات متعددة و احیانا متضادة حولها (مثل ماهیتها العروبیة، الإمریکیة او اللإسلامیة) و من هذا المنطلق فأن الدراسة تحاول معرفة ماهیة هذا التیار وفقا لرؤیة قائد الثورة. و هذه المعرفة تقوم علی دراسة ثلاثة دوائر. هی: الجذور و الخلفیات، العناصر الناشطة علی الأرض، و العناصر المعارضة و المعوقة لهذا التیار.

چکیده فارسی:امام خمینی با پیام و سخنرانی در ایام حج سعی کرد روح بیداری اسلامی را در مبارزه با استعمار و استکبار مطرح و مسلمانان را به کارکردهای سیاسی و اجتماعی مغفول حج در عزت بخشی و نهضت اسلامی متوجه کنند. از نظر امام خمینی، حج فضایی برای آگاهی و روشنگری نسبت به اسلام و مسائل جهان اسلام است و برائت از مشرکین در راستای هویت بخشی و انسجام بخشی جهان اسلام در مقابل کفر و استعمار به عنوان دشمن مشترک مسلمانان است. افزون بر این، حج با تقویت هویت تمدنی و رنگ باختن ملیت ها هم بستگی مسلمانان را در سطح جهان اسلام ارتقا می دهد. امام خمینی از مناسک اخلاقی و عرفانی حج، تفسیری کاملا سیاسی و انقلابی ارائه می کنند. افزون بر این، حج زمینه بسیار مناسبی برای صدور بیداری اسلامی است و ایمان و اخلاقی که در پرتو مناسک حج ایجاد می شود، عرفانی را تداعی می کند که حماسه ای جاودان بیافریند.   چکیده عربی:سعی الإمام الخمینی و من خلال نداءاته و خطاباته فی ایام الحج الی بث روح الصحوة الإسلامیة و مواجهة الإستعمار و الإستکبار بین المسلمین، و ان ینبه الی امکانیة التوظیف السیاسی و الإجتماعی المغفول عنه لهذه الفرضیة فی الحصول علی عزة المسلمین و نهضتهم. و یعتقد الإمام الخمینی ان اجواء الحج تشکل فرصة للوعی و نشر الحائق فیما یتعلق بالإسلام و قضایا العالم الإسلامی. و فرصة للبراء من المشرکی لکی یستعید العالم الإسلامی هویته و یتوحد فی مواجهة الفکر و الإستعمار بأعتبارهما العدو المشترک لجمیع المسلمین. و بالإضافة الی ذلک، یعمل الحج علی تدعیم الهویة الحضاریة للمسلم و تقلیل المشاعر القومیة و العرقیة لدیه بما یدفع الأمة الإسلامیة نحو الوحدة و التضامن. و یقدم الإمام الخمینی عن مناسک الحج بأبعادها الأخلاقیة و العرفانیة تفسیرا سیاسیا و ثوریا بشکل تام. کما یری ان الحج یشکل ارضیة مناسبة للغایة من اجل تصویر الصحوة الإسلامیة. و أن الإیمان و الأخلاق الذی یتشکل فی ضوء مناسک الحج. هو عرفان یمکنه ان یخلق ملاحم خالدة.

چکیده فارسی:انقلاب اسلامی ایران، به عنوان سرآغاز بیداری اسلامی معاصر، رسالت آگاهی رسانی به مردم کشورهای منطقه پیرامون فرصت ها و چالش های خیزش های انجام شده را بر عهده دارد. از سوی دیگر، آگاه سازی مردم کشورهایی که هنوز بیداری اسلامی در آنجا فراگیر نشده است، رسالت دیگری است که انقلاب اسلامی بر دوش دارد و بنیانگذار انقلاب از آن با عنوان صدور انقلاب یاد می کردند. ابزار برقراری ارتباط انقلاب اسلامی ایران با مردم کشورهای منطقه، دیپلماسی عمومی است. مطالعه حاضر می کوشد ضمن واکاوی مفهومی دیپلماسی عمومی و تبیین انواع آن، با استفاده از چارچوب مفهومی و نظری ارائه شده و با تاکید بر اندیشه مقام معظم رهبری، مدلی را برای دیپلماسی عمومی فعال مبتنی بر فضای سایبر، به منظور ارتباط موثرتر با مردم کشورهای اسلامی ارائه نماید.   چکیده عربی:تعتبر الثورة الإسلامیة فی ایران انطلاقة الصحوة الإسلامیة المعاصرة، و تتولی رسالة نشر الوعی بین شعوب بلدان المنطقة تجاه الفرص و التحدیات التی انتجتها الثورات الأخیرة. کما تقع علی عاتقها مسؤولیة بث الوعی بین جماهیر البلدان التی لم تنتشر الصحوة فیها بشکل کامل. و هذا ما عبر عنه قائد الثورة الکبیر و مؤسسها بتصدیر الثورة. و تشکل الدبلوماسیة العامة هی وسیلة الإرتباط بین الثورة الإسلامیة فی ایران و شعوب بلدان منطقة. و المقال الذی بین ایدیکم یسعی الی بحث مفهوم الدبلوماسیة العامة و بیان انواعها من خلال اطار مفهومی و نظری و بالتأکید علی افکار سماحة قائد الثورة. کما انه یقدم نموذجا للدبلوماسیة العامة النشطة القائمة علی الفضاءات السایبریة من اجل تواصل و ثیق مع جماهیر البلدان الإسلامیة.

چکیده فارسی:هدف این مقاله تبیین و توصیف جریان های فکری درون جنبش بیداری اسلامی است. بر اساس یافته های این پژوهش، جنبش بیداری اسلامی متاثر از هشت جریان مهم است که هر یک از آنها نیز به جریان فرعی تری تقسیم می شوند که تفاوت های مهمی در نوع نگاه به اسلام و احکام اسلامی و نحوه تعامل با دیگر مسلمانان و مشی مبارزاتی خود دارند. غلبه هر یک از این جریان ها در روند جنبش بیداری اسلامی می تواند تبعات متفاوتی را برای جهان اسلام و امت اسلامی به دنبال داشته باشد، لذا جمهوری اسلامی ایران به عنوان پرچمدار یک جریان مهم در جنبش بیداری اسلامی باید با شناسایی دقیق و موردی این جریان ها به اتخاذ راهبردهای مناسب به منظور تقویت جریان های عقل گرا، وحدت گرا و اجتهادی اقدام کند.   چکیده عربی:یسعی هذا المقال الی بیان و وصف التیارات الفکریة الموجودة داخل حرکة الصحوة الإسلامیة. و وفقا لنتائج هذا البحث فأن حرکة الصحوة الإسلامیة متأثرة من ثمانیة مهمة تنقسم کل واحدة منها ایضا الی تیارات فرعیة. و نجد بینهما اختلافات اساسیة فی نظرتها الی الإسلام و احکامه و طریقة التعامل مع سائر المسلمین و فی نهجها النضالی و الجهادی. کما ان فوز و سیطرة کل واحدة من هذه التیارات علی المسار العام للصحوة الإسلامیة ستکون له تبعات متباینة علی العالم الإسلامی و الأمة الإسلامیة. لذلک فأن الجمهوریة الإسلامیة الایرانیة و بأعتبارها تحمل لواء تیار مهم فی حرکة الصحوة الإسلامیة. یجب ان تعرف بدقة هذه التیارات لیکون بمقدورها اتخاذ استراتیجیة تقوی التیارات العقلانیة و الوحدویة و الاجتهادیة.

چکیده فارسی:بی شک، انقلاب اسلامی ایران منشا بیداری اسلامی در خاورمیانه بوده است. به همین دلیل نظام جمهوری اسلامی نقش الگو و جهت دهندگی برای تحولات سیاسی اخیر منطقه خواهد داشت. بیداری اسلامی در کشورهای عربی توانست گفتمان مسلط حکومت های استبدادی در منطقه خاورمیانه را زیر سوال برده و اساس آن نظام ها را برچیند. مجموعه این تحولات حاوی فرصت هایی چون مسلط کردن گفتمان مقاومت، تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان، برپایی حکومت های اسلامی و ... است. همچنین حضور بیگانگان و غربیان در منطقه و تحولات آن، مصادره شدن انقلاب های مردم مسلمان منطقه به نام برخی اشخاص و گروه ها، انحراف مسیر تحقق اهداف انقلابی مردم و استحاله یافتن آنها از جمله تهدیدهای اصلی فراروی انقلاب های مردمی کشورهای منطقه به شمار می رود. لذا ما در این نوشتار برآنیم تا چالش ها و فرصت هایی که این تحولات ژئوپولوتیک در آینده برای انقلاب اسلامی ایران فراهم خواهد کرد را با استفاده از روش کتابخانه ای و اسنادی مورد بررسی قرار دهیم.   چکیده عربی:لا شک ان الثورة الإسلامیة فی ایران هی منطلق الصحوة الإسلامیة فی الشرق الأوسط، لذلک فأن نظام الجمهوریة الإسلامیة یشکل النموذج الموجه للتطورات السیاسیة التی شهدتها المنطقة مؤخرا. و قد استطاعت الصحوة الإسلامیة فی البلدان العربیة اثارة علامة استفهام فی مواجهة خطاب سلطة الحکومات الإستبدادیة فی المنطقة الشرق الأوسط و القضاء علی اسس تلک الأنظمة. و قد وفرت هذه التطورات فرص مثل: سیادة الخطاب المقاوم. حق الشعوب فی تقریر مصیرها، اقامة الحکومات الإسلامیة و ... و من أهم التحدیات التی تواجها الثورات الجماهیریة فی بلدان المنطقة، هی: التواجد الغربی الأجنبی فی المنطقة و تطوراتها، مصادرة بعض الثورات من قبل اشخاص او احزاب، حرف مطالبات الجماهیر الثوریة و تغییر بوصلة بعضها. و علی هذا الأساس، یسعی هذا المقال الی بیان التحدیات و الفرص التی تنشأ عن هذه التطورات الجیوبلیتکیة (الجیوسیاسیة) فی مواجهة الثورة الإسلامیة الایرانیة مستقبلا و بالإستفادة من منهج ارشیفی و موثق.

چکیده فارسی:خاورمیانه از دیرباز به دلیل موقعیت خاص ژئوپلتیک و دارا بودن منابع انرژی جهان، مورد توجه بوده است. علت توجه نظام سلطه به این منطقه نیز حفظ امنیت انرژی آینده خود و تضمین بیشتر امنیت اسرائیل در رویارویی با کشورهای اسلامی پس از بیداری اسلامی است. لذا می توان به منابع طبیعی موجود در منطقه به عنوان ابزاری قوی در دست کشورهای اسلامی متحول شده خاورمیانه اشاره کرد که برای پیشبرد اهدافشان برای آینده از آنها سود بجویند و در تعامل با نظام سلطه، مانند گذشته مغلوب و متضرر نباشند و تهدیدهایی که این منابع طبیعی در گذشته برای آنها فراهم می آورده را به فرصت هایی برای پیشرفت تبدیل کنند. در این پژوهش سعی بر آن است تا با نگاهی اجمالی به سخنان مقام معظم رهبری و فرمایشات ایشان در مورد صیانت از منابع طبیعی توسط کشورهای اسلامی و نقشه های غرب برای تسلط مجدد بر منطقه بعد از روی کار آمدن دولت های اسلامی جدید، به موضوع پرداخته شود و بر اهمیت منابع طبیعی برای تحت فشار قرار دادن نظام سلطه و غرب تاکید و راه کارهایی ارائه شود.   چکیده عربی:منذ القدم و الأسباب نتعلق بالموقع الجیوسیاسی و وجود مصادر الطاقة کان الشرق الأوسط محط اهتمام الکثیرین. و یسعی نظام الهیمنة من خلال السیطرة علی هذه المنطقة الی ضمان امنة المستقبلی فی مجال الطاقة و کذلک تعزیز أمن اسرائیل من مواجهة البلدان الإسلامیة بعد الصحوة الإسلامیة. و من هذا المنطلق یمکن النظر الی المصادر الموجودة فی المنطقة کأدوات فاعلة بید البلدان الإسلامیة التی یحصل التغییر فیها فی المنطقة. یمکنها الإستفادة منها فی التحقیق اهدافها المستقبلیة. و لکی لاتتضرر کما فی السابق عند تعاملها مع نظام الهیمنة، لتحول التهدیدات التی کانت تشکلها هذه المصادر فی السابق الی الفرص للنمو و التطور. و فی هذا البحث یسعی الباحثان و من خلال نظرة اجمالیة الی خطابات سماحة قائد الثورة الإسلامیة و حدیث سماحة بشأن صیانة المصادر الطبیعیة من قبل البلدان الإسلامیة و مخططات الغرب فی اعادة السیطرة علی المنطقة بعد قیام الحکومات الإسلامیة الجدیدة، الی البحث فی الموضوع و التأکید علی أهمیة المصادر الطبیعیة للضغط علی نظام الهیمنة و الغرب و تقدیم حلول فی هذا المجال.

چکیده فارسی:نظریه پخش یا «اشاعه» یکی از نظریه های رایج در باب توضیح چگونگی انتشار پدیده ها و گسترش ایده ها و اندیشه هاست که در حوزه های متعدد مطالعاتی مطمح نظر پژوهندگان است. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن بررسی نظریه پخش و مولفه های مختلف این نظریه، بر اساس این نظریه نشان داده شود که آیا انقلاب اسلامی ایران تاثیری بر عربستان داشته است یا خیر؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ به این سوال، این تاثیرگذاری به چه میزان و به چه شکل بوده است؟ نتیجه پژوهش حاضر حاکی از آن است که انقلاب اسلامی ایران بر عربستان سعودی و به ویژه بر شیعیان این کشور، تاثیر قابل توجهی داشته است و نظریه پخش به عنوان چارچوب نظری این تحقیق می تواند این تاثیرگذاری را به خوبی نشان دهد.   چکیده عربی:نظریة النشر او الإشاعة تعد واحدة من النظریات السائدة حول کیفیة انتشار الظواهر و اشاعة الإفکار و الرؤی و التی ینظر الیها من قبل الخبراء فی مجالات بحثیة و دراسیة متعددة. و فی هذا المقال سعی الباحثان و بعد دراسة نظریة الإشاعة و عناصرها المختلفة، الی الإجابة عن هذا السؤال. و هو: هل کان للثورة الإسلامیة فی ایران تأثیر علی السعودیة ام لا؟ و فی حال الإجابة بنعم، فما هو حجم هذا التأثیر و ما هی اشکاله؟ و نتیجة البحث هی ان للثورة الإسلامیة فی ایران تأثیر کبیر علی العربیة السعودیة و خاصة الشیعة هناک، و ان نظریة الإشاعة کأطار نظری للبحث یمکنها ان تبین بشکل جید هذا التأثیر.

چکیده فارسی:انقلاب اسلامی ایران با اثبات امکان پذیر بودن تغییر به ملت های مسلمان، باعث شد تا مسلمانان از فضای رخوت و رکود ناشی از اتکا به ایدئولوژی های غربی و نبود مدل یک انقلاب و حکومت دینی فاصله بگیرند و با الگوبرداری از روش ها و ارزش های انقلاب ایران، فعال شده و مطالبات خود را به صورت جدی تری پیگیری کنند.انقلاب اسلامی و تداوم حرکت آن در غالب نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان الگویی موفق پیش روی ملت های مسلمان قرار گرفته و آنان را به حرکت در جهت تغییر فضای موجود متمایل کرده است. حاصل این حرکت امروز به شکل بیداری اسلامی در کشورهای منطقه به ویژه بحرین قابل مشاهده است.   چکیده عربی:الثورة الإسلامیة فی ایران و بأثباتها امکانیة التغییر فی الشعوب الإسلامیة، ادت الی ان یخرج المسلمون من حالة الإتخاذ و الجمود الناشی عن اتکالهم علی الایدیولوجیات الغربیة و عدم وجود نموذج ثورة و حکومة دینیة، بالعکس و من خلال استلهام نموذج و اسالیب و قیم الثورة فی ایران ازداد تحرکهم و اخذت مطالبهم حالة اکثر حقیقیة. الثورة الإسلامیة و استمراریتها فی اطار الجمهوریة الإسلامیة الایرانیة یشکل نموذجا ناجحا امام الشعوب الإسلامیة یدفعهم للتحرک اکثر بأتجاه تغییر الوضع القائم. و یمکن مشاهدة حصیلة هذا الحراک الذی یشکل ظاهرة الصحوة الإسلامیة فی بلدان المنطقة و خاصة البحرین.

چکیده فارسی:با توجه به اهمیت تحولات اخیر در خاورمیانه، هدف پژوهش حاضر بررسی و تجزیه و تحلیل ظرفیت های موجود در بطن این تحولات برای انقلاب اسلامی ایران، در راستای تاثیرگذاری به این تحولات است. پیش از بازشناسی محتوای اندیشه ورزی و قدرت نرم افزاری ایران در عرصه های جهانی، باید به تجزیه و تحلیل این بخش از قدرت نرم ایران در سطح خاورمیانه به ویژه کشور بحرین پرداخت، همچنین در جهت بهینه سازی فرصت های موجود در تحولات اخیر راهبردهایی ارائه شده است. برای پاسخگویی به سوال اصلی، مجموعه ای از مقالات و تحلیل های مرتبط، با روش تحلیلی و استقرایی مورد مطالعه قرار گرفته است.   چکیده عربی:بالنظر الی اهمیة التطورات الأخیرة التی شهدها الشرق الأوسط، فأن المقال یهدف الی دراسة و تحلیل الإمکانیات و الفرص الموجودة فی داخل هذه التطورات للثورة الإسلامیة الایرانیة، و من أجل التأثیر علی هذه التطورات. و قبل استقراء مضمون التفکیر و القوة الناعمة و المبرمجة لإیران علی مختلف الأصعدة العالمیة. لابد من تحلیل و دراسة هذا الجزء من القوة الناعمة الإیرانیة علی مستوی الشرق الأوسط. خاصة فیما یتعلق بدولة البحرین، و قد جری تقدیم بعض الحلول و الإستراتیجیات من أجل تحسین الفرص الموجودة فی هذه التطورات و الإستفادة منها. و من أجل الإجابة علی السؤال الأساس، جری دراسة مجموعة من المقالات و التحلیلات المرتبطة بذلک وفق منهجیة تحلیلیة و استقرائیة.

چکیده فارسی:تحولات کشورهای خارومیانه عربی و شمال آفریقا که اکنون بسیاری آن را با عنوان بیداری اسلامی می شناسند، دسته بندی ها و جریان شناسی های تازه ای را در فضای منطقه و جهان اسلام ایجاد کرده است. بنای اصلی در پژوهش حاضر بر آن بوده است که نظر به این تحولات، وضعیت رسانه های مکتوب (روزنامه های اصلی) در کشورهای حوزه جغرافیایی مذکور (الجزایر، اردن، مصر، لبنان، یمن، عربستان، لیبی، کویت، امارات، سوریه، سودان، قطر، عمان، بحرین و عراق)، مورد بررسی قرار گرفته و مواضع این رسانه ها نسبت به این مساله (بیداری اسلامی) و برخی موضوعات مرتبط با آن مورد سنجش قرار گیرد. بخش پایانی مقاله نیز شامل پیشنهادهایی سیاستی برای تنظیم نحوه عملکرد جمهوری اسلامی در این حوزه است.   چکیده عربی:ان التطورات التی شهدتها بلدان الشرق الأوسط و شمال افریقیا العربیة و التی یطلق علیها البعض مصطلح الصحوة الإسلامیة، اوجدت اصطفافات و تیارات جدیدة فی اجواء المنطقة و العالم الإسلامی. و الأساس الذی یقوم علیه هذا البحث و فی ضوء التطورات المشار الیها، هو وضع الأعلام المکتوب (الصحف الرئیسیة) فی بلدان الدائرة الجغرافیة المذکورة، مثل: الجزائر، الأردن، لبنان، الیمن، السعودیة، لیبیا، الکویت، الإمارات، سوریا، قطر، عمان، البحرین و العراق. و من ثم تقویم موقف وسائل الأعلام المذکورة ازاء الصحوة الإسلامیة و بعض الموضوعات المرتبطة بها. اما القسم الأخیر من المقال فیشتمل علی مقترحات یقدمها الکاتب من أجل تنظیم اداء الجمهوریة الإسلامیة فی هذا المجال.

چکیده فارسی:این تحقیق می کوشد تا توهم شیعه هراسی را، به عنوان یکی از مهم ترین تهدیدات بیداری اسلامی، کالبد شکافی نماید. از این منظر، علل بروز و راهکارهای مقابله با آن مهم ترین دغدغه این نوشتار است. به نظر نگارنده استراتژیست های هژمونی بین المللی، بعد از ظهور بیداری اسلامی در ایران، متوجه پتانسیل بالای قدرت نرم شیعه در جهت جریان سازی عدالت طلبی، ظلم ستیزی و استقلال طلبی شدند که اگر کنترل نشود به زودی مرزهای ایران را درمی نوردد و زمینه گسترش اسلام سیاسی و دولت های اسلامی مشابه ایران را در منطقه خاورمیانه فراهم می آورد. از این رو پروژه شیعه هراسی به منظور مصادره مفاهیم اصیل اسلام ناب طراحی شده است که راهکار مقابله با آن، بصیرت سیاسی و واکاوی آموزه های صلح جویانه، وحدت طلبانه و کنش ارتباطی متعقلانه و معنویت خواهانه اسلام است.   چکیده عربی:یسعی هذا البحث الی دراسة و تحلیل وهم الشیعة فوبیا بأعتباره واحدا من اهم التهدیدات التی تواجه الصحوة الإسلامیة. و من هذا المنطلق فأن اسباب بروز الظاهرة و سبل مواجهتها من أهم هواجس هذا البحث. و یری الباجثان ان استراتیجیی الهیمنة الدولیة و بعد قیام الصحوة الإسلامیة فی ایران. ادرکوا مدی القوة الناعمة الشیعیة فی المطالبة بالعدالة. مقارعة الظلم و السعی للأستقلال. و انه اذا لم یجر السیطرة علی هذه القوة فأنها ستتجاوز الحدود الجغرافیة الایرانیة. و ستؤدی الی انتشار الإسلام السیاسی و نظام الحکم الإسلامی المشابه لایران فی منطقة الشرق الأوسط. لذلک عمدوا الی التخطیط لمشروع الشیعة فوبیا من أجل مصادرة مفاهیم الإسلام الأصیل. و من هذا المنطلق تعتبر البصیرة السیاسیة و اعادة قراءة التعالیم السلمیة و الوحدویة و السلوک الإرتباطی العقلانی و المعنوی للإسلام من أهم سبل مواجهة ذلک المخطط.

چکیده فارسی:در سال های اخیر واژه «هلال شیعی» از سوی عبداله دوم پادشاه اردن، مطرح شد که در خلال آن خطر قدرت گرفتن شیعیان را در منطقه مطرح کرد.به عقیده آنها جمهوری اسلامی ایران می تواند، با اعمال نفوذ طبیعی در میان شیعیان عراق، تحولات ژئوپلتیک خاورمیانه را هدایت کرده و موازنه قدرت را به نفع شیعیان و علیه منافع آمریکا و اسرائیل تغییر دهد. این مقاله بر آن است تا به سوال های زیر پاسخ دهد:1. مقصود از شیعه چه فرقه ای است؟ 2. نقش هلال شیعی در ژئوپلیتیک خاورمیانه چیست؟ 3. منظور از هلال شیعی، هلال جغرافیایی است یا سیاسی؟ 4. آیا هدف از هلال شیعی، ایران هراسی است؟ 5. دغدغه های استراتژیک آمریکا درباره مولفه تشیع در خاورمیانه چیست؟ 6. آیا هلال شیعی شکل گرفته است؟   چکیده عربی:ظهر فی السنوات الأخیرة مصطلح «الهلال الشیعی» و کان الذی اطلقه عبدالله الثانی ملک الأردن فی أطار التحذیر من وصول الشیعة الی السلطة و قوتهم. و یری هؤلاء ان الجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة و من خلال نفوذها الطبیعی علی شیعة العراق، یمکنها توجیه التطورات الجیوبولیتکیة (الجیوسیاسیة) فی الشرق الأوسط، و أن تغیر میزان القوی لصالح الشیعة و ضد المصالح الأمریکیة و الإسرائیلیة. و یسعی المقال الحاضر الی الإجابة عن الأسئلة التالیة: 1. ما المقصود بالشیعة و ای الفرق هم؟ 2. ما هو دور الهلال الشیعی فی الجغرافیا السیاسیة للشرق الأوسط؟ 3. هل الهلال الشیعی، هلال سیاسی ام جغرافی؟ 4. هل الهدف من طرح مصطلح الهلال الشیعی هو الایران فوبیا؟ 5. ما هی الهواجس الإستراتیجیة الامریکیة حول عناصر التشیع فی الشرق الأوسط؟ 6. هل تشکل هذا الهلال الشیعی؟

چکیده فارسی:آینده تاثیرات انقلاب اسلامی ایران بر گفتمان بیداری اسلامی و تاثیر تحولات بیداری اسلامی بر انقلاب اسلامی ایران از مسائلی است که پژوهش درباره آن ضرورت دارد. سوال از اینکه انقلاب اسلامی ایران چه تاثیری بر آینده گفتمان انقلاب اسلامی ایران خواهد داشت و تحولات موسوم به بیداری اسلامی نیز چه تاثیری بر انقلاب اسلامی ایران خواهد گذاشت، از سوالات مهم در ارتباط با آینده تعامل این دو می باشد که نگارنده با استفاده از شیوه سناریونویسی به عنوان یکی از روش های «آینده پژوهی» به دنبال پاسخ به این سوال است. نتیجه این است که هر دو پدیده در آینده تاثیر مثبت به معنای تاثیر تقویتی بر یکدیگر دارند.   چکیده عربی:من الضروری البحث فی مستقبل تأثیرات الثورة الإسلامیة فی ایران علی خطاب الصحوة الإسلامیة و ایضا تأثیرات الصحوة الإسلامیة علی الثورة الإسلامیة فی ایران. و ان السؤال عن تأثیر الثورة الإسلامیة فی ایران علی مستقبل خطاب الصحوة الإسلامیة و ما هی التأثیرات التی ستترکها الصحوة الاسلامیة علی الثورة الاسلامیة فی ایران. انما هی الأسئلة المهمة التی ترتبط بمستقبل العلاقة بین الأثنین. و قد سعی الکاتب من خلال اسلوب کتابة السیناریوهات بأعتباره منهجا للبحث فی المستقبل الی الإجابة علی السؤال المذکور. اما النتیجة التی یصل الیها، فی ان الظاهرتین ستترکان تأثیرا ایجابیا علی بعضهما و ستقوی الواحدة منها الأخری.

چکیده فارسی:سوال اصلی تحقیق این است که در نحوه انعکاس اخبار جنبش های سه کشور بحرین، یمن و سوریه چه تفاوت هایی در عملکرد مطبوعات اعم از اصولگرا و اصلاح طلب وجود دارد؟ در بخش نظری پس از مروری بر نظریه های برجسته سازی و برساخت گرایی اجتماعی با استفاده از نظریه سازه انگاری نقش ارزش، هویت و هنجار در جنبش های اجتماعی منطقه مورد توجه قرار می گیرد. در این پژوهش، ده روزنامه در یک دوره شش ماهه از اول بهمن 89 تا آخر تیر 90 با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار می گیرند.   چکیده عربی:السؤال الأساس الذی یدور حوله هذا البحث، هو: ما هی تمایزات اداء الصفاحة سواء المبدئیة منها او الإصلاحیة فی تغطیة اخبار حراک ثلاثة بلدان هی البحرین و الیمن و سوریا؟ و فی القسم النظری و بعد الإشارة الی نظریات التضخیم و البنیویة الإجتماعیة بالإستفادة من نظریة المناذج المماثلة، یهتم الباحثان بدور القیم، الهویة و الضوابط فی الحرکات الإجتماعیة بالمنطقة. و فی هذا البحث، تجری دراسة عشرة صحف علی مدی ستة اشهر من 21 ینایر 2011 حتی العاشر من یولیو من نفس السنة، بأتباع منهج تحلیل المضمون.

چکیده فارسی:هدف این مقاله شناسایی مولفه های دیپلماسی رسانه ای ایالات متحده آمریکا در قبال تحولات بیداری اسلامی در پنج کشور تونس، مصر، یمن، بحرین و لیبی است. بدین منظور سایت فارسی زبان شبکه صدای آمریکا با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، در فاصله زمانی 1 ژانویه 2011 تا 1 ژوئیه 2011 و در قالب سه نظریه دروازه بانی، برجسته سازی و بازنمایی مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. بررسی نتایج تحلیل محتوا و تفسیر آن در چارچوب مفهوم دیپلماسی رسانه ای نشان می دهد که ایالات متحده از طریق رسانه رسمی بین المللی خود یعنی صدای آمریکا، علی رغم اشتراکات فراوان، رویکرد واحدی نسبت به تحولات بیداری اسلامی در شش ماهه اول 2011 در خاورمیانه ندارد.   چکیده عربی:هدف هذا المقال هو معرفة عناصر الدبلوماسیة الأعلامیة للولایات المتحدة الامیرکیة، تجاه تطورات الصحوة الإسلامیة فی خمسة بلدان: تونس، مصر، الیمن، البحرین و لیبیا. و من هذا المنطلق جری تحلیل و دراسة الموقع الفارسی لقناة صوت امیرکا بأستخدام منهج تحلیل المضمون النوعی فی الفترة الواقعة من من 1 ینایر حتی 1 یولیو 2011 و فی اطار ثلاث نظریات، هی: حراسة المرمی، التضخیم و التشریح. و من خلال نتائج تحلیل المضمون و تفسیره فی اطار مفهوم الدبلوماسیة الأعلامیة، اتضح ان الولایات المتحدة و بواسطة أعلامها الرسمی الدولی (صوت أمیرکا) و علی الرغم من المشترکات الکثیرة. فأنها لم نتخذ استراتیجیة و سیاسة واحدة تجاه تطورات الصحوة الإسلامیة فی الشرق الأوسط فی الشهور الستة الأولی من العام 2011.