تقیه که در لغت به معنای پرهیز از خطر و حفظ جان و مال است، در اصطلاح دینی، و در زمینه های گوناگون اعتقادی و سیاسی، معنایی بس گسترده یافته و مجادلات پردامنه ای برانگیخته است. ما، پس از بررسی منابع خود، نخست به شرح معانی لغوی و اصطلاحی آن می پردازیم. سپس ماجراهایی تاریخی چون گرفتار آمدن چند تن از مسلمانان، ازجمله یاسر و پسرش عمار ونیزسمیه به دست کفار قریش را عرضه می کنیم و به شان نزول برخی آیات و نیزتفاسیر گوناگونی که پیرامون موضوع تقیه می گردد اشاره نماییم، آنگاه به ذکر احکام فقهی تقیه، جواز، مشروعیت، وجوب یا استحباب و یا حرمت آن از دیدگاه فقیهان و متکلمان اهل سنت و شیعه می پردازیم ومقتضیات سیاسی و اجتماعی و یا رخدادهایی را که ائمه اطهار و شیعیان را به بهره برداری از تقیه مجبور ساخته، و نیز صدور برخی احادیث ناهماهنگ را که زائیده تقیه بوده است، شرح می دهیم.