سلامت کار ایران
سال:1394 | دوره:12 | شماره:4 |تعداد مقالات:13

زمینه و هدف: خطرات سلامتی افراد در شرایط استرس حرارتی به خوبی شناخته شده است و کارگران صنایع بسیاری با محیط های پراسترس حرارتی مواجهه دارند. حفاظت از سلامت آن ها به همراه بهره وری تولید مناسب، نیاز به کاربردی ساده از شاخصی معتبر دارد. طبق مطالعات اخیر، پیش بینی دقیق تر میزان استرس حرارتی بوسیله شاخص TWL نسبت به WBGT آشکار شده است. لذا این تحقیق با هدف مقایسه ارزیابی سطح استرس حرارتی در دو محیط سرپوشیده و روباز به وسیله دو شاخص مذکور و همچنین بررسی همبستگی بین مقادیر آن ها، به منظور تعیین شاخص بهینه صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه در مرداد ماه سال 1393 بر روی کارکنان یک دکل خشکی شرکت ملی حفاری ایران به عنوان گروه روباز (20 نفر) و کارکنان اداری شرکت مذکور به عنوان گروه سرپوشیده (31 نفر) واقع در اهواز انجام شد. ارزیابی استرس حرارتی محیط با استفاده از دو شاخص WBGT و شاخص جدید TWL در سه نوبت صبح، ظهر و عصر، در طی سه روز متوالی صورت گرفت. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در گروه سرپوشیده مقادیر اندازه گیری شده هر دو شاخص، عدم استرس حرارتی را نشان دادند ولی در گروه روباز، شاخص TWL به طور قابل توجهی، میزان استرس حرارتی متفاوتی نسبت به شاخص WBGT نشان داد، درحالیکه ارتباط معنی داری بین شاخص ها در هر سه نوبت اندازه گیری، در دو محیط کاری حاصل شد (p<0.05).نتیجه گیری: با وجود اینکه مقادیر شاخص WBGT اندازه گیری شده از حد مجاز تجاوز کرده بود، اما در طول مطالعه گزارشی از عوارض و علائم ناشی از گرما در بین افراد گروه روباز از طرف افسر بخش ایمنی، بهداشت و محیط زیست مشاهده نگردید. لذا کاربرد شاخص WBGT در این شرایط بسیار محافظ کارانه بود، درحالیکه شاخص TWL برآورد منطقی تری از سطح استرس حرارتی نشان داد.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی فعالیت های بدنی کارکنان نظامی، رضایت از زندگی و نقش آن ها در استرس شغلی کارکنان نظامی است.روش بررسی: روش اجرای تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است. ابزار های مورد استفاده شامل پرسشنامه های استرس شغلی، فعالیت بدنی و رضایت از زندگی SWLS بود. 959 نفر از کارکنان نظامی به عنوان نمونه پژوهش به آن ها پاسخ داده اند. اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در متغیر فعالیت بدنی گروه نمونه در خرده مولفه خستگی با میانگین 2.97 و انحراف استاندارد 0.71 بالاترین نمره و در خرده مولفه فعالیت فیزیکی ضمن کار با میانگین 2.54 و انحراف استاندارد 0.76 پایین ترین نمره را دارا است. در متغیر رضایت از زندگی نیز، میانگین گروه نمونه 21.97 و انحراف استاندارد آن 7.78 به دست آمد. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که تفاوت بین میانگین گروه نمونه و میانگین فرضی جامعه معناداراست (p<0.000). در زمینه استرس شغلی نتایج نشان داد که استرس شغلی در میان گروه نمونه بهترین وضعیت را در خرده مولفه نقش با میانگین 3.79 و انحراف استاندارد 0.86؛ و ضعیف ترین وضعیت را در خرده مولفه ارتباط با میانگین 2.77 و انحراف استاندارد 0.84 دارند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که، از طریق فعالیت های بدنی می توان استرس شغلی را پیش بینی کرد (p<0.001، 20.68 = (3،952)F).نتیجه گیری: رضایت از زندگی در کارکنان نظامی در حد مناسبی است. سبک مساله مدار بیشترین سبک مورد استفاده در کارکنان نظامی در مقابله با موقعیت های استرس زای شغلی است.

زمینه و هدف: در اصطلاح علمی، آزردگی رایج ترین اثر ناشی از صدا بوده و صدای ناشی از ترافیک مهم ترین منبع ایجادکننده آزردگی هست که تاثیر زیادی بر سلامتی انسان دارد. آگاهی از هزینه های سلامتی ناشی از صدای ترافیکی می تواند کمک زیادی در تصمیم گیری های کلان برای اقدامات کنترلی جهت کاهش صدا داشته باشد؛ بنابراین، هدف از این مطالعه، تحلیل هزینه وارد بر سلامتی ساکنین شهر تبریز در اثر صدای ترافیکی هست.روش بررسی: برای رسیدن به هدف فوق، در این تحقیق از روش قیمت گذاری مشروط که میزان تمایل به پرداخت (WTP) از رهیافت های اصلی آن است، استفاده گردید. برای این کار ابتدا میزان اثرات صدا بر روی انسان از جمله نارضایتی افراد نسبت به صدا، اذیت و آزار و دیگر اثرات ناشی از صدای ترافیکی از طریق پرسشنامه در سال 1390 در سطح شهر تبریز به دست آمد. در نهایت برای برآورد میزان هزینه از دو روش یکی مستقیما از روی رابطه بین WTP و آزردگی ناشی از صدا و دیگری با استفاده از رابطه بین آزردگی ناشی از صدا و Lden و آستانه های تعیین شده، استفاده گردید.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که در اثر صدای ترافیکی، بیش از 60 درصد افراد سطح آزردگی متوسط و متوسط به بالا را نشان می دهند. برای گروه های با آزردگی متوسط (39 درصد افراد) مقدار Lden برابر 67 دسی بل محاسبه شد که در نهایت مقدار هزینه 65،593،125 یورو به دست آمد و همچنین برای گروه با سطح آزردگی زیاد مقدار Lden برابر 71 دسی بل و مقدار هزینه برابر 38،513،160 یورو به دست آمد.نتیجه گیری: از آنجا که بر اساس یافته های تحقیق، صدا ناشی از ترافیک شهر تبریز، هزینه های بسیار بزرگی را بر فرد و جامعه تحمیل می کند، توصیه می گردد. تدابیر پیشگیرانه و سرمایه گذاری در زمینه اصلاح وضعیت موجود و جلوگیری از تحمیل هزینه یه سلامت افراد و جامعه همراه با اقدامات کنترلی صورت گیرد.

زمینه و هدف: سطوح بالای صدا که اغلب کاربران ماشین های کشاورزی برای زمان طولانی در معرض آن هستند سهم عمده ای در خستگی آن ها دارد و ممکن است باعث آسیب های شنوایی برگشت ناپذیر شود. به همین دلیل، ایمنی و سلامت شغلی حاصل از کار با این ماشین ها باید به عنوان یک معیار اساسی در طراحی ماشین های کشاورزی و عامل تعیین کننده در پذیرش و فروش آن ها تلقی شود. در این تحقیق تاثیر تعدادی از عوامل کاری بر تراز فشار صوت دو نوع کمباین متداول در ایران بررسی شده است.روش بررسی: بر این اساس تراز فشار صوت کمباین های جاندیر 1055 و سمپو 3065 در موقعیت های گوش کاربر، فاصله 7.5 و 20 متری دستگاه مورد ارزیابی قرار گرفتند. اندازه گیری با استفاده از میکروفن MP201، پیش تقویت کننده MA231 و سامانه جمع آوری اطلاعات MC3022 انجام گرفت. آزمایشات به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و در چهار تکرار انجام شدند و نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 17 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که سطوح مختلف متغیرهای نسبت دنده، نوع عملیات، دور موتور و فاصله میکروفن بر تراز فشار صوت کمباین ها در سطح احتمال 1% اختلاف معنی داری را نشان داده اند. هم چنین نتایج نشان می دهد که تراز فشار صوت در کمباین های فاقد کابین در موقعیت گوش کاربر در مقایسه با سایر موقعیت ها بیشتر است. استفاده از کابین در کمباین سمپو و جاندیر تراز فشار صوت را به ترتیب به میزان 5.67 و 9.39 دسی بل کاهش می دهد.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد وجود کابین در هر دو نوع کمباین، تاثیر قابل توجهی بر کاهش تراز فشار صوت داشت که در این میان استفاده از کابین در کمباین جاندیر در مقایسه با کمباین سمپو، تراز فشار صوت را به میزان بیشتری کاهش داد. البته آن چه که مسلم است تعداد کثیری از کمباین هایی که در حال حاضر در نقاط مختلف کشور استفاده می شوند فاقد کابین می باشند. در خصوص چنین کمباین هایی، استفاده از وسایل حفاظت شنوایی کاملا ضروری است.

زمینه و هدف: بیماریه ای ریوی جزء شایع ترین شکایات جمعیت سنین کاری بوده و باعث از دست رفتن روزهای کاری فراوان و ناتوانی موقت و دائمی افراد می شود. هدف از انجام این مطالعه پیگیری سرنوشت شغلی افراد با احتمال آسم شغلی مراجعه کننده به کلینیک طب کار دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد می باشد.روش بررسی: مطالعه انجام شده از نوع مطالعات پیگیری (follow-up study) بود و در آن 95 کارگر با تشخیص احتمالی آسم شغلی، وارد مطالعه شده و به مدت 2 سال از نظر نحوه بازگشت به کار پیگیری شدند. سپس اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری T-test و مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 95 نفر از کارگران صنایع با تشخیص احتمالی آسم شغلی وارد مطالعه شدند. پس از دو سال پیگیری، اکثر افراد (82.11%) با شرایط مختلف بازگشت به کار داشتند. نتیجه اسپیرومتری و همچنین وجود علائم تنفسی تاثیر معناداری بر بازگشت به کار بیماران داشت؛ اما میانگین سن و سابقه کار تاثیری در بازگشت به کار بیماران نداشت.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که درصد قابل توجهی از افراد دارای آسم شغلی در صنایع مختلف با علائم تنفسی موجود به کار ادامه می دهند.

زمینه و هدف: امروزه یکی از مهم ترین مواردی که نیروی انسانی شاغل در ادارات، نهادها و سازمان ها باید به تمام جوانب آن آگاهی و اشراف کامل داشته باشد مساله اطفاء حریق است. هدف از این مطالعه نیز تعیین میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زنجان نسبت به حریق و روش های کنترل آن است.روش بررسی: نمونه گیری بصورت سهمیه بندی و بر اساس تعداد دانشجو در هر دانشکده انجام گرفت جامعه مورد مطالعه 280 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زنجان است. برای انجام این مطالعه پرسش نامه آماده وجود نداشت لذا به تهیه و تدوین پرسشنامه ای پرداختیم پس از تایید روایی و پایایی آن به تکثیر و توزیع پرسشنامه و گردآوری داده ها پرداخته و با کد گذاری و استخراج داده های گردآوری شده به کمک نرم افزار آماری SPSS نسخه 11 به تحلیل نتایج پرداخته شد.یافته ها: نتایج نشان داد که از 280 نفر فقط 63 نفر (22.5 درصد) از آگاهی کافی برخوردار بوده و آموزش های پیشگیری و اطفاء را گذرانده اند و بیش از 75% افراد آگاهی لازم و کافی در این زمینه را نداشتند.نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین آگاهی، سن، جنس، رشته رابطه معنی داری وجود ندارد(p>0.05)  با این وجود بین آگاهی افراد آموزش دیده و آموزش ندیده رابطه معنی داری وجود دارد (p>0.05). با توجه به نتایج پیشنهاد می شود به اجرای برنامه های آموزشی بر اساس نیازسنجی، ارزشیابی تاثیر آن بر آگاهی و سایر متغیرهای مرتبط، مبادرت شود.

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی مشکل رایج در میان کارکنان است. یکی از پرسشنامه هایی که برای اندازه گیری فرسودگی شغلی مشاوران ساخته شده است، پرسشنامه فرسودگی گلدارد می باشد. هدف پژوهش حاضر تعیین ساختار عاملی این پرسشنامه، تدوین فرمی کوتاه از آن برای استفاده در تمام مشاغل بود.روش بررسی: ابزارهای استفاده شده در پژوهش عبارت بودند از: شاخص توصیف شغلی و پرسشنامه فرسودگی شغلی گلدارد. نمونه آماری مورد مطالعه عبارت بودند 460 نفر از کارکنان مرد که در مشاغل اداری مشغول به کار بودند. نوع روش تحقیق همبستگی بود. برای تعیین روایی و همبستگی پرسشنامه، ابتدا 20 پرسش از 40 پرسش پرسشنامه فرسودگی شغلی گلدارد انتخاب شد. هم پرسشنامه بیست سوالی و هم چهل سوالی روی یک گروه اجرا شد و سپس همبستگی دو پرسشنامه تعیین شد. برای تعیین روایی همزمان، همبستگی پرسشنامه تهیه شده و شاخص توصیف شغل محاسبه شد. اطلاعات به دست آمده با آزمون های آمار استنباطی (تحلیل عامل اکتشافی، آزمون مقایسه میانگین های مستقل و آزمون همبستگی پیرسونr ) تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پرسشنامه کوتاه فرسودگی شغلی از سه عامل تشکیل شده است شامل: جو حاکم بر محیط کار؛ حجم و فشار کار؛ و فرسودگی روانی. نتایج نشان داد که پرسشنامه تهیه شده و ابعاد آن با پرسشنامه چهل سوالی گلدارد همبستگی مستقیم و معنادار؛ و با شاخص توصیف شغلی همبستگی معکوس و معنادار دارد که هر دو یافته حاکی از روایی مناسب همزمان است.نتیجه گیری: پرسشنامه بیست سوالی تهیه شده باتوجه به تایید روایی آن، قادر به شناسایی و تفکیک افراد در معرض خطر فرسودگی شغلی می باشد؛ بنابراین پرسشنامه می تواند در برنامه ریزی های سازمانی و برنامه های شناسایی و پیشگیری از فرسودگی شغلی در سازمان ها و افراد و همچنین در پژوهش های فردی و گروهی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: ایمنی بیمار یکی از مولفه های اصلی کیفیت خدمات در نظام سلامت است، وجود فرهنگ ایمنی بیمار نقش کلیدی در ارتقای سطح ایمنی بیمار، پیشگیری از خطاهای پزشکی و رویدادهای نامطلوب در سازمان های ارائه دهنده خدماتی بهداشتی درمانی دارد. لذا هدف این پژوهش، مطالعه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی نیشابور بود.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی می باشد که در سال 1392 بر روی کلیه کارکنان واجد شرایط بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی نیشابور انجام شده است. برای بررسی فرهنگ ایمنی بیمار از پیمایش بیمارستانی فرهنگ ایمنی بیمار (HSOPSC) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کای دو و مدل رگرسیون لجستیک در نرم افزار  SPSS 16استفاده شده است.یافته ها: در این مطالعه میانگین امتیاز کلی فرهنگ ایمنی بیمار 25.50±9.52 بود. در میان ابعاد دوازده گانه فرهنگ ایمنی بیمار، بیشترین و کمترین امتیاز به ترتیب مربوط به بعد انتظارات و اقدامات مدیریت در جهت ارتقای ایمنی بیمار (با میزان 42 درصد) و بعد تناوب گزارش دهی حوادث ناخواسته (با میزان 15 درصد) بود. بر اساس مدل رگرسیون لجستیک بین سطح کلی فرهنگ ایمنی بیمار و متغیرهای تماس مستقیم با بیمار، مدت اشتغال در بیمارستان و مدت اشتغال در واحد فعلی ارتباط آماری معنی دار مشاهده شد (p<0.05).نتیجه گیری: در این مطالعه مشاهده شد که میانگین کلی و امتیاز تمامی ابعاد دوازده گانه فرهنگ ایمنی بیمار پایین تر از حد قابل قبول می باشد و وضعیت فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان های مورد مطالعه نیاز مبرم به بهبود و ارتقاء دارد. لذا ایجاد سیاست هایی در جهت نهادینه ساختن و ارتقاء فرهنگ ایمنی بیمار در کارکنان ضروری به نظر می رسد.