مدیریت سلامت
سال:1391 | دوره:15 | شماره:47 |تعداد مقالات:9

پزشکان و اعضای تیم مراقبت و درمان از جمله مهمترین اقشار یک جامعه هستند که دسترسی به اطلاعات معتبر و روز آمد توسط آنان به معنای تامین سلامت و بهداشت یک جامعه و در موارد متعددی، به معنای نجات جان بیماران است. با رشد فناوری اطلاعات و افزایش نامحدود منابع، پزشکان با مشکلاتی از جمله مهارت های محدودتر در جستجو و بازیابی اطلاعات و کمبود فرصت زمانی برای این اعمال روبرو هستند.

مقدمه: به منظور طراحی هرچه بهتر پرونده الکترونیک سلامت در سطح ملی، تعیین نیازهای اطلاعاتی ذینفعان آن از جمله بیماران دیالیزی امری بسیار حیاتی است. در این پژوهش انواع نیازهای اطلاعاتی پرونده الکترونیک سلامت بیماران دیالیزی از دیدگاه متخصصان نفرولوژی تعیین شده است.روش کار: در این مطالعه توصیفی مقطعی، بر اساس نمونه های در دسترس، 25 نفر از متخصصین نفرولوژی شاغل در مراکز دیالیز شهر تهران انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده پرسشنامه ای شامل هفت بخش (اطلاعات دموگرافیک، عمومی، تشخیصی، درمانی، سوابق، وضعیت و سایر موارد) مربوط به انواع نیازهای اطلاعاتی پرونده الکترونیک بیماران دیالیزی بود که جامعه پژوهش موارد ضروری را از یک تا ده ارزش گذاری کردند. تحلیل داده ها با نرم افزار آماریSPSS ، با گرفتن میانگین رتبه های داده شده به هر مورد صورت گرفت.یافته ها: در اولویت بندی، بیشترین میانگین، نام و نام خانوادگی (9.2)، شماره مستندات پزشکی و گروه خونی (9.5)، تست ها و نتایج آزمایشات (9.7)، نوع دیالیز (9.8)، سابقه جراحی شکم و سابقه پیوند (9.6)، علت نارسایی کلیه (9.6) توصیه های پس از ترخیص و هشدارهای بالینی (8.4) بود و کمترین میانگین، وضعیت تاهل (6.4)، امضای الکترونیک (7.5)، نتایج رادیولوژی (9)، تاریخ نصب کاتتر (8.8)، سوابق فامیلی بیماری (8.4)، ناهنجاری مادرزادی (8.4) و گزارش داده های مالی (6.8) گزارش شد.بحث: در طراحی پرونده الکترونیک سلامت بیماران دیالیزی، اطلاعاتی نظیر نام و نام خانوادگی، شماره مستندات، گروه خونی، تست ها و نتایج آزمایشات، نوع دیالیز، سابقه جراحی و پیوند، علت نارسایی کلیه، توصیه های ترخیص و هشدارهای بالینی باید در درجه اول اهمیت قرار گیرند. ایجاد پرونده الکترونیک سلامت بیماران دیالیزی مبتنی بر نیازهای ذینفعان آن، از درجه اهمیت بالایی برخوردار است، لذا ضروری است تدابیر لازم در این زمینه اتخاذ گردد.

مقدمه: امروزه نوع جدیدی از مفهوم رهبری مطرح است که بر ارائه خدمت به دیگران، دیدگاه کلی نسبت به افراد، توسعه فردی و تصمیم گیری مشترک تاکید دارد که تحت عنوان «رهبری خدمتگزار» نامیده می شود. فلسفه رهبری خدمتگزار، خدمتگزاری رهبر، بارآوردن کارکنانی خدمتگزار و ارتقاء خدمت رسانی در سطح جامعه است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه رهبری خدمتگزار و ابعاد جهارگانه آن با درگیری شغلی در کارکنان بیمارستان های آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود.روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی– تحلیلی و کاربردی بود که به صورت مقطعی در سال 1389 انجام گرفت. نمونه پژوهش شامل 151 نفر از پرسنل شاغل در بیمارستان های آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه رهبری خدمتگزار و نیز پرسشنامه درگیری شغلی جمع آوری و به وسیله نرم افزارSPSS  و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون همبستگی اسپیرمن تحلیل شد.یافته ها: بین رهبری خدمتگزار و چهار بعد آن (خدمت رسانی، تواضع و فروتنی، قابلیت اعتماد و مهرورزی) با درگیری شغلی کارکنان در بیمارستان های آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کردستان رابطه معنادار و مثبتی با ضریب همبستگی برابر 0.343 وجود داشت و وضعیت رهبری خدمتگزار با میانگین 2.56 و درگیری شغلی با میانگین 2.78 از 4 امتیاز در حد متوسط بود.بحث: نتایج این پژوهش نشان داد که بین رهبری خدمتگزار و ابعاد چهارگانه آن (خدمت رسانی، تواضع و فروتنی، قابلیت اعتماد و مهرورزی) با درگیریرشغلی کارکنان رابطه آماری معنادار و مثبت وجود دارد و میزان رهبری خدمتگزار و درگیری شغلی در سطح متوسط قرار داشتند. لذا به منظور ارتقا سطح رهبری خدمتگزار، مدیران باید همواره در خدمتگزاری به دیگران اعم از افراد داخل و خارج از سازمان پیشتاز بوده و خدمت رسانی را از وظایف خود بدانند.

مقدمه: سرطان سینه یکی از شایعترین بیماری ها و یکی از مهمترین دلایل مرگ و میر در زنان بالای 35 سال می باشد. انجام منظم غربالگری در کاهش مرگ و میر سرطان سینه، نقش بسزایی دارد. روش ارزشگذاری مشروط (Contingent Valuation Method) یکی از روشهای تخمین تمایل به پرداخت (Willingness to pay) در علم اقتصاد می باشد و تمایل به پرداخت راهی برای انجام تحلیل هزینه- منفعت است. در این مطالعه از روش ارزشگذاری مشروط برای تخمین تابع و میانگین تمایل به پرداخت برای غربالگری سرطان سینه با ماموگرافی استفاده شده است.روش کار: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی تحلیلی است. داده ها به صورت مقطعی و پیمایشی در سطح خانوارهای تهران در سال 1389 جمع آوری شده است. در این مطالعه از ابزار پرسشنامه و از نمونه گیری طبقه ای استفاده شده است. برای آزمون اعتبار داخلی پرسشنامه، سوالات تمایل به پرداخت با درآمد سالانه خانوار مقایسه شده است. سایر سوالات پرسشنامه مربوط به پرسشنامه حساب های ملی سلامت است، که یک پرسشنامه استاندارد می باشد. مدل پروبیت دو متغیره از تابع حداکثر درست نمایی (Maximum Likelihood: ML) با نرم افزارSTATA11 ، تخمین زده شده و از آزمون نسبت درست نمایی، آزمون ناهمسانی واریانس داویدسون – مک کینون و آزمون رسیت رمزی استفاده شده است. همچنین مقدار اثر نهایی هر یک از متغیرها نیز تخمین زده شده است.یافته ها: نزدیک به 46 درصد افراد به پیشنهاد اول و 20 درصد افراد به بالاترین مبلغ پیشنهادی پاسخ مثبت دادند. احتمال اینکه یک فرد به هر دو Bid پاسخ مثبت بدهد، برابر 0.159 و امید ریاضی تمایل به پرداخت افراد، 30 هزار تومان برآورد شد. افرادی که ماموگرافی قبلی داشته اند با احتمال 0.14 به هر دو پیشنهاد جواب مثبت داده اند.بحث: در صورتی که هزینه انجام ماموگرافی برای هر فرد کمتر از 300 هزار ریال باشد، از نظر اقتصادی انجام غربالگری با ماموگرافی توجیه پذیر است. فردی که بودجه بیشتری به یک خدمت یا کالا اختصاص می دهد، تمایل به پرداختش برای آن بیشتر است و افرادی که سطح اجتماعی اقتصادی بالاتری داشته باشند، تمایل به پرداختشان برای غربالگری با ماموگرافی بیشتر است.

مقدمه: امروزه لایب کوآل به عنوان یک ابزار سنجش نوین که انتظارات را فراتر از ابزارهای سنتی می سنجد، شناخته شده است. پژوهش حاضر، با هدف مقایسه دیدگاه دانشجویان و کتابداران دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره تعیین کیفیت خدمات کتابخانه های این دانشگاه با پیاده سازی مدل لایب کوال انجام شده است.روش کار: پژوهش حاضر به روش پیمایشی تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات آن پرسشنامه لایب کوال می باشد. جامعه آماری این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به ترتیب از 231 کاربر بالفعل و 30 کتابدار در کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی تهران تشکیل شده است. در زمینه سنجش پایایی ابزار گردآوری اطلاعات از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید. به منظور بررسی وجود تفاوت معنادار بین دیدگاه کاربران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی تهران و کتابداران درباره کیفیت خدمات این کتابخانه ها، از آزمون مان- ویتنی استفاده شد. آزمون ویلکاکسون برای تعیین تفاوت معنادار بین خدمات ارائه شده در کتابخانه ها با خدمات مورد انتظار کاربران مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد کاربران کیفیت خدمات موجود را پایین تر از کتابداران ارزیابی می کنند که این تفاوت در زیرمقیاس کنترل اطلاعات عمیق تر می باشد. شکاف برتری خدمات در مورد کل خدمات کتابخانه های مورد مطالعه در این پژوهش میزان 2.8 ارزیابی شد و کتابخانه های مورد مطالعه، فاصله زیادی با تامین انتظارات کاربران در ارتباط با مطلوب ترین سطح خدمات آن ها دارند. کتابداران درک و برداشت صحیحی از انتظارات کابران خود دارند و شکاف میان انتظارات کاربران و ادراک کتابداران از نیازها و انتظارات آن ها بسیار ناچیز است.نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد لایب کوال بعنوان یک مدل در بررسی کیفیت خدمات می تواند در ارائه اطلاعات برای تسهیل بهبود خدمات هدف گذاری شده در کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی تهران کمک نماید و نیاز به راه حل عملیاتی درباره چگونگی بهبود بخشی کیفیت خدمات در کتابخانه های این دانشگاه را برآورده کرده است.

مقدمه: یکی از روش های معرفی شده برای ارزیابی کیفیت منابع وب، بررسی شاخص های ظاهری این منابع می باشد. هدف این تحقیق بررسی ارتباط بین کیفیت اطلاعات و شاخص های ظاهری در صفحات وب فارسی مرتبط با سلامت عمومی می باشد.روش کار: این پژوهش از نوع همبستگی است. نمونه های مورد مطالعه از طریق جستجوی متن آزاد ده کلید واژه درحوزه بیماری های مزمن در موتورهای جستجوی گوگل و یاهو انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل دو چک لیست بود که پایایی آنها به وسیله آزمون مجدد(test- retest)  مورد تائید قرار گرفت. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون ضریب همبستگی خطی پیرسون استفاده شد.یافته ها: 50 درصد صفحات مطالعه شده دارای تمامی معیار های کیفیت اطلاعات بودند و هیچ کدام از نمونه ها دارای تمامی شاخص های ظاهری مورد مطالعه نبوده اند. معیارهای کیفیت اطلاعات و شاخص های ظاهری به طور میانگین و به ترتیب در 76.2 و 42.9 درصد از صفحات وب مورد پژوهش وجود داشته اند. بین نمرات معیارهای کیفیت اطلاعات و شاخص های ظاهری در صفحات وب فارسی مرتبط با سلامت عمومی رابطه معنا داری وجود ندارد.بحث: در این وضعیت شاخص های ظاهری نمی توانند راهکار مناسبی جهت قضاوت در مورد کیفیت اطلاعات صفحات وب فارسی مرتبط با حوزه سلامت عمومی باشند. در نتیجه در حال حاضر ابزارهای معرفی شده و پیشنهادی موجود نیز نمی توانند به صورت واقعی نشان دهنده کیفیت محتوای اطلاعاتی در صفحات وب فارسی باشند.

مقدمه: امروزه در دانشگاه های علوم پزشکی، شاهد توسعه سیستم های اطلاعات رایانه ای مراقبت سلامت، رویکرد پزشکی مبتنی بر شواهد، و حرکت به سمت آموزش الکترونیک هستیم. بنابراین دانشجویان علوم پزشکی برای موفقیت در عصر حاضر، نیاز به آشنایی با رایانه و فناوری اطلاعات دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی سواد رایانه ای دانشجویان دوره دکترای عمومی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بود.روش کار: این پژوهش یک مطالعه مشاهده ای و مقطعی بود که در سال تحصیلی 88-89 انجام شده است. جمعیت مورد مطالعه شامل 243 نفر از دانشجویان دوره دکتری عمومی (پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی) دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بود. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی و پایایی ان تایید شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS تحلیل گردیدند.یافته ها: میزان آشنایی دانشجویان با رایانه درحد پایینی (35 درصد) قرار داشت. در مقایسه دانش پایه دانشجویان در مورد رایانه بیشترین آشنایی (48 درصد) مربوط به توانایی در به کارگیری کامپیوتر و مدیریت فایل ها و کمترین (19 درصد) مربوط به توانایی در مدیریت سیستم عامل ویندوز بود. در توانایی استفاده از بسته نرم افزاری میکروسافت آفیس بیشترین آشنایی (75 درصد) مربوط به برنامه پاورپوینت و کمترین (9 درصد) مربوط به برنامه اکسس بود. میزان آشنایی دانشجویان با اینترنت و شبکه وب (39 درصد) بود. دانشجویان کمتر از روش های جستجوی پیشرفته اطلاعات در اینترنت استفاده می کردند. دانشجویان پسر از سواد رایانه ای بیشتری نسبت به دانشجویان دختر برخوردار بودند.بحث: در مجموع دانشجویان آشنایی مطلوبی با مهارت های سواد رایانه ای نداشتند. بنابراین، برنامه ریزی به منظور آموزش مهارت های سواد رایانه ای در دانشگاه های علوم پزشکی ضروری می باشد.

مقدمه: امروزه پژوهش های کیفی با توجه به ارائه نتایج تفسیری و معنایی، مقبولیتی عام یافته اند. امکان پژوهش بر روی مفاهیمی چون تجارب زنده، هیجانات و احساسات، تحرکات اجتماعی، تعاملات بین افراد و جوامع، کشف علل ظهور و از بین رفتن پدیده های اجتماعی، همه و همه انگیزه ای مضاعف و زمینه ای مساعد برای گرایش پژوهشگران به این گونه پژوهش ها به وجود می آورند. بر این اساس ابزارهای لازم جهت انجام چنین تحقیقاتی روز به روز در حال گسترش می باشند.روش کار: این مقاله به روش مروری بر متون تهیه شده است. پژوهش کیفی از منظر صاحبنظران به طور کلی مورد بحث قرار گرفته شده است و به زمینه های کاربرد رویکرد کیفی در پژوهش های رشته کتابداری و اطلاع رسانی اشاره شد. همچنین به اصول پژوهش های کیفی از منظر کارکردهای نرم افزاری پرداخته شد، و در پایان چند نمونه پرکاربرد از نرم افزارهای تحلیل داده های کیفی بطور مفصل معرفی شده اند.یافته ها: با توجه به اینکه پژوهش های کیفی اساسا به مطالعه افراد و پدیده ها در محیط طبیعی خود آنها می پردازد و تعامل با عوامل مورد بررسی، با توجه به خصوصیات خودشان صورت می پذیرد، و ارائه نتایج به صورت تفسیری است، همچنین اصول و قواعد از پیش تعیین شده و استانداردی برای روش شناسی و تحلیل داده ها (مانند پژوهش های کمی)، وجود ندارد، باعث ایجاد نگرانی از غیر قابل اطمینان بودن نتایج و ورود قضاوتهای شخصی محقق به جریان تحقیق می شود. لذا بهره گیری از ابزارهای استاندارد تحلیل داده ها (نرم افزارهای تحلیل داده های کیفی) جهت اطمینان از صحت نتایج- همانند تحقیقات کمی- لازم و ضروری است.بحث: نرم افزارهای تحلیل داده های کیفی به استانداردسازی پژوهش های کیفی می پردازند. این نرم افزارها گرچه اصول و قواعدی خاص، برای تحلیل داده ها ارائه نمی دهند، ولی با نظارت بر مسیر انجام پژوهش (جمع آوری داده ها، سازماندهی داده ها، ارائه گزارش ها و...) به وضعیت گاه آشفته آن سر و سامان می بخشند.

مقدمه: بیمارستان ها به عنوان پرهزینه ترین و مهمترین اجزای نظام مراقبت پزشکی مطرح هستند، بنابراین بازشناخت اقتصادی این بخش و توجه کامل به کارایی و عوامل موثر بر آن، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هدف این مطالعه بررسی کارایی بیمارستان های منتخب استان آذربایجان غربی با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها می باشد.روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی تحلیلی می باشد که به صورت مقطعی و گذشته نگر در سال 1388 انجام گرفت. متغیرهای نهاده تعداد تخت فعال، تعداد پزشک و سایر پرسنل و متغیرهای ستانده تخت روز اشغالی و پذیرش سرپایی در بیمارستان های مورد مطالعه بودند. تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط روش تحلیل فراگیر داده ها و نرم افزار Deap2,1 و با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس (VRS) صورت پذیرفت. در این مطالعه هم انتقال مازادها و هم انتقال شعاعی مورد برآورد قرار گرفت و علاوه بر تعیین کارایی در بیمارستان های منتخب، استفاده بیش از حد مطلوب نهاده ها در سال 1388 محاسبه شد.یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از روش تحلیل فراگیر داده ها در سال 1388 میانگین کارایی فنی بیمارستان های مورد مطالعه 0.584، متوسط کارآیی فنی خالص (کارآیی مدیریتی) بیمارستان ها 0.782 و متوسط کارآیی مقیاس آنها 0.771 بوده است. به عبارتی، ظرفیت ارتقاء کارایی در این بیمارستان ها بدون هیچ گونه افزایشی در هزینه ها و به کارگیری همان میزان از نهاده ها تا حدود 41.5 درصد می باشد. از کل بیمارستان های دانشگاه فقط 4 بیمارستان دارای کارایی فنی یک می باشند. علاوه بر آن در این بیمارستان ها وجود عوامل تولید مازاد آشکار می باشد.بحث: کاهش عوامل تولید مازاد بر اساس نتایج روش تحلیل فراگیر داده ها نقش عمده ای در کاهش هزینه های بیمارستان و بخش بهداشت و درمان خواهد داشت. از طرفی در بیمارستان هایی که دارای کارایی فنی کمتر از یک می باشند مقادیر اولیه و بهینه نهاده آنها باهم متفاوت و دارای مازاد نهاده می باشند. از این رو بیمارستان های مذکور برای رسیدن به حداکثر کارایی باید به تعداد مازادهای خود از مقادیر اولیه نهاده ها کم کنند تا به سطح کارایی مطلوب دست یابند. از نتایج به کارگیری این روش به عنوان معیاری برای اتخاذ تصمیم در خصوص تخصیص منابع و همچنین کنترل و بهبود عملکرد بیمارستان ها می توان استفاده کرد.