تولید گیاهان زراعی
سال:1389 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:15

میزان ذخایر بذر علاوه بر کنترل ژنتیکی، وابستگی زیادی به شرایط محیطی از قبیل تغذیه، دما، تنش کم آبی و شدت نور دارد. بالا بودن میزان ذخایر موجب تولید گیاهچه های قوی تر خواهد شد. به منظور بررسی این موضوع، آزمایشی در سه بخش گلدانی، مزرعه ای (در دانشگاه تبریز) و آزمایشگاهی (در دانشگاه صنعتی شاهرود) اجرا شد. دو رقم جو به نام های والفجر و ریحان تحت تاثیر سطوح نیتروژن و تنش خشکی در قالب طرح آزمایشی فاکتوریل اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های 120 و 180 کیلوگرم در هکتار نیتروژن مقارن، کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. سه سطح 35-45 55-65, 80-85 با ساقه دهی و سطوح آبیاری مناسب، تنش ملایم و تنش شدید (به ترتیب 85 درصد ظرفیت زراعی خاک) 10 روز پس از گلدهی اعمال شدند. بذور حاصل از ترکیبات مختلف تیماری از لحاظ ذخایر موجود در بذر شامل قند محلول، نشاسته و نیتروژن و نیز قدرت گیاهچه حاصل از بذرهای دارای ذخایر متفاوت، مورد ارزیابی قرار گرفتند. تغذیه بیشتر با کود نیتروژن موجب بهبود ذخایر دانه گردید. تنش خشکی در بسیاری از موارد موجب تجمع بیشتر کربوهیدرات های غیرساختاری و نیتروژن در دانه و نیز افزایش وزن دانه گردید که به طور مشخص درسطح تنش ملایم چشم گیرتر بوده و با تشدید تنش کاهش یافت. تنش خشکی موجب افزایش میزان پروتئین دانه بین 1.3 تا 3.3 درصد شد. گیاهانی که در ترکیب تیماری نیتروژن مناسب و تنش ملایم قرار داشتند، بذوری تولید کردند که دارای سطح ذخایر مناسب بوده، سریع تر جوانه زده و گیاهچه هایی با طول کلئوپتیل، طول ریشه چه و وزن ساقه چه بیشتر تولید کردند. در دو سطح نیتروژن مناسب و زیاد کمتری بودند. اگر چه بذور رقم ریحان با EC بذوری که ذخایر بیشتری داشتند به طور معنی داری دارای سرعت بیشتری جوانه زدند ولی تجمع ذخایر در بذور رقم والفجر بیشتر بوده و گیاهچه های قوی تر تولید نمودند.

به منظور بررسی عملکرد و شاخص های رشد ارقام گلرنگ بهاره به عنوان کشت دوم، آزمایشی در سال 1386 در مزرعه پژوهشی دانشکده  کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل تاریخ کاشت در چهار سطح (26 اردیبهشت، 11خرداد، 26خرداد و 11 تیر) و عامل دوم شامل چهار رقم گلرنگ (اراک 2811، اصفهان 14،  IL111و (PI بودند. نتایج نشان داد که رقم اصفهان 14 به دلیل برتری در شاخص سطح برگ (LAI)، سرعت رشد محصول(CGR) ، ماده خشک کل (TDM) و سرعت جذب خالص (NAR)، از بالا ترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک نسبت به سایر ارقام برخوردار بود و از این جهت می تواند رقم مناسبی جهت کشت دوم محصول در سال در یاسوج باشد. بین تاریخ های مختلف کاشت نیز، تاریخ کاشت سوم بالا ترین عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی را تولید کرد. ارقام کشت شده در تاریخ کاشت سوم، به دلیل شاخص سطح برگ بیشتر، نور بیشتری دریافت کردند و در نتیجه به علت فتوسنتز بیشتر، سرعت رشد محصول و تجمع ماده خشک نیز در آنها افزایش یافت؛ در نهایت این افزایش در شاخص های فوق منجر به افزایش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تاریخ کاشت سوم گردید. حداکثر NAR نیز مربوط به تاریخ کاشت سوم و معادل 10.1 گرم بر متر مربع برگ بر روز بود. همچنین تاریخ کاشت سوم با حداکثر شاخص سطح برگ 2.85 بیشترین LAI را نسبت به تاریخ های مختلف کاشت تولید کرد. در نهایت می توان شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و ماده خشک کل را به عنوان شاخص های موثر بر عملکرد دانه ارقام گلرنگ معرفی نمود.

به منظور مطالعه اثر تداخل تراکم های مختلف علف  هرز خردل  وحشی بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و مشاهده تفاوت رقابت این علف هرز در شرایط گلدانی و مزرعه ای، آزمایشاتی بطور همزمان در گلخانه و مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین (خوزستان) در سال زراعی 86-1385 اجرا شد. این آزمایشات به ترتیب در گلدان و مزرعه، با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و طرح کرت های یکبار خرده شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل تراکم خردل  وحشی در پنج سطح 0، 1، 2، 3 و 5 بوته در گلدان (معادل 0، 7، 14، 21 و 35 بوته در متر مربع در مزرعه) و تراکم کلزا در سه سطح 10، 13 و 16 بوته در گلدان (معادل 60، 80 و 100 بوته در مترمربع در مزرعه) بودند. نتایج در شرایط گلدانی نشان داد که افزایش تراکم خردل  وحشی منجر به کاهش تمامی صفات عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه گردید. در حالی که در شرایط مزرعه ای بجز تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه بر سایر صفات تاثیر معنی داری داشت. اما افزایش تراکم کلزا در هر دو شرایط فقط باعث افزایش عملکرد دانه شد. اثر متقابل تراکم های متفاوت خردل و کلزا در شرایط گلدانی فقط بر تعداد دانه در خورجین و در شرایط مزرعه ای بر عملکرد دانه و تعداد دانه در خورجین اثر معنی داری داشت. علاوه براین منحنی آستانه خسارت اقتصادی نشان داد که تاثیر تراکم های مختلف خردل وحشی بر عملکرد دانه کلزا در شرایط گلدانی و مزرعه متفاوت است. بنحوی که بیشترین افت عملکرد دانه کلزا در آزمایش گلدانی به ترتیب از تراکم های 10، 13 و 16 بوته کلزا در گلدان و درآزمایش مزرعه ای از تراکم های 80، 60 و 100 بوته در مترمربع بدست آمد. این امر حاکی از تفاوت رقابت در شرایط گلدانی و مزرعه ای بود.

چکیده این تحقیق به منظور بررسی اثرات دوره های مختلف اعمال تنش شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سال 87-1386 در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. آزمایش به شکل کشت در ماسه به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پنج سطح شوری (002.0-، 25.0-،50.0-، 75.0- و 1- مگاپاسکال با نمک کلرید سدیم) و سه دوره متفاوت اعمال تنش (شامل اعمال تنش شوری در کل فصل رشد، از مرحله دو برگی تا شروع فاز زایشی و از شروع فاز زایشی تا پایان فصل رشد) بود. نتایج حاصل نشان داد که تاثیر سطوح مختلف شوری، دوره اعمال تنش و اثر متقابل آنها بر عملکرد گیاه، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله و وزن صد دانه معنی دار بود. اثر ساده شوری و دوره اعمال تنش بر صفت تعداد گلچه سقط شده و تعداد دانه در سنبله اصلی معنی دار بود، اما اثر متقابل آنها تاثیر معنی داری بر این صفات نداشت. بیشترین میزان عملکرد و تعداد سنبله در بوته در تیمار شاهد (سطح 002.0- مگاپاسکال) و کمترین در تیمار 1- مگاپاسکال و تنش در کل فصل رشد به دست آمد و با افزایش شدت و مدت تنش از میزان عملکرد و تعداد سنبله در بوته کاسته شد. تعداد دانه در بوته (r=0.97) و وزن صد دانه (r=0.77) بیشترین همبستگی را با عملکرد داشتند.

چکیده در زراعت فشرده کاربرد کودهای آلی و بیولوژیک به منظور مقابله با اثرات وخیم زیست محیطی و از بین رفتن منابع تولید ناشی از استفاده بی رویه کود و سموم شیمیایی توصیه شده است. در این راستا جهت بررسی کارایی مصرف جداگانه و تلفیقی کودهای آلی، شیمیایی و بیولوژیک در زراعت ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1386 در قالب کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. در این تحقیق علاوه بر تیمار شاهد (بدون کودآلی) از کود دامی گاوی (به میزان بیست تن در هکتار) و کود سبز جو (به میزان پانزده تن در هکتار) در پلات های اصلی و در پلات های فرعی از باکتری های محرک رشد و باکتری های حل کننده فسفر با مقادیر مختلف نیتروژن و فسفر (صفر، پنجاه و صد درصد) استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که تلقیح کودهای بیولوژیک باکتری های افزاینده رشد و باکتری های حل کننده فسفر سبب افزایش معنی دار بازده زراعی، بازده نسبی زراعی، کارایی مصرف کود و میزان بازیافت کودهای نیتروژنی و فسفره شده است. با مصرف کود دامی و کود سبز و تلقیح باکتری ها، کارایی مصرف کود فسفره به ترتیب به میزان 2.37 و 1.82 درصد نسبت به شاهد بدون تلقیح افزایش یافته است. علاوه بر این به کارگیری کود بیولوژیک موجب بهبود میزان بازیافت کود نیتروژنی در کرت های کود سبز و شاهد (بدون کود آلی)، به ترتیب به میزان 2.55 و 6.17 درصد گردید.

به منظور مطالعه کارایی جذب و مصرف نیتروژن گندم و یولاف وحشی در شرایط رقابت در مرحله رشد رویشی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1387 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. عامل اول شامل پنج تراکم  (0، 2، 4، 6 و 8 بوته در گلدان) یولاف وحشی در شرایط تک کشتی و رقابت با گندم (در تراکم ثابت 8 بوته در هر گلدان) و عامل دوم شامل پنج سطح مختلف نیتروژن (1، 4، 8، 12 و 16 میلی مولار) بود. آزمایش در انتهای مرحله رشد رویشی گندم به پایان رسید و داده ها مورد تجزیه رگرسیون قرار گرفت. نتایج نشان داد که درصد نیتروژن و کارایی جذب و مصرف آن در گندم و یولاف وحشی تحت تاثیر فاکتورهای مورد آزمایش واقع شد. محتوی نیتروژن اندام هوایی گندم و یولاف وحشی با افزایش فراهمی نیتروژن افزایش یافت و در سطح 8 میلی مولار به حد مجانبی رسید. این شاخص در گندم (به جز در سطح یک میلی مولار) با افزایش تراکم علف هرز کاهش یافت ولی رقابت گندم نتوانست بر کاهش محتوی نیتروژن یولاف وحشی در مرحله رشد رویشی موثر باشد. کارایی جذب نیتروژن در گندم (در تمام تراکم های یولاف وحشی) با افزایش سطوح نیتروژن به  صورت نمایی کاهش یافت و رقابت یولاف وحشی نتوانست شیب کاهش آن را تحت تاثیر قرار دهد. کارایی جذب نیتروژن در یولاف وحشی (در تمام سطوح نیتروژن) واکنش مثبت خطی و معنی داری به افزایش تراکم آن نشان داد که حاکی از افزایش سهم جذب نیتروژن توسط یولاف وحشی در هنگام افزایش تراکم آن در شرایط رقابت بود. کارایی مصرف نیتروژن گندم و یولاف وحشی واکنش هایی مشابه کارایی جذب آن نشان داد.

چکیده برای شناسایی ژن های کنترل کننده صفات در محیط تنش و بدون تنش، گام اول شناسایی کروموزوم های حامل این صفات می باشد. به منظور شناسایی کروموزوم های کنترل کننده مقاومت به خشکی و تعیین شاخص های تحمل به خشکی مناسب، لاین های جایگزین کروموزومی گندم هوپ در زمینه ژنتیکی بهاره چینی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و بدون تنش آبی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برمبنای عملکرد دانه در شرایط بدون تنش آبی(Yp)  و تنش آبی(Ys)  شاخص های میانگین بهره وری (MP)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص حساسیت به تنش  (SSI)و شاخص تحمل تنش (STI) برآورد گردیدند. لاین ها از نظر ویژگی های مورد مطالعه در هر دو شرایط اختلاف معنی داری نشان دادند، که دلالت بر امکان تعیین ژن های کنترل کننده این صفات بر کروموزوم های مربوطه دارد. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین ژن های کنترل کننده عملکرد دانه و اجزاء آن در شرایط تنش آبی بر روی کروموزوم های A6،7A ،3D ،2B ،7D و B7 قرار دارند. تحلیل همبستگی بین شاخص ها و میانگین  عملکرد در دو محیط نشان داد مناسب ترین شاخص ها برای انتخاب لاین ها سه شاخصMP،GMP  و STI می باشد. نتایج نمودارهای بای پلات و سه بعدی نشان داد که بیشتر ژن های کنترل کننده شاخص های تحمل ذکر شده بر روی کروموزوم های 6B،4D ،7A ،7B ،7D ،6A ،2B ، 3D و 1A قرار دارند. تجزیه خوشه ای نشان داد که لاین های6A ،7A ،3D ،4D ،7D ،7B،  2Bو هوپ در یک گروه قرار گرفته اند لذا می توان از آنها برای اصلاح ژنتیکی تحمل به خشکی در گندم بهره جست.

در غلات زمستانه مقاوم سازی با دماهای پایین، مرحله نموی گیاه و نیاز بهاره سازی بیان تحمل به انجماد را تحت تاثیر قرار می دهد. آزمایش حاضر جهت تعیین ارتباط بین مرحله نموی و تحمل به انجماد در گندم و چاودار زمستانه با عادت دهی در شرایط مزرعه ای در دو منطقه سرد و معتدل کشور انجام گرفت. گندم زمستانه نورستار (Triticum aestivum L. cv. Norstar) و چاودار زمستانه پوما (Secale cereale L. cv. Puma) که دارای نیاز بهاره سازی طولانی می باشند در نیمه دوم مهر 1387 در منطقه کرج و زنجان به ترتیب به عنوان مناطق معتدل و سرد کشت گردیدند. نمو گیاه (مراحل فنولوژیکی نوک ساقه)، نیاز بهاره سازی (تعداد روز تا مرحله سنبله دهی و تعداد برگ نهایی) و تحمل به انجماد (بقا گیاهان در شرایط انجماد) در طول فصول پاییز و زمستان مورد ارزیابی قرار گرفتند. علاوه بر آن حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (نسبت فلورسانس متغییر به فلورسانس حداکثر) و همچنین محتوای کلروفیل برگهای توسعه یافته بالایی در مراحل اولیه زایشی مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد تحمل به انجماد در هر دو گونه گیاهی طی فصل پاییز افزایش می یابد و بالاترین تحمل به انجماد در هر دو منطقه در دهه سوم دی  ماه ثبت گردید که این زمان مصادف با محدوده اشباع بهاره سازی بوده و بعد از آن کاهش قابل ملاحظه ای در بیان تحمل به انجماد مشاهده شد. چاودار پوما در منطقه زنجان سطح بالایی از تحمل به انجماد را در اسفندماه نسبت به رقم نورستار نشان داد (حدود 24- درجه سانتی گراد). با افزایش عادت دهی گیاهان به سرما کاهش معنی داری در تعداد برگ نهایی (FLN) برای هر دو گونه و در هر دو منطقه مشاهده گردید. با این حال کاهش FLN در چاودار پوما سریعتر از گندم نورستار بود. بررسی نمو نوک ساقه نشان داد که پیشرفت مراحل نموی در منطقه معتدل کرج سریعتر از منطقه سرد زنجان بود. روند ثابتی از عملکرد کوانتومی فتوسیستم II در طول دوره اندازه گیری مشاهده شد در حالی که محتوای کلروفیل با آغاز دوره زایشی به طور معنی داری افزایش یافت. از نتایج حاضر می توان نتیجه گرفت هر چند در بین دو گونه گیاهی از نظر سطح تحمل به انجماد تفاوت هایی وجود دارد ولی در هر دو گونه دوام بیان تحمل به انجماد به تغییرات فنولوژیکی متاثر از عواملی از قبیل دمای عادت دهی به سرما در منطقه، طول نیاز بهاره سازی و زمان گلدهی بستگی دارد.

علف باغ از جمله گراس های علوفه ای و مرتعی است که در ایران از پراکنش مطلوبی برخوردار است. ایجاد ارقام مصنوعی پر تولید و سازگار نیازمند ارزیابی ژرم پلاسم، گزینش ژنوتیپ های برتر و تعیین والدین مناسب از بین آنها است. این پژوهش با هدف بررسی توان تولید، تخمین میزان تنوع، برآورد پارامترهای ژنتیکی و تعیین شباهت بین ژنوتیپ های گزینش شده علف باغ از طریق ارزیابی های کلونی صورت گرفت. بدین منظور ژنوتیپ ها به صورت کلون های تکرار شده طی دو سال (84 و 85) در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی بر اساس خصوصیات مورفولوژیک، فنولوژیک و زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اختلاف زیاد و تنوع ژنتیکی وسیعی بین ژنوتیپ های مورد مطالعه وجود دارد که می تواند انتخاب برای اهداف مختلف در این ژرم پلاسم را سودمند سازد. برآورد ضرایب تنوع ژنتیکی طی دو سال آزمایش نشان داد که حداقل میزان تنوع مربوط به روز تا گرده افشانی، ارتفاع و قطر یقه می باشد. عملکرد بذر در سال اول و پس از آن عملکرد علوفه خشک سال دوم از حداکثر میزان تنوع ژنتیکی برخوردار بودند. بیشترین میزان وراثت پذیری مربوط به صفات روز تا خوشه دهی، گرده افشانی و ارتفاع و کمترین آن برای قطر یقه بدست آمد. تجزیه کلاستر بر اساس خصوصیات فنوتیپی، ژنوتیپ ها را در 3 گروه مجزا طبقه بندی کرد که بر مبنای آنها ژنوتیپ های دارای فواصل ژنتیکی بیشتر به منظور استفاده در مطالعات بعدی شناسایی شدند. در مجموع نتایج این پژوهش حاکی از سودمندی ارزیابی های کلونی در برآورد تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و گزینش والدین مناسب به منظور تدوین پروژه های تکمیلی می باشد.

کلزا یکی از گیاهان روغنی است که علاوه بر تولید روغن خوراکی کاربرد صنعتی نیز دارد. با توجه به مصرف سرانه 8.15 کیلوگرمی روغن در کشور و وارداتی بودن قسمت اعظم روغن مورد نیاز، کشت و توسعه گیاهان روغنی ضرورت وافری دارد. به منظور بررسی و تعیین مناسب ترین تاریخ کاشت و رقم از لحاظ عملکرد دانه و درصد روغن، آزمایشی در منطقه دهلران از توابع استان ایلام انجام گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی در پنج سطح (26مهر، 6، 16 و 26 آبان و 6 آذر) و فاکتور فرعی شامل پنج رقم کلزای بهاره (Hyola308، Option500، PF، RGS003 و (Hyola401 بود. نتایج بدست آمده نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک به جزء تعداد دانه در غلاف معنی دار بود. اثر رقم نیز بر صفات موروفولوژیک، عملکرد و اجزا عملکرد معنی دار بود. اثرات متقابل تاریخ کاشت × رقم نیز جز در مورد تعداد غلاف در شاخه اصلی و عملکرد بر بقیه صفات معنی دار بود. در بین ارقام مورد نظر بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در رقم) Hyola308 2737کیلوگرم در هکتار) و2173) PF کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. بیشترین عملکرد در تاریخ کاشت 26 مهر و کمترین مقدار در تاریخ کاشت آخر (6 آذر) بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده، تاریخ کاشت مناسب در کلزا، بطور موثری در افزایش عملکرد دانه موثر است و برای شهرستان دهلران، تاریخ کاشت 25 مهر لغایت 15 آبان با تکرار آزمایش قابل توصیه است.

به منظور شناسایی محتوای فنولیک اسید ترشحات ریشه سه رقم برنج (ندا، تایچانگ و سپیدرود) با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با کارکرد بالا (HPLC) و ارزیابی توان دگرآسیبی آنها روی خصوصیات رشدی علف هرز سوروف آزمایشی با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار طی سال 1387در آزمایشگاه و گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان از معنی دار بودن همه اثرات ساده و متقابل در صفات مورد مطالعه داشت. رقم تایچانگ در بیش از نیمی از صفات اندازه گیری شده اثرات بازدارندگی بیشتری نسبت به رقم ندا و سپیدرود داشت به طوری که ترشحات ریشه رقم تایچانگ با 60.40 درصد بیشترین و رقم سپیدرود با 60.0 درصد کمترین تاثیر بازدارندگی را بر طول ریشه چه علف هرز سوروف داشتند. در مورد وزن خشک گیاهچه نیز رقم تایچانگ و رقم سپیدرود به ترتیب با 90.29 و 60.2 درصد بازدارندگی بیشترین و کمترین درصد بازدارندگی را داشتند. در مورد سرعت و درصد جوانه زنی بذر سوروف نیز نتایج بیانگر بازدارندگی بالای رقم تایچانگ بود (به ترتیب با 90.50 و 90.31 درصد). در مورد صفات فیزیولوژیک علف هرز سوروف نظیر محتوای کلروفیل و نیتروژن برگ رقم ندا به ترتیب با 20/58 و 80/43 درصد بازدارندگی بیشترین تاثیر بازدارندگی را داشت و در هر دو صفت رقم سپیدرود با 70.1 و 30.11 درصد بازدارندگی حداقل تاثیر را بر علف هرز سوروف از خود نشان داد. تجزیه ترشحات ریشه ارقام برنج با استفاده از روش HPLC نشان داد که بیشترین محتوای فنولیک اسید (085.6 میلی گرم در لیتر عصاره) متعلق به رقم تایچانگ و کمترین آن (201.0 میلی گرم در لیتر عصاره) مربوط به رقم ندا بوده  است.

چکیده به منظور بررسی تاثیر تیمارهای مختلف حاصلخیزی خاک بر ویژگی های اگرومورفولوژیک و موسیلاژ دانه اسفرزه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم زراعی و دامی دانشگاه تهران انجام گرفت. در این تحقیق تاثیر تیمارهای مختلف حاصلخیزی شامل شاهد (بدون دریافت کود)، دو سطح کود شیمیایی (نیتروژن و فسفر)، دو سطح کود دامی (فضولات گاو شیری) و دو سطح تلفیق کودهای دامی و شیمیایی و تلقیح با کود زیستی فسفات بارور 2 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر تیمارهای مختلف حاصلخیزی خاک بر تمامی ویژگی های مورد بررسی معنی دار (P≤0.05) بود. تیمارهای حاصلخیزی در مقایسه با شاهد از عملکرد، اجزا عملکرد و موسیلاژ بالاتری برخوردار بودند. تاثیر کود زیستی فسفات بارور 2 بر بیشتر ویژگی های مذکور معنی دار (P≤0.05) بود. درصد موسیلاژ دانه تحت تاثیر کود زیستی فسفات بارور 2 قرار نگرفت. تیمارهای کود دامی و تلفیق کودهای دامی و شیمیایی در مقایسه با تیمار کود شیمیایی از تاثیر بیشتری برخوردار بوده و عملکرد دانه و موسیلاژ را به طور معنی داری افزایش دادند. بیشترین عملکرد دانه در حدود 916.0 گرم در بوته از تیمار 20 کیلوگرم نیتروژن و 10 کیلوگرم فسفر (N20 P10) باضافه 20 تن کود دامی در هکتار به همراه تلقیح با کودزیستی فسفات بارور 2 حاصل شد.

تاتوره یکی از علف های هرز مهم مزارع لوبیا در ایران است. به منظور بررسی تاثیر تراکم و زمان نسبی سبز شدن این علف هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیای چیتی، آزمایشی در سال 1385 در مزرعه ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین، بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار تراکم (4، 8، 12 و 16 بوته در متر مربع) علف هرز تاتوره و سه زمان نسبی سبز شدن آن (همزمان با لوبیا، سبز شدن در مرحله اولین سه برگچه ای لوبیا و سبز شدن در مرحله سومین سه برگچه ای لوبیا) به همراه تیمار شاهد عاری از علف هرز بود. نتایج حاکی از تاثیر معنی دار فاکتورهای آزمایش بر کاهش عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا بود. در این میان تاثیر زمان نسبی سبز شدن تاتوره مهمتر از تراکم آن بود. در بالاترین سطح تراکم تاتوره عملکرد لوبیا در زمان های اول، دوم و سوم سبز شدن علف هرز به ترتیب 52، 47 و 23 درصد کاهش یافت. از میان اجزا عملکرد لوبیا، تعداد غلاف در بوته، و وزن 100 دانه بیشترین تاثیر را از رقابت تاتوره پذیرفت ولی تعداد دانه در غلاف لوبیا تحت تاثیر رقابت تاتوره قرار نگرفت. اثر متقابل بین فاکتورهای آزمایش معنی دار بود و با افزایش زمان نسبی سبز شدن تاتوره، از شدت تاثیر تراکم آن کاسته شد بطوری که در سومین زمان سبز شدن، تاثیر تراکم تاتوره بر اغلب اجزا عملکرد غیر معنی دار بود. بطورکلی نتایج آزمایش نشان دهنده حساسیت شدید عملکرد دانه لوبیا به تداخل همزمان تاتوره حتی در تراکم های کم بود.

استفاده از مدل های شبیه سازی گیاهان زراعی به عنوان مکمل کارآمد برای تحقیقات آزمایشی مطرح است. همچنین مدل های شبیه سازی گیاهان زراعی می توانند از نظر اتخاذ تصمیم مناسب در سیستم های کشاورزی مفید باشند. این مطالعه به منظور برآورد ضرایب ژنتیکی و ارزیابی مدل شبیه سازی DSSAT در پیش بینی نمو و رشد و عملکرد گندم انجام شد. برای برآورد ضرایب و ارزیابی مدل DSSAT از داده های آزمایش های مزرعه ای مختلف برای چهار رقم گندم کوهدشت، شیرودی، تجن و زاگرس که از ارقام مورد استفاده در استان گلستان هستند، استفاده شد. بعد از برآورد پارامترهای ژنتیکی، توانایی مدل در شبیه سازی مراحل فنولوژیک روز تا گرده افشانی، روز تا رسیدگی، تولید ماده خشک در گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک، شاخص سطح برگ در گرده افشانی، تجمع نیتروژن در گرده افشانی و رسیدگی و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفت. برای عملکرد جذر میانگین مربعات خطا برابر 668 کیلوگرم در هکتار بود که 2.18 درصد میانگین عملکرد می باشد. پیش بینی های مدل برای سایر ویژگی های رشد و نمو نیز مناسب بودند. بنابراین، می توان از این مدل برای شبیه سازی این ارقام استفاده نمود.

چکیده سرمازدگی اندام های رویشی غلات از تنش های مهم محیطی در برخی نقاط کشور ما به شمار می رود. به منظورشناسایی صفات مرتبط با تحمل به سرما، 22 ژنوتیپ گندم در منطقه اردبیل کشت شدند. ژنوتیپ ها پس از تحمل سرمای زیرصفر در زمستان (135 روز یخبندان)، از نظر صفات پایداری غشا سیتوپلاسمی، غلظت کلروفیل، عمق طوقه و عملکرد مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها برای صفات پایداری غشا سیتوپلاسمی و غلظت کلروفیل و عملکرد دانه اختلاف معنی دار در سطح 5 درصد وجود دارد، ولی از نظر صفت عمق طوقه بین تیمارها اختلاف آماری معنی داری مشاهده نگردید. مقایسه میانگین عملکرد دانه ژنوتیپ ها نشان داد ژنوتیپ های  Au//gt.54.0079.Grk، نوید، C-73-8، سرداری و C-70-3 به ترتیب با 52.3، 41.3، 34.3، 26.3 و 24.3 تن در هکتار بیشترین و ژنوتیپ 4213 با 59.1 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشتند. همچنین مقایسه میانگین دادهها، نشان داد که ژنوتیپ های متحمل تر عموما دارای غشا سیتوپلاسمی پایدارتر  EC)پایین تر) و غلظت کلروفیل بیشتری نسبت به ژنوتیپ های حساستر می باشند. همچنین همبستگی معنی داری بین عملکرد دانه و پایداری غشا سیتوپلاسمی (منفی) و عملکرد دانه و غلظت کلروفیل برگ ها (مثبت) پس از گذراندن سرمای زمستانه بین ژنوتیپ ها مشاهده گردید. به نظر می رسد می توان از این روش ها به عنوان ابزاری مناسب، ساده و سریع برای ارزیابی و غربال کردن ژنوتیپ ها از نظر تحمل به سرمای زمستانه استفاده کرد.