رستنیها
سال:1395 | دوره:17 | شماره:1 |تعداد مقالات:9

انار گیاهی است چند منظوره که به لحاظ تغذیه، پزشکی، باغبانی، فضای سبز و محیط زیست از اهمیت خاصی برخوردار است. قدمت کشت و کار این گیاه به ایران و مصر باستان بر می گردد و در انجیل و قرآن از آن نام برده شده است. این گیاه بومی ایران و کشورهای همجوار است و امروزه در کشورهای متعددی کشت می شود. از نظر گیاه شناسی، این گیاه در تیره انار قرار دارد و دارای واریته ها و ارقام مختلف و متعدد است که در کشورهای مختلف با نام های متفاوتی خوانده می شوند. کلکسیون های ژرم پلاسم نیز در تعدادی از کشورها ایجاد شده و به حفظ ذخایر ژنتیکی این گیاه کمک می کند. ارزیابی ژرم پلاسم به روش های متعدد صورت گرفته است، لیکن تعیین دقیق تعداد ارقام به دلیل نبود صفات دقیق و با ثبات که مورد قبول متخصصان باشد، هنوز امکان پذیر نشده است. بنابراین، در این بازنگری سعی شده تا با بررسی خاستگاه، پراکندگی، کلکسیون ها و ارقام، به معرفی تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی این گیاه پرداخته شود.

در چارچوب جمع آوری و شناسایی قارچ های جنگل آموزشی و پژوهشی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، خیرود نوشهر، بیش از 470 نمونه از قارچ های ماکروسکوپی متعلق به گروه های مختلف شامل قارچ های بازیدیومایکوتا و آسکومایکوتا و شبه قارچ های میکسومایکوتا جمع آوری و شناسایی گردید. از بین 200 نمونه جمع آوری شده که در گروه قارچ های راسته Agaricales قرار داشتند، تعداد 46 گونه به همین راسته متعلق بودند. در این میان، جنس Amanita با نه گونه از تنوع بیشتری در منطقه مورد تحقیق برخوردار بود. همچنین، قارچ های اکتومیکوریز متعلق به جنس های Amanita و Cortinarius از پراکندگی جغرافیایی و میزان رویش مناسبی در منطقه برخوردارند که برای حفظ و بقای جنگل اهمیت بالایی دارند از میان آرایه های شناسایی شده سه گونه Cortinarius vibratilis، Infundibulicybe gibba و Pholiota adiposa برای نخستین بار از ایران گزارش می شوند. لازم به ذکر است که قارچ های اکتومیکوریز متعلق به جنس Russula از پراکندگی و اهمیت بیشتری در منطقه مورد تحقیق برخوردار بودند، اما با توجه به انتقال اعضای این جنس از راسته Agaricales به راسته جدید Russulales، در این مقاله نامی از آن ها به میان نیامده است.

دیاتوم های اپیپلیک تالاب گمیشان (استان گلستان)، یکی از زیستگاه های با ارزش در حاشیه شرقی دریای خزر، در سال 1392 جداسازی، خالص سازی و سپس مورد شناسایی قرار گرفتند. بدین منظور، از روش های رقیق سازی سریالی و کشت خطی روی محیط کشت f/2 استفاده و کشت خالص تهیه شد. برای شناسایی جدایه ها، مطالعات ریزریخت شناسی روی لام های دایمی تهیه شده انجام گردید و همچنین تصاویر میکروسکوپی الکترونی نگاره مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تکمیل روند شناسایی، بهترین توالی برای شناسایی بر اساس آنالیز توالی های موجود در GenBank انتخاب شد و پس از تکثیر قطعه کدکننده ژن SSU، مطالعات فیلوژنتیکی انجام پذیرفت. صفات ریخت شناسی و اطلاعات مولکولی سه گونه جدا شده بررسی شد و با تفسیر اطلاعات مشخص شد آنالیزهای فیلوژنتیک توالی SSU تایید کننده نتایج مطالعات ریخت شناسی می باشد. بر این اساس، آرایه های دیاتوم مورد مطالعه متعلق به گونه های Fallacia pygmaea، Halamphora coffeiformis و Navicula veneta شناسایی شدند.

نمونه هایی از بافت آلوده ریشه و برگ گندمیان و نمونه هایی از خاک فراریشه آن ها از استان های اصفهان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، فارس، گلستان و مازندران جمع آوری شد. بر اساس صفات ریخت شناختی و کلیدهای شناسایی موجود، چهار گونه از جنس Bipolaris شامل B. australiensis، B. indica، B. micropus و B. spicifera چهار گونه از جنس Curvularia شامل C. akaiiensis، C. heteropogonicola، C. protuberata و C. verruculosa و دو گونه از جنس Exserohilum شامل E. gedarefense و E. pedicellatum شناسایی شدند. گونه های B. australiensis و B. spicifera دارای بیش ترین فراوانی در جداسازی از مناطق مختلف بودند. گونه های B. micropus، C. akaiiensis، C. protuberata، E. pedicellatum و E. gedarefense برای مایکوبیوتای ایران جدید هستند.

در این مطالعه که به منظور شناسایی و دامنه میزبانی گونه های جنس Phyllosticta در استان گیلان انجام شد، گیاهان جل (Prunus laurocerasus)، همیشک (Danae racemosa)، شاه بلوط هندی سرخ (Aesculus carnea)، کاملیا (Camellia japonica)، پرتقال (Citrus sinensis)، تمشک (Rubus sp.)، شفلرا (Schefflera sp.) و خرمالو (Diospyros kaki) و جینکو (Ginkgo biloba) به عنوان میزبان های جدید برای ایران معرفی می شوند. گیاهان مگنولیای بنفش (Magnolia soulangeana)، چای (Camellia sinensis)، لیموشیرین (Citrus limetta) و رز (Rosa sp.) نیز به عنوان میزبان های دیگری که در این بررسی یافت شدند، معرفی می شوند. تشخیص دقیق گونه های جنس Phyllosticta تنها با ادغام یافته های حاصل از مشاهدات ریخت شناسی و داده های مولکولی امکان پذیر است. در بررسی حاضر، تعداد 14 آرایه از جنس Phyllosticta از گیاهان مختلف جداسازی شد. از میان آن ها، جدایه به دست آمده از چای به طور قطعی (P. theacearum) تشخیص داده شده و جدایه مرکبات (Citrus sp.) هم به گونه P. citricarpa شباهت دارد. بقیه جدایه ها (12 جدایه) بر اساس کلیدهای ریخت شناسی ارایه شده برای گونه های جنس Phyllosticta قابل تشخیص نیستند که در نتیجه در این مقاله از آن ها به صورت Phyllosticta sp. نام برده شده است. علاوه بر این، ناحیه ITS روی rDNA برای هر 14 جدایه توالی یابی شد، ولی این ناحیه برای تشخیص گونه های جنس مذکور مفید نبود.

در این تحقیق، نمونه هایی از جلبک Dunaliella در تیر 1393 از اکوسیستم های آب شور دریاچه های حوض سلطان و آران و بیدگل جداسازی شدند و سپس گونه های مختلف آن در محیط اختصاصی Moh202 کشت گردید. آرایه های جداسازی شده به کمک میکروسکوپ نوری و روش های ریخت شناسی مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین، با استفاده از روش مولکولی، واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) و استفاده از جفت پرایمر ژن 18S rDNA گونه های مختلف این جنس مورد شناسایی دقیق تر و شناسایی های ریخت شناختی آن ها نیز مورد تایید قرار گرفت. نمونه برداری و جداسازی ریزجلبک Dunaliella از مناطق مختلف این دریاچه ها نشان داد که دو گونه مختلف از جنس Dunaliella شامل D. parva و D. viridis در دریاچه های مورد مطالعه وجود دارد.

هدف از انجام این تحقیق، شناسایی مولکولی و ریخت شناختی تعداد 200 جدایه Pythium جمع آوری شده از خاک های زراعی و باغی در استان آذربایجان غربی طی سال های 91 و 92 بود. بر اساس داده های ریخت شناختی و مولکولی (توالی ITS و coxI)، 14 گونه از این جنس متعلق به شش تبار A، D، E، F، I و J شناسایی شدند. از این میان گونه P. ornamentatum از تبار D، P. nodosum از تبار J و P. stipitatum از تبار E برای فلور قارچی ایران جدید هستند. داده های مولکولی قادر به تفکیک گونه های P. glomeratum، P. ornamentatum و P. viniferum از گونه های نزدیک نبود و شناسایی آن ها بر اساس ویژگی های ریخت شناختی انجام شد. توصیف مفصل برای گونه های P. minus، P. ornamentatum، P. nodosum و P. stipitatum نیز ارایه می شود.  

در بررسی های انجام شده روی گیاه نی در مناطق مختلف استان آذربایجان غربی طی سال های 94 و 95، نشانه های آلودگی گیاهان مذکور به عوامل بیمارگر قارچی مشاهده گردید. در بین قارچ های مورد بررسی، Deightoniella arundinacea (Corda) S. Hughes به فراوانی در بین نمونه ها دیده شد. بر اساس منابع موجود، مشخص شد که این قارچ قبلا از ایران گزارش نشده و لذا به عنوان آرایه جدیدی برای بیوتای قارچی ایران می باشد. ...