علوم و فناوری رنگ
سال:1389 | دوره:4 | شماره:4 |تعداد مقالات:8

جذب رنگزای بازی بنفش متیل (MV) روی خاک بنتونیت، فریت  CuFe2O4و کامپوزیت CuFe2O4/ bentonite در محلول های آبی بررسی شد. کامپوزیتی از مس و آهن و بنتونیت توسط روش هم رسوبی و درpH=11  تهیه گردید. کامپوزیت تهیه شده می تواند برای حذف رنگ در آب استفاده شود و سپس از محیط جدا گردد. نتایج  XRDساختار اسپینل را برای فریت CuFe2O4 نشان داد. تصویر میکروسکوپی SEM اندازه ذرات حدود 50 نانومتر را برای کامپوزیت  CuFe2O4/bentoniteنشان داد. اثر پارامترهای تجربی مختلف نظیر pH، زمان تماس جاذب و رنگ، وزن جاذب و دما در میزان حذف رنگ بنفش متیل بررسی شد. بیش ترین درصد حذف رنگ درpH=12  و در زمان تماس 15 دقیقه صورت گرفت. در غیاب فریت مس زمان تماس برای جاذب بنتونیت به 60 دقیقه افزایش می یابد. در حضور فریت مس سرعت بسیار زیادی برای حذف رنگ مشاهده گردید.

امروزه به منظور حذف آلودگی آب، از جاذب های ارزان قیمت استفاده می گردد. کیتوسان با دی استیله کردن بیوپلیمرکیتین به دست می آید و کیتین از نظر فراوانی در جهان دومین پلی ساکارید بعد از سلولز است. در این تحقیق رنگبری دو رنگزای آنیونی از پساب های نساجی در سیستم های یک جزیی و دو جزیی انجام شده است. رنگزای مستقیم آبی (Direct Blue 78) 78 و رنگزای اسیدی مشکی (Acid Black 26) 26 به عنوان مدل انتخاب شده است. خصوصیات سطحی کیتوسان قبل و بعد از فرآیند رنگبری با استفاده از تبدیل فوریه زیر قرمز و میکروسکوپ الکترونی پویشی ارزیابی گردید. عوامل موثر بر فرآیند رنگبری مانند مقدار جاذب و pH بررسی شد. داده ها نشان دادند که کیتوسان می تواند به عنوان یک جاذب برای رنگبری رنگزاهای آنیونی از پساب های رنگی نساجی مورد استفاده قرار گیرد.

در این تحقیق اثر یک بهبود دهنده چسبندگی سیلیکونی بر روی چسبندگی رزین اپوکسی با سخت کننده آمینو سیلیکونی بررسی شده است. برای این منظور 2-N آمینو اتیل3  آمینو پروپیل تری متوکسی سیلان به عنوان افزودنی در فرمولاسیون لاک اپوکسی وارد شده و اثر آن با بهره گیری از فرآیند سل ژل بر خواص نهایی روکش مورد بررسی قرار گرفت. آزمون های چسبندگی، سختی ویکرز، کشش و آزمون مکانیکی-گرمایی  (DMTA)نشان دهنده افزایش چسبندگی روکش در حضور ترکیب آمینو سیلان نسبت به رزین اپوکسی-سیلیکون است. دلیل این امر به برقراری پل های شیمیایی در اثر ایجاد پیوندهای کووالانس بین سیلانول ها و هیدروکسیل های سطح و همچنین واکنش بین گروه آمینو سیلان با گروه اپوکسی رزین اپوکسی و گروه های سیلان سخت کننده ارتباط داده شد. از طرف دیگر تشکیل شبکه سه بعدی سیلوکسان در مرحله متراکم شدن سیلانول ها، افزایش چگالی شبکه ای سیستم و تراکم فیلم رنگ را سبب گردید.

امروزه پخت فیلم های نازک پلیمری از طریق تابش پرتو در کاربردهای متفاوتی همچون لاک، رنگ و جوهرهای چاپ بسیار گسترش یافته است. رزین های یورتان اکریلات یکی از مهم ترین رزین های پخت شونده با UV در صنایعی همچون صنعت خودرو بوده و از آنجا که در بسیاری از این کاربردها مقاومت در برابر خراش بالا لازم است، توجه زیادی به بهبود مقاومت در برابر خراش این پوشش ها از طریق افزودن نانو ذرات معطوف گردیده است. از این رو در این کار تحقیقاتی به بررسی اثر نانو ذرات آلومینا بر خواص فیزیکی و مکانیکی پوشش های یورتان اکریلات پخت شونده با UV، به ویژه مقاومت به خراش آن پرداخته شده است. مقاومت در برابر خراش از طریق آزمون Nano Indentation ارزیابی گردید. همچنین سختی میکرو فیلم های پخت شده و استحکام چسبندگی پوشش ها نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از افزایش کار خراش از حدود 470 تا 700 پیکو ژول و مدول الاستیک از 1.9 تا 2.3 گیگا پاسکال می باشد. به طور کلی می توان بیان نمود که نانو ذرات آلومینا موجب بهبود نسبی در برخی از خواص فیلم های یورتان اکریلات پخت شونده با UV گردیده است.

در این تحقیق جذب هم دمای سه ماده رنگزای غیریونی دیسپرس آبی 3، قرمز 1 و زرد 3 بر روی الیاف نایلون 6 در دو دمای 90 و 98 درجه سانتی گراد مطالعه شده است. در همه موارد انحراف مشخصی از جذب هم دما نرنست مشاهده شد. کارآیی جذب هم دما دو حالته (Dual-Mode) که مرکب از دو مکانیسم جذب در مکان های مشخص (لانگمیور) و انحلال (نرنست) می باشد، بررسی شد. مشاهده شد که در مقایسه با معادله جذب نرنست، معادله جذب دو حالته با نتایج تجربی از تطابق بالاتری برخوردار است. علاوه بر آن، نتایج تاثیر عامل دما بر روی جذب هم دما دوحالته نشان داد که با افزایش دما حد اشباع لیف افزایش یافته و فضای بیشتری در بستر لیفی برای انحلال رنگزا به وجود می آید. اگر چه وقوع چنین حالتی خود منجر به افزایش مقدار جذب طی ساز و کار نرنست می شود، هنوز هم سهم زیادی از جذب از طریق جذب در مکان های مشخص و به شکل هم دما لانگمیور رخ می دهد.

دو ماده رنگزای مونو آزو اسیدی بر پایه نفتالیمید با به کار بردن -4آمینو-N-متیل (بوتیل)1-، -8نفتالیمید به عنوان جزء دی آزوته شونده و-J اسید به عنوان جزء جفت شونده سنتز شدند. مشتقات -4آمینو-N آلکیل1-،-8نفتالیمید با استفاده از نیتروزیل سولفوریک اسید دی آزوته شد و با -Jاسید جفت گردید. هر دو ماده رنگزای سنتز شده خالص سازی و به روش های دستگاهی مختلف از قبیل HNMR، FTIR،DSC  و آنالیز عنصری شناسایی شدند. برای مقایسه و بررسی خواص رنگرزی و اسپکتروفوتومتری مواد رنگزای اسیدی بر پایه نفتالیمید، دو ماده رنگزای آزوبنزن با به کار بردن آنیلین و پارا نیتروآنیلین به عنوان اجزاء دی آزوته شونده و -J اسید به عنوان جزء جفت شونده سنتز شدند. خواص اسپکتروسکوپی مواد رنگزای سنتز شده در حلال های مختلف و اثر هالوکرومیسم آنها بررسی گردید. در نهایت مواد رنگزای سنتز شده بر روی الیاف پلی آمید و پشم به کار رفتند و سپس خواص ثباتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که مواد رنگزای سنتز شده قابلیت رنگرزی خوبی بر روی این الیاف دارند و دارای ثبات شستشویی عالی، ثبات تعرق و میلینگ خوب و ثبات نوری ضعیف هستند.

در این تحقیق ترکیبات متفاوتی از رنگدانه (Pr,Zr)SiO4 ساخته شد و تاثیر میزان اکسید پرازدیمیم و جایگزینی سبوس برنج کلسینه شده ایرانی به جای سیلیس معدنی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ها در دمای 1050oC کلسینه شدند و سپس عملیات شستشو و آسیاب انجام شد. از نتایج جالب این تحقیق این است که تغییر درصد اکسید پرازدیمیم تغییر چندانی در مختصات L*a*b* نمونه ها ایجاد نکرد که در نتیجه آن می توان رنگدانه هایی اقتصادی با درصد کم تر این اکسید هزینه بر ساخت. در ضمن با جایگزین کردن سیلیس با خاکستر سبوس برنج در ترکیبات از زردی رنگدانه ها کاسته شد که احتمالا این امر ناشی از ناخالصی های موجود در خاکستر حاصل از سبوس است که در این صورت می توان آنها را با اسیدشویی حذف کرد. نتایج XRD نشان دهنده تشکیل فازهای ZrO2 و ZrSiO4 است که با توجه به رنگ زرد حاصل می توان نتیجه گرفت که پرازدیمیم به صورت محلول جامد وارد ساختارهای فوق شده است.