علوم و فناوری رنگ
سال:1388 | دوره:3 | شماره:3 |تعداد مقالات:14

در این مقاله بهینه سازی فرمولاسیون مرکب های فلکسوگرافی پایه آبی جهت چاپ فیلم های پلی اتیلنی با استفاده از نرم افزار Design Expert 6.06  مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که اجزای رزین، حلال و رنگدانه از مهمترین عوامل موثر بر خواص مرکب هستند به عنوان فاکتور در طراحی آزمایش به روش مخلوط منظور شده و تاثیر آنها بر خواص مرکب مطالعه شده است. از جمله آزمون هایی که روی نمونه های مرکب انجام شده شامل گرانروی، کشش سطحی، براقیت، مقاومت سایشی، چسبندگی و بازگشت پذیری می باشند که با بررسی پاسخ ها، نقش فاکتورها و برهمکنش آنها مطالعه و سپس نواحی بهینه در فرمولاسیون تعیین شده است.

در این تحقیق، امکان استفاده از یک نمونه پودر معدنی ارزان قیمت (کائولن ایرانی) برای رنگبری از پساب حاوی رنگزای بازیک زرد 28 (BY28) مورد مطالعه قرار گرفت. کائولن توسط روش های آنالیز دستگاهی توزیع اندازه ذرات PSA، میکروسکوپ الکترونی پویشی، پراش اشعه (XRD) X، اسپکتروسکوپی فلوروسنس اشعه (XRF) X مورد مطالعه قرار گرفت. تاثیر عوامل مختلف بر فرآیند جذب از جمله مقدار جاذب، غلظت ماده رنگزا در محلول، زمان تماس، حجم پساب، pH اولیه و حضور انواع الکترولیت بررسی شد. نتایج نشان دادند که این جاذب معدنی توانایی بسیاری خوبی در جذب مواد رنگزای کاتیونی دارد و فرآیند جذب بسیار سریع می باشد. حضور انواع الکترولیت و یا تغییر pH تاثیر زیادی بر فرآیند جذب و رنگبری ندارد. نتایج آزمایش ها نشان داد که فرآیند رنگبری تطابق خوبی با ایزوترم جذب لانگمیور دارد. فرآیند جذب BY28 بر روی کائولن از معادله سینتیکی شبه مرتبه دوم تبعیت می کند که نشان می دهد فرآیند قابل کنترل به وسیله جذب شیمیایی است.

در این تحقیق، تشکیل لایه اکسید متخلخل و رنگ پذیر سطح آلومینیوم آلیاژی سری 6063 به روش های شیمیایی و الکتروشیمیایی (اکسایش الکتریکی آندی) مورد بررسی قرار گرفت. در روش شیمیایی تاثیر عوامل مختلف از قبیل: غلظت عامل اکسیدکننده، دما، pH محلول و دمیدن گاز اکسیژن به محلول و در روش الکتریکی، تاثیر دما و زمان اکسایش الکتریکی آندی مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه های اکسید شده با مواد رنگزای مستقیم، رنگرزی و سپس با لاک شفاف اکریلیک گرمانرم درزگیری شدند. خواص مکانیکی و شیمیایی نمونه های رنگرزی و درزگیری شده بررسی شد. نتایج نشان داد که حداکثر ضخامت لایه اکسید به روش شیمیایی در pH=13 دمای 30oC و در حضور گاز اکسیژن به دست می آید و مناسب ترین خواص لایه اکسید از لحاظ ثبات فیزیکی و رنگ پذیری در pH=12 به دست آمد. ضخامت لایه اکسید ایجاد شده به روش اکسایش الکتریکی آندی، بسیار بیشتر از ضخامت لایه اکسید ایجاد شده به روش شیمیایی است. اما نمونه های تهیه شده به روش اکسید شیمیایی، خواص مکانیکی بالاتر مانند؛ انعطاف پذیری بهتر و رنگ یکنواخت تر و درخشان تری را نسبت به نمونه های اکسید آندی شده نشان دادند.

نانوذرات رنگدانه نیمه هادی اکسید مس که به نام رنگدانه سیاه 15 نیز شناخته شده است، به دلیل کاربردهای فراوان در بسیاری از رشته های مهم علم و صنعت نظیر رنگدانه ها، نیمه هادی ها، حسگرها، کاتالیزورها و سلول های خورشیدی مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در این تحقیق، یک روش سنتز شیمیایی سریع و ساده با کاهش چشمگیر در دمای سنتز برای تهیه نانوذرات رنگدانه نیمه هادی اکسید مس ارایه شده است. نانوذرات حاصل با استفاده از روش های آنالیز پراش اشعه (XRD)X، طیف سنجی FTIR، میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM)، میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)، طیف سنجی UV-Vis، رنگ سنجی و طیف سنجی انعکاسی ارزیابی شدند. همچنین طیف های جذبی نوری آن ها در آب و اتانول مطالعه شد. نتایج حاصل تشکیل نانوذرات رنگدانه اکسید مس خالص تک فازی منوکلینیک (گروه فضایی C2/c) در شرایط ملایم واکنش را تایید کرد. طیف FTIR نوارهای ارتعاشی شاخص رنگدانه اکسید مس در 518cm-1 و 597 را نشان داد. همچنین، میکروگراف های TEM اندازه نانوذرات سنتز شده را در محدوده 18-23 nm نشان داد. شکاف نوار نانوذرات حاصل در آب و اتانول به ترتیب 2.43 ev و 2.94 به دست آمد که بزرگتر از مقدار شکاف نوار گزارش شده برای رنگدانه اکسید مس توده ای (1.85 ev) بود.

هدف اصلی این مطالعه بررسی امکان استفاده از رزین پایه سیلوکسانی به عنوان پوشش برای محافظت بناهای تاریخی ساخته شده از آجر همچون معبد تاریخی چغازنبیل و نیز میزان کارآیی چنین رزینی به عنوان یک ماده حفاظتی است. مطالعات اولیه بر روی بستر شیشه ای پوشش داده شده با رزین های پایه سیلوکسانی تجاری و سنتزی انجام گرفت. رزین پایه سیلوکسانی سنتزی با استفاده از تترا اتیل ارتوسیلیکات، متیل متاکریلات و 3-(متاکریلوکسی) پروپیل تری متوکسی سیلان تحت شرایط فرآیندی سل - ژل سنتز شد. بر اساس نتایج اولیه هر چند تغییر رنگ پوشش سنتزی بعد از آزمون جو زدگی نسبت به ماده تجاری کمتر است، اما میزان زردشدگی آن بیشتر می باشد. به علاوه، ماده تجاری آب گریزی بسیار بالاتری نسبت به ماده سنتزی داشت. آزمایشات تکمیلی همچون آنالیز پایداری در آزمون جو زدگی مصنوعی، تغییر زاویه تماس بعد از آزمون جو زدگی، شفافیت پوشش، بررسی نفوذپذیری پوشش در مقابل گاز اکسیژن و آنالیز میکروسکوپ الکترونی پویشی بر روی ماده تجاری پیشنهادی انجام گرفت. در عین حال، شرایط واقعی با استفاده از نمونه های ساخته شده از آجر شبیه سازی گردید. بر اساس نتایج حاصل، کارایی ماده تجاری پیشنهاد شده برای محافظت از بناهای تاریخی ساخته شده از آجر به میزان زیادی تایید گردید.

در این تحقیق، روشی برای بررسی و تعیین قدرت رنگی نسبی دو ماده رنگزای بازیک سنتز شده زرد 28 و آبی 41 با به کارگیری مفاهیم اولیه روش آماری تحلیل اجزای اصلی پیشنهاد شده است. قدرت رنگی یک ماده رنگزا معمولا با کمک اطلاعات انعکاسی نمونه های رنگرزی شده در محدوده ای از غلظت های کاربردی تعیین می گردد. ارزش و دقت نتایج به انتخاب صحیح این محدوده غلظتی بستگی داشته و ترجیحاً ناحیه خطی رفتار تابع انعکاس (K/S) در مقابل غلظت می باشد. در تحقیق حاضر، برای شناسایی و انتخاب صحیح محدوده خطی، از روش تحلیل اجزای اصلی و تعیین الگوی بین مقادیر K/S در غلظت های مختلف کمک گرفته شده است. نتایج نشان داد کاهش رفتار خطی تابع انعکاس در نتیجه افزایش در غلظت با کاهش در ارزش پراکندگی نقاط حول اولین بردار ویژه قابل توجیه است. همچنین در محدوده خطی تعیین شده، نسبت ارزش اولین بردار ویژه برای اطلاعات نمونه سنتز شده به تجاری (مرجع) به عنوان معیاری برای کنترل و تعیین قدرت رنگی نسبی بررسی شده است. نتایج حاصل با مقادیر به دست آمده از سه روش مرسوم ارزیابی بصری، جذب سنجی محلول و روش تابع کیوبلکا - مانک وزن داده شده، مقایسه شده است.

در تحقیق حاضر، اثر عوامل مختلف بر لعاب های احیایی مس مانند شرایط احیا (غیرکنترلی با سوزاندن چوب و کنترلی با گازهای H2 و CO) ومیزان افزودنی ها (اکسیدهای روی و کبالت) مورد بررسی قرار گرفت. با تغییر مقادیر و نسبت های مس – کبالت - روی در لعاب، به دلیل تشکیل ترکیبات فلزی مختلفی مانند آلیاژ برنج، مس و روی و هم چنین ترکیبات غیراستوکیومتری اکسید مس و روی، مناطق رنگی مختلفی روی سطح لعاب تشکیل شد. ریخت شناسی، ریزساختار و ترکیب این مناطق به وسیله میکروسکوپ الکترونی پویشی(SEM)  بررسی شد. مناطق رنگی سطح لعاب توسط دستگاه اسپکتروفوتومتر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج میکروسکوپ الکترونی پویشی نشان می دهد که با افزودن 14% اکسید روی به ترکیب لعاب پایه، آلیاژ برنج تشکیل شده است. رنگ زرد مشاهده شده در نمونه آلیاژی 14% اکسید روی و جلوه قوس قزحی نمونه های حاوی اکسید کبالت با نتایج SEM/EDS مطابقت داشت. گرچه در احیای غیرکنترلی، احیا عمیق تری نسبت به نمونه های حاصل از احیای کنترلی مشاهده می شود، با این حال به دلیل یکنواختی و طولانی بودن مدت احیا در شرایط کنترل شده، لایه فلزی یکنواخت تری تشکیل شده است.