یاخته
سال:1387 | دوره:10 | شماره:1 (37) |تعداد مقالات:9

درصد موفقیت در تکنیک های پیشرفته زیست فناوری، نظیر: شبیه سازی، تشخیص ژنتیکی پیش از لانه گزینی و روش های کمک باروری رابطه مستقیمی با درصد موفقیت در بارداری پس از انتقال جنین دارد. پس از اولین لقاح آزمایشگاهی در سال 1978، پیشرفت های شایان توجهی در تکنیک های کمک باروری صورت گرفته است. علی رغم این موضوع، در دهه اخیر، درصد بارداری موفق پیشرفت چندانی نداشته است. از آنجایی که عدم لانه گزینی جنین انتقال یافته مهمترین سد در این امر است و دوسوم از عوامل مربوط به عدم لانه گزینی به عدم پذیرش رحمی نسبت داده شده است، تحقیقات بسیار گسترده ای در زمینه درک صحیح فیزیولوژی، تنظیم و ارزیابی پذیرش رحمی صورت پذیرفته است. با توجه به منحصر بودن برخی از وقایع در مدل انسانی، در این مقاله مروری و قسمت های بعدی آن سعی شده است تا ابعاد مختلفی از این فرآیند پیچیده مورد بررسی قرار گیرد. در این بخش، ویژگی های رحم در زمان پنجره لانه گزینی از نقطه نظر شیمیایی و مولکولی مورد توجه قرار می گیرد. در قسمت های بعدی به بررسی ابعاد فراساختاری رحم، نشانگرهای زیستی، ارزیابی های بالینی و تنظیم کننده های بیولوژیک رحم در زمان باز بودن پنجره لانه گزینی می پردازیم.

هدف: بررسی اثر غلظت های فیزیولو‍‍ژیک ملاتونین (0.01-10 نانومولار) بر تزاید و تمایز استخوانی سلول های بنیادی بافت چربی موش صحرایی (rat) در محیط آزمایشگاهی.مواد وروش ها: سلول های بنیادی بافت چربی از موش های صحرایی بالغ تهیه شدند. سپس سلول های به دست آمده را در محیط کشت تکثیر شدند و پس از سه پاساژ، در محیط استئوژنیک با و بدون ملاتونین قرار گرفتند. در پایان هفته های دوم و چهارم، محیط های کشت جهت بررسی تمایز استخوانی، به وسیله رنگ آمیزی های kossa Von و S Red Alizarin و سنجش میزان فعالیت آنزیم الکالین فسفاتاز مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ضمن  viability cellو آپوپتوز نیز توسط MTT و فلوسایتومتری بررسی گردیدند.یافته ها: میزان تولید ماتریکس مینرالیزه در مقایسه با گروه کنترل، در محیط های حاوی ملاتونین کاهش یافت.در ضمن وجود ملاتونین در محیط کشت سبب کاهش فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز نیز گردید. بر خلاف انتظار میزان سلول های اپوپتوتیک در حضور ملاتونین با گذشت زمان افزایش یافت.نتیجه گیری: داده های مطالعه حاضر نشان داد که غلظت های فیزیولوژیک ملاتونین دارای اثر باز دارنده بر تزاید و تمایز سلول های بنیادی بافت جربی می باشد.

هدف: بررسی تاثیر استاروسپورین به عنوان مهارکننده مشهور پروتئین کینازها بر تمایز سلول های CD133+ به سلول های عصبی.مواد وروش ها: سلول های CD133+ توسط آنتی بادی کونژوگه شده با مغناطیس از میان سایر سلول های تک هسته ای خون بندناف جدا شدند و درجه خلوص سلول های مذکور با استفاده از تکنیک فلوسایتومتری مشخص شد. سپس سلول ها به ترتیب در غلظت های 12.5، 25 و 50 نانومولار، تحت تیمار با استاروسپورین قرارگرفتند. سلول های تمایز یافته برای بیان رونوشت ها و پروتئین های خاص عصبی مورد ارزیابی ایمونوفلورسانس و RT-PCR قرارگرفتند.یافته ها: تعیین درجه خلوص سلول های CD133+ با استفاده از تکنیک فلوسایتومتری، درصد خلوص بالاتر از 94درصد را نشان داد. بیان mRNA مارکرهای عصبی ابتدایی مختلف اعم از Otx2، Wnt1 و Hash1 و مارکرهای عصبی اختصاصی تر و بالغ تر شاملMAPII ،GFAP و NFM با انجام عمل RT-PCR اثبات شد. ضمنا وجود پروتئین های ویژه نورونی، شامل بتا توبولین3 و MAPII، علاوه بر پروتئین ویژه سلول های آستروسیتی، یعنی GFAP نیز در سلول های تیمارشده با استاروسپورین مشاهده شد.نتیجه گیری: این نتایج بیان می دارد سلول های بنیادی خون ساز CD133+ توانسته اند در حضور استاروسپورین به سلول های شبه نورونی و آستروسیتی تمایز یابند.

هدف: تعیین میزان شیوع عفونت کلامیدیا تراکوماتیس در زنان فاقد علایم عفونت ادراری– تناسلی به روش حساس PCR (Nested-Polymerase Chain Reaction) بر روی نمونه ادراری.مواد وروش ها: در این مطالعه 140 نفر از زنان مراجعه کننده به بخش زنان بیمارستان حضرت رسول تهران که فاقد علایم عفونت ادراری –تناسلی بودند به صورت تصادفی انتخاب و نمونه ادرار اولیه از این افراد جمع آوری شد. پس از استخراج DNA با استفاده از روش PCR Pure High Kit Preparation Template)) HPPTP، برای تعیین میزان شیوع عفونت کلامیدیایی، روش opm1 gene based nested-PCR بر روی DNA استخراج شده انجام و وجود قطعه 1027 جفت بازی به عنوان جواب مثبت در نظر گرفته شد.یافته ها: در مجموع، 140 نمونه ادراری برای تعیین عفونت کلامیدیا تراکوماتیس مورد آزمایش قرار گرفت. ژن omp1 کلامیدیا تراکوماتیس در 31 نمونه (22.1 درصد) شناسایی شد. میزان شیوع عفونت کلامیدیایی در گروه های سنی زیر 25 سال، 34-25 سال، 44-35 سال و بیشتر از 44 سال به ترتیب 4.3، 12.1، 5 و 0.7 درصد بود. با وجود شیوع بالای عفونت در زنان 34-25 سال، این یافته از نظر آماری معنی دار نبود(0.710=p). همچنین در این مطالعه، عفونت کلامیدیایی ارتباطی با سن پایین (کمتر از 25 سال)، سابقه عفونت تناسلی و عدم استفاده از کاندوم نداشت.نتیجه گیری: چون جمعیت مورد مطالعه در این تحقیق فاقد علایم کلینیکی بوده و اینگونه زنان به دنبال درمان نیستند، با یافتن نتایج فوق در جمعیت زنان فاقد علامت، انجام مطالعات وسیع تر برای شناسایی و درمان عفونت های کلامیدیایی به روش حساس opm1 gene based nested-PCR در ایران توصیه می شود.

هدف: بررسی تاثیر مواد زمینه ای برون سلولی و سیستم های هم کشتی مختلف بر سلول های بنیادی لیمبال کشت شده.مواد وروش ها: قطعات لیمبال، بر روی فیلترهای پوشیده شده با پرده آمنیوتیک انسانی، ماتریژل و کلاژن نوع I با فیبروبلاست های لیمبال و فیبروبلاست های جنینی موشی، هم کشتی داده شدند.یافته ها: پرده آمنیوتیک به طور معنی داری مهاجرت و گسترش سلولی را افزایش داد، لیکن بررسی بیان شاخص های مربوط به حالت بنیادی بودن سلول ها تفاوت معنی داری بین گروه های مختلف نشان نداد. احتمالا در سیستم کشت دو بعدی که طراحی شده بود، مواد زمینه ای برون سلولی ذکر شده، تاثیر معنی داری در تغییر بیان شاخص های درگیر در پروسه تمایز نداشتند. نتایج درسیستم های هم کشتی مشابه بود. به این معنا که احتمالا هر دو نوع لایه مغذی، به یک میزان در وضعیت رشد و تمایز سلول ها موثر بودند.نتیجه گیری: کشت سلول های لیمبال برروی پرده آمنیوتیک، به صورت هم کشتی با فیبروبلاست های لیمبال می تواند یک روش سریع، ارزان، و امن به منظور تهیه صفحات اپی تلیالی قابل کاربرد برای پیوند باشد.

هدف: بررسی صدمات ژنتیکی ناشی از تاثیر توام IUdR و پرتو گاما در شرایط حضور و عدم حضور متوکسی آمین در اسفروییدهای گلیوبلاستومای انسانی.مواد وروش ها: این مطالعه پژوهشی و از نوع آزمایشگاهی بوده و مقایسه نتایج توسط آزمون آماری t test انجام شده است. در این مطالعه از آزمون comet assay جهت مقایسه آسیب های ایجاد شده در DNA سلول های U87MG از دودمان سلولی گلیوما استفاده شد. آزمایش ها بر روی اسفروئیدها در دو قطر 100 و 300 میکرومتر صورت گرفته است.یافته ها: نتایج حاصل از ارزیابی تاثیر پرتو در اسفروییدهای تیمار شده با IUdR در شرایط حضور و عدم حضور متوکسی آمین در هر دو قطر اسفرویید نشان می دهد که حضور توام متوکسی آمین و IUdR با و بدون پرتو باعث افزایش tail moment و در نتیجه افزایش آسیب سلولی می شود. این نشان می دهد مسدود کردن مسیر ترمیمی برش بازی (BER: base excision repair) موجب افزایش سمیت زایی و حساسیت زایی پرتوی IUdR می شود. این افزایش در اسفروییدهای باقطر 100 میکرومتر بیشتر از اسفروییدهای 300 میکرومتری است.نتیجه گیری: مقایسه moment tailها در اسفروییدهای 100 و 300 میکرومتر نشان می دهد در اسفروییدهای 300 میکرومتر آسیب سلولی کمتر است که می تواند به علت وجود سلول های G0 و یا سلول های با چرخه طولانی باشد که IUdR کمتری دریافت کرده اند. متوکسی آمین زمانی قادر به فعالیت است که مسیر ترمیمی برش بازی در جریان باشد. با کاهش صدمات پرتوی ناشی از کاهش جذب IUdR در اسفروییدهای بزرگ و به تبع آن کاهش پروسه ترمیمی BER و محدود شدن فعالیت متوکسی آمین، حساسیت پرتوی اسفروییدهای 300 میکرونی تیمار شده با IUdR و متوکسی آمین در مقایسه با اسفروییدهای 100 میکرونی کاهش یافته است. ممکن است استفاده از بازدارنده های فعالیت پروتئین هایی که مسوول روانه کردن سلول ها به فاز G0 هستند در رفع این مشکل مفید باشد.

هدف: کشت و تکثیر سلول های شناور (غیر چسبنده) محیط رویی کشت اولیه مغز استخوان موش صحرایی و مقایسه آنها با جمعیت سلول های چسبنده.مواد و روش ها: چهار روز پس از آغاز کشت اولیه مغز استخوان موش صحرایی، محیط رویی جمع آوری شد و سلول های شناور آن، به موازات سلول های چسبنده تا پاساژ 3 کشت شد. درطول مدت کشت، سلول های دو گروه از لحاظ زمان لازم برای رسیدن به مرحله Confluency (پوشیده شدن سطح کشت از تک لایه سلولی)، به عنوان شاخصی از سرعت رشد، مقایسه آماری شدند. در پایان، پتانسیل تمایزی سلول های دو گروه ارزیابی شد.یافته ها: کشت اولیه سلول های محیط رویی حاوی کلون های بزرگی با مورفولوژی دوکی بود و این کشت به طور متوسط طی 5.36±0.50 روز به مرحله Confluency رسید، در حالی که کشت سلول های چسبنده حاوی کلون های کوچک بود و این کشت در طی 8.09±0.70 روز به مرحله Confluency رسید. بر اساس نتایج، سرعت رسیدن به مرحله Confluency در سه پاساژ مورد مطالعه، در گروه سلول های محیط رویی به طور معنی داری (0.05>p) بیش از گروه سلول های چسبنده بود. سلول های هر دو گروه توانستند به راحتی به سه رده استخوانی، غضروفی و چربی تمایز یابند.نتیجه گیری: روی هم رفته چنین به نظر می رسد برخی از سلول های شناور در محیط رویی که معمولا با تعویض محیط دور ریخته می شود، ماهیت بنیادی مزانشیمی داشته و حتی در مقایسه با سلول های چسبنده کشت اولیه رشد سریع تری دارند.

در این مطالعه، کشت سلول های کندروسیت برای اولین بار در ایران انجام شد و همچنین آلژینات کلسیم نیز در این طرح جهت کشت طولانی مدت کندروسیت در محیط آزمایشگاه به کار گرفته شد. این مطالعه بر اساس پیوند کندروسیت های انسانی در آینده طرح ریزی شده است.در این مطالعه، نمونه های غضروفی از 50 بیمار مراجعه کننده به مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو و لگن قرار گرفته بودند به دست آمد و سلول های غضروفی جدا شده جهت کشت تک لایه و سوسپانسیون در آلژینات آماده شد. محصول کشت، سلول ها کروی شکل، حاوی هسته بزرگ، یوکروماتیک و با چندین هستک و واکوئل کوچک بود. از پاساژ سوم کشت، تعداد تقریبی 12 میلیون سلول کندروسیت به دست آمد. سلول های حاصل از کشت، بلا فاصله در چند مورد و به طور اتولوگوس بر روی بیماران پیوند زده شد که نتایج بسیار خوبی در برداشت.