بررسی تکامل خاک ناشی از اثر فاکتورهای مختلف طی فرآیندهای خاک سازی یکی از ضرورت های مدیریت اراضی برپایه مطالعات خاک شناسی است. با توجه به این مهم 4 خاکرخ از اراضی گوهران خوی ضمن مطالعه ژنتیکی و رده بندی، از نظر تکامل طی روش های مرفولوژیکی و میکرومرفولوژیکی به منظور بررسی قابلیت این روش ها بررسی شدند. پس از تجزیه های مرسوم، خاکرخ ها براساس نسخه 12 کلید رده بندی آمریکایی طبقه بندی شدند. جهت بررسی میزان تکامل خاک ها از روش های نیمه کمّی مشتمل بر شاخص های هاردن، MISODI و MISECA استفاده شد. نتایج بیان گر حضور دو رده اینسپتی سول وآلفی سول در نتیجه فرآیند های خاک سازی هوادیدگی، تجمع بقایای آلی و آب شویی و تجمع آهک ثانویه و رس در منطقه مورد مطالعه می باشد. شدّت متفاوت فرآیندهای خاک سازی منجر به درجات مختلفی از تکامل خاک ها شده که براساس نتایج حاصل از سه روش مطالعه تکامل خاک، آلفی سول متکامل تر از اینسپتی سول و ترتیب تکاملی انواع خاک-های اینسپتی سول نیز منطبق با نتایج حاصل از رده بندی خاک ها است. هر چند رده بندی خاک های مطالعه شده ترتیب تکاملی آنها را نشان داد لیکن ارزیابی نیمه کمّی تکامل آنها بیانی از فاصله دقیق خاک ها داشته که این امر در جدایش خاک-هایی با رده بندی یکسان بسیار مفید است. به طور کلی نتایج یکسان روش های نیمه کمّی مطالعه شده کارآیی یکسان آنها در رتبه بندی تکاملی خاک های نواحی همچون خوی را می رساند، هرچند چنین به نظر می رسد که نارسایی های اندک شاخص MISECA برای رتبه بندی خاک های دارای نمودهای آهکی ناشی از محدود بودن شواهد آهکی شدن در خاکرخ ها است که منجر به عدم ارجحیت آن نسبت به سایر شاخص ها شده است.