پژوهش های ارتباطی
سال:1388 | دوره:16 | شماره:3 (پیاپی 59) |تعداد مقالات:12

مقاله حاضر، حاصل پژوهشی است که با هدف شناخت مولفه های پنهان در پیش بینی وضعیت «نظارت الکترونیکی» در جامعه اطلاعاتی 20 سال آینده کشور ایران انجام شده است تا تصویری روشن به کارگزاران آن ارایه دهد. به این منظور، پس از مصاحبه های عمقی که در 3 مرحله، بر اساس روش دلفی انجام گرفت، دیدگاه های 15 صاحبنظر دریافت شد. در مرحله اول، 27 پیش بینی و در مرحله دوم، پس از هم رایی، 18 پیش بینی اظهار شد.این 18 پیش بینی، در قالب 18 پرسش در اختیار مجریان جامعه اطلاعاتی ایران؛ «مهندسان مراکز پشتیبانی اینترنت» قرار گرفت. در تحلیل عاملی، ابتدا به منظور بررسی ساختار عاملی، پرسش ها با روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس؛ چرخش داده شدند و نتایج حاصل از آنها نامگذاری شد. به این ترتیب، 6 مولفه اصلی و پنهان شناسایی شدند:نظارت آسان، نظارت فرهنگی، سواد رسانه ای، نظارت تخصصی، آسیب پذیری آزادی ها و مقاومت مردمی

تلویزیون تعاملی حاصل دو فرایند «همگرایی» و «تعامل» ناشی از انقلاب دیجیتال است. در پژوهش حاضر موانع راه اندازی تلویزیون تعاملی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش، با روش کیفی و استفاده از مصاحبه عمیق با کارشناسان و سیاستگذاران به دست آمده است. یافته ها حاکی از این است که تلویزیون تعاملی، چندان شناخته شده نیست و راه اندازی آن با موانع متعددی روبه روست که آنها را می توان به سه بخش عمده شامل محدودیت های «فنی و تولیدی»، «فرهنگی و اجتماعی» و «قانونی و حقوقی» تقسیم کرد. موضوعاتی چون نامناسب بودن زیرساخت های فنی و بی توجهی به تربیت نیروی انسانی ماهر برای تولید برنامه های تعاملی را می توان در دسته محدودیت های «فنی و تولیدی» قرار داد. موضوعاتی از قبیل انحصاری و دولتی بودن تلویزیون و فراگیر نبودن فرهنگ استفاده از این فناوری ها در بخش محدودیت های «فرهنگی و اجتماعی» جای می گیرند. ابهامات موجود بر سر پخش صدا و تصویر از طریق وب و فقدان قانون مناسب برای حفظ حقوق معنوی برنامه ها و حفظ حریم خصوصی افراد نیز در مباحث «قانونی و حقوقی» می گنجند.

هر چند دنیای دیجیتال دریچه های تازه و بکری را برای مخاطبان گشوده است که رسانه ها از طریق آنها می توانند بر گستره مخاطبانشان بیفزایند، اما پدیده جهانی دیجیتالی شدن رسانه ها، با ورود به هر کشور، به اقتضای شرایط تاریخی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی جامعه، تجربه ای جدید و منحصربه فرد به شمار می رود.در این تحقیق با استفاده از روش کیو، دیدگاه های کارشناسان، مدیران و صاحبنظران حوزه رادیو، در داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار گرفته است و متغیرهای مربوط به دیجیتالی شدن، در سه بخش تولید، ارسال و دریافت، به عنوان «متغیرهای وابسته» و کلیه عوامل تسهیل کننده یا ممانعت کننده از رسیدن به هدف (شامل دو بخش درون و برون سازمانی) به عنوان «متغیرهای مستقل» در نظر گرفته شده اند.بر اساس نتایج به دست آمده، مهم ترین مشکل در خصوص تغییر سیستم رادیو از آنالوگ به دیجیتال، مجاب کردن شنوندگان برای خرید دستگاه گیرنده رادیو دیجیتال است. اما در کنار این مشکل، به دلیل آنکه رادیوهای امروز، راهی جز طی مسیر دیجیتالی شدن ندارند، مهم ترین نکته قابل توجه برای مدیران رسانه، برنامه ریزی در جهت تغییر محتوای لازم است که در این خصوص برخلاف مسایل فنی، مطالعات چندانی انجام نشده است.

مقاله حاضر درصدد بررسی دیدگاه های کارشناسان و کارگزاران ارتباطات در خصوص تاثیر پادکستینگ، برای رادیو در ایران است. اطلاعات لازم برای بررسی فرصت ها و تهدیدهای پادکستینگ، از طریق روش های اسنادی و کیفی (گروه های کانونی) به دست آمده که طی آن، از سه گروه کارشناسان رادیو، کارشناسان رسانه های جدید و گردانندگان پادکستینگ در ایران نظرخواهی شده است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و معنا کردن یافته های پژوهش، از همگرایی رسانه ای استفاده شده است. نتایج، نشان دهنده آن است که پادکست می تواند ظرفیت های جدیدی را در سه سطح سازمانی، فردی و محیطی فراهم کند که مهم ترین آنها ایجاد فضای رقابتی برای رادیو، گسترش و توسعه رادیوهای تخصصی، شکستن انحصار و ایجاد فضای بحث و گفتگو و نقد و انتقاد در برنامه های رادیویی، استفاده از امکانات رسانه های دیجیتال، استعدادیابی، شناخت بهتر مخاطب و معرفی رادیو به نسل سوم ناآشنا با رادیو است. اما این فناوری به دلیل موانع فنی، حقوقی و ... موجود در کشور، دست کم تا زمانی که فاقد زیرساخت های لازم هستیم، تهدیدی برای رادیو محسوب نمی شود.

هدف اصلی این مقاله بررسی وضعیت « آی پی تی وی » و «تلویزیون های اینترنتی» در ایران و جهان و نیز وضعیت فناوری های پخش تصویر و فیلم در فضای سایبر ایرانی بوده است. روش تحقیق روش اسنادی مبتنی بر اینترنت بوده است. در بخش آی پی تی وی، از گزارش های تحقیق اتحادیه بین المللی ارتباطا ت راه دور بهره برداری شده و در بخش تلویزیون های اینترنتی و فناوری های پخش تصویر و فیلم در فضای سایبر ایرانی، با روش انتخاب نمونه های هدفمند، 4 وب سایت اینترنتی یوتیوب، ویدئو گوگل، کلام تی و رضوی تی وی، به عنوان اصلی ترین فناوری های پخش تصویر و فیلم در فضای سایبر ایرانی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. با استفاده از وب سایت های اصلی این شبکه های اینترنتی نیز سعی شده است کارکردها و ویژگی های این شبکه ها، به طور دقیق و مستند مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرند. بر اساس مطالعه حاضر به نظر می رسد صدا و سیما به عنوان رسانه ملی باید با رصد کردن تلویزیون های اینترنتی به نیازهای جدید مخاطبان فضای سایبر بیندیشد و برنامه ریزی های لازم را در این خصوص انجام دهد.

مقاله حاضر، برگرفته از پژوهشی است که با حمایت سازمان منطقه آزاد کیش و با استفاده از روش پیمایشی، به بررسی کاربرد ابزارهای نوین ارتباطی در حوزه تبلیغات گردشگری، در منطقه آزاد کیش می پردازد. در این پژوهش، میزان آشنایی کارشناسان تبلیغات منطقه آزاد کیش با سه ابزار نوین ارتباطی «اینترنت»، «پیام کوتاه» و «بیلبورد دیجیتال» و همچنین میزان استفاده از این ابزارها در این منطقه، از سال 1382 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که میزان استفاده کارشناسان تبلیغات منطقه آزاد کیش از ابزارهای نوین ارتباطی در تبلیغات گردشگری، وابسته به متغیر «میزان آشنایی» این افراد با این ابزارهاست. همچنین «میزان آشنایی» خود نیز معلول متغیرهایی چون «آشنایی با زبان انگلیسی» و «سطح تحصیلات» افراد است. در کل، میزان آشنایی جامعه آماری با ابزارهای نوین ارتباطی و میزان استفاده افراد از این ابزارها در حد متوسط قرار دارد. این در حالی است که امروزه، رشد سریع فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی، دستیابی به بازارهای جدیدی را در زمینه گردشگری فراهم آورده است و اگر ابزارهای نوین ارتباطی در حوزه تبلیغات، با توجه به نقش و کارکرد خاص خود، با آگاهی کامل و به درستی به کار گرفته شوند، می توانند نقش مهمی در توسعه این صنعت درآمدزا ایفا کنند.