پژوهش های حفاظت آب و خاک
سال:1391 | دوره:19 | شماره:4 |تعداد مقالات:15

یکی از ویژگی های عمده خاک درجه حرارت آن می باشد به طوری که رشد و نمو گیاه و تکوین فرآیندهای خاک سازی در گرو تغییرات آن می باشند. در این راستا دمای سطح و ژرفای خاک به صورت پیوسته اندازه گیری نمی شوند، بنابراین از نظر داده های دمای خاک با کمبود آماری رو به رو هستیم، این در حالی است که پارامترهای هواشناسی به طور مرتب اندازه گیری می شوند. با توجه به این که رابطه های ارایه شده در پژوهش های قبلی از دقت چندان مناسبی برخوردار نمی باشند، در این مقاله سعی بر آن است که رابطه ای با دقت مناسب و بر اساس مقایسه روش های رگرسیونی و شبکه عصبی با استفاده از داده های روزانه هواشناسی سه ایستگاه مشهد، سبزوار و شیراز معرفی گردد. بررسی ضرایب همبستگی مشخص نمود که دمای هوا، تبخیر و تعرق و تبخیر به ترتیب بیشترین ضریب همبستگی را با دمای خاک در عمق 5 سانتی متر دارند. با توجه به ضرایب همبستگی و نتایج دو مدل بهترین پارامترهای ورودی به ترتیب دمای هوا، تبخیر و تعرق، رطوبت و باران موثر با تاخیر زمانی یک روز در نظر گرفته شد. رگرسیون درجه دوم تک متغیره دارای کمترین دقت بود و در مقابل بالاترین دقت در شبکه عصبی مشاهده گردید. ضمن این که رگرسیون چندمتغیره نیز از دقت مناسبی برخوردار بود. در محاسبه عمق یخ بندان مشاهده شد که رابطه فنلاندی از دقت قابل قبولی برخوردار است، ضمن این که با در نظر گرفتن یک پارامتر اضافی مربوط به عمق باران در روزهای یخ بندان به نمای معادله فنلاندی، معادله بالا بهبود یافت. حداکثر خطای برآورد دمای خاک از رابطه پیشنهادی 15 درصد در ایستگاه شیراز بوده و میزان خطا در مشهد و سبزوار به ترتیب 0.6 و 2 درصد مشاهده شد.

دریاچه ارومیه از منابع آبی مهم در شمال غرب کشور است که هم از نظر اقتصادی و هم زیست محیطی نقش حیاتی برای آن منطقه ایفا می نماید. طی سال های اخیر دریاچه با بحران افت تراز مواجه شده که بررسی علل آن به منظور حفظ آن دارای اهمیت است. برای بررسی علل این واقعه، درک مناسبی از رفتار دریاچه ضروری می باشد و در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از روش های تحلیل طیفی سری زمانی به این مهم پرداخته شود. در این راستا ترکیبی از روش های تخمین طیفی چندکاهنده و آنالیز طیف تکین مورد استفاده قرار گرفت. نتایج دوره های معنی دار بلندمدت را در سری زمانی تراز دریاچه نشان داد. هر چند محدودیت طول دوره آماری باعث شد تا نتوان بسامدهای طولانی مدت و در حدود بیش از 20 ساله را مورد استناد قرار داد. همچنین بررسی سری بازسازی شده از نوسانات هارمونیک تراز دریاچه ارومیه با سری اولیه نشان داد که با وجودی که نوسانات دوره ای در رفتار دریاچه ارومیه تاثیرگذار می باشند، رفتار دریاچه طی سال های اخیر کاملا با این نوسانات دوره ای قابل توصیف نمی باشد.

آب گیرهای جانبی از جمله سازه های هیدرولیکی هستند که برای برداشت آب از رودخانه مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به این که رودخانه ها در بیشتر طول مسیر خود دارای انحناء هستند و همچنین به دلیل وجود جریان ثانویه و انتقال رسوبات به ساحل داخلی رودخانه، ساحل خارجی قوس رودخانه مکان مناسبی برای آب گیری محسوب می گردد. به منظور کنترل جریان و رسوب ورودی به آب گیر جانبی معمولا در ابتدای کانال آب گیر آستانه (پله ورودی) نصب می شود. در این پژوهش به بررسی ضریب آب گذری سرریز جانبی در ورودی آب گیر و در موقعیت های مختلف قوس 180 درجه به صورت آزمایشگاهی پرداخته شده است. همچنین رابطه هایی برای ضریب آب گذری سرریز در موقعیت های مختلف ارایه شده است. نتایج بیانگر آن است که با افزایش فرود جریان در بالادست و نسبت ارتفاع سرریز به عمق بالادست (p/h1) ضریب آب گذری کاهش می یابد. همچنین در موقیعت های 90 و 150 درجه حداکثر مقدار ضریب آب گذری و در موقعیت 135 درجه حداقل مقدار ضریب آب گذری وجود دارد.

تعیین دبی سیل در رودخانه ها یکی از اجزاء اصلی طراحی پروژه های مهندسی رودخانه است. با ورود جریان سیل در دشت های سیلابی و تغییر ناگهانی هندسه رودخانه، روابط ساده مقاومت جریان قابل استفاده نیستند. به همین دلیل روش های زیادی برای اصلاح محاسبه ها دبی جریان ارایه شده اند. بیشتر این روش ها در شرایط آزمایشگاهی دارای نتایج خوبی بوده، اما تعمیم آنها برای همه شرایط هندسی و هیدرولیکی رودخانه ها دشوار است. در دهه اخیر روش های هوش مصنوعی به خاطر قابلیت شبیه سازی فرایندهای پیچیده، کاربرد زیادی در زمینه های مختلف مهندسی آب یافته اند. برنامه ریزی ژنتیک که جزو الگوریتم های تکاملی محسوب می شود، قادر به بهینه سازی ساختار مدل و مولفه های آن بوده و رابطه صریحی بر اساس متغیرها و پارامترهای فرایند ارایه می نماید. در این پژوهش، با استفاده از حدود 394 داده دبی - اشل از 30 مقطع مرکب آزمایشگاهی و صحرایی و به کمک برنامه ریزی ژنتیک، رابطه ای بدون بعد بر اساس پارامترهای هندسی و هیدرولیکی رودخانه برای محاسبه دبی جریان سیل ارایه شده است. مدل سازی در دو مرحله واسنجی و صحت سنجی انجام شده است که در هر دو مرحله، نتایج محاسباتی دبی سیلاب در مقایسه با دبی مشاهداتی مطابقت خوبی را نشان می دهد. ضریب تعیین برای مراحل واسنجی و صحت سنجی به ترتیب حدود 0.99 و 0.96 به دست آمده است.

امروزه پیش بینی بلندمدت متغیرهای اقلیمی برای اطلاع از میزان تغییرات و در نتیجه در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای تعدیل اثرات سوء ناشی از تغییر اقلیم مورد توجه اقلیم شناسان و پژوهش گران قرار گرفته است. بر همین اساس مدل های شبیه سازی گردش عمومی جو (GCM) توسعه یافته اند که می توانند پارامترهای اقلیمی را در ریزمقیاس پیش بینی نمایند. LARS-WG مدلی است که خروجی مدل های (GCM) را ریزمقیاس می کند و در این پژوهش برای تولید مقادیر بارش روزانه، تابش و درجه حرارت های حداکثر و حداقل روزانه در یک ایستگاه تحت شرایط اقلیمی حاضر و آینده به کار گرفته شده است. در این مدل برای طول دوره روزهای تر و خشک، بارش روزانه و تابش از توزیع نیمه تجربی استفاده می شود. در این مقاله توانایی مدل LARS-WG در شبیه سازی داده های مشاهده شده در ایستگاه سنندج مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل با دقت بالایی قادر به شبیه سازی پارامترهای دمای حداکثر، دمای حداقل و تابش می باشد، اما در شبیه سازی پارامتر بارش نسبت به دیگر پارامترها خطای بیشتری را نشان می دهد. در ایستگاه سنندج در دوره آماری 2030-2011 میلادی در مقایسه با دوره (2009-1961) میانگین ماهانه دمای حداقل، حداکثر و بارش به ترتیب 0.92 و 0.93 درجه سانتی گراد و 6 میلی متر افزایش می یابند. همچنین میانگین تابش 0.03 میلی ژول بر مترمربع در روز نسبت به دوره (2009-1961) کاهش نشان می دهد و بیشترین تعداد روز بارندگی در ماه فوریه و با میانگین 6.75 میلی متر و کمترین آن در ماه مارس و با میانگین 3.95 میلی متر پیش بینی شده است. تعداد روزهای داغ در آینده در بیشتر ماه های گرم سال افزایش محسوسی می یابد و بیشترین افزایش آن در ماه ژوئن بود. همچنین بیشترین تعداد روزهای یخ بندان در ماه ژانویه و با میانگین 26 روز مشاهده می شود. بنابراین با توجه به نتایج ارایه شده و همچنین دقت مناسب مدل در برآورد پارامترهای مورد مطالعه می توان از این مدل برای ارزیابی تغییر اقلیم در ایستگاه سنندج استفاده نمود.

یکی از اقدامات اولیه در پروژه های مدیریت سیلاب، تحلیل هیدرولیک جریان در رودخانه های سیلابی به کمک مدل های ریاضی است. در این صورت، علاوه بر صرفه جویی در زمان و هزینه، حل توزیع سرعت جریان در عرض رودخانه و تنش برشی و نیز محاسبات انتقال رسوب با دقت مناسبی قابل انجام است. تاکنون مدل های ریاضی یک بعدی به صورت گسترده توسط مهندسان هیدرولیک در طرح های مهندسی رودخانه مورد استفاده قرار گرفته اند. اخیرا نیز کاربرد مدل های ریاضی شبه دوبعدی توسعه یافته است. هر دو این مدل ها دارای محدودیت ها و برتری های خاصی است که باید در تحلیل نتایج به دست آمده مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله با واسنجی مدل های ریاضی یک بعدی و شبه دوبعدی، کارایی آنها در حل توزیع عرضی سرعت جریان در رودخانه گرگان رود (در محل ایستگاه هیدرومتری آق قلا) مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج این مقایسه نشان می دهد که متوسط خطای تخمین توزیع سرعت در عرض رودخانه به کمک مدل های یک و شبه دوبعدی به ترتیب حدود 13.2 و 7.5 درصد می باشد.

در این مقاله دینامیک و الگوی جریان در تقاطع کانال های مستطیلی مورد بررسی قرار گرفته است. زاویه تقاطع کانال های اصلی و فرعی 90 درجه بوده است. سرعت جریان به وسیله سرعت سنج داپلر صوتی و عمق جریان با عمق سنج نقطه ای اندازه گیری شده و الگوی جریان برای دو حالت آزمایشگاهی و عددی مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی بردارهای سرعت جریان در جهت های مختلف و همچنین برای مقدار متفاوتی از نسبت های دبی جریان (نسبت دبی جریان در کانال بالادست به کل دبی جریان) مورد توجه بوده است. مقایسه نتایج مدل عددی و آزمایشگاهی نشان داد که شبیه سازی جریان های ثانویه به خوبی توسط مدل انجام شده است. بررسی ها نشان می دهد که از ترکیب دو جریان بالادست و جریان کانال جانبی، جریان چرخشی به وجود می آید که ناحیه چرخشی جریان در کانال اصلی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. این جریان ثانویه که در پایین دست کانال اصلی به وجود می آید کاملا تحت تاثیر نسبت دبی جریان در بالادست کانال اصلی به کل جریان می باشد. در محل تقاطع جریان در کانال اصلی و کانال فرعی جریان چرخشی به دست می آید که در سطح به سمت دیواره سمت راست کانال اصلی و در کف به سمت دیواره سمت چپ است. ابعاد ناحیه چرخشی، با افزایش نسبت دبی جریان کاهش می یابد. بردارهای سرعت جریان عرضی (v) و عمقی (w) در ابتدای ورود جریان جانبی از شدت بسیار پایینی برخوردارند و در محل برخورد دو جریان اصلی و فرعی مقدار آنها به شدت افزایش می یابد. با ادامه حرکت جریان به سمت پایین دست پس از محل برخورد دو جریان دوباره شدت جریان های عرضی و عمقی کاهش یافته و جریان یک بعدی با سرعت طولی غالب در کانال اصلی برقرار می گردد. همچنین مشاهده شد در جایی که حداکثر تنگ شدگی جریان رخ داده است اندازه بردارهای عرضی جریان نیز حداکثر می باشد.

در سال های اخیر توسعه شهرها و افزایش فعالیت های صنعتی سبب تجمع فلزات سنگین در خاک شده است. آلودگی خاک باعث کاهش کیفیت محیط زیست شده و سلامتی موجودات زنده را به خطر می اندازد. از این رو بررسی و مطالعه آلودگی خاک ها اجتناب ناپذیر است. در بررسی آلودگی خاک ها، به طور عموم از روش های شیمیایی استفاده می شود که روشی دشوار و وقت گیر می باشد. ولی به تازگی، از اندازه گیری پارامترهای مغناطیسی استفاده می شود که روشی سریع و غیرمخرب است. در این راستا، هدف این پژوهش بررسی ارتباط مکانی پذیرفتاری مغناطیسی و غلظت برخی فلزات سنگین و اثر کاربری اراضی بر آنها در خاک های سطحی بخشی از اراضی اطراف اصفهان بود. به این منظور، تعداد 158 نمونه مرکب خاک سطحی از عمق 5-0 سانتی متری از منطقه مطالعاتی به وسعت 700 کیلومترمربع برداشته، و پس از آماده سازی نمونه ها مقدار پذیرفتاری مغناطیسی در نمونه ها با استفاده از دستگاه اندازه گیری پذیرفتاری مغناطیسی، در فرکانس پایین 0.46 کیلوهرتز اندازه گیری شد. همچنین غلظت فلزات سرب، روی و مس در نمونه های خاک پس از عصاره گیری با استفاده از دستگاه جذب اتمی تعیین گردید. سپس نقشه پراکنش مکانی پارامترهای مورد مطالعه با روش کریجینگ ترسیم شد. نتایج همبستگی معنی داری (P<0.01) را بین پذیرفتاری مغناطیسی و غلظت فلزات مس، روی و سرب نشان داد. مقایسه میانگین پذیرفتاری مغناطیسی در کاربری های مختلف نشان داد که پذیرفتاری مغناطیسی در مناطق صنعتی بیشتر از سایر مناطق است. کاربری شهری نیز اختلاف معنی داری با کاربری کشاورزی نشان داد. روند افزایش پذیرفتاری مغناطیسی در منطقه نشان داد که عوامل انسانی، مهمترین فاکتور افزایش پذیرفتاری مغناطیسی در کاربری صنعتی و شهری می باشد. بررسی نقشه های پراکنش مکانی فلزات سنگین و پذیرفتاری مغناطیسی الگوی مشابهی را در خاک های منطقه مطالعاتی نشان دادند. بیشترین غلظت فلزات سنگین در کاربری شهری و صنعتی مشاهده شد که می تواند به دلیل آلودگی های به دست آمده از ترافیک و فعالیت های صنعتی در منطقه مطالعاتی باشد.

این پژوهش به منظور بررسی برخی شاخص های شیمیایی کیفیت خاک و رسوب در فصل های مختلف سال و یافتن ارتباط بین آنها در اراضی لسی شرق استان گلستان انجام شد. برای انجام این مطالعه، نمونه برداری از خاک در هر فصل به منظور انجام آزمایش های شیمیایی از دو حوزه آبخیز قرناوه و یل چشمه و نمونه برداری از رسوب به مدت یک سال از خروجی حوزه آبخیز قرناوه و یل چشمه در محل ایستگاه هیدرومتری تمر جمع آوری شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان نیتروژن کل (0.169 درصد) و ماده آلی خاک (3.6 درصد)، در فصل پاییز مشاهده شد. اثر فصل بر میزان فسفر و پتاسیم قابل استفاده خاک معنی دار بود (P<0.05)، به طوری که بیشترین میزان فسفر (5 میلی گرم بر کیلوگرم) و بیشترین میزان پتاسیم قابل استفاده خاک (108 میلی گرم بر کیلوگرم) در فصل تابستان مشاهده شد. در مورد وضعیت عناصر غذایی در رسوب، مطالعه بالا نشان داد که نیتروژن کل در فصل پاییز دارای حداکثر میزان بود و تفاوت معنی داری بین فصل های بهار و پاییز وجود داشت. بیشترین مقدار فسفر در حدود 4.9 میلی گرم بر کیلوگرم در فصل زمستان مشاهده شد. بیشترین میزان ماده آلی و پتاسیم قابل استفاده رسوب در فصل تابستان مشاهده گردید. نتایج نشان داد گرچه در زمان حداکثر مقادیر نیتروژن و پتاسیم در خاک و رسوب هماهنگی وجود دارد اما روند تغییرات عناصر غذایی در خاک و رسوب، طی ماه های مختلف سال مشخص و هماهنگ نمی باشد. به نظر می رسد تغییرات مکانی و زمانی خاک، خصوصیات جریان و مسیر انتقال و عملکرد موجودات ریز در این ارتباط موثرند.

روش کاهش سطح (Area reduction method) یکی از رایج ترین روش های تجربی تعیین توزیع رسوبات در مخازن سدها می باشد. در این روش مخازن به 4 نوع تقسیم بندی شده که برای هر یک از آنها پارامترهای c، m و n ارایه شده است. با واسنجی روش برای یک مخزن بر اساس این پارامترها می توان دقت آن را افزایش داد. در این پژوهش بر اساس الگوریتم شبیه سازی آنیلینگ (Simulated Annealing) و روش تجربی کاهش سطح دو برنامه کامپیوتری به زبان فرترن تهیه شد. سپس با ترکیب این دو برنامه یک مدل شبیه سازی - بهینه سازی به دست آمد که توانایی تعیین پارامترهای بهینه روش تجربی کاهش سطح را دارد. با استفاده از این مدل، پارامترهای بهینه روش تجربی کاهش سطح به صورتی تعیین می شوند که کمترین اختلاف بین حجم برآوردی و واقعی وجود داشته باشد. مدل تهیه شده برای سد مخزنی کرج با سه دوره اطلاعات اندازه گیری شده سطح - حجم - ارتفاع مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از دو دوره اول اطلاعات واقعی، پارامترهای بهینه روش تجربی کاهش سطح به دست آمد و نحوه کارایی الگوریتم SA در تعیین بهینه سراسری با روش مجانب صحت سنجی شد. مقادیر بهینه c، m و n به ترتیب 0.052، 0.836 و 14.234 به دست آمد. به منظور نشان دادن قابلیت پارامترهای بهینه در افزایش دقت پیش بینی، توزیع رسوب در دوره سوم اطلاعات واقعی با پارامترهای معمول و بهینه محاسبه و نتایج آنها با مقادیر واقعی مقایسه گردید. نتایج نشان داد، استفاده از پارامترهای بهینه، مقدار خطا در پیش بینی توزیع رسوب را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می دهد. اختلاف بین حجم برآوردی و واقعی مخزن سد کرج در حالت استفاده از پارامترهای بهینه در دوره های واسنجی و صحت سنجی به ترتیب 54 و 20 درصد نسبت به پارامترهای معمول کاهش می یابد. پس از تعیین پارامترهای بهینه، توزیع رسوب در مخزن این سد بر اساس این پارامترها برای سال های آینده پیش بینی شده است.

این پژوهش با هدف رفتارسنجی افت سطح آب های زیرزمینی در آب خوان دشت ساوه انجام شده است. با مطالعه تغییرات ماهانه بارندگی در 5 ایستگاه هواشناسی منطقه، دبی ماهانه 3 ایستگاه هیدرومتری، حجم تخلیه ماهانه از آب خوان ساوه (چشمه ها، قنوات و چاه ها) و سطح آب زیرزمینی 63 حلقه چاه، سعی در بررسی جامع دلایل افت سطح آب زیرزمینی آب خوان ساوه شده است. بررسی خشک سالی هواشناسی با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) در ایستگاه های امام آباد و احمدآباد بیانگر وقوع خشک سالی خیلی شدیدی در سال های 1357، 1359 و 1362 می باشد. ضریب همبستگی بین شاخص SPI در مقیاس های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه با سطح آب زیرزمینی با تاخیر زمانی 1، 2، 3، 4، 5، 6، 12 و 24 ماهه در دو ایستگاه احمدآباد و امام آباد نشان داد که شاخص SPI با مقیاس زمانی24  و 48 ماهه با تاخیر زمانی 5 ماه بیشترین همبستگی را با سطح آب زیرزمینی دارد. که به ترتیب برابر ضرایب همبستگی 0.806 و 0.762 به دست آمد. بررسی روند تغییرات بارندگی و دبی خروجی حوضه در 3 ایستگاه شاه عباسی، رازین و جلایر نشان دهنده روند افزایشی بارندگی و روند کاهشی دبی است که بیانگر تاثیر بیشتر فعالیت های انسانی در کاهش دبی رودخانه های قره چای و مزلقان می باشد. با توجه به نتایج این پژوهش احداث سد ساوه در سال 1373 روی رودخانه قره چای که اصلی ترین منبع تغذیه آب خوان دشت ساوه است، مهمترین دلیل افت سطح آب های زیرزمینی در آب خوان دشت ساوه می باشد.

مدل های بارش - رواناب مانند سیستم مدل سازی حوضه آب ریز (WMS) ابزاری مناسب برای شبیه سازی هیدرولوژیک حوضه های آب ریز می باشد. در این پژوهش پارامترهای مختلف و موثر در مدل سازی هیدرولوژیک حوضه آب ریز قروه مورد مطالعه قرار گرفته است. 5 هایتوگراف بارش و هیدروگراف های متناظر با آنها انتخاب شد. با استفاده از زیرمدل HEC-HMS و روش های سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS) و اشنایدر، هیدروگراف سیل حوضه شبیه سازی شده و سپس مورد واسنجی و صحت سنجی قرار گرفت. نتایج در مرحله صحت سنجی نشان داد که روش SCS در شبیه سازی دبی اوج هیدروگراف با داده های مشاهداتی تطابق بهتری دارد.

مدیریت منابع طبیعی (آب و خاک) یکی از مباحث مهم برای تامین نیاز غذایی جمعیت در حال رشد جهان است. شور و سدیمی شدن خاک یکی از فرآیندهای مهم تخریب اراضی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی سدیم زدایی خاک های شور و سدیمی منطقه مرکزی استان خوزستان بوده است. بنابراین آزمایش آب شویی روی 2 سری خاک، یکی (منطقه 1) در کلاس شوری و قلیائیت S4A4 و دیگری (منطقه 2) در کلاس شوری و قلیائیت S3A2 با آب رودخانه کارون با 4 تیمار 25، 50، 75 و 100 سانتی متر آب آب شویی و در 3 تکرار تا عمق 200 سانتی متر انجام گرفت. نتایج نشان داد که در منطقه 1، با کاربرد 100 سانتی متر عمق آب آب شویی 39 درصد سدیم تبادلی اولیه تا عمق 100 سانتی متری و در منطقه 2، با کاربرد 100 سانتی متر عمق آب آب شویی 55 درصد سدیم تبادلی اولیه تا عمق 100 سانتی متری کاهش یافته است.

دیم کاری بخشی از سیستم تولید محصولات کشاورزی در استان گلستان می باشد، افزایش سطح زیر کشت دیم و آبی به منظور توسعه کشاورزی به میزان بارندگی وابسته می باشد. بنابراین ارایه مدلی برای تخمین میزان بارندگی سالانه ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش آمار باران روزانه 8 ایستگاه هواشناسی استان گلستان با دوره درازمدت (حداقل 34 سال) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به تنوع اقلیمی استان گلستان، مدل هایی در بخشی از این استان و برای دو نوع اقلیم، نیمه خشک تا نیمه خشک معتدل و خشک تا خشک سرد بررسی شد. بررسی ها نشان داد که در اقلیم نیمه خشک تا نیمه خشک معتدل فاصله زمانی وقوع 167.5 میلی متر باران تجمعی از ابتدای پاییز بر حسب روز (t167.5) و در اقلیم خشک تا خشک سرد فاصله زمانی وقوع 107.5 میلی متر باران، با میزان بارندگی سالانه بر حسب میلی متر (Pa) رابطه معنی داری دارد. نتایج نشان دهنده آن است که در هر دو نوع اقلیم هر چه فاصله زمانی وقوع مقادیر آستانه از ابتدای پاییز بیشتر گردد، مقدار بارندگی سالانه کاهش پیدا خواهد کرد. از سوی دیگر برای افزایش ضریب تبین مدل ها از متغیرهای اقلیمی مانند میانگین درازمدت بارش و مشخصه های جغرافیایی ایستگاه ها نیز در تعیین مدل ها استفاده گردید. نتایج نشان داد به جز میانگین درازمدت بارندگی، دیگر متغیرها ضریب تبین مدل های غیرخطی ارایه شده را به طور معنی داری افزایش ندادند.