اقیانوس شناسی
سال:1397 | دوره:9 | شماره:33 |تعداد مقالات:8

هدف از این پژوهش ارزیابی دینامیک امواج، جریان و روند تغییرات مورفولوژی و خط ساحلی دلتای سفیدرود است. در بخش اول با استفاده از مدل MIKE21 مشخصات موج، جریان و انتقال رسوب شبیه سازی شد و در بخش دوم با پردازش تصاویر ماهواره ای LandSat، نرخ تغییرات خطوط ساحلی دلتا در دهه ی اخیر به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که مدل قابلیت ارائه الگوی واقعی امواج، جریان ها (با شاخص nRMSE 07/12 تا 02/17 درصد) و انتقال رسوب در مناطق ساحلی را دارا است و روند انتقال رسوب تطابق خوبی با نتایج حاصل از پردازش تصاویر ماهواره ای داشت. مقایسه ی نتایج حاکی از پیش روی خط ساحلی غربی و شرقی دلتا به سمت ساحل و پس روی ساحل شمالی به سمت خشکی تحت تأثیر توأم کاهش تراز سطح آب دریا و انتقال رسوب است. بنابراین با شناخت رفتار مورفولوژیک سواحل دلتا و روند تغییرات تراز سطح آب دریا می توان برای مدیریت و حفاظت از سواحل دلتای سفیدرود تمهیدات لازم به عمل آورد.

در این تحقیق رفتار جهت گیری و صدف گزینی خرچنگ های منزوی Diogenes avarus تحت تاثیر رژیم های نوری مختلف (D18: L6، D12: L12 و D6: L18) مورد مطالعه قرار گرفت. رفتار سه گروه خرچنگ منزوی که به مدت 48 ساعت در معرض دوره های نوری مختلف بودند بررسی گردید. نتایج نشان داد که نور بر رفتار جهت گیری و صدف گزینی خرچنگ منزوی D. avarus موثر است. بدین صورت که نمونه ها در گروه کنترل دارای جهت گیری یکنواخت بودند (05/0P > )، در صورتی که جهت گیری آن ها در رژیم های نوری تحت بررسی، در مقایسه با کنترل، غیر یکنواخت معنی دار بود (05/0P < ). در تیمار های رژیم نوری، اختلاف معنی داری بین درصد جهت گیری و صدف گزینی به سمت هدف در رژیم نوری D18: L6و D12: L12 وجود نداشت (05/0P>). اما با افزایش زمان روشنایی در رژیم نوری D6: L18 میزان جهت گیری به سمت هدف و انتخاب آن به طور معنی داری کاهش یافت (05/0P<). نتایج نشان داد که رفتار جهت گیری به سمت صدف و انتخاب آن در خرچنگ منزوی تحت تاثیر دوره ی نوری است و زمانی که روشنایی کمتر است، خرچنگ به سمت صدف جهت گیری می کند و آن را انتخاب می کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تنش های ناشی از فعالیت انسان بر الگوی تغییرات مکانی و زمانی توزیع و فراوانی ماهیان مرجانی در شمال خلیج فارس آغاز شد. بدین منظور، سه منطقه در شیو مفروض از فعالیت های صنعتی-شهرنشینی انتخاب شدند و پایش ماهیان مرجانی این مناطق و نیز برخی از خصوصیات زیست محیطی ستون آب و بستر در دو فصل سرد (زمستان 92) و گرم (تابستان 93) به انجام رسید. تغییرات میزان ناهمواری بستر (substrate rugosity)، و غلظت ارتوفسفات محلول در آب در فصل زمستان و درصد پوشش مرجان های زنده، TDS و تراکم زئوپلانکتون ها در تابستان به عنوان عوامل اصلی تعیین کننده تفاوت های مکانیِ ترکیب خانواده ها و ساختار جمعیتی ماهیان مرجانی شناسایی شدند. بر همین اساس می توان به این نکته اذعان نمود که تخریب مرجان های سخت ناشی از فعالیت انسان و ورود فاضلاب به آب می تواند ماهیان مرجانی را تحت تأثیر قرار دهد.

پژوهش پیش رو سعی دارد با استفاده از تصاویر سنجنده Sentinel-2 و بهره گیری از ویژگی های رفتار طیفی نفت با تاکید بر کمیت های آماری، به آشکارسازی لکه نفتی ایجادشده در حادثه نشت نفت از سکوی پارس جنوبی در تاریخ 26 بهمن 94 واقع در منطقه خلیج فارس بپردازد. در این راستا بعد از اخذ تصاویر مربوطه، پیش پردازش های مورد نیاز شامل تصحیحات هندسی و رادیومتریک روی تصاویر انجام شدند. با استفاده از منحنی رفتار طیفی نفت و آب و همچنین شاخصOIF، ترکیب های رنگی بهینه تشخیص داده شدند. با محاسبه شاخصNDWI و اعمال آستانه هایی روی آن، لکه ی نفتی به طور دقیق آشکارسازی گردید. نتایج این پژوهش مشخص نمود که الزاماً OIF بیشتر به معنای ترکیب مناسب تر نخواهد بود و لازم است که ترکیب های بهینه بر اساس نمودار رفتار طیفی و شاخص های تاثیرگذار در آشکارسازی لکه نفتی مورد توجه قرار گیرند که این امر افزایش دقت در آشکارسازی را موجب خواهد شد.

هدف از این تحقیق بررسی عوامل موثر بر کاهش رسوب کالا و کانتینر در بنادر ایران به طور عام و به طور خاص و به عنوان مورد مطالعه در بندر شهید رجایی است. برای جمع آوری داده ها از روش پیمایشی، پرسش نامه تخصصی، مطالعه میدانی، نظر متخصصین و خبرگان استفاده شد و در ادامه تحلیل یافته ها با استفاده از روش تصمیم گیری سلسله مراتبی فازی انجام گرفت. نتایج نشان داد که سه فاکتور عملکرد گمرک، نقش صاحبان کالا در ترخیص کالای خود و سیستم حمل و نقل کشور به ترتیب با وزن نسبی 44، 39 و 17 درصد بیشترین نقش را در رسوب کالا و کانتینر در بندر مورد مطالعه دارند. همچنین سه راهبرد اعمال جریمه های سنگین در صورت عدم خروج کالا از بنادر توسط صاحبان کالا، تمرکز زدایی و کاهش حجم کالاهای وارده به بندر و توسعه گمرکات کشور، به ترتیب با اهمیت نسبی 38، 33 و 29 درصد بودند. کاهش مدت زمان رسوب و یا ماندگاری کانتینرها در بنادر از شاخصه های بهره وری لحاظ می شود. مدیران بنادر بایستی در تصمیم گیری خود برای این شاخصه مهم اهمیت ویژه ای قایل شوند.

در این مطالعه مجموعه ای از مطالعات آزمایشگاهی به منظور یافتن زاویه و سرعت بهینه در تخلیه پساب شور به محیط دریا انجام گرفت. بدین منظور سری آزمایش های مبسوطی روی جت های سنگین و مایل با زوایای ˚ 30، ˚ 45 و ˚ 60 و سرعت های مختلف تخلیه انجام گرفت. مشخصات اصلی جریان، شامل فاصله افقی نقطه بازگشت از نازل، عرض جریان جت در نقطه حداکثر ارتفاع خط مرکزی، پروفیل خودهمسان توزیع غلظت و میزان ترقیق پساب، به وسیله پردازش تصویر حاصل از ردیاب رنگی موجود در پساب شور تعیین شد. نتایج حاصل از این آزمایش ها نشان داد که تغییرات سرعت خروج پساب، بر الگوی پروفیل خودهمسان توزیع غلظت در بیشترین ارتفاع خط مرکزی تاثیر ندارد و این پروفیل مستقل از سرعت جریان است. اما با افزایش سرعت تخلیه، طول مسیر افزایش یافته و پخشیدگی و ترقیق نهایی افزایش می یابد. تغییرات زاویه تخلیه پساب بر الگوی پروفیل خودهمسان توزیع غلظت در بیشترین ارتفاع خط مرکزی و همچنین افزایش عرض پلوم جریان و ترقیق نهایی تاثیر می گذارد و در نتیجه در میان سه زاویه مورد بررسی، بیشترین ترقیق در زاویه ˚ 60 اتفاق می افتد.

در این تحقیق هیستوفیزیولوژی قسمت راسی کلیه به عنوان اندام لنفاوی و ساختار ایمنی خون در تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) در دو فصل سرد و گرم مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور تعداد 10 قطعه تاسماهی ایرانی سالم و هم اندازه در دو فصل زمستان و تابستان از استخرهای با دمای آب 30/7 و 90/27 درجه سانتی گراد صید و مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه هایی به طول 5/0 سانتی متر از راس کلیه برداشته شدند و مراحل استاندارد تهیه مقاطع بافتی روی آنها انجام گرفت. پس از خون گیری و بررسی های خونی شامل گلبول های سفید و بررسی های ایمنی شامل لیزوزیم و کمپلمان نشان داد که در شمارش افتراقی گلبول های سفید لنفوسیت ها بیشترین درصد را دارا بودند و همچنین تراکم آن ها در فصل سرد در خون و قسمت راسی کلیه بیشتر از فصل گرم بود (05/0P<). همچنین، غلظت لیزوزیم و کمپلمان های C3 و C4 در فصل زمستان به طور قابل ملاحظه ای کاهش یافت. پایین بودن سطح این سه عامل در سرم در فصل زمستان ممکن است به دلیل کاهش میزان فعالیت سیستم ایمنی و کاهش سلول های تولید کننده آنها در محیط سرد باشد. با توجه به مطالب فوق این امر بیانگر تأثیرپذیری سیستم ایمنی از تغییرات دما در فصول سرد و گرم است.