پیشرفت های حسابداری
سال:1390 | دوره:3 | شماره:1 (پیاپی 3/60) |تعداد مقالات:8

هدف این تحقیق بررسی نقش، اهمیت، میزان و نوع رابطه برخی از متغیرهای مهم و تاثیرگذار نظیر اندازه و نسبت ارزش دفتری به بازار بر عملکرد (بازدهی و سودآوری) شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه آماری پژوهش شامل 70 شرکت می باشد که در طی دوره زمانی 1381 لغایت 1388 انتخاب شده است. در تحقیق حاضر به منظور افزایش درجه اطمینان نسبت به نتایج حاصل از آزمون فرضیات، از روش داده های تلفیقی ایستا و پویا استفاده شده و تخمین سیستم معادلات به کمک برخی از روش های پیشرفته اقتصادسنجی نظیر روش گشتاورهای تعمیم یافته و حداقل مربعات تعمیم یافته انجام گردیده است.یافته های پژوهش حاکی از وجود یک رابطه خطی مستقیم بین متغیرهای اندازه و بتا با عامل بازدهی و نیز وجود رابطه خطی مستقیم بین متغیرهای اندازه و اهرم مالی با عامل سودآوری شرکت ها می باشد. این در حالی است که رابطه بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با هر دو متغیر وابسته بازدهی و سودآوری منفی بدست آمده است.

پژوهش حاضر به بررسی ارتباط ویژگی های معاملات سهام با شاخص های متفاوت نقدشوندگی در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. شاخص های نقدشوندگی بکار رفته در این پژوهش عبارتند از گردش سهام، نسبت عدم نقدشوندگی آمیهود، معیار بازده صفر، اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش نسبی سهام و معیار تعدیل تعداد روزهای بدون معامله بر اساس گردش سهام. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، اطلاعات 38 شرکت برای دوره زمانی 1382 لغایت 1388 به طور ماهانه مورد مطالعه قرار گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون چندمتغیره با استفاده از داده های ترکیبی استفاده گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که ویژگی های معاملات سهام، عوامل اصلی نقدشوندگی هستند. این یافته که برخی شاخص ها به گونه ای متفاوت با ویژگی های معاملات سهام برخورد می کنند، نشان می دهد که نقدشوندگی یک مفهوم پیچیده چندبعدی است که هر شاخص فقط می تواند جنبه ای از نقدشوندگی را منعکس کند.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین مدیریت سود و مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در این پژوهش برای اندازه گیری مدیریت سود، از مدل تعدیل شده جونز، برای جمع آوری داده های مربوط به متغیر مسوولیت پذیری اجتماعی از پرسشنامه سینگاپکدی و همکاران (1996) و برای گردآوری داده های مربوط به تعهدات سازمانی از پرسشنامه هانت و همکاران (1989) به دلیل پایایی و روایی بالای آن ها استفاده شده است. در این پژوهش، تعداد 115 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1387-1381 بررسی شده است. جهت آزمون فرضیه ها، از مدل های رگرسیونی و نرم افزار اقتصادسنجی Eviews 6 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت و مدیریت سود، رابطه منفی وجود دارد و حدود 16% از تغییرات مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت به طور معکوس تحت تاثیر متغیرهای اندازه شرکت، منابع مالی و مدیریت سود می باشد. همچنین عملکرد مالی شرکت با مدیریت سود رابطه مثبت و با مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت، رابطه منفی و معکوس داشته، ولی مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت در کنار مدیریت سود، باعث کاهش اثر معکوس مسوولیت پذیری اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی، یعنی بهبود عملکرد مالی شرکت شده است. در نهایت، تعهدات سازمانی با مدیریت سود و عملکرد مالی شرکت رابطه منفی دارد.

مطابق با ادبیات نوین تامین مالی، تعارضات نمایندگی به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده ساختار سرمایه شرکت ها محسوب می شود. همچنین، تصمیمات تامین مالی، به عنوان یکی از تصمیمات استراتژیک در اداره شرکت ها، تحت تاثیر ساز و کارهای راهبری شرکتی قرار دارد. از این رو در پژوهش حاضر، عوامل موثر بر ساختار سرمایه از دیدگاه تئوری نمایندگی مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، داده های مورد نیاز از 106 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1383 الی 1387 جمع آوری شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از مدل رگرسیون داده های ترکیبی، بیانگر آن است که ساز و کارهای راهبری شرکتی، شامل تمرکز مالکیت، درصد اعضای غیرموظف هیات مدیره و استقلال هیات مدیره، تاثیر معناداری بر اهرم دفتری و اهرم بازار شرکت های مورد بررسی ندارند. لیکن، بین هزینه های نمایندگی با اهرم دفتری و اهرم بازار، رابطه معنادار و مثبت وجود دارد. همچنین، نتایج بیانگر آن است که نسبت بازده دارایی ها، سود پرداختی هر سهم و نسبت Q- توبین، از عوامل موثر بر اهرم دفتری هستند. در نهایت، با تامل در نتایج به دست آمده، می توان دریافت که در هر دو مدل اهرم دفتری و اهرم بازار، اثر معیارهای هزینه های نمایندگی، بیشتر از سایر متغیرهاست.

حاکمیت شرکتی، شامل ساختارهای کنترلی، حقوقی، فرهنگی و نهادی می شود که سمت و سوی حرکت و عملکرد شرکت ها را تعیین می کنند. در این پژوهش، ضمن تعیین رتبه حاکمیت شرکتی در نمونه مورد پژوهش بر اساس چک لیستی که به شش طبقه افشا، اخلاق تجاری، آموزش، رعایت الزامات قانونی، حسابرسی و مالکیت تقسیم شده بود، رابطه بین ویژگی های مالکیتی و شرکتی با ساختار حاکمیت شرکتی جهت ارایه اطلاعات مربوط به سرمایه گذاران مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، تعداد 125 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 87-1383 به طور نمونه ای انتخاب گردیدند. نتایج حاصل از آزمون های انجام شده موید آن است، که نقش مدیران غیرموظف، در اداره امور شرکت و نظارت بر مدیران موظف، فقط در حد یک نام باقی مانده است و سهام داران عمده نتوانسته اند از قدرت، توانایی و امکاناتی که در اختیار داشته اند، جهت بالا بردن شاخص های نظارتی بهره گیرند. در عین حال سهامداران نهادی در حد امکان، شاخص های نظارتی و کنترلی را در شرکت ها بهبود بخشیده اند.

در این مقاله، توانمندی مجموع اقلام تعهدی و نیز اجزای تشکیل دهنده آن در پیش بینی سود غیرعادی و تعیین ارزش شرکت، مورد ارزیابی قرار گرفته است. هدف اصلی پاسخگویی به این پرسش است، که آیا تفکیک اقلام تعهدی به اجزای اصلی آن و نیز تفکیک سود غیرعادی بر حسب مثبت و منفی بودن آن قادر است پیش بینی سود غیرعادی و ارزش شرکت را بهبود بخشد. به منظور آزمون فرضیه های تحقیق، از سه مدل خطی اطلاعات استفاده شده است. جهت برآورد مدل ها، از اطلاعات مالی 70 شرکت عضو نمونه، طی سال های 1374-1387 استفاده گردیده است.نتایج تحقیق حاکی از این است، که مجموع اقلام تعهدی دارای توانایی کاهش خطای پیش بینی سود غیرعادی و ارزش شرکت نمی باشد. افزون بر این، چهار جزء اصلی تعهدی قادر است، خطای پیش بینی سود غیرعادی را کاهش دهد، لیکن قادر به کاهش خطای پیش بینی ارزش شرکت نیست. نتایج مذکور هم در مدل کلی و هم در مدل تفکیک علامت صادق است. نتیجه دیگر تحقیق نشان می دهد، که تفکیک سود غیرعادی برحسب مثبت و منفی بودن آن، خطای پیش بینی سود غیرعادی و ارزش شرکت را به طور معناداری کاهش نمی دهد.

با توجه به اینکه تخمین بازده آتی اوراق بهادار به تنهایی از طریق داده های تاریخی نمی تواند تخمین مناسبی در جهت انتخاب پرتفوی باشد، لذا در تحقیق حاضر از داده های تاریخی و تکنیک های آماری به همراه تئوری مجموعه فازی در مدل نوین انتخاب پرتفوی میانگین واریانس l، جهت تخمین بازده آتی سهام استفاده می شود. در این مدل، با استفاده از قضاوت خبرگان مالی و میزان ذهنیت خوشبینی - بدبینی سرمایه گذار نسبت به بازده مورد انتظار و با این فرض که بازده سهام متغیر تصادفی فازی می باشد، انتخاب پرتفوی صورت می گیرد. در واقع تاثیر عوامل مذکور در انتخاب پرتفوی با مدل میانگین واریانس مارکویتز مورد مقایسه قرار می گیرد. این مقایسه به وسیله داده های جمع آوری شده از بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهد، مرزکارای میانگین واریانس l درحالت خوشبینی کامل، بالای مرزکارای میانگین واریانس مارکویتز قرار دارد و مرزکارای میانگین واریانس l در حالت بدبینی کامل، پایین مرزکارای میانگین واریانس مارکویتز قرار می گیرد.