تحقیق در عملیات در کاربردهای آن
سال:1393 | دوره:11 | شماره:1 (پیاپی 40) |تعداد مقالات:9

یکی از مهمترین تصمیماتی که در زنجیره تامین گرفته می شود، مساله کارایی و اثربخشی این زنجیره توام با پارامتر ها و متغیرهای دارای عدم قطعیت است. عدم قطعیت در زنجیره تامین منجر به غیر بهینه شدن تصمیماتی است که با فرض قطعیت گرفته می شوند، از این رو در این تحقیق مدلی با رویکرد استوار و یک مدل یکپارچه سه مرحله برای تطابق با عدم قطعیت در زنجیره تامین به کار رفت. در مرحله اول فاکتور های کلیدی در انتخاب تامین کننده شناسایی شدند. در مرحله بعد با تحلیل سلسله مراتبی فازی تامین کنندگان، با توجه به این شاخص های شناسایی شده، تامین کنندگانی را که حداقل نمره قابل قبول کسب کردند، وارد مدل استوار و احتمالی دو مرحله ای عدد صحیح چند دوره ای - چند محصولی برای تخصیص کوتاه مدت تقاضای دارای عدم قطعیت به محصولات شدند. در نهایت به مقایسه نتایج پرداخته شد و نتایج نشان داد که مدل حاصل از قدرت بالایی برخوردار بوده، منجر به تطابق با تقاضای دارای عدم قطعیت می شود.

فرآیند انتخاب تامین کننده با اهمیت ترین متغییر در مدیریت موثر شبکه زنجیره تامین مدرن می باشد چرا که در دستیابی به محصولات با کیفیت بالا و رضایت مشتری کمک شایانی می کند. یک انتخاب تامین کننده موثر به مدل های تجزیه و تحلیلی توانمند و ابزارهای پشتیبانی تصمیم گیری برای توانایی ایجاد توازن بین معیارهای چندگانه ذهنی و عینی نیازمند است. همچنین لازم به ذکر می باشد که اکثر سازمان های تولیدی با بیش از یک معیار برای انتخاب تامین کننده خود مواجه می باشند. در این مقاله به کمک روش AHP به منظور اولویت بندی ویژگی های مشتری و استفاده از دو سری از خانه های کیفیت در مدل QFD، روشی جدید برای انتخاب بهترین تامین کننده ارایه گردید و در انتها برای سنجش کارایی روش پیشنهادی، به اجرای آن در شرکت زمزم پرداخته شده است.

برای صنایع تولیدی، هماهنگی تصمیمات بازار و تقاضا با دیگر جنبه های زنجیره تامین مانند تولید و توزیع نه تنها مفید و کاربردی بوده بلکه ضروری و لازم به نظر می رسد. هماهنگی این تصمیمات، رویکردی را جهت بهینه سازی سیستم به جای بهینه سازی مجزای اجزا پیشنهاد می کند که کارایی زنجیره و نیز سازمان را بهبود بخشد. در این مقاله، مدلی چند هدفه برای بهینه سازی همزمان تقاضا و تامین ارایه می شود به گونه ای که با ماکزیمم سازی توام سود خرده فروش و سطح سرویس به مشتری با زمان های تدارک احتمالی، قیمت فروش، اندازه انباشته خرده فروش و نقطه سفارش دهی، تعیین می شود. مساله در دو حالت زمان تدارک یکنواخت و نمایی مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به اهمیت قیمت گذاری محصولات و تاثیر آن بر روی سود و تقاضا، تقاضا تابع کلی از قیمت در نظر گرفته شده است. مدل چند هدفه غیر خطی حاصل با استفاده از الگوریتم ژنتیک (GA) حل و تحلیل می گردد. در پایان مطالعه عددی همراه با تحلیل حساسیت بر روی پارامترهای کلیدی مدل، ارایه می گردد.

برنامه ریزی غیرخطی یکی از متداول ترین مدل ها در زمینه بهینه سازی است که در حل بسیاری از مسایل در دنیای واقعی کاربردهای فراوان دارد. از طرفی دیگر، در فرمول بندی مسایل کاربردی و مهندسی با نوعی خاص از مسایل بهینه سازی غیرخطی مواجه می شویم که تحت عنوان برنامه ریزی هندسی شناخته می شوند. در حقیقت، برنامه ریزی هندسی روشی است برای حل مسایل برنامه ریزی غیرخطی با قیود خطی یا غیر خطی. بسیاری از کاربردهای برنامه ریزی هندسی مسایل مهندسی هستند از این رو اغلب داده ها نادقیق اند. وقتی مقادیر پارامترها نادقیق باشند، مقداری که برای تابع هدف به دست می آید نیز نادقیق است. هدف این مقاله ارایه راه حلی برای حل مسایل برنامه ریزی هندسی با اعداد فازی مثلثی است.

در سال های اخیر استفاده از سیستم های پیشنهاد دهنده بسیار متداول شده است. چالش های موجود در دادگان این سیستم ها تحقیق را برای ارایه الگوریتم های با دقت پیشنهادی بالا جذاب کرده است. استفاده از تجزیه ماتریس و سپس تجزیه تانسورها در سیستم های پیشنهاد دهنده در سال های اخیر مقبول تر بودن این روش ها را نسبت به روش های دیگر نشان می دهد. در این مقاله روشی مبتنی بر تجزیه تانسور که دارای سه بعد است، پیشنهاد شده است و در مقایسه با روش مشابه در تجزیه ماتریس که دارای دو بعد می باشد، خطای بسیار کم تری به دست می آید. در این مقاله بعد سوم تانسور که برای تجزیه استفاده شده بعد زمان است که به عنوان عامل مستقل به کار رفته است. نتایج نشان می دهد که استفاده از زمان در کاهش خطای تخمین موثر است.

هدف از این مقاله، ارایه یک طرح نوآورانه برای تقریب یک فضای تصمیم گیری گسسته از طریق کاربرد مدل های بهینه یابی در راستای دستیابی به معیاری قطعی برای مقایسه و تحلیل عملکرد روش های معمول تصمیم گیری چند شاخصه است. روش مورد اشاره که یک رویکرد تلفیقی کمی و کیفی محسوب می شود، در یک بررسی موردی و برای رتبه بندی نمایندگی های بیمه ایران پیشنهاد و به اجرا گذاشته شده است. تقریب مورد اشاره با در نظر گرفتن یک مساله تصمیم گیری چند شاخصه در قالب یک مساله بهینه یابی، برای سطح کارایی نسبی گزینه های تصمیم در رابطه با شاخص هایی که می توانند به عنوان خروجی (شاخص های با ابعاد مثبت) و یا ورودی (شاخص های با ابعاد منفی) تلقی شوند، میسر خواهد شد. قدم بعد شامل اندازه گیری کارایی متقاطع گزینه ها (واحدهای تصمیم گیرنده) بر مبنای روش تلفیقی تحلیل پوششی داده ها و تحلیل سلسله مراتبی است. نتیجه حاصل شامل یک جواب قطعی بهینه در فضای پیوسته است که می توان از آن به عنوان معیاری برای تحلیل فاصله و سنجش عملکرد تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه (با عنایت به آزمون های آمار استنباطی) استفاده کرد. در مطالعه حاضر، جواب های حاصل از حل یک ماتریس تصمیم مشخص به وسیله چهار روش معمول AHP، TOPSIS، SAW و ELECTRE با جواب قطعی (پیوسته) همین ماتریس مقایسه شده است. بررسی ها حاکی از آن است که، تکنیک AHP با میانگین رتبه 1.71 نزدیک ترین میانگین را به تکنیک DEA/AHP با میانگین رتبه 1.76 دارا می باشد.

امروزه توجه به فرصت ها و تهدیدهای موجود در عرصه صنعت و تجارت و ارزیابی توان صنایع و شرکت ها در رویارویی با عدم قطعیت ها و ریسک های موجود ضروری و مهم بوده و مدیریت ریسک های زنجیره تامین بسیار حائز اهمیت می باشد. مدیریت ریسک فرایند شناسایی عوامل ریسک، ارزیابی آن ها و برنامه ریزی برای کاهش اثرات نامطلوب ریسک ها می باشد. ارزیابی ریسک یکی از مراحل مهم مدیریت ریسک بوده و با توجه به وجود ریسک های فروان و نیز لزوم صرف بهینه منابع در زنجیره تامین، اهمیت زیادی دارد و نادیده گرفتن آن و حتی اجرای ناقص این فرایند ممکن است خسارات جبران ناپذیری را بر بخش های مختلف زنجیره وارد کند. ارزیابی و رتبه بندی بندی ریسک، برتری هر ریسک را بر اساس شاخص های مرتبط مشخص کرده و در نتیجه امکان ارایه پاسخ مناسب برای هر ریسک فراهم می گردد. در این تحقیق با ارایه یک مدل جامع و سلسله مراتبی برای ارزیابی ریسک، ضمن شناسایی ریسک های اصلی زنجیره تامین با تکیه بر روش ساختار شکست ریسک و تعیین معیارهای اندازه گیری، پرسشنامه جامعی تهیه شده و بر اساس آن اهمیت نسبی هر ریسک در شرکت ذوب آهن اصفهان به عنوان مطالعه موردی با استفاده از روش تحلیل تاکسونومی تعیین شده است. لذا ریسک های مربوط به فرایند تامین و تامین کننده به عنوان بحرانی ترین ریسک ها در این مجتمع شناخته شدند.

در این مقاله تلفیق شاخص کارایی فارل را مورد ارزیابی قرار می دهیم و با توجه به این حقیقت که کمینه هزینه صنعتی با مجموع کمینه هزینه های واحدها برابر است، شرایطی برای تلفیق کارایی فارل می یابیم. از این تساوی برای محاسبه اندازه کارایی (تکنیکی یا کلی) صنعتی از اندازه کارایی (تکنیکی یا کلی) واحدها استفاده می کنیم.

اخیرا مدیریت زنجیره تامین و فرآیند انتخاب تامین کنندگان نظر بسیاری از محققان و صاحب نظران را به خود جلب کرده و مقالات و تحقیقات بسیاری در زمینه ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان صورت گرفته است. با این وجود موضوع ارزیابی و انتخاب توزیع کننده کمتر مورد توجه قرارگرفته است. توزیع کننده در زنجیره تامین نه تنها عامل ارتباط تولید کننده با مصرف کننده نهایی محصول یا خدمت بوده بلکه اولین بخشی است که صدای مشتری را شنیده، متوجه تغییرات تقاضا می شود، بنابراین ارزیابی آن ها امری ضروری می باشد. لذا هدف اولیه این مقاله ارزیابی عملکرد توزیع کنندگان در زنجیره تامین با استفاده از تحلیل پوششی داده ها می باشد. به این منظور در ابتدا آرمان های مربوط و معیارهای موثر در ارزیابی توزیع کنندگان شناسایی گردیدند. سپس معیارهای مهم مشخص شدند. در ادامه، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها امتیازات کارآیی توزیع کنندگان محاسبه شدند. در نهایت نحوه توزیع محصولات بین توزیع کنندگان، با توجه به آرمان های موجود و بنابر حداکثر نمودن کارآیی در یک مطالعه موردی در صنعت خودرو به کمک مدل تلفیقی تعیین گردید.