تحقیق در عملیات در کاربردهای آن
سال:1397 | دوره:15 | شماره:2 (پیاپی 57) |تعداد مقالات:9

در این مقاله مدل میانگین انحراف مطلق برای انتخاب سبد سهام بهینه مورد مطالعه قرا ر می گیرد. نظر به عدم قطعیت بازده های مشاهده شده در بازارهای مالی، یک نسخه بهبودیافته استوار آن بر مبنای استوارسازی برتسیماس و سیم ارایه می شود. سپس مدل استوار مساله تحت مجموعه عدم قطعیت همبسته مطالعه و مدل معادل آن ارایه می شود. در پایان نیز عملکرد مدل های استوار بهبود یافته و همبسته در مقایسه با مدل قطعی روی داده های واقعی از بازارهای مالی مقایسه می شوند.

یکی از مهم ترین مسایل در مدیریت زنجیره تامین، یکپارچه سازی زنجیره تامین برای کاهش هزینه های کل زنجیره است. در این مقاله، مدل ریاضیاتی از نوع برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح مختلط متشکل از دو سطح از زنجیره تامین شامل کارگاه تولیدی و مراکز توزیع بررسی شده است. هدف تعیین توالی سفارشات در محیط تولیدی تک ماشینه و تخصیص سفارشات به پروازها می باشد به طوری که هزینه های تولید، حمل ونقل و نیز جریمه های دیرکرد و زودکرد تولید و تحویل کمینه گردد. همچنین در مدل ارایه شده کارخانه می تواند برخی از سفارش هایی را که از پرواز برنامه ریزی شده خود جا مانده اند از طریق پرواز اختصاصی با هزینه حمل بیش تر، تامین کند. به دلیل پیچیدگی ذاتی مسایل بهینه سازی ترکیبی به ویژه زمانبندی تولید، دو روش فراابتکاری کارا شامل شبیه سازی تبرید و بهینه سازی ازدحام ذرات گسسته توسعه داده شد. همچنین به دلیل تاثیر مقدار پارامترهای هر یک از الگوریتم ها بر کیفیت جواب به دست آمده، مقادیر مناسب داده های مورد نیاز، با استفاده از طراحی آزمایش تاگوچی به دست می آید. در انتها، الگوریتم های پیشنهادی، با دو معیار کیفیت جواب به دست آمده و زمان رسیدن به جواب بهینه مورد مقایسه قرار گرفتند.

افزایش سطح تولید سیستم های تولیدی که پیامد ناخواسته توسعه صنعتی است، در سال های اخیر رشد فزاینده ای داشته است. آثار منفی این رویداد، شرکت ها را بر آن داشته است که برای حفظ جایگاه خود، راه کارهایی را در زمینه اجرای مدیریت زیست محیطی اتخاذ نمایند. از جمله این راهکارها توجه به مسایل سبز در زنجیره تامین است که تا اندازه زیادی تحت تاثیر عملکرد تامین کنندگان آن ها قرار دارد، بنابراین، ارزیابی و انتخاب تامین کننده سبز یک تصمیم استراتژیک برای حضور در بازارهای رقابتی و حفظ جایگاه اجتماعی شرکت ها محسوب می شود. با توجه به تنوع معیارهای ارزیابی، کمی یا کیفی بودن آن ها و ماهیت فازی معیارهای کیفی، در این پژوهش یک رویکرد ترکیبی MCDM فازی مبتنی بر تکنیک های دلفی فازی، فرایند تحلیل سلسله مراتب فازی و ویکور فازی برای ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان سبز شرکت سایپا ارایه گردیده است. به این منظور، در ابتدا با بررسی مبانی نظری، معیارهای انتخاب تامین کنندگان در زنجیره تامین سبز مورد بررسی قرار گرفتند. سپس با بررسی وضعیت فعلی شرکت سایپا، مشاوره با خبرگان و استفاده از روش دلفی فازی، معیارهای با درجه اهمیت بالاتر شناسایی شدند. در مرحله بعد معیارهای نهایی در قالب پرسشنامه مقایسات زوجی در اختیار خبرگان شرکت قرارگرفت و داده های لازم جهت اولویت بندی آن ها بر اساس تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی جمع آوری گردید. در نهایت، با استفاده از تکنیک ویکور فازی، 100 تامین کننده شرکت سایپا، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده آن است که رویکرد ارایه شده، چارچوب کارآمدی برای اولویت بندی تامین کنندگان سبز شرکت سایپا است.

ما در این مقاله، معکوس نوع محدودیت بودجه ای مساله مکانیابی 2- میانه پشتیبان همراه با تغییر در مختصات نقاط را در فضای Rk مورد بررسی قرار می دهیم. در این مساله فرض بر این است که تعدادی نقاط داده شده اند و می خواهیم با تغییر در مختصات نقاط، دو نقطه از پیش تعیین شده را با صرف یک مقدار بودجه مشخص و محدود، تبدیل به 2- میانه پشتیبان نماییم. ابتدا یک مدل ریاضی برای این مساله ارایه کرده و سپس با استفاده از الگوریتم فراابتکاری فرهنگی به حل حالت خاصی از آن می پردازیم.

انتخاب سهام مناسب در بورس برای کسب بیش ترین عایدات مهم ترین موضوعی است که ذهن سرمایه گذاران را مشغول می کند. در این راستا، ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها می تواند به سرمایه گذاران در اتخاذ تصمیمات مناسب سرمایه گذاری کمک کند. یکی از راه های ارزیابی عملکرد، اولویت بندی سهام شرکت ها بر اساس معیارهای مالی مختلف است. این تحقیق از روش برنامه ریزی ترجیحات لگاریتمی فازی ترکیبی جهت اولویت بندی سهام شرکت های «صنعت چندرشته ای صنعتی» استفاده می کند. روش مذکور یک مدل برنامه ریزی غیرخطی دو مرحله ای است که درجه اهمیت نسبی سهام شرکت ها و معیارهای ارزیابی عملکرد را از ماتریس مقایسات زوجی فازی استخراج می کند. یافته های تحقیق نشان می دهد سهام شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی بهترین عملکرد و سهام شرکت سرمایه گذاری امید ضعیف ترین عملکرد را در طی دوره ارزیابی عملکرد (سال 95) داشته اند. هم چنین معیارهای «سود هر سهم» و «P/E » بیش ترین تاثیر را در ارزیابی عملکرد سهام شرکت ها از دید تحلیلگران بازار سرمایه دارا می باشند. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود از این روش در سطح وسیع تر برای تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری استفاده شود. هم چنین لازم است سرمایه گذاران مختلف در تحلیل خود از سهام شرکت ها، معیارهای «سود هر سهم» و «P/E » را مورد توجه بیش تری قرار دهند.

شرکت ها با هدف توسعه پایدار و بهبود مزیت رقابتی ناگزیرند تامین کنندگان را به عنوان جزیی از شایستگی محوری خود به حساب آورند، بنابراین مساله انتخاب تامین کننده به عنوان یک بخش مهم از تصمیمات استراتژیک این نوع شرکت ها باید مورد ملاحظه قرار گیرد. انتخاب تامین کننده اغلب به صورت یک مساله تصمیم گیری چند معیاره بیان شده است. وقتی تامین کنندگان انتخاب شدند، حل مساله تخصیص مقدار سفارش ضرورت می یابد که به معنی تعیین مقدار سفارش برای هر یک از تامین کنندگان است. بر این اساس حل مساله انتخاب تامین کننده و مساله تخصیص مقدار سفارش در قالب یک مدل جامع، به عنوان یک حوزه تحقیق، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. بر اساس تجربه تحقیقات پیشین بیان ریاضی یک مدل جامع برای حل این دو مساله، به شکل یک برنامه عدد صحیح مختلط چند هدفه ممکن می شود. این مقاله با فرض اینکه داده های دردسترس در مورد زمان تحویل نمونه ای از رفتار واقعی تامین کننده هستند، مفهوم توزیع نمونه گیری را برای بهبود جنبه ای عملی از مدل سازی مساله به کار می گیرد. یک روش حل ساده، اما نسبتا متفاوت که بهینگی در حداقل یک هدف را تضمین می کند، نیز به کار رفته است.

تاکنون روش های زیادی برای رتبه بندی DMUها در تحلیل پوششی داده DEA ها ارایه داده شده است که اکثر این روش ها در تعیین رتبه محدودیت دارند. از محدودیت های موجود می توان از نشدنی بودن بعضی از این روش ها در حالات خاص و یا عدم توانایی آن ها در رتبه بندی همه DMUها یاد کرد که ما در این مقاله روشی جهت رتبه بندی و تحلیل حساسیت رتبه واحدهای تصمیم گیرنده در تحلیل پوششی داده ها ارایه داده ایم که مدل های ارایه داده شده در این مقاله شدنی بوده و قادر به رتبه بندی همه DMUها می باشد، به عبارت دیگر DMUها در روش ارایه شده بر مبنای ابرصفحه ایده آل ارزیابی شده و سپس DMUها را صرف نظر از نمره کارایی رتبه بندی می کند و از آنجا که رتبه بندی DMUها در DEA از مهم ترین مفاهیم مدیریتی، اقتصادی و... می باشد، بنابراین روشی جهت یافتن بازه پایداری برای رتبه واحدها بیان کردیم و مثال عددی جهت رتبه بندی هشت DMU با دو ورودی و یک خروجی ارایه داده شده است.

پالایشگاه های گاز ازجمله صنایع مهم و اساسی به شمار می روند و نقش تعیین کننده ای در رشد و توسعه اقتصادی ایفا می کنند و بر همین اساس، بسیاری از پژوهشگران بر روی رتبه بندی و ارزیابی عملکرد این واحدها متمرکز بوده اند. یکی از مهم ترین روش های سنجش کارایی، تکنیک تحلیل پوششی داده هاست که از دسته روش های غیر پارامتری به حساب می آید. پژوهش جاری، با استفاده از مدل CCR پوششی ورودی محور دومرحله ای و به کارگیری خروجی نامطلوب در کنار خروجی های مطلوب به ارزیابی کارایی 11 پالایشگاه گاز ایران در طی سال های 1394-1392 می پردازد. بر طبق نتایج و از آنجایی که تعدادی از پالایشگاه ها در مرز کارا قرار دارند، برای رتبه بندی میان واحدهای کارآ از روش اندرسون پیترسون استفاده شده است. در این بین، فاز 9 و 10 پالایشگاه پنجم عسلویه به عنوان کارآی قوی شناسایی گردید. درنهایت به علت آنکه داده های مورد ارزیابی مربوط به سه سال متوالی از 1392 تا 1394 می باشند، برای بررسی پیشرفت یا پسرفت کارایی پالایشگاه ها، از شاخص مالم کوئیست چند مرحله ای استفاده شده و بهره وری واحدها در سال های مذکور پایش می شود تا بدین وسیله نتیجه تصمیمات و عملکرد مدیران بر کارایی پالایشگاه ها مشخص گردد.