جامعه شناسی مطالعات جوانان(SOCIOLOGICAL STUDIES OF YOUTH)
سال:1392 | دوره:4 | شماره:11 |تعداد مقالات:8

پژوهش حاضر درصدد بررسی رابطه بین قشر بندی اجتماعی (پایگاه اجتماعی-اقتصادی) و مصرف موسیقی در بین جوانان است تا، از طرفی شناخت رابطه بین نظام اجتماعی-نظام فرهنگی در این قشراز جامعه که جمعیت فراوانی را به خود اختصاص داده است، فراهم آورده شود و از طرف دیگر به شناخت وضعیت مصرف موسیقی در این گروه سنی دست یابد. شاخص های قشربندی (پایگاه اجتماعی-اقتصادی) در این تحقیق با توجه به مبانی نظری مالکیت، حیثیت و قدرت ماکس وبر تنظیم و طراحی شده است، مطالعه مصرف موسیقی در پژوهش حاضر با ابعاد میزان، نوع و منبع مصرف در نظر گرفته شده است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته می باشد. نمونه ای با حجم 200نفر از افراد 15 الی 35 سال تهران از محله های الهیه و آفریقا (جوردن) به نمایندگی مناطق بالا و آپادانا و انقلاب از مناطق مرکزی و محله کیانشهر، راه آهن از مناطق پایین شهر انتخاب شدند. در این پژوهش، نه فرضیه مطرح شد. وجود رابطه بین مصرف موسیقی جوانان و پایگاه اقتصادی و اجتماعی مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش بر حسب محاسبه ضرایب مرتبط مبین وجود رابطه معنادار بین مصرف موسیقی و پایگاه جوانان بود، متغیرهای منزلت و قدرت و وضعیت اقتصادی، با مصرف موسیقی رابطه معناداری داشتند.

هدف این پژوهش بررسی پدیده شکاف نسلی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اندیمشک می باشد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 305 نفر تعیین گردید. با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده نمونه ها انتخاب و اطلاعات لازم با تکنیک پرسشنامه جمع آوری گردید. متغیر وابسته شکاف نسلی با چهار بعد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ارزیابی شد. بررسی وضعیت شکاف ارزش ها نشان می دهد میانگین ارزش های دانشجویان تفاوت قابل ملاحظه ای با پدران و مادران (والدین) داشته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین گروه مرجع، گذران اوقات فراغت و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی با شکاف نسلی بین دانشجویان با والدین رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. وضعیت اقتصادی و اجتماعی نیز بر میزان شکاف نسلی بین دانشجویان با والدین تاثیرگذار است. تحلیل رگرسیون نشانگر آن است که متغیرهای مستقل 39.3 درصد از تغییرات شکاف نسلی بین دانشجویان با والدین را تبیین نموده و بیشترین تاثیر را به ترتیب متغیرهای تغییرات ساختار خانواده و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی داشته اند.

گرایش به مد به گونه افراطی سقوط ارزش های اجتماعی، بر چسب انحراف، تضاد بین والدین و فرزندان و یا به عبارتی شکاف بحران زای نسلی و ضررهای مادی فراوانی ایجاد می کند. هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی موثر بر گرایش به مد در بین دانش آموزان دبیرستان های دخترانه شهر میناب می باشد. روش تحقیق پیمایشی و چارچوب نظری انتخابی ترکیبی از نطریات بوردیو، زیمل، وبلن است. جامعه آماری شامل کلیه دختران دانش آموز مقطع متوسطه شهر میناب می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی تعداد 312 دانش آموز دختر به عنوان حجم نمونه انتخاب و از طریق پرسشنامه پنج گزینه ای لیکرت داده-های لازم جمع آوری شد و با استفاده از روشهای آماری توصیفی و تبینی ارتباط هر متغیر مستقل با متغیر گرایش به مد سنجش و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصله بیانگر رابطه معنادار بین گروه دوستان، میزان علاقه مندی به برنامه های رسانه ها، میزان استفاده از رسانه ها، الگو قرار دادن هنرمندان و پایگاه اجتماعی با گرایش به مد می باشد و با ضریب تعیین 32.5 متغیرهای مذکور بر گرایش به مد تاثیر می گذارد.

در سال های اخیر، به علت تحولات چشمگیر جمعیتی و در نتیجه افزایش جمعیت جوان در کشور ایران و از جمله استان کردستان، تقاضای کار با افزایش بیش از حدی مواجه بوده و عدم تطبیق این تقاضای روز افزون با سیاستگزاری ها، منجر به خیل عظیم بیکاران شده است. در مطالعه حاضر، روند نرخ بیکاری استان کردستان در سال های 1375 و 1385 با تاکید بر جوانان مورد بررسی قرار گرفته است. سوال اصلی پژوهش این بود که نرخ بیکاری جمعیت به خصوص جمعیت جوان استان در سال 1385 نسبت به سال 1375 با توجه به متغیرهای مختلف چه روندی داشته است؟ روش مورد استفاده، تحلیل ثانویه داده های سرشماری مرتبط با فعالیت و اشتغال استان کردستان در سال های 1375 و 1385 بوده و وضعیت نرخ بیکاری با استفاده از نرم افزار Excel مورد پردازش قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که شاخص بیکاری از 9 درصد در سال 75 به 20.2 درصد در سال 85 رسیده است. همچنین، نرخ بیکاری در این سال در تمام گروه های سنی هم در نقاط شهری و هم روستایی و هم بین میان مردان و هم زنان روندی صعودی داشته و بیش از دو برابر گشته است (البته افزایش نرخ بیکاری در میان زنان بیش از همه محسوس بود). شاخص بیکاری جوانان نیز به شدت افزایش یافته و از 16.5 درصد به 37.6 درصد رسیده است. در نگاهی دیگر، یافته ها حاکی از نرخ های بسیار بالای بیکاری در میان افراد باسواد در هر دو دوره بود، اما نرخ بیکاری افراد باسواد در سال 85 نسبت به سال 75، 2.6 برابر گشته و از 7 درصد به 18.2 درصد رسیده است. به نظر می رسد که این وضعیت از یک طرف ناشی از وجود خیل عظیم جمعیت جوان در استان و از طرف دیگر نبود و نقصان زیربناهای اقتصادی مولد و اشتغال زا باشد. در نهایت با توجه به شرایط مساعد جغرافیایی و موقعیت استراتژیک این استان، راهکارهایی جهت سیاستگزاری ارائه شده است.

تحقیق حاضر به شناسایی ریشه های هویت جویی دانش آموزان دختر دبیرستانی خلخال در سال تحصیلی 92-91 پرداخته و اطلاعات لازم به روش پیمایشی (پرسشنامه) و کتابخانه ای به دست آمده است، متغیر وابسته تحقیق هویت جویی و متغیرهای مستقل آن شامل میزان گرایش مذهبی، پایگاه اجتماعی خانواده، میزان دسترسی به شبکه های بیگانه، میزان انسجام گروه دوستان و میزان اعتماد به نفس دانش آموز می باشد که برای تعریف و تبیین روابط آن ها از نظریه های کارکردگرایی پارسونز، تقلید هربرت بلومر، مبادله اجتماعی مید، تضاد کارل مارکس و وبر، نظریه وبلن در حوزه مصرف طبقه تن آسا و زنان، تعامل گرایی نمادین، نظرات دورکیم در مورد دین و همچنین نظریه های حوزه روان شناسی مثل نظریه های پیاژه و تارد استفاده شده است. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار spss و آزمون های آماری متناسب مانند آزمون همبستگی پیرسون و آزمون F و همچنین تحلیل رگرسیون چندگانه توأم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و ثابت شد بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته تحقیق رابطه معنی داری وجود دارد.

این پژوهش با هدف شناخت ارتباط میان نگرش مذهبی و شایستگی اجتماعی والد- فرزندی با فراشناخت هیجانی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهرستان ساوه که در سال تحصیلی 91-90 مشغول به تحصیل بودند، به تعداد 6120 نفر، تشکیل می داد که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 250 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. پرسش نامه های فراشناخت هیجانی، روی دانش آموزان اجرا گردید و از والدین آن ها نیز خواسته شد تا پرسشنامه های نگرش مذهبی و شایستگی اجتماعی را تکمیل نمایند. داده های بدست آمده از پرسشنامه ها با استفاده از مدل آماری رگرسیون چند متغیره و نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها نشان داد که حدود 27.5 درصد واریانس متغیر فراشناخت هیجانی بوسیله رابطه خطی با متغیرهای شایستگی اجتماعی و نگرش مذهبی خانواده تبیین می شود که سهم شایستگی اجتماعی تقریبا 18.8 درصد و سهم نگرش مذهبی خانواده تقریبا برابر با 8.7 درصد بود. همچنین نتایج پژوهش نشان داد رابطه بین شایستگی اجتماعی و نگرش مذهبی خانواده با فراشناخت در دانش آموزان دختر و پسر تفاوت دارد، بطوریکه در دانش آموزان دختر سهم نگرش مذهبی در تبیین فراشناخت آن ها بیشتر از شایستگی اجتماعی برآورد شده است، و این درحالی است که در دانش آموزان پسر، فراشناخت هیجانی پیش بینی کننده قوی تر نسبت به نگرش مذهبی می باشد.

این مقاله به بررسی میزان مشارکت اجتماعی جوانان 29-18 سال شهر بم بعد از وقوع زلزله 5 دی ماه 1382 و عوامل اجتماعی موثر بر آن می پردازد. روش پژوهش، پیمایش و مصاحبه حضوری مبتنی بر پرسشنامه می باشد. در این تحقیق، به وسیله نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و نمونه گیری تصادفی ساده با 400 نفر از جوانان 29-18 سال شهر بم مصاحبه شده است. چهارچوب نظری غالب در پژوهش حاضر تاکید بر مکتب نوسازی است و از نظریات جامعه شناسانی چون لرنر، اینگلهارت، هانتیگتون، لیپست، آلموند و پاول، راجرز و کولین استفاده شده است. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان می دهد که متغیرهای احساس تعلق اجتماعی، رضایت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، میزان استفاده از رسانه ها، مسوولیت پذیری اجتماعی و عضویت داوطلبانه در نهادهای اجتماعی رابطه مثبت و مستقیمی با میزان مشارکت اجتماعی جوانان دارند. و متغیرهای سن، تحصیلات، تقدیرگرایی، تاثیرپذیری از روابط خویشاوندی، آزادی اجتماعی و مدت زمان سکونت در محل رابطه معناداری با میزان مشارکت اجتماعی جوانان ندارند. از سوی دیگر بین میزان مشارکت اجتماعی جوانان در دو گروه مجرد و متاهل تفاوت معناداری وجود ندارد اما بین میزان مشارکت اجتماعی جوانان در دو گروه زنان و مردان و همچنین در گروه های مختلف دانشجویی، دانش آموزی، زنان خانه دار، شاغلین و بیکاران تفاوت معناداری وجود دارد.

میزان دینداری و تقید خانواده ها به اصول و ارزش های مذهبی از عواملی است که بر کاهش و افزایش خشونت خانگی نسبت به فرزندان در جامعه نقش موثری دارد. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین میزان دینداری والدین با خشونت خانگی آنها نسبت به فرزندان در شهر اهواز اجراگردیده است. این پژوهش ازنوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع دبیرستان شهر اهواز و والدین آنها بوده است که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 384 نفر آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزارسنجش دراین پژوهش دوپرسشنامه کودک آزاری و ضربه (CTQ) برنستاین (1995)، و مقیاس گلاک و استارک با اقتباس از سراج زاده (1377) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آماری، انحراف استاندارد،ضریب همبستگی پیرسون وتحلیل رگرسیون استفاده شد. براساس یافته های این پژوهش بین کل میزان دینداری والدین با خشونت خانگی آنها نسبت به فرزندان، رابطه معنا داری وجود دارد. همچنین مشخص گردید که بین ابعاد اعتقادی و تجربی (عاطفی) دینداری با خشونت خانگی والدین نسبت به فرزندان همبستگی مثبت معناداری وجود دارد، ولی نتایج تحقیق نشان داد که بین ابعاد مناسکی و پیامدی دینداری با خشونت خانگی والدین به فرزندان همبستگی معناداری مشاهده نگردید. همچنین نتایج بدست آمده از این پژوهش، حاکی از آن است که بین میزان دینداری والدین با ابعاد خشونت خانگی (جسمی، عاطفی، غفلت) آنها نسبت به فرزندان رابطه معناداری وجود دارد. نتایج بدست آمده از رگرسیون چندگانه نیز نشان دادند که متغیر دینداری اعتقادی والدین بیش ترین تاثیر را درتبیین خشونت خانگی نسبت به فرزندان داشته است. باتوجه به یافته های موجود، این مساله نیازمند توجه هر چه بیشتر خانواده ها و مسوولان جهت برنامه ریزی و آموزش های دینی در سطح خانواده و جامعه را نشان می دهد.