جامعه شناسی مطالعات جوانان(SOCIOLOGICAL STUDIES OF YOUTH)
سال:1394 | دوره:6 | شماره:20 |تعداد مقالات:8

اعتماد اجتماعی، جزء اصلی سرمایه اجتماعی محسوب می شود. این مفهوم تمام جنبه های زندگی بشری را شکل می دهد و مستعد کننده مشارکت و همکاری میان اعضای جامعه است. رفاه ذهنی نیز یکی از جنبه های مهم زندگی بشر است، که به عنوان یکی از مهمترین موضوعات اجتماعی و از ابعاد رفاه اجتماعی (شاخص اصلی توسعه) محسوب می شود. از آنجا که نیازهای انسان پیوسته در حال گسترش است دیگر تنها توجه به ابعاد عینی رفاه، راه رسیدن به رفاه اجتماعی نیست، بلکه توجه به نیاز های ذهنی و روانی و ارضاء آنها برای افراد و جامعه نیز مهم هستند. بنابراین از آنجا که رفاه محصولی است که در بستر اعتماد اجتماعی معنا می یابد، هدف پژوهش حاضر نیز مطالعه رفاه ذهنی و تاثیر اعتماد اجتماعی بر آن است. با استفاده از روش پیمایش و با حجم نمونه آماری 381 نفر (که برای دقت بیشتر 400 نفر در نظر گرفته شده است) با ابزار پرسشنامه و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای در بین جوانان 20-29 سال ساکن شهر تهران، داده ها جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. ن تایج تحقیق نشان می دهد که بین اعتماد اجتماعی با رفاه ذهنی و شاخص های شادکامی، احساس امنیت، ترجیحات ارزشی، استحقاق، نیاز و رهایی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در حالی که بین شاخص مقایسه نسبی (احساس محرومیت) با اعتماد رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد، بیشترین مقدار ضریب همبستگی متعلق به اعتماد اجتماعی و احساس امنیت است. بنابراین هر گونه تغییر و نوسان در متغیر اعتماد اجتماعی، می تواند منجر به تغییر رفاه ذهنی و شاخص های آن شود.

هدف بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و رفتارهای زیست محیطی دربین جوانان شاغل درعسلویه (پارس جنوبی) و اهداف فرعی این پژوهش بررسی رابطه بین شبکه های مشارکت مدنی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی با رفتارهای اجتماعی زیست محیطی کارکنان پارس جنوبی می باشد. روش تحقیق دراین پژوهش بصورت پیمایشی می باشد که جامعه موردمطالعه ما 60850 نفر از کارکنان پارس جنوبی می باشد که باکمک فرمول کوکراین حجم نمونه 381 نفر انتخاب شده که این جامعه آماری بصورت نمونه گیری خوشه ای انجام شده است و با کمک نرم افزارهای 18 SPSS و AMOS به پردازش داده ها پرداختیم. نتایج به دست آمده از محاسبات آماری نشان می دهد که با توجه به مدل برازش داده شده و ضریب همبستگی پیرسون و سطح معنی داری به دست آمده از رگرسیون، چون سطح معنی داری درهرسه متغیر شبکه های مشارکت مدنی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی برابر 0.00 بوده و از 0.05 کوچکتر می باشد، همچنین سطح معنی داری بدست آمده از معادلات ساختاری باکمک نرم افزار اموس به ترتیب 0.027، 0.024، 0.012 و چون از 0.05 کوچکتر می باشد بنابراین بین هر سه فرضیه و رفتارهای اجتماعی زیست محیطی پارس جنوبی رابطه وجود دارد و یا به عبارتی دیگر هر سه فرضیه ما دراین پژوهش تایید می شوند.

طی چند دهه اخیر، نهاد خانواده متاثر از ورود، فرآیند و پیامدهای نوسازی تغییر و تحولات ژرفی را در دو سطح عینی- ساختاری و ذهنی معنایی تجربه کرده است و با مسائل جدیدی مواجه شده است که برخی از آنها معرف پیشرفت و رفاه و برخی دیگر مبین مسائل اجتماعی آسیب زایی اند که به مثابه عواملی بازدارنده از سرعت پیشرفت و توسعه در جامعه می کاهند. بنابراین هدف پژوهش حاضربه بررسی تاثیر نوسازی فرهنگی و مکانیسم تاثیرگذاری آن بر ارزش های خانواده در شهرستان نهاوند می پردازد. به منظور دست یابی به این هدف از بین عوامل ومتغیرهای گوناگونی که در فرایند نوسازی بر تحولات خانواده تاثیرگذار است، متغیرهای ریسک پذیری، بازاندیشی، کمرنگ شدن باورهای مذهبی به عنوان متغیرهای مستقل انتخاب شده است. مبانی نظری متغیرها و پارامترهای این پژوهش، بر مبنای نظریات: اسملسر، گود، گیدنز و اریش بک و اینگلهارت تدوین شده است.روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه دارای قابلیت اعتماد و اعتبار است. جامعه آماری پژوهش، از افراد18 سال به بالاتر اعضاء خانواده ها در شهرستان نهاوند است، حجم نمونه 390 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و با روش خوشه ای چند مرحله ای به دست آمده است.روش اصلی در تحلیل داده ها، رگرسیون و مدل سازی معادلات ساختاری است. نتایج نشان می دهد که سه مولفه نوسازی فرهنگی یعنی، ریسک پذیری، بازاندیشی، کمرنگ شدن باورهای مذهبی بر افول اشکال خانواده و پیدایش شکل مدرن آن موثر بوده است. بعد ریسک پذیری بیشترین میانگین را (3.38) داراست و کمرنگ شدن باورهای مذهبی با مقدار 3.02 دارای کمترین مقدار میانگین می باشد. و در کل میانگین فرآیند نوسازی فرهنگی در جامعه مورد مطالعه 3.25 بوده است. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که نوسازی و مولفه های آن در مجموع 25. واریانس تحولات ارزشی خانواده را تبیین می کند.

این پژوهش با هدف مقایسه سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور شهرستان دره شهر اجرا شد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور که در سال 92-93 مشغول به تحصیل بودند و نمونه آماری این پژوهش 100 نفر (59 دختر و 41 پسر) که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه سازگاری فردی اجتماعی کالیفرنیا استفاده شد. طرح تحقیق از نوع مقایسه ای بود و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی برای گروه های مستقل استفاده شد که نتایج نشان داد بین سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر و پسر از نظر آماری تفاوت معناداری وجود دارد. میانگین نمرات سازگاری اجتماعی دانشجویان دختر بیشتر از میانگین نمرات سازگاری اجتماعی دانشجویان پسر است.

هدف از این پژوهش، مطالعه عوامل تعیین کننده همسان همسری سنی و تحصیلی زوجین در شهر یزد است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام شده است. نمونه مورد مطالعه، زوجین شهر یزد می باشد که تعداد 419 نفر از آنها از طریق نمونه گیری خوشه ای و سیستماتیک انتخاب شده و مورد مصاحبه قرار گرفتند. میانگین همسان همسری سنی از 28، 10.1 و میانگین همسان همسری تحصیلی از 11، 8.8 بوده است یعنی زوجین به سمت همسانی سنی و تحصیلی گرایش دارند. همچنین، بیشتر پاسخگویان، در صورتی که تحصیلات زن در سطوح تحصیلی پایین تر از متوسطه باشد، مناسب می دانند که تحصیلات مرد حداقل متوسطه باشد حال آنکه، برای زنان با تحصیلات دانشگاهی، بر این باورند که همسان همسری تحصیلی گزینه بهتری برای زوجین است. سایر یافته ها نشان داد، میزان همسان همسری سنی با سن ازدواج، درآمد خانواده و میزان استفاده از رسانه ها رابطه معکوس و با تحصیلات و منزلت شغلی خانواده رابطه مستقیم دارد. از طرفی میزان همسان همسری تحصیلی با تحصیلات رابطه مثبت و با سن ازدواج، درآمد و میزان استفاده از رسانه ها رابطه معکوس دارد. نتایج آزمون رگرسیونی نشان می دهد سن ازدواج و تحصیلات 84 درصد تغییرات میزان همسان همسری سنی و تحصیلات به تنهایی 4.2 درصد تغییرات میزان همسان همسری تحصیلی را تبیین می نماید.

پژوهش حاضر با هدف بررسی، توصیف و فهم پدیده «گرو» یا ازدواج فرارگونه در روستای گرو از توابع شهرستان کلات انجام شده است. به این منظور از روش نظریه زمینه ای (GT)، به عنوان یک روش تفسیری استقرائی که مبتنی بر کدبندی داده هاست، استفاده شده است. این بررسی یک مطالعه کیفی است که در آن از تکنیک های مصاحبه عمیق و مشاهده مشارکتی برای گردآوری داده ها استفاده شده است. میدان تحقیق در این پژوهش روستای گرو می باشد و مشارکت کنندگان، دختران و پسران نوجوان و جوانی هستند که اقدام به «گرو» (گرو) را تجربه کرده اند. همچنین برای فهم بهتر و عمیق تر پدیده «گرو» و تکمیل شناخت، اطلاعاتی از تعدادی از افراد مقیم و ساکن روستا، والدین دختران و پسران فرارکرده به قصد ازدواج، اعضای خانواده شان، اقوام و دوستان نزدیک آنان اخذ شده است. در این تحقیق از نمونه گیری هدفمند و نمونه گیری نظری استفاده شده است. در تحلیل اطلاعات، یافته های به دست آمده به 7 مقوله عمده تقسیم شده که عبارتنداز: تضاد نسلی، نگاه ابزاری و«گرو»، نقش آفرینی عناصر نوسازی، عشق رمانتیک، چشم و هم چشمی، یادگیری و تقویت، و مراسم عروسی (طوی=Toy) در گرو. مقوله هسته ای این بررسی «کنشگران مدرن در قالب سنت» است که مقولات عمده فوق را دربر می گیرد. یافته ها حاکی از آن است که ناسازگاری میان ساختار سنتی روستا و کنشگران اجتماعی شده دوران مدرن، در حوزه خانواده و ازدواج، پدیده «گرو» را به وجود آورده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد، این نوع ازدواج در قالب هیچ کدام از دسته بندی های رایج از انواع ازدواج جای نمی گیرد. در نهایت، نظریه برآمده، در قالب یک مدل زمینه ای شامل سه بعد شرایط، تعاملات و پیامدها که خود بیانگر نظریه زمینه ای نهایی می باشد، ارائه شده است.

امروزه رفتارهایی مانند سوء مصرف مواد مخدر، انحرافات اخلاقی و اجتماعی، افت و ترک تحصیل، حاملگی های دوره نوجوانی و اعمال خشونت و پرخاشگری، فرار از خانه و خودکشی که از آنها به عنوان بزهکاری یاد می شود، بخشی عظیمی از نیروهای جامعه را به تحلیل برده است. این رفتارها به واسطه پیامدهای نامطلوبی که بر نظام اجتماعی و حتی نظام شخصیتی افراد می گذارند، مورد بحث و تحلیل بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران واقع شده است و در این پژوهش نیز نقش عملکرد خانواده، دل بستگی و حمایت های اجتماعی ادراک شده بر بزهکاری در بین نوجوانان به صورت کمی در میان 388 نفر از نوجوانان شهر قائم شهر بررسی شده است. نتایج این پژوهش نشان داده است که سه متغیر عملکرد خانواده، دل بستگی و حمایت های اجتماعی ادراک شده رابطه معکوس و معناداری با بزهکاری دارند. یعنی هرچقدر میزان عملکرد خانواده، دل بستگی و حمایت های اجتماعی ادراک شده بیشتر باشد به تبع آن میزان بزهکاری کاهش پیدا می کند و همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داده است که سه متغیر مستقل به تنهایی توانسته اند 0.58 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند.

خودپنداره بدنی یا تصور از بدن یکی از فاکتورها و مشخصه های اصلی در برداشت از هویت خود در افراد به خصوص جوانان است که به ویژه در سال های اخیر مورد توجه متخصصین شاخه های متفاوت علوم انسانی و اجتماعی قرار گرفته است. در واقع تصور از بدن را می توان یکی از مهمترین مواردی دانست که خواه و نا خواه تاثیر بسیاری در روابط اجتماعی ما دارند. این تصور و برداشت در خصوص زنان به لحاظ تجربه تاریخی و نگرش ساختاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با توجه به اهمیت این مساله در برهه کنونی وضعیت اجتماعی زنان جامعه ایرانی انجام شده است و هدف اصلی آن رسیدن به این پرسش است که آیا بین تصور از بدن و سرمایه فرهنگی زنان مورد بررسی رابطه ای وجود دارد؟ به این منظور از جامعه آماری زنان 18 تا 40 سال ساکن شهر اصفهان تعداد 220 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از ابزار پرسشنامه مورد قرار گرفته اند. در تحلیل آماری از نرم افزار Amose 18 در بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و تصور زنان از بدن خویش (برداشت از بدن) از رویکرد دو مرحله ای استفاده شده است.با توجه به شاخص های اندازه گیری مدل ترسیمی، فرضیه تحقیق تایید گردید و نتایج نشان از رابطه معنا دار بین دو متغیر سرمایه فرهنگی و برداشت از بدن در بین زنان دارد.