جامعه شناسی مطالعات جوانان(SOCIOLOGICAL STUDIES OF YOUTH)
سال:1394 | دوره:5 | شماره:17 |تعداد مقالات:8

هویت بویژه در بعد اجتماعی و ملی آن در دهه های اخیر به عنوان یکی از مهمترین مولفه های کلیدی علوم انسانی و اجتماعی مورد توجه صاحب نظران و دانشمندان قرار گرفته است. مقاله حاضر سعی دارد هویت ملی را در عرصه جهانی شدن فرهنگ و جهان گستری فرهنگ مصرف مورد مطالعه قراردهد. از آنجا که این فرهنگ ابعاد مختلفی را شامل می شود، مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین مدیریت بدن و هویت ملی جوانان صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق، جوانان 18 تا 30 ساله شهر ساری می باشد. حجم نمونه 384 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران بدست آمد و به روش خوشه ای اجرا شده است. در مجموع نتایج حاکی از آن است، بین مدیریت بدن و هویت ملی جوانان رابطه منفی و معکوسی وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد متغیرهای مستقل تحقیق در مجموع 23.4 درصد از تغییرات هویت ملی را تبیین می کنند.

هدف این تحقیق بررسی رابطه ابعاد سرمایه فرهنگی با مفهوم بیگانگی اجتماعی است. بر اساس دیدگاه پی یر بوردیو سرمایه فرهنگی مجموعه ای از منش ها، شیوه های بیان، اشکال مختلف دانش، سلایق و در مجموع شیوه های زندگی است که در بین افراد معمول است. به نظر بوردیو افرادی که در سلسله مراتب اجتماعی و اقتصادی بالاتر قرار دارند، نوع مصرف کالاهای فرهنگی، منش ها و الگوهای متفاوتی دارند و افراد متعلق به طبقات بالا بیشتر به سرمایه فرهنگی دست می یابند. به این ترتیب است که کنشگران اجتماعی به وسیله نوع مصرف، کالاهای فرهنگی خود را طبقه بندی می کنند و تمایزات راهبردی را نسبت به طبقات دیگر اعمال می کنند. در این راستا، افراد طبقات پایین جامعه با پدیده ای بنام بیگانگی اجتماعی مواجه می شوند. این مطالعه به صورت پیمایشی در بین 371 نفر از دانش آموزان دبیرستانی و پیش دانشگاهی شهرستان سقز انجام شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین سرمایه فرهنگی و بیگانگی اجتماعی رابطه معکوس و معنی دار از لحاظ آماری وجود دارد اما شدت این رابطه ضعیف است.

مشارکت سیاسی یکی از موضوعات مهمی است که در حوزه های مختلف علوم اجتماعی و سیاسی به آن توجه خاص می شود، امروزه زنان به عنوان یک گروه تاثیرگذار در مشارکت و بالاخص مشارکت سیاسی نقش مهمی در تصمیم گیری های سیاسی دارند. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل اجتماعی موثر بر مشارکت سیاسی زنان در شهر نهاوند می باشد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و داده های این پژوهش با استفاده از پرسش نامه به دست آمده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه زنان نهاوندی 18 سال و بالاتر در نظر گرفته شده که تعداد 400 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین مشارکت سیاسی زنان و متغیرهای سرمایه اجتماعی، موقعیت طبقاتی، وسایل ارتباط جمعی، تجربه مشارکت سیاسی و اثر بخشی سیاسی رابطه معناداری وجود دارد، اما بین متغیر عضویت در سازمان های مدنی و دسترسی به شخصیت های سیاسی با مشارکت سیاسی زنان رابطه معنادار وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیونی حاکی از آن است که به ترتیب متغیرهای سرمایه اجتماعی، موقعیت طبقاتی، وسایل ارتباط جمعی، تجربه مشارکت سیاسی و اثربخشی سیاسی در مجموع 12 درصد از تغییرات مشارکت سیاسی زنان را تبیین می کنند. نمودار تحلیل مسیر نیز نشان داد که متغیر سرمایه اجتماعی نسبت به دیگر متغیرها دارای تاثیر بیشتری بر مشارکت سیاسی زنان بود.

هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر وفاق اجتماعی (مورد مطالعه خانوارهای شهری بوشهر) می باشد. دیدگاه های راجرز، دورکیم و پارسونز به عنوان چارچوب نظری انتخاب شدند. روش تحقیق، پیمایشی و واحد تحلیل فرد پاسخگو (افراد بالای15ساله) و سطح تحلیل، خرد است. شیوه نمونه گیری، خوشه ای چندمرحله ای است و حجم نمونه طبق فرمول کوکران380 نفر می باشد. ابزارگردآوری داده ها، پرسشنامه است. روش تجزیه و تحلیل داده ها، آزمون تی مستقل، ضریب همبستگی اسپیرمن، پیرسون، تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر و از نرم افزار SPSS استفاده شده است. از اعتبار صوری جهت سنجش اعتبار (روایی) استفاده شد و ضریب آلفای کرونباخ (اعتماد یا پایایی) وفاق اجتماعی برابر با 0.723 است. نتایج نشان می دهد که میانگین میزان وفاق اجتماعی درحد متوسط رو به بالا است. بین متغیرهای میزان قشربندی اجتماعی، تعاملات اجتماعی، ارتباطات اجتماعی، سن و اعتماد اجتماعی با میزان وفاق اجتماعی رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. بین میزان تحصیلات با میزان وفاق اجتماعی رابطه منفی و معکوس ضعیفی وجود دارد. تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که 17.3 درصد از تغییرات میزان وفاق اجتماعی به متغیرهای مستقل مربوط می شود و متغیرهای ارتباطات اجتماعی، قشربندی اجتماعی و تعاملات اجتماعی تاثیر بیشتری در میزان وفاق اجتماعی دارند. باتوجه به نتایج تحلیل مسیر مجموع تاثیرات مستقیم و تاثیر غیرمستقیم بر متغیر وابسته میزان وفاق اجتماعی برابر با -0.25 می باشد. متغیر اعتماد اجتماعی با -0.25 و جامعه پذیری خانواده با 0.04 بیشترین و کمترین تاثیر را دارند.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه اعتماد شبکه های اجتماعی، مشارکت و احساس شادمانی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان (به تعداد 16403 دانشجو) در سال تحصیلی 93-1392 که تعداد 400 نفر یه عنوان حجم نمونه انتخاب شده، پرسشنامه شامل دوبخش که برای سنجش احساس شادمانی از پرسشنامه آکسفورد استفاده شده است. چارچوب نظری تحقیق بر اساس نظریات ماکس هالر و مارکز هادلر، بام و بارهیر، شینز و برگزما شکل گرفت و فرضیاتی تدوین شده و سپس با استفاده از نرم افزار amos 17 نمودار مسیر مطروخه برازش یافته است نتایج حاکی از آن است رابطه بین ابعاد برون گروهی مشارکت خیریه ای و احساس شادمانی معنادار نیست و تنها مشارکت خیره ای درون گروهی دارای تاثیرات مستقیم و مثبت بر احساس شادمانی است. ضریب بتای استاندارد برابر با (0.132) است دومین متغیری که بیشترین تاثیر را بر احساس شادمانی دارد، اعتماد نهادی است. ضریب بتای استاندارد آن برابر با (0.219) است. روابط دیگر متغیرهای اجتماعی با احساس شادمانی در قالب مدل رگرسیونی چند متغیره در تحقیق ارائه شده است.

این مقاله برگرفته از یک طرح پژوهشی تحت عنوان «بررسی رابطه بین میزان بیگانگی اجتماعی و میزان بی تفاوتی اجتماعی» می باشد. که به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی می باشد. این مطالعه به صورت پیمایشی و با روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی در بین 366 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد انجام شده است. متغیر میزان بیگانگی اجتماعی با مولفه های (احساس بی قدرتی، احساس بی هنجاری، احساس بی معنایی، انزوای اجتماعی، تنفر از خود و تنفر فرهنگی) و متغیر میزان بی تفاوتی اجتماعی با مولفه های (بی تفاوتی نسبت به موضوعات اجتماعی-سیاسی و نسبت به فعالیت های علمی-دانشگاهی) با پرسشنامه محقق ساخته مورد سنجش قرار گرفته است. میزان پایایی سوالات 0.84 می باشد. نتایج یافته های تحقیق نشان داد میانگین نمره میزان بیگانگی اجتماعی دانشجویان، در بازه (بالاترین 5 و پایین ترین 1) حدود 2.6 و نمره میزان بی تفاوتی اجتماعی حدود 2.4 می باشد. بین بیگانگی اجتماعی و مولفه های آن و بی تفاوتی اجتماعی دانشجویان رابطه وجود دارد (مقدار ضریب همبستگی اسپیرمن بیگانگی اجتماعی (0.574)، بی قدرتی (0.493)، بی هنجاری (0.473)، انزوای اجتماعی (0.397)، بی معنایی (0.324)، تنفر فرهنگی (0.439) و تنفر از خود (0.304) می باشد. مقایسه میانگین ها نشان می دهد به طور نسبی نمرات میزان بیگانگی و بی تفاوتی اجتماعی دانشجویان در بین دانشجویان دانشکده های معماری، هنر، فنی و مهندسی نسبت به سایر دانشکده ها بیشتر است. رگرسیون چندگانه نشان می دهد که مولفه های بیگانگی اجتماعی به تنهایی 40 درصد از کل تغییرات متغیر بی تفاوتی اجتماعی را توجیه می کند و مابقی، سهم سایر متغیرهاست.

با در نظر داشتن ارتباط تنگاتنگی که بین گفنمان حاکم با هویت ملی، مقاله حاضر درصدد است با استفاده از روش پیمایش و به کمک پرسش نامه، تحقیقی را با هدف شناخت میزان هویت ملی در بین جوانان کرد و رابطه آن با احساس عدالت اجتماعی به انجام برساند. جامعه آماری این تحقیق را شهروندان کرد ساکن شهرستان قروه تشکیل داده و حجم نمونه برابر 299 نفر است. بررسی ها نشان داد که بین احساس عدالت شهروندان و هویت ملی آنان همبستگی معناداری به میزان 0.49 وجود دارد و هر چه احساس عدالت بیشتر باشد، هویت ملی شهروندان بالاتر است. همچنین نتایج نشان داد که هرچه احساس عدالت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و زبانی شهروندان بالاتر باشد، هویت ملی آنان قوی تر است. بطور مشابه، یافته های پژوهش، رابطه بین هویت ملی و شهروندان را تایید نموده است.

سرمایه اجتماعی نوعی انباشت که همبستگی اجتماعی، تعهد اجتماعی و در نتیجه نوعی عزت نفس و سلامتی را در افراد به وجود می آورد. فرسایش سرمایه اجتماعی و نابسامانی در سطوح کلان و خرد منبع اصلی زایش و افزایش انواع مسائل و آسیب های اجتماعی و روانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی (درون گروهی و برون گروهی) بر سلامت روان دانشجویان دانشگاه تبریز و نحوه ارتباط بین این دو متغییر صورت گرفته است. پژوهش حاضر با روش پیمایشی انجام گرفته و جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می باشد که در بین آنها، 300 نفر با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی مورد مطالعه قرارگرفته است. در تحقیق حاضر برای سنجش سلامت روانی از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) گلدبرگ و پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی استفاده شد. آزمون های آماری همبستگی پیرسون، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که رابطه معناداری بین سرمایه اجتماعی (درون گروهی و برون گروهی) با سلامت روان وجود دارد و بین سرمایه اجتماعی (درون گروهی و برون گروهی) با اضطراب، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی رابطه معناداری به صورت معکوس وجود دارد و از دیگر نتایج تحقیق اینکه بین سرمایه اجتماعی (درون گروهی و برون گروهی) با علائم جسمانی رابطه معناداری وجود ندارد.