اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی
سال:1397 | دوره:12 | شماره:48 |تعداد مقالات:8

پستان نقش مهمی در تن انگاره ی زنان دارد و هویت زنانه، حس زنانگی، تمایلات جنسی، جذابیت فیزیکی و جنسی، پرورش و حس مادری را قویا به خود مرتبط می سازد. هدف این پژوهش، مقایسه ی نگرانی های مربوط به ظاهر؛ اشتغال ذهنی با این نگرانی ها؛ و تجارب حاصل از پریشانی هیجانی بیماران ماستکتومی شده ی داوطلب، با و بدون ترمیم پستان و زنان سالم داوطلب انجام جراحی زیبایی پستان بود. برای این منظور طی یک پژوهش علی مقایسه ای، 144 نفر به صورت نمونه ی در دسترس از ﺑ ﻴ ﻦ ﻣ ﺮ اﺟ ﻌ ﻪ ﻛ ﻨ ﻨ ﺪ گان به مراکز تخصصی جراحی پستان و بیمارستان شهدای تجریش، امام و بیمارستان حضرت رسول و دو مرکز جراحی زیبایی شهر تهران اﻧ ﺘ ﺨ ﺎ ب و از نظر آشفتگی تن انگاره مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که گروهها از نظر نگرانی در مورد قسمتهای غیر جذاب بدن، استرس و پریشانی ناشی از نقص بدن تفاوت معناداری با یکدیگر دارند اما، از نظر اشتغال فکری در رابطه با قسمتهایی از بدن تفاوت معناری نشان نمی دهند. همچنین معلوم شد که گروه ماستکتومی شده با داوطلبان ترمیم و داوطلبان ترمیم با داوطلبان زیبایی و بیماران ماستکتومی ترمیم شده از نظر نگرانی در مورد قسمتهای غیر جذاب بدن با یکدیگر و داوطلبان ترمیم با داوطلبان زیبایی در اشتغال فکری در رابطه با قسمتهایی از بدن، تفاوت معناداری با هم دارند مقایسه ی استرس و پریشانی ناشی از نقص بدن بین چهار گروه نشان داد که گروه ماستکتومی شده با داوطلبان ترمیم و داوطلبان ترمیم با داوطلبان زیبایی و بیماران ماستکتومیترمیم شده متفاوتند. این پژوهش از متفاوت بودن زیربنای تمایل بیماران ماستکتومی شده و افراد سالم حمایت می کند.

تصمیم به انجام جراحی زیبایی به شدت تحت تاثیر مشکلات روان شناختی قرار دارد. باورهای یک فرد در مورد تصویر بدنی خود به طور کلی تمام باورهای دیگر و هیجان ها و رفتارهایش را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف این پژوهش، تعیین برازش مدل ساختاری روابط بین تصویر بدنی، باورهای غیرمنطقی و سلامت روان در متقاضیان جراحی زیبایی سینه بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی 100 نفر از زنان متقاضی جراحی زیبایی پستان به صورت در دسترس انتخاب و از نظر تصویر تن، باورهای غیرمنطقی و نشانگان اختلال های روانی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک مدل یابی معادله های ساختاری نشان داد که مدل ساختاری پژوهش با داده های گردآوری شده به خوبی برازش دارد. تصویر بدنی با باورهای غیرمنطقی و سلامت روان به صورت کل و منفی رابطه دارد. باورهای غیرمنطقی با سلامت روان به صورت کل و مثبت رابطه دارد. تصویر بدنی با سلامت روان به صورت غیرمستقیم و منفی رابطه دارد. باورهای غیرمنطقی با ابعاد سلامت روان به صورت غیرمستقیم و مثبت رابطه دارد. به نظر می رسد که نارضایتی افراد از تصویر بدنی خود تحت تاثیر عوامل فردی و محیطی می تواند منجر به ارزیابی-های نادرست، افکار و هیجان های منفی در وی شود.

ناباروری، یک بحران پیچیده در زندگی است و شاید به همین دلیل است که بسیاری از مولفان، پیامد های روان شناختی ناباروری را به واکنش سوگ عمومی تشبیه کرده اند. مطالعات نشان می دهند که عوامل روان شناختی می توانند هم در ایجاد ناباروری نقش داشته باشند و هم این که ناباروری پیامدهای روان شناختی را با خود به همراه داشته باشد. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مدل تلفیقی رویکرد هیجان مدار و مدل گاتمن بر ترس از صمیمیت و اضطراب زنان نابارور بود. برای این این منظور طی یک پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل، 22 نفر از زنان نابارور مراجعه کننده به مراکز ناباروری و آزمایشگاه تشخیص طبی شهر قدس استان تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه کاربندی شدند. گروهها قبل و بعد از مداخله از نظر ترس از صمیمیت و اضطراب مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 120 دقیقه ای تحت مداخله با مدل تلفیقی هیجان مدار و با استفاده از برنامه مداخله گروهی جانسون و نظریه ی دلبستگی بالبی و چند مقوله کلیدی مدل گاتمن قرار گرفتند. گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که آموزش مدل تلفیقی موجب کاهش معنادار ترس از صمیمیت و اضطراب زنان نابارور شده است. به نظر می رسد از آموزش مدل تلفیقی رویکرد هیجان مدار و مدل گاتمن می توان برای کاهش ترس از صمیمت و اضطراب زنان نابارور استفاده کرد.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) اختلال شایعی است که باعث درد شکم، نفخ و اختلال در دفع مدفوع شده و با مشکلاتی نظیر اختلالات اضطرابی، اختلالات افسردگی و اختلالات شبه جسمی همراه است. هدف پژوهش حاضر مقایسه ی اثر بخشی درمان پذیرش و تعهد و درمان فراشناختی بر انعطاف پذیری و امیدواری بیماران مبتلا به نشانگان روده تحریک پذیر بود. برای این منظور طی یک پژوهش نیمه آزمایشی با گروه گواه و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 30 زن بیمار مبتلا به نشانگان روده تحریک پذیر از مرکز مشاوره واحد علوم دارویی و بیمارستان رسول اکرم، به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و در سه گروه درمان فرا شناخت، درمان پذیرش و تعهد و گروه کنترل، کاربندی شدند. گروههای آزمایشی بسته های درمانی پذیرش و تعهد و فرا شناختی را طی 8 جلسه 90 دقیقه ای، دریافت کردند. نتایج تحلیل واریانس مختلط نشان داد هر دو روش درمانی به یک اندازه باعث افزایش امیدواری بیماران مبتلا به نشانگان روده تحریک پذیر شده اما، درمان فراشناختی بیشتر از پذیرش و تعهد بر انعطاف پذیری بیماران اثرگذار بوده است. از آنجا که بروز تغییر در عوامل زیستی و روانی-اجتماعی بر نشانگان روده تحریک پذیر اثر گذار است، باید مولفه های انعطاف پذیری و امیدواری در این بیماران برای ارتقای سلامت آنها مورد توجه قرار گیرد.

نظیم هیجان را می توان به عنوان فرایندی در نظر گرفت که به واسطه ی آن فرد بر شکلی از هیجانی که در حال حاضر دارد تاثیر می گذارد و مشخص می کند فرد چگونه هیجانات خود را تجربه و ابراز می کند. وجود الگوهای مختل در تنظیم هیجان بیماران پوستی می تواند باعث تشدید و تدوام وضعیت پوستی آنان شود. هدف این پژوهش مقایسه ی راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی(سازگار و ناسازگار) در بیماران مبتلا و غیرمبتلا به پسوریازیس در شهر اهواز بود. برای این منظور، طی یک پژوهش علی-مقایسه ای، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 100 نفر (50 نفر بیمار مبتلا به پسوریازیس و 50 فرد غیرمبتلا) به عنوان نمونه انتخاب و از نظر راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی (سازگار و ناسازگار) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که بین بیماران مبتلا به پسوریازیس و افراد غیرمبتلا از لحاظ راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی (سازگار و ناسازگار) تفاوت معنا داری وجود دارد و بیماران مبتلا به پسوریازیس در مقایسه با گروه غیرمبتلا کمتر از راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی سازگار و بیشتر از راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی ناسازگار استفاده می کنند. این احتمال وجود دارد که مشکلات تنظیم شناختی هیجان در تشدید پسوریازیس نقش داشته باشند و بیماران مبتلا به پسوریازیس مانند دیگر بیمارن پوستی بیشتر از راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی ناسازگار استفاده میکنند.

سرطان به عنوان یکی از شایع ترین بیماری های قرن اخیر بوده و برخی از انواع آن موجب تغییرات مهم در ظاهر( تغییر در چهره، قطع اندام، ریزش شدید موها) می شود. بیمارانی که پس از ماستکتومی و شیمی درمانی با تغییرات ظاهری از جمله از دست دادن سینه و ریزش مو مواجه می شوند، با مشکلات روان شناختی مختلف مواجه هستند. هدف پژوهش حاضر تاثیر ذهن آگاهی مبتنی بر رویکرد شناختی بر بیماران سرطان و بررسی اثربخشی این درمان بر باورهای ناکارآمد، خودگویی و خودتنظیم گری آنها بود. برای این منظور طی یک پژوهش نیمه تجربی براساس طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل، 40 نفر از بیماران مبتلا به سرطان با داشتن تغییر در ظاهر فیزیکی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل کاربندی شدند. گروه آزمایش، به مدت 8 جلسه تحت آموزش ذهن آگاهی قرار گرفتند. گروهها قبل از شروع درمان، و پس از اتمام جلسات از نظر باورهای غیرمنطقی، خودگویی و خودتنظیم گری مورد آزمودن قرار گرفتند. نتایج تحلیل کوورایانس نشان داد ذهن آگاهی موجب بهبود باورهای غیرمنطقی، خودگویی و خودتنظیم گری در گروه آزمایش شده است. به نظر می رسد ذهن آگاهی باعث آگاهی بیماران به باورهای خود شده و شناختهای غیرمنطقی در زمینه نقص بدنی و ارزیابی های منفی آنها را کاهش می دهد.

افسردگی به دامنه وسیعی از مشکلات مرتبط با بهداشت روانی اطلاق می شود که با فقدان عاطفه مثبت، خلق پایین و دامنه ای از علایم هیجانی، شناختی، جسمانی و رفتاری مشخص می شود. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری بر عدم تقارن EEG آلفا در لوب فرونتال، انعطاف پذیری شناختی و توجه انتخابی در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی بود. برای این منظور طی یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون چند گروهی و پیگیری با گروه کنترل، از بین مراجعان مرکز بهداشت شهر تبریز که تشخیص اختلال افسردگی دریافت کردند، 30 نفر به صورت نمونه ی در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل کاربندی شدند. از دستگاه نوروفیدبک از کمپانی Technology Thought کانادا مدل Procomp 2 برای سنجش میزان عدم تقارن آلفا در لوب پیشانی، قبل و پس از اتمام درمان فعال سازی رفتاری، جهت میزان اثربخشی این درمان بر اصلاح عدم تقارن آلفا در لوب پیشانی استفاده شد. گروه آزمایش تحت 8 هفته (هر هفته 1 جلسه درمانی) مداخله فعال سازی رفتاری قرار گرفتند. تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد که درمان فعال سازی رفتاری منجر به افزایش فعالیت نیم کره چپ ( از طریق کاهش آلفای F3 ) و کاهش انعطاف ناپذیری شناختی و توجه انتخابی و کاهش علایم افسردگی در گروه آزمایش شد. به نظر می رسد درمان فعال سازی رفتاری در بهبود انعطاف ناپذیری شناختی و توجه انتخابی موثر است و منجر به افزایش فعالیت نیم کره چپ می شود اما در بهبود عدم تقارن آلفای مغزی تاثیری ندارد.

امروزه، علاقه روز افزونی نسبت به درک چگونگی تاثیر نظم جویی هیجانی در سلامت روانی و جسمانی افراد وجود دارد. نظم جویی هیجانی شامل استفاده از راهبردهای رفتاری و شناختی برای تغییر در مدت یا شدت تجربه یک هیجان است. هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای حرمت خود و نظم جویی هیجانی در رابطه ی بین رگه های شخصیت و تاب آوری در افراد مبتلا به سرطان پستان بود. برای این منظور طی یک پژوهش توصیفی از نوع همبستگی، 275 زن مبتلا به سرطان پستان که واجد ملاک های ورود به نمونه بودند به صورت نمونه ی در دسترس انتخاب و از نظر ویژگی های شخصیتی، حرمت خود، نظم جویی شناختی هیجان و تاب آوری مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که حرمت خود رابطه بین رگه های شخصیت (به استثنای توافق جویی) با تاب آوری و نظم جویی شناختی هیجان سازش یافته رابطه بین نوروزگرایی و توافق جویی و نظم جویی شناختی هیجان سازش نایافته رابطه ی بین نوروزگرایی، برون گردی، گشودگی به تجربه و توافق جویی را با تاب آوری واسطه گری می کند. نتایج پژوهش بر مبنای نقش واسطه ای حرمت خود و نظم جویی شناختی هیجان مورد بحث قرار گرفت.