زیست شناسی جانوری
سال:1391 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

عصاره آبی گیاه خرفه (Portulaca Oleracea) یک منبع غنی از اسیدهای چرب امگا3 می باشد که این ماده در تکامل مغز و سیستم عصبی و افزایش حافظه نقش اساسی دارد. بنابراین در این مطالعه به بررسی تاثیر عصاره آبی گیاه خرفه بر حافظه و یادگیری احترازی غیر فعال با اندازه گیری میزان STL (مرحله تاخیری) در 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی180 تا 220 گرم پرداخته شد. موش ها به مدت یک هفته جهت سازش با شرایط محیط در اتاق حیوانات در شرایط حرارتی 21±2 درجه سانتی گراد، 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی نگهداری شدند. گیاه خرفه ازسبزی فروشی ها خریداری و پس از خشک شدن، آن را آسیاب کرده و عصاره آبی آن جهت انجام آزمایشات بر روی موش ها در دستگاه شاتل باکس مورد استفاده قرار گرفت. از آنالیز واریانس یک طرفه برای تعیین میانگین و خطای استاندارد هر گروه و به کمک روش Scheffe و Tukey، تفسیرهای آماری صورت گرفت. سطح آماری مورد قبول برای بررسی اختلاف میانگین ها، p<0.05 در نظر گرفته شد. در این تحقیق از دوزهای 0.25، 0.5 1.0 mg/kg استفاده گردید. دوز 0.25 mg/kg به عنوان دوز موثر انتخاب شد که هم سطح کورتیزول و هم سطح STL را افزایش می داد.

چاقی مشکلی اساسی و تهدید کننده سلامتی در جهان است که شیوه های جدیدی جهت مقابله با آن مورد نیاز می باشد. در پژوهش های مربوط به چاقی، مدل های جانوری ابزار سودمندی محسوب می شوند. در این مطالعه موش های سوری بالغ نر نژاد NMRI با وزن پایه 25±4 گرم با استفاده از یک رژیم غذایی پر چرب مدت شش هفته به عنوان گروه تیمار تغذیه و با گروه کنترل (دریافت کننده رژیم غذایی معمولی جوندگان) مقایسه شدند. وزن بدن موش ها هفته ای یکبار اندازه گیری شد. پس از شش هفته موش ها بیهوش شده و نمونه های خون آنها از قلب جمع آوری شد. در پایان هفته ششم وزن بدن گروه تیمار 50% و وزن بدن گروه کنترل %35 افزایش یافته بود. چربی شکمی گروه تیمار دو برابر بیشتر از گروه کنترل بود (p<0.001) و تجمع نسبی چربی شکمی نیز با استفاده از رنگ آمیزی مشخص شد.در بین فاکتورهای بیوشیمیایی بررسی شده (کلسترول، تری گلسیرید، HDL-(C) و LDL-(C)) فقط سطوح تری گلیسرید گروه تیمار افزایش معنی دار داشت (p<0.05). مطالعه هیستومورفومتری بافت های کبد، کلیه و بیضه، تفاوت معنی داری را در اندازه و تعداد سلول ها میان گروه های تحت مطالعه نشان ندادند (p>0.05). در مجموع رژیم غذایی مصرف شده طی شش هفته در مطالعه حاضر می تواند محرکی برای مراحل ابتدایی شروع چاقی در نژاد مورد بررسی باشد.

هدف از این آزمایش تعیین نرخ رشد، بازماندگی و فعالیت آنزیم های هضمی (آمیلاز و آلکالین فسفاتاز) لارو ماهی سفید تغذیه شده با ناپلی آرتمیا می باشد. آزمایش در مخازن شیشه ای 115 لیتری حاوی 7000 قطعه لارو ماهی سفید با میانگین وزن اولیه 5.3 میلی گرم (2 روز بعد از هچ ) انجام شد. جهت سنجش آنزیمی نمونه برداری از لارو ها بصورت تصادفی در روزهای 2، 3، 5، 6 ،8 ،10 ،15 ،21 ،25 و 30 انجام گرفت. نتایج نشان دادند که ذخیره سازی لارو در تراکم بالا کارایی رشد را کاهش می-دهد اما تاثیر قابل ملاحظه ایی بر روی نرخ بازماندگی لارو نداشت. در تحقیق حاضر از روز 23-30 افزایش واضحی در فعالیت آنزیم آمیلاز مشاهده شد بطوری که بیشترین فعالیت آمیلاز در روز 30 بعد از هچ مشاهده شد. محتوای بالای گلیکوژن و کربوهیدرات در غذای زنده ممکن است سنتز و ترشح آمیلاز را تحریک کند. یک پیک فعالیت زود هنگام در فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز در روز 8 بعد ار تفریخ مشاهده شد که نشان دهنده روند بلوغ روده در لارو ماهی سفید می باشد.

فلزات سنگین ناشی از توسعه صنعت و رهاسازی آنها در آب ها، در مقابل تجزیه مقاوم هستند و در ماهی به عنوان یکی از زنجیره های غذایی انسان تجمع می یابند. در این مطالعه، ماهی فلس دار کپور معمولی (Cyprinus carpio) و بدون فلس گربه ماهی پنگوسی راه راه (Pangasius hypophthalmus) در معرض 0.1 غلظت کشنده فلز سنگین کادمیم قرار گرفتند تا غلظت های فلز در بافت های کبد، پوست، آبشش، عضله و فلس مقایسه شوند. پس از آماده سازی و هضم شیمیایی نمونه های ماهی، مقدار فلز سنگین کادمیم به وسیله دستگاه جذب اتمی (مدل ترمو) مورد بررسی و سنجش قرار گرفت. در ماهی کپور معمولی بیشترین میزان کادمیم در کبد و پس از آن در پوست، آبشش و فلس (به ترتیب 538، 98.3، 47.42 و 25.9 میکروگرم بر کیلوگرم) و کمترین آن در عضله (15.9 میکرو گرم بر کیلوگرم) یافت شد. در گربه ماهی، بیشترین میزان کادمیم در کبد و پس از آن در عضله و آبشش (به ترتیب 195.5، 107، و 52.3 میکرو گرم در کیلوگرم) و کمترین آن در پوست (5.93 میکرو گرم در کیلوگرم) تجمع یافت. نتایج این بررسی نشان می دهند که پوست فلس دار ماهی کپور معمولی نسبت به پوست بدون فلس گربه ماهی پنگوسی راه راه، با جذب قابل ملاحظه فلز سنگین و کمترین انباشتگی آن در عضلات، لایه حفاظتی موثری را در برابر مواد شیمیایی زیست محیطی فراهم می کند.

آبسنگ های مرجانی بزرگترین تنوع گونه ای را در بین اکوسیستم های دریایی دارا می باشند. مرجان های آبسنگ ساز دارای پولیپ هایی هستند که در حفره های فنجانی شکل کوچک بسر می برند که اغلب به عنوان یک ابزار تاکسونومیک برای تشخیص گونه های مرجان ها به کار می روند. این بررسی در بهار 1391 به منظور تعیین گونه های مرجان های سخت اطراف جزیره هنگام صورت گرفت. با روش Manta tow در اطراف جزیره حدود گسترش مشخص شده و سپس جهت نمونه-برداری از غواصی استفاده گردید. از نمونه ها در زیر آب عکسبرداری شده و تکه هایی از آنها توسط قلم و چکش به منظور شناسایی، نمونه برداری گردیدند. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شده و در سفید کننده 10% به مدت 10 تا 60 دقیقه غوطه ور گردیدند تا زمانی که کرالیت آنها قابل رویت شود. توسط استریومیکروسکوپ از کرالیت آنها عکسبرداری شد و با استفاده از کلید شناسایی Veron (2000) شناسایی گونه ای انجام گردید. نتایج نشان داد مرجان های زنده اکثرا در عمق 3 الی 6 متر مشاهده و 8 خانواده، 21 جنس و 33 گونه از آنها شناسایی گردیدند که در این میان، خانواده Faviidae بیشترین تنوع را به خود اختصاص داده است. وضعیت سلامت مرجان ها خوب بوده و تنوع ماهی ها در مناطق مرجانی نسبت به جزایر اطراف بالا می باشد ولی به علت صید ماهیان زینتی تراکم زیادی ندارند.

به منظور شناسایی و معرفی گونه های ماهیان قنات و بررسی وضعیت پراکنش آن ها در شهرستان شاهرود، کار جمع آوری نمونه ها از پاییز 1389 تا تابستان 1390 در چهار منطقه مرکزی، میامی، فرومد و بیارجمند، با انتخاب 12 ایستگاه از قنوات دارای ماهی در این مناطق و با استناد به اطلاعات منابع طبیعی، محیط زیست و جهاد کشاورزی این شهرستان انجام شد. نمونه برداری با استفاده از تور ساچوک با چشمه های 2 میلی متری و ابزار های ممکن با توجه به شرایط محیط انجام شد. نمونه ها در فرمالین 10 درصد تثبیت و پس از انتقال به آزمایشگاه با استفاده از کلید های شناسایی معتبر تا حد گونه مورد شناسایی قرار گرفت. تعداد 10 گونه ماهی از سه جنسAlburnoides ، Carassius و Capoeta از مجموع 516 نمونه صید شده شناسایی گردید.

پیشگیری از بارداری هورمونی بطور رایج به صورت های مختلف خوراکی، تزریقی چسب پوستی و حلقه واژینال وجود دارند. قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی یکی از پرمصرف ترین روش های هورمونی هستند و تقریبا بطور وسیع در دسترس می باشند. پیشگیری از بارداری ترکیبی تزریقی یک ماهه نیز به سادگی در دسترس می باشد در مصرف کنندگان فوق وقوع خونریزی ماهیانه ناشی از قطع مصرف هورمون که شبیه قاعدگی طبیعی است، سبب ادامه مصرف روش پیشگیری از بارداری ترکیبی می باشد. این مطالعه یک مطالعه کارآزمایی بالینی مبتنی بر هدف است. زنان مصرف کننده روش های هورمونی بعد از امضای فرم رضایتنامه، در پژوهش وارد شدند. زنانی که دارای یک شریک جنسی مشخص و دارای شرایط پژوهش بودند به 2 گروه درمانی (قرصها و آمپولهای پیشگیری از بارداری ترکیبی) تقسیم شدند. اطلاعات توسط پرسشنامه از طریق مصاحبه، مشاهده و اندازه گیری تکمیل شد. تعداد 97 نفر نمونه های این پژوهش را تشکیل داده اند (51 نفر قرص و 46 نفر آمپول های پیشگیری از بارداری ترکیبی). این مطالعه طی مدت 4 دوره متوالی انجام شد. به این منظور جهت دستیابی به اهداف پژوهش از نرم افزار آماری علوم اجتماعی از روش های آمار توصیفی و استنباطی، تی تست مستقل و آزمون های آماری کای اسکوئر استفاده شد. نتایج نشان می دهد که هر دو دارو توانایی کاهش طول مدت خونریزی قاعدگی را داشتند، در حالی که هیچ اختلاف معنی داری از لحاظ مدت خونریزی قاعدگی در دو گروه مشاهده نشد.در کاهش مقدار خونریزی قاعدگی هر دو روش موفق بوده اند ولی از لحاظ مقدار خونریزی قاعدگی تفاوت معنی داری بین این دو گروه مشاهده نشد. هر دو دارو توانایی کاهش درد قاعدگی را داشتند، در حالی که هیچ اختلاف معنی داری از لحاظ مدت خونریزی قاعدگی در دو گروه مشاهده نشد. یافته ها بیانگر آن است که تفاوت معنی داری بین این دو گروه از لحاظ لکه بینی و خونریزی بین دو قاعدگی و قطع قاعدگی مشاهده نشد. با توجه به یافته های این پژوهش به دلیل اثر بخشی بالای آمپول های پیشگیری از بارداری (سیکلوفم) و کنترل سیکل مناسب با مقدار کم هورمون ماهیانه، می تواند جایگزین مناسب قرص های پیشگیری از بارداری ترکیبی که روزانه مصرف می شود، باشد.

پنج انگشت و رازیانه هر دو از گیاهان فیتواستروژن بوده که در بسیاری ازکشورهای دنیا دارای مصارف پزشکی می باشند هدف از این تحقیق بررسی اثرات این گیاهان برروی هورمون های تستوسترون و گنادوتروپین و همچنین اسپرماتوژنز موش نر می باشد. در این مطالعه 56 سر موش سوری نر بالغ نژاد NMRI در دسته های 8 تایی به گروه های کنترل، شم و 5 گروه تجربی تقسیم شدند. گروه های اول و دوم تجربی به ترتیب دوزهای 100mg/kg و 200 mg/kg از عصاره الکلی دانه رازیانه (Foeniculum vulgare)  و گروه های سوم و چهارم تجربی به ترتیب دوزهای mg/kg200 و300mg/kg  ازعصاره الکلی میوه پنج انگشت (Vitex agnus castus) و گروه پنجم تجربی تلفیقی از دوزهای 200mg/kg رازیانه به اضافه 300mg/kg پنج انگشت (synthetic) را به مدت 15 روز و بصورت تزریق درون صفاقی دریافت کردند در همین مدت زمان گروه کنترل سرم فیزیولوژی و گروه شم محلول 10: 1 ازحلال تویین و سرم فیزیولوژی را دریافت کردند. دو هفته پس از آخرین تزریق از قلب حیوانات به منظور سنجش هورمونی خون گیری به عمل آمد. وزن و حجم بیضه و وزن اپیدیدیم محاسبه و بافت بیضه مورد مطالعه قرار گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارSPSS  و آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه و توکی تجزیه و تحلیل شدند. در این بررسی تفاوت معنی داری در حجم و وزن بیضه بین گروه های تجربی و گروه کنترل مشاهده نشد. وزن اپیدیدیم در گروه های تجربی دوز200mg/kg  رازیانه و دوز تلفیقی نسبت به گروه کنترل کاهش معنی داری را نشان داد. همچنین در میزان هورمون های تستوسترون،LH  و FSH در تمام گروه های تجربی با گروه کنترل اختلاف معنی دار مشاهده شد. در بررسی های میکروسکوپی در قطر لوله های اسپرم سازگروه های تجربی هیچ گونه اختلاف معنی داری با گروه کنترل دیده نشد. در گروه های تجربی دوز 200kg /mg و 300mg/kg پنج انگشت و دوز تلفیقی در تعداد سلول های اسپرماتوگونی اسپرماتوسیت و اسپرماتید کاهش معنی داری مشاهده شد. همچنین کلیه گروه های تجربی درجات مختلفی از کاهش معنی دار تعداد اسپرم ها را در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند. پنج انگشت دارای روغن های ضروری گلیکوزیدهای ایروئیدی فلاونوئیدهای دی ترپن و اسیدهای چرب ضروری است و رازیانه حاوی کومارین فیتواسترول وترپنوئیدهای آنتولی می باشد .بنظر می رسد که اثرات ضد باروری این گیاهان به مواد فوق الذکر مرتبط باشد و روند اسپرماتوژنز را دچار اختلال می کنند همچنین تلفیق پنج انگشت و رازیانه باعث کاهش بسیار شدید میزان اسپرم ها می شود.