دانش کشاورزی و تولید پایدار
سال:1390 | دوره:21/2 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

به منظور بررسی اثر پیش تیمار اسمزی بر جوانه زنی بذرهای گوجه فرنگی، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران در سال 1389 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل ارقام گوجه فرنگی ergon، norma و ravista و پنج پیش تیمار شامل پلی اتیلن گلایکول (PEG6000)، کلرید پتاسیم (KCl) با غلظت های پنج و 10 درصد، آب خالص و تیمار شاهد بود. نتایج نشان داد که حداکثر طول ریشه چه و ساقه چه تحت تیمارهای رقم و پیش تیمار با غلظت 10 درصد پلی اتیلن گلایکول و رقم ergon بدست آمد، اما بیشترین طول گیاهچه در رقم ergon حاصل شد. بیشترین نسبت طولی ریشه به ساقه چه (R/S) تحت پیش تیمار توسط پلی اتیلن گلایکول با غلظت های پنج و 10 درصد در رقم ergon مشاهده شد. حداکثر نسبت وزن تر و خشک ریشه چه به ساقه چه (R/S) به ترتیب با پرایم نمودن توسط آب خالص و کلرید پتاسیم (KCl) با غلظت های پنج و 10 درصد نتیجه شد. بیشترین تعداد جوانه عادی و تعداد کل بذر جوانه زده به ترتیب در رقم ravista با پیش تیمار آب خالص و پلی اتیلن گلایکول حاصل شد. حداکثر سرعت جوانه زنی تحت تیمارهای رقم و پرایمینگ به ترتیب با پیش تیمار پلی اتیلن گلایکول با غلظت 10 درصد و رقم ergon بدست آمد. بیشترین و کمترین درصد جوانه زنی به ترتیب در ارقام ravista و norma نتیجه شد. در حالی که حداکثر وزن تر ریشه چه و ساقه چه به ترتیب با پیش تیمار کلرید پتاسیم با غلظت 10 درصد حاصل گردید. بیشترین شاخص ویگور یک با پیش تیمار پلی اتیلن گلایکول در غلظت 10 درصد در رقم ravista و کلرید پتاسیم در غلظت پنج درصد در رقم norma و بیشترین شاخص ویگور دو نیز مربوط به پلی اتیلن گلایکول در غلظت پنج درصد در رقم ergon حاصل شد.

به منظور برآورد ارتباط بین صفات کمی کلزا با استفاده از ضرایب همبستگی و رگرسیون و همچنین تعیین اثرات مستقیم و غیرمستقیم صفات خاص بر عملکرد روغن از طریق تجزیه مسیر، 14 رقم کلزا در دو سال متوالی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در موسسه تحقیقات برنج کشور در سال زراعی 84 تا 86 مورد بررسی قرار گرفته و 13 صفت اندازه گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه مرکب آزمایش نشان داد که بین سال های مورد آزمایش، رقم و سال×رقم برای اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین ارقام است. عملکرد روغن همبستگی مثبت معنی داری را با عملکرد دانه، وزن هزار دانه و درصد روغن نشان داد، در حالی که با صفت تعداد روز تا خورجین دهی همبستگی منفی و معنی داری داشت. رگرسیون گام به گام برای عملکرد روغن نشان داد که صفات عملکرد دانه، درصد روغن و روز تا گلدهی بیشترین تاثیر را بر عملکرد روغن داشتند و 99.1 درصد از تغییرات عملکرد روغن را توجیه کردند. بر اساس نتایج تجزیه مسیر، بیشترین اثر مستقیم بر عملکرد روغن را عملکرد دانه و به دنبال آن درصد روغن داشتند. بر اساس نتایج حاصله عملکرد دانه و وزن هزار دانه به عنوان یک شاخص گزینشی برای رسیدن به عملکرد روغن بالا پیشنهاد شد.

گندم مهمترین گیاه زراعی کشور می باشد که خودکفایی در آن یکی از سیاست های کلی بخش اقتصادی و تامین امنیت غذایی کشور است. با وجود تلاش های انجام شده میانگین عملکرد گندم در کشور با میانگین جهانی آن فاصله دارد. در این راستا، به منظور شناسایی لاین های گندم پرمحصول با خصوصیات مطلوب و تعیین صفات مناسب به عنوان شاخص انتخاب، 180 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی ارقام نورستار (پاییزی) و زاگرس (بهاری) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار ارزیابی شدند. در طی آزمایش، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه، طول سنبله، تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته و زمستان گذرانی ارزیابی شدند. تجریه واریانس داده ها نشان داد که از نظر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از زنده مانی زمستانی بین لاین ها تفاوت معنی دار وجود داشت و در جمعیت برای صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، ارتفاع بوته و طول سنبله تفکیک متجاوز مشاهده شد. بر اساس تجزیه علیت، صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در متر مربع با اثر مستقیم مثبت روی عملکرد دانه، حدود 93.2 درصد تغییرات این صفت را تبیین کردند. با توجه به وراثت پذیری بالای این صفات نسبت به عملکرد دانه می توان از آنها به عنوان شاخص های گزینشی در انتخاب لاین های پرمحصول استفاده کرد. بر اساس عملکرد دانه در متر مربع، 14 لاین نسبت به والد نورستار (والد پرمحصول) برتر بودند که با توجه به خصوصیات مطلوب این لاین ها می توان از آن ها در آزمایش های ناحیه ای جهت انتخاب ژنوتیپ های پرمحصول استفاده کرد.

برخورداری از شرایط مناسب آب و هوایی در استان همدان باعث شده که سهم بخش کشاورزی و تولیدات باغی در کنار بخش صنعت و خدمات از اهمیت ویژه ای برخوردار شده و زمینه های توسعه پایدار روستایی فراهم گردد. در این تحقیق سعی شده که ابتدا با استفاده از روش ماتریس تحلیل سیاستی (PAM) به بررسی مزیت نسبی محصول گردو در استان همدان برای سال زراعی 88-1387 پرداخته و سپس عملکرد دولت در این بخش از فعالیت زراعی که عمدتا در مناطق روستایی استان متمرکز هستند مورد تجزیه تحلیل قرار گیرد. نتایج حاصل از تحقیق و محاسبه شاخص های مربوط به مدل اتخاذ شده بیانگر وجود مالیات غیرمستقیم بر محصول و یارانه غیرمستقیم بر نهاده های قابل تجارت و به طور کلی عدم حمایت دولت از اجرای سیاست جایگزینی واردات بی رویه این محصول در استان می‏باشد. در حالیکه شاخص سودآوری خالص اجتماعی گردو مثبت ارزیابی شده و بر اساس شاخص هزینه منابع داخلی به دست آمده، مشخص گردید که استان از مزیت نسبی در تولید محصول گردو برخوردار می‏باشد.

شوید با نام علمی Anethum graveolens L. یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی، آرایشی و غذایی استفاده می شود. در این تحقیق اثر کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن بر رشد، عملکرد و ترکیب اسانس این گیاه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کود شیمیایی اوره، کود زیستی (مخلوطی از دو باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) و تلفیق کود زیستی با 50 درصد کود شیمیایی اوره و شاهد (بدون کود) بود. برداشت گیاه شوید در مرحله رسیدگی کامل دانه ها انجام شد. نتایج نشان داد ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک و اجزا عملکرد دانه بجز تعداد دانه در چترک تحت تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن قرار گرفته و بالاترین میزان این صفات مربوط به کاربرد کود شیمیایی اوره بود، هرچند بین این تیمار و کاربرد کود زیستی به همراه 50 درصد کود شیمیایی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن سبب افزایش معنی دار شاخص برداشت نسبت به شاهد شده و بالاترین شاخص برداشت مربوط به تلفیق کود زیستی و 50 درصد کود شیمیایی بود، اگرچه بین این تیمار و کاربرد کود شیمیایی و کود زیستی به تنهایی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نتایج نشان داد که میزان اسانس نیز بطور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای کودی قرار گرفته و کاربرد کود زیستی به همراه 50 درصد کود شیمیایی و پس از آن به ترتیب کود شیمیایی و کود زیستی بیشترین میزان اسانس را تولید نمودند. نتایج نشان داد کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن بر ترکیبات تشکیل دهنده اسانس شوید تاثیر داشته و با مصرف تیمارهای مختلف کودی میزان کاروون نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که کاربرد کودهای زیستی به تنهایی و یا در ترکیب با کود شیمیایی در بهبود صفات کمی و کیفی گیاه دارویی شوید تاثیر مثبتی داشته و بجای مصرف مداوم کود شیمیایی می توان با استفاده بهینه از نهاده های زیستی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی ناشی از مصرف کود شیمیایی نیتروژنی اوره گام برداشت.

برای ارزیابی اثرات تنش خشکی، کود مرغی و اوره بر صفات زراعی ذرت علوفه ای (سینگل کراس 704)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در سال 1388 اجرا شد. کرت های اصلی شامل تیمار آبیاری در دو سطح آبیاری نرمال و قطع آب در مرحله گرده افشانی به مدت دو هفته بود. تیمار کوددهی با سه سطح کود اوره217=F1) ، 435=F2، 652=F3 کیلوگرم در هکتار) و سه سطح کود مرغی5.29=F4) ، 10.57=F5، 15.86=F6 تن در هکتار) و =F0 شاهد (عدم مصرف کود) در کرت های فرعی مورد مقایسه قرار گرفتند. اثر تنش خشکی بر وزن تر ساقه و بلال، قطر بلال و عملکرد علوفه تر معنی دار بود. ولی بر تعداد برگ سبز و خشک، شاخص سطح برگ، ظهور گل تاجی و کاکل، فاصله زمانی گرده افشانی تا کاکل دهی، ارتفاع بوته، قطر ساقه و طول بلال و وزن تر برگ ها معنی دار نبود. اثر تیمارهای کودی بر کلیه صفات اندازه گیری شده به جز تعداد برگ ها معنی دار بود. مصرف نیتروژن با افزایش شاخص سطح برگ، وزن برگ ها، ساقه و بلال، طول و قطر بلال، قطر ساقه، ارتفاع بوته و کاهش فاصله زمانی گرده افشانی تا کاکل دهی موجب افزایش عملکرد علوفه گردید. اثر متقابل کودهای مرغی و اوره با تنش خشکی بر شاخص سطح برگ، وزن تر برگ و ساقه معنی دار بود. بیشترین عملکرد علوفه تر (101 تن در هکتار) در تیمار 15.86 تن در هکتار کود مرغی در شرایط آبیاری نرمال مشاهده گردید که اختلاف معنی داری با دیگر تیمارها داشت. با این وجود، در صورت عدم دسترسی به مقادیر زیاد کود مرغی، تیمار 10.57 تن در هکتار این کود بدون داشتن اختلاف معنی دار با تیمار 652 کیلوگرم در هکتار کود اوره، عملکرد مناسبی تولید می نماید.

امروزه توجه به مسائل ایمنی و زیست محیطی در تمام بخش های کشاورزی، صنعتی و خدماتی کشورهای مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است. در بخش کشاورزی با وجود تلاش های فراوان برای یافتن روش های جایگزین، سالانه میلیون ها لیتر ماده سمی برای کنترل آفات مزارع مصرف می شود. در سمپاشی موثر اندازه قطرات آفتکش نقش مهمی دارد اندازه قطرات تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله فشار، قطر سوراخ نازل، گرانروی مایع پاشیده شده و سرعت وزش باد در منطقه می باشد در این پژوهش از شبکه پیشخور برای مدل سازی قطر حجمی متوسط استفاده شد. لایه های ورودی فشار سمپاشی و قطر خروجی نازل و لایه خروجی شبکه عصبی مصنوعی قطر حجمی متوسط بود. به منظور دستیابی به بهترین روش، پنج روش گرادیان نزولی، گرادیان نزولی با مومنتوم، لونبرگ مارکوآرت، دلتا بار دلتا و گرادیان مزدوج استفاده شد. با توجه به مقادیر میانگین مربعات خطا و ضریب تبیین روش گرادیان نزولی با مونتوم به عنوان بهترین روش انتخاب شد. پس از آموزش و اعتبارسنجی شبکه، میزان میانگین مربعات خطا و ضریب تبیین به ترتیب برابر 0.0176 و 0.90 به دست آمد. به منظور بررسی صحت پیش بینی شبکه، آزمایش هایی انجام شد و قطر ذرات در حالت واقعی با مقادیر حاصل از شبکه عصبی، با آزمون کای دو مقایسه گردید، تفاوت حاصل معنی دار نبود. این نتایج نشان می دهد که شبکه های عصبی مصنوعی می توانند برآورد مناسبی در تخمین اندازه قطرات داشته باشند.

به منظور ارزیابی تاثیر کم آبی بر رشد و عملکرد ارقام لوبیا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات (کرت های خرد شده) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1387 اجرا گردید. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری مطلوب بر اساس 70 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس(I1) A ، قطع آبیاری در مرحله گلدهی(I2) ، قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه (I3) و قطع آبیاری در مراحل گلدهی و پر شدن دانه (I4) در کرت های اصلی و ارقام لوبیا چیتی (تلاش، خمین و COS16) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و عملکرد دانه بر اثر قطع آبیاری در مراحل زایشی به طور قابل توجهی کاهش می یابند. این کاهش در تیمار قطع آبیاری در طول مراحل گلدهی و پر شدن دانه بیشتر بود. درصد کاهش عملکرد دانه در تیمار قطع آبیاری در مراحل گلدهی و پر شدن دانه نسبت به حالت آبیاری کامل، حدود 40.25 درصد بود. تجمع ماده خشک و سرعت رشد گیاه زراعی در رقم تلاش بیشتر از رقم خمین و COS16 بود. اما اختلاف معنی داری از لحاظ عملکرد دانه بین سه رقم لوبیا چیتی وجود نداشت.

به منظور مطالعه برخی خصوصیات کمی و کیفی دو رقم گندم تحت شرایط مختلف روش کاشت و دور آبیاری، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده نواری در قالب بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 89- 1388 اجرا گردید. فاکتورها شامل: دو سطح آبیاری (آبیاری بر اساس تخلیه 25 درصد و 50 درصد آب قابل استفاده گیاه در خاک)، چهار سطح روش کاشت (کاشت خطی در کرت، کاشت سه، شش و 9 خط گندم روی پشته) و همچنین دو رقم چمران واستار بودند. نتایج نشان داد که روش های کاشت، در صفات عملکرد دانه، عملکرد کاه و درصد پروتئین بذر، اختلاف معنی دار داشتند و بالاترین عملکرد دانه و کاه مربوط به روش سه خطی بود. در حالی که روش های شش و 9 خطی درصد پروتئین بالاتری داشتند. اما بین سطوح آبیاری تفاوت معنی داری وجود نداشت. در بین ارقام نیز رقم چمران، بطور معنی داری در صفات ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد کاه و درصد پروتئین برتر بود. در حالی که رقم استار دارای وزن بوته و طول سنبله بیشتری بود. با توجه به نتایج بدست آمده و شرایط کم آبی موجود، در اکثر نقاط کشور، کاربرد روش های کاشت روی پشته، به ویژه روش سه خطی با سطح دوم آبیاری توصیه می شود. کاربرد رقم چمران نیز به دلیل برتری در بسیاری از صفات پیشنهاد می گردد.

به منظور بررسی تاثیر سیستم های خاک ورزی و مدیریت بقایای برنج بر صفات مورفولوژیک و عملکرد کلزای پاییزه به عنوان کشت دوم پس از برنج در رشت، آزمایشی دو ساله به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار طی سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور واقع در شهرستان رشت به اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل سیستم های خاک ورزی در 3 سطح (بدون خاک ورزی، خاک ورزی حداقل و خاک ورزی متداول) و مدیریت بقایای برنج در 2 سطح (خارج نمودن بقایا و باقی گذاشتن بقایا) بود. صفات مورد ارزیابی شامل زمان شروع گلدهی، طول دوره رویش، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، فاصله اولین شاخه فرعی خورجین دار تا زمین، طول خورجین، عملکرد دانه و وزن خشک علف های هرز (20 و 40 روز پس از کاشت) بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که میان سیستم های مختلف خاک ورزی از نظر تمامی صفات مورد ارزیابی به جز طول خورجین، تفاوت معنی داری وجود داشت. مدیریت بقایای برنج تنها بر صفاتی همچون زمان شروع گلدهی، طول دوره رویش و وزن خشک علف های هرز (40 روز پس از کاشت) اثر معنی داری گذاشت. علاوه بر این، هیچ یک از صفات مورد بررسی به اثر متقابل فاکتورهای مورد بررسی، واکنش معنی داری نشان ندادند. بالاترین میزان عملکرد دانه با میانگین 2278 کیلوگرم در هکتار به تیمار خاک ورزی متداول و خارج نمودن بقایا مربوط بوده و کمترین مقدار این صفت نیز با میانگین 1342 کیلوگرم در هکتار به تیمار بدون خاک ورزی و باقی گذاشتن بقایا اختصاص داشت. تیمار خاک ورزی متداول نیز از نظر عملکرد دانه، تفاوت معنی داری را با تیمار خاک ورزی حداقل نشان نداد. بر مبنای تجزیه و تحلیل اقتصادی، به نظر می رسد که سیستم خاک ورزی حداقل در شرایط وجود یا عدم وجود بقایا دارای مزیت هایی در مقایسه با سیستم خاک ورزی متداول است که کاربرد آن را توجیه می کند.

برای بررسی اثر تنش کمبود آب روی عملکرد، اجزای عملکرد، میزان کلروفیل و تنظیم کننده های اسمزی در بابونه آلمانی و تاثیر کاربرد پلیمرهای سوپرجاذب در کاهش اثرات خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال 1387 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کمبود آب (آبیاری پس از 50، 100، 150 و 200 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس (A و مقادیر پلیمر سوپرجاذب (0، 60، 120، 180، 240 و 300 کیلوگرم در هکتار) بود. تجزیه واریانس داده ها اثر آبیاری را روی عملکرد کاپیتول، تعداد کاپیتول در بوته، قطر کاپیتول و ارتفاع نهنج معنی دار و روی وزن هر کاپیتول و میزان قندهای محلول غیرمعنی دار نشان داد. در حالیکه اثر پلیمر سوپرجاذب روی عملکرد کاپیتول، تعداد کاپیتول، قطر کاپیتول، ارتفاع نهنج، وزن هر کاپیتول و میزان کل کربوهیدرات های محلول غیرمعنی دار شد. اثر متقابل آبیاری و پلیمر سوپرجاذب روی عملکرد بیوماس کل، میزان کلروفیل b ,a، کلروفیل کل و پرولین معنی دار شد. بیشترین و کمترین عملکرد کاپیتول (116.83 و 75.98 کیلوگرم در هکتار)، قطر کاپیتول (0.544 و 0.497 سانتی متر) و ارتفاع نهنج (0.676 و 0.568 سانتی متر) به ترتیب از تیمارهای آبیاری پس از 50 و 200 میلی متر تبخیر به دست آمدند، ولی بیشترین و کمترین تعداد کاپیتول هر بوته (199.22 و 91.22 عدد) به ترتیب از تیمارهای آبیاری پس از 100 و 150 میلی متر تبخیر به دست آمد. بالاترین عملکرد بیوماس کل (1215.55 کیلوگرم در هکتار) از تیمار آبیاری پس از 50 میلی متر تبخیر از تشتک و بدون کاربرد پلیمر سوپرجاذب و کمترین مقدار آن (164.44 کیلوگرم در هکتار) از تیمار آبیاری پس از 200 میلی متر تبخیر و کاربرد 120 کیلوگرم در هکتار پلیمر به دست آمد. در این بررسی در اثر تنش خشکی میزان کلروفیل a و b از تیمار آبیاری پس از 100 میلی متر تبخیر از تشتک تخیر به بعد کاهش یافت. بیشترین تجمع پرولین برگ (4.001 میلی گرم در گرم) در تیمار آبیاری پس از 200 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر و کاربرد  120کیلوگرم پلیمر در هکتار و کمترین تجمع پرولین (0.748 میلی گرم در گرم) در تیمار آبیاری پس از  100میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر و کاربرد 300 کیلوگرم در هکتار پلیمر مشاهده شد. به طور کلی، تحمل خشکی در بابونه آلمانی از طریق تنظیم اسمزی پرولین بوده و کاربرد سوپرجاذب کاهش عملکرد بیوماس در شرایط کمبود آب را اصلاح کرده است.

به منظور ارزیابی اثر محدودیت آبی بر ترکیب شیمیایی، جوانه زنی و رشد گیاهچه بابونه آلمانی آزمایشی به صورت طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با شش تکرار در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه به اجرا در آمد. نتایج بررسی تحت سطوح مختلف آبیاری (آبیاری پس از 30، 60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر) نشان داد که تاثیر آبیاری روی درصد، سرعت و شاخص جوانه زنی و همچنین درصد نیتروژن و فسفر، درصد و عملکرد پروتئین بذر معنی دار و روی زمان تا 50 درصد جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و میزان پتاسیم و عملکرد دانه غیرمعنی دار شد. بالاترین درصد (90 درصد)، سرعت (8.2 درصد در روز) و شاخص (8.5) جوانه زنی مربوط به آبیاری پس از 60 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر و کمترین درصد (48 درصد)، سرعت (4.4 درصد در روز) و شاخص (4.8) جوانه زنی مربوط به آبیاری پس از 120 میلیمتر تبخیر بود. بترتیب بیشترین (3.43 و 21.44 درصد) و کمترین (3 و 18.74 درصد) میزان نیتروژن و پروتئین دانه مربوط به تیمارهای آبیاری پس از 120 و 30 میلیمتر تبخیر بود. تغییرات عملکرد پروتئین دانه به دلیل معنی دار نبودن تاثیر آبیاری روی عملکرد دانه مشابه درصد پروتئین دانه به دست آمد. بنابراین از نظر مقدار کمی تولید بذر می توان شدیدترین تنش کمبود آب را توصیه نمود. بیشترین (8.08 درصد) و کمترین (6.56 درصد) محتوای فسفر دانه (8.08 درصد) بترتیب با اعمال تیمارهای آبیاری پس از 60 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک به دست آمد. روابط درجه دوم بین زمان آبیاری و درصد، سرعت و شاخص جوانه زنی بذرهای بدست آمده و درصد نیتروژن، فسفر و پروتئین دانه نتایج تجزیه واریانس را تایید کرد. همبستگی غیرمعنی دار بین مقادیر فسفر و پتاسیم بذر با کلیه ویژگیهای جوانه زنی بذر و بین خصوصیات رشد گیاهچه و ذخایر نیتروژن، فسفر و پتاسیم نشان دهنده استقلال جوانه زنی و رشد گیاهچه از ذخایر این عناصر می باشد. همچنین همبستگی بین میزان نیتروژن بذر و جوانه زنی منفی و معنی دار بود.