آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی (دامپزشکی تبریز)
سال:1397 | دوره:12 | شماره:2 (پیاپی 46) |تعداد مقالات:8

تک یاخته های روده ای سگ ها دارای تنوع نسبتاً زیادی بوده و شیوع آلودگی اغلب به شکل تحت بالینی و بعضاً به شکل بالینی مشاهده می شود. گونه های مختلف آنتامبا، کریپتوسپوریدیوم و ائوسیست های ایزوسپورایی در روده سگ ها مشاهده می شود. با توجه به اهمیت بیماری زایی انگل های تک یاخته ای گوارشی در سگ ها و همچنین اهمیت زِئونوتیک آنها این بررسی در سگ های ولگرد شهرستان تبریز انجام گرفت. این بررسی به مدت 12 ماه و از شهریور 1394 تا شهریور 1395 انجام شد. طی این بررسی تعداد صد نمونه مدفوع سگ از مناطق مختلف تبریز تهیه و مورد آزمایش میکروسکوپی انگل شناسی قرار گرفت. آزمایش نمونه ها به روش تغلیظ با فرمل اتر انجام گرفت و همچنین برای مشاهده تک یاخته های مختلف از رنگ آمیزی تری کروم و برای مشاهده تک یاخته کریپتوسپوریدیوم از روش رنگ آمیزی زیل نیلسون تغییریافته استفاده گردید. از صد نمونه مدفوع بررسی شده 54 درصد واجد آلودگی به انواع تک یاخته ها بودند و تک یاخته های مشاهده شده عبارت بودند از آنتامبا هیستولیتیکا، آنتامبا کولای، کریپتوسپوریدیومو ائوسیست های ایزوسپورایی. در تمامی گروه های سنی آنتامبا هیستولیتیکا واجد بالاترین شیوع و انگلکریپتوسپوریدومواجد حداقل آلودگی در تمامی رده های سنی بود. با توجه به شیوع بالای آلودگی، دادن آگاهی و آموزش های لازم به صاحبان سگ ها توسط دامپزشکان تا حد زیادی می تواند گسترش بیماری در انسان و دام را جلوگیری کند.

بیماری های انگلی به عنوان مانعی بزرگ در رشد و سلامت حیوانات در سراسر دنیا مطرح هستند. در این میان اسب نسبت به سایر دام های اهلی به آلودگی ها ی انگلی حساس تر بوده و در یک زمان ممکن است به گونه های مختلف آلوده گردد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی میزان آلودگی در اسب های باشگاهی و روستایی شهرستان اردبیل به انگل های گوارشی صورت گرفته است. پنجاه رأس اسب، شامل 34 نریان و 16 مادیان در بهار و تابستان 94 مورد نمونه برداری قرار گرفتند که از این تعداد 36 رأس اسب باشگاهی و 14 رأس غیرباشگاهی بودند. نمونه های مدفوع به روش شناورسازی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، نوع و میزان آلودگی های تشخیص داده شده بدین شرح بود: استرونگل های کوچک و بزرگ 34 درصد، پاراآسکاریس اکوئوروم 20 درصد، استرونژیلوئیدس وستری 12 درصد، تریکوسترونژیلوس 4 درصد، آنوپلوسفالیده 6 درصد، اورنیتوبیلارزیا ترکستانیکوم 4 درصد و دیکروسلیوم دندریتیکوم 2 درصد. از نظر آماری تفاوت معنی داری بین دوجنس از نظر میزان آلودگی وجود نداشت، ولی میزان آلودگی بین اسب های با سابقه درمان ضد انگلی و اسب های بدون سابقه درمان اختلاف معنی دار داشت (05/0p<). همچنین به رغم بیشتر بودن میزان آلودگی در اسب های 6 تا 10 ساله، تفاوت معنی داری در وجود آلودگی بین رده های سنی مختلف مشاهده نشد و با وجود بیشتر بودن آلودگی در اسب های روستایی با چرای آزاد در مقایسه با اسب های باشگاهی که عمدتاً تغذیه دستی داشتند، این تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود. در ضمن در 4 درصد موارد (2 رأس اسب روستایی با چرای آزاد) آلودگی به اورنیتوبیلارزیامشاهده گردید که اولین مورد گزارش این انگل در اسب در منطقه می باشد.

تاثیر مثبت پروبیوتیک ها بر عملکرد و سلامتی گوساله های شیرخوار از دیرباز مورد توجه بوده است. پروبیوتیک ها گروهی از میکروارگانیسم های زنده هستند که در تغذیه دام استفاده می شوند. این افزودنی ها نه تنها هیچ گونه زیانی برای موجودات زنده ندارند، بلکه آنزیم های مختلفی ترشح می کنند که باعث شکسته شدن زنجیره های کربنی آلی و تولید موادی چون قندهای ساده تر، الکل ها، ویتامین ها و سایر مواد مغذی می شوند. برای انجام این مطالعه از 24 رأس گوساله نر و ماده با میانگین وزنی 3± 50 کیلوگرم و سن 3± 40 روزه و به مدت 45 روز استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) گروه شاهد، 2) گروه دریافت کننده لاکتوباسیلوس کازئی و 3) گروه دریافت کننده لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس بودند. پروبیوتیک ها به همراه سرم فیزیولوژی به مصرف گوساله ها رسید. استفاده از لاکتوباسیل ها تاثیر معنی داری بر مصرف خوراک نداشته، اما استفاده از لاکتوباسیل ها باعث افزایش وزن گوساله ها در کل دوره شد (05/0p<). از طرفی تیمارهای حاوی پروبیوتیک باعث بهبود معنی دار بازده غذایی در دوره های از شیرگیری و در کل دوره پرورش گردید (05/0p<). همچنین افزودن پروبیوتیک ها در جیره گوساله ها، گلوکز خون را به طور معنی داری افزایش داده ولی نیتروژن اوره-ای خون را کاهش داد (05/0p<)، اما تاثیر معنی داری بر میزان پروتئین کل، آلبومین، تری گلیسیرید و کلسترول خون نداشت. در کل، استفاده از مکمل های پروبیوتیکی باعث بهبود شاخص های سلامتی شد، اگرچه از لحاظ عددی معنی دار نبود. با توجه به نتایج می توان گفت که افزودن پروبیوتیک ها در جیره گوساله ها باعث بهبود عملکرد شده و تاثیر مثبتی بر برخی فراسنجه های خونی دارد.

کرفس (Apium graveolens) گیاهی دوساله و از خانواده Apiaceae است. بخش های مختلف کرفس در اختلالات کبدی و طحال، اختلالات مغزی، درد و اختلالات خواب استفاده می شود. مطالعه حاضر به منظور بررسی اثر عصاره اتانولی کرفس بر آسیب کلیه ناشی از اتیلن گلیکول در موش های صحرایی نر نژاد ویستار انجام گرفت. القاء سنگ کلیه با استفاده از تیمار 75/0 درصد اتیلن گلیکول به مدت 28 روز انجام شد. موش ها به 8 گروه 6تایی تقسیم شدند که به ترتیب شامل کنترل سالم، کنترل سنگ کلیوی (75/0 درصد اتیلن گلیکول در آب آشامیدنی)، حیوانات سالم تیمار با عصاره کرفس در دوزهای 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم و موش های سنگ کلیویتیمار با عصاره کرفس در دوزهای 50، 100 و 200 میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن به صورت گاواژ بودند. در پایان آزمایش (28 روز)، نمونه خون از قلب موش ها جمع آوری شد و میزان کلسیم و اگزالات در سرم ارزیابی گردید. واکاوی آماری از طریق آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی انجام شد و 05/0p< معنی دار در نظر گرفته شد. افزایش معنی دار میزان اگزالات و کاهش معنی دار کلسیم سرم در حیوانات گروه کنترل سنگ کلیوی در مقایسه با گروه کنترل سالم مشاهده شد. تیمار عصاره کرفس با غلظت 200 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن باعث کاهش معنی دار اگزالات و افزایش معنی دار کلسیم سرم در حیوانات دچار سنگ کلیوی شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که عصاره کرفس می تواند باعث بهبود سنگ کلیه ناشی از اتیلن گلیکول شود.

ارزیابی شاخص هایی همچون تغییرات بیوشیمیایی سرم پس از فعالیت شدید بدنی، می تواند به فراهم آوردن اطلاعات لازم جهت پیش-بینی ظرفیت ورزشی اسب، تحت شرایط مسابقه کمک کند. در مطالعه حاضر، غلظت سرمی برخی از فاکتورهای بیوشیمیایی خون قبل و پس از فعالیت شدید بدنی در 9 رأس اسب عرب 10-4 ساله تعیین گردید. نمونه های خون، یک ساعت قبل (زمان صفر)، بلافاصله (زمان یک)، 3 (زمان دو) و 24 ساعت (زمان سه) پس از دویدن با حداکثر سرعت در مسیر 1٢ ٥ ٠ متری جمع آوری گردید. مقادیر سرمی پروتئین تام، آلبومین، ازت اوره خون، کراتنین و گلوکز و همچنین میزان فعالیت آنزیم های کراتین فسفوکیناز و لاکتات دهیدروژناز با استفاده از روش های معمول آزمایشگاهی اندازه گیری گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری تحلیل واریانس یک طرفه با مشاهدات تکراری و تست توکی مورد واکاوی آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که به استثناء نیتروژن اوره، سایر فاکتورهای اندازه گیری شده پس از دویدن افزایش معنی داری را متحمل گشته اند (5 0/0p<). به نظر می رسد که تغلیظ خون ناشی از تعریق شدیدو همچنین استرس ناشی از شرکت در شرایط مسابقه، دلیل این تغییرات باشند.

بیماری یون از جمله عفونت های مزمن باکتریایی در نشخوارکنندگان میباشد که با توجه به اسهال شدید و طولانی مدتی که ایجاد می کند، باعث تحلیل رفتن بدن دام می شود. هدف از این مطالعه، بررسی عیار سرمی آنتی بادی ضد مایکوباکتریوم اویوم زیرگونهپاراتوبرکلوزیس (عامل بیماری یون) به روش الایزا و برآورد میزان آلودگی به عامل مذکور در گاوهای شیری مجتمع دامپروری کشت و صنعت مغان بود. در این مطالعه از تعداد 738 رأس گاو شیری بالغ در مجتمع کشت و صنعت و دامپروری مغان که به طور تصادفی انتخاب شدند، خون-گیری شده و نمونه های سرمی در آزمایشگاه به روش الایزا بررسی شدند. مطالعه حاضر نشان داد از تعداد 738 رأس گاو مورد آزمایش، 58 رأس دارای عیار سرمی علیه مایکوباکتریوم اویوم زیرگونهپاراتوبرکلوزیس با درصد S/P بیشتر از 60 درصد بودند (میزان شیوع 86/7 درصد) که 25 رأس مثبت (با درصد S/P بیشتر از 70 درصد) و 33 رأس مشکوک (با درصد S/P بیشتر از 60 تا 70 درصد) بودند. به دلیل این که چهره بیماری یون اغلب تحت بالینی بوده و دام در ظاهر سالم به نظر می رسد، به سبب دفع میکروب در مدفوع و ترشحات بدن خود بقیه گله را نیز آلوده می کند. بنابراین، انجام آزمون های غربالگری دوره ای در گله و همچنین تست دام های تازه وارد در کنار سایر اقدامات پیشگیرانه اکیداً توصیه می شود.

متوترکسات به عنوان یک داروی ضدسرطان، در دوزهای بالا برای کبد سمّی است. معلوم گردیده است که استرس اکسیداتیو در سمّیت متوترکسات دخیل است. با توجه به خواص آنتی اکسیدانی ریشه گیاه شلغم، این مطالعه، برای ارزیابی اثرات محافظتی عصاره هیدروالکلی ریشه شلغم در برابر سمیّت کبدی ناشی از متوترکسات در موش صحرایی انجام شد. بدین منظور 40 سر موش صحرایی نر ویستار به طور تصادفی در چهار گروه مساوی تقسیم گردیدند. گروه 1 به عنوان شاهد انتخاب شد. به گروه های 2 و 4، ریشه گیاه شلغم (mg/kg 200) به مدت 15 روز متمادی گاواژ گردید. گروه های 3 و 4 تک دوز متوترکسات (mg/kg 20)را در دهمین روز آزمایش به طور داخل صفاقی دریافت کردند. در پایان، سطوح سرمی آنزیم های آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز و بیلی روبین تام، آلبومین و پروتئین تام گروه ها اندازه گیری شد. میزان مالون دی آلدئید و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز نیز در هموژنات بافت کبد اندازه گیری شد. از بافت کبد موش ها مقاطع بافتی تهیه و در نهایت، یافته های بیوشیمیایی با نتایج هیستوپاتولوژی تطبیق داده شد. در گروه 4، عصاره ریشه شلغم به طور معنی داری (05/0p<) میزان افزایش یافته آنزیم های شاخص آسیب کبد و بیلی روبین تام را کاهش و سطوح کاهش یافته آلبومین و پروتئین تام سرم را به طور معنی داری (05/0p<) افزایش داد. در این گروه، عصاره ریشه شلغمبه طور معنی داری (05/0p<) میزان پراکسیداسیون لیپیدی را کاهش و سطوح آنتی اکسیدان های کبد را افزایش داد. از لحاظ هیستوپاتولوژی نیز تغییرات بافتی شامل آماس، تغییرات دژنراتیو و نکروز، همراستا با یافته های بیوشیمیایی بودند. نتایج نشان داد عصاره ریشه شلغمبا خواص آنتی اکسیدانی خود، کبد موش های صحرایی را در برابر سمّیت ناشی از متوترکسات محافظت می کند.

یک قلاده گربه چهارماهه، نژاد مو کوتاه اهلی با علایم بدشکلی در اندام خلفی چپ، عدم وزن گیری، درد در انتهای اندام خلفی چپ، بدون سابقه تصادف به بیمارستان حیوانات خانگی ارجاع داده شد. عدم تشکیل کامل استخوان های بلند (همی ملیا) و یا هیپوپلازی آن ها، عارضه ای مادرزادی است که در استخوان های زند زبرین، زند زیرین و درشت نی بیشترین میزان رخداد را نشان می دهد. در بیمار حاضر همی ملیا از نوع انتهایی بوده و در اندام خلفی چپ آن عدم تشکیل کامل استخوان های درشت نی، قلم ها و بند های انگشتان (آژنزیس انگشتان) و در اندام خلفی مقابل، تنها در ناحیه استخوان های قلم و بندهای انگشت مشاهده شد. در درمان همی ملیای استخوان زند زبرین ممکن است بتوان از انقباض دائمی عضلات، بدشکلی های استخوان و انحراف به داخل اندام جلوگیری کرد، اما در مورد بیمار مذکور به دلیل بد شکلی استخوان، چرخش اندام و عدم امکان تثبیت مفصل، قطع عضو توصیه گردید. جراحی عقیم سازی جهت جلوگیری از انتقال عارضه به نسل بعدی و همچنین رادیوگرافی از نواحی دیگر بدن به دلیل امکان وقوع همزمان سایر ناهنجاری-های مادرزادی در این بیماران توصیه می شود.