یافته های نوین کشاورزی
سال:1389 | دوره:5 | شماره:2 (18) |تعداد مقالات:10

جهت بررسی تاثیر محدودیت منبع بر عملکرد و شاخص های رشد ذرت دانه ای KSC704 در شرایط تنش خشکی در منطقه ورامین و در طی سال های زراعی 1387-1386 و 1388-1387، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. آبیاری در کرت های اصلی و ترکیب های تیماری مقدار و زمان برگزدایی به طور مشترک در کرت های فرعی قرار گرفتند. آبیاری مطلوب با رسیدن محتوای آب خاک به 75% رطوبت قابل استفاده انجام گرفت و تنش خشکی در مراحل هشت برگی و ظهور گل آذین نرصورت پذیرفت. برگزدایی در 5 سطح شاهد (عدم حذف برگ)، حذف 1:3 برگ های بوته در مرحله 8 برگی، حذف 2:3 برگ های بوته در مرحله 8 برگی، حذف 1:3 برگ های بوته در مرحله کاکل دهی و حذف 2:3 برگ های بوته در مرحله کاکل دهی انجام شد. نتایج نشان داد در شرایط آبیاری مطلوب با تاخیر یا افزایش شدت برگزدایی سرعت رشد نسبی بطور معنی داری کاهش یافت در حالی که در شرایط تنش خشکی حتی حذف 2:3 برگ ها در مرحله کاکل دهی نتوانست. تحت شرایط تنش خشکی با قطع 1:3 برگ ها در مرحله کاکل دهی، عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد به میزان 28%افزایش یافت. بنابراین برگزدایی نه تنها موجب کاهش قدرت منبع یا کارایی تولید بیوماس و فتوسنز جاری نشده است بلکه در شرایط تنش خشکی ماده خشک بیشتری به دانه اختصاص یافته است و شیب فشار اسمزی و هیدروستاتیک به علت فرآهمی آب و کاهش تعرق بعد از برگزدایی بهبود یافته است.

به منظور بررسی تاثیر زئولیت و کود پتاسیم بر عملکرد و ویژگی های رویشی چغندرقند، آزمایشی مزرعه ای به صورت بلوک های کامل تصادفی در اراک در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل مصرف زئولیت (500 کیلوگرم در هکتار)، زئولیت و پتاسیم (500 کیلوگرم در هکتار زئولیت و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم) به همراه تیمار شاهد بدون مصرف این مواد بود. در این پژوهش از رقم چغندرقند مونوژرم با نام تجاری دروتی استفاده شد. عملیات کشت در تاریخ 25 فروردین ماه به صورت ردیفی با فاصله ردیف 50 سانتی متر و فاصله روی ردیف 25 سانتی متر انجام پذیرفت. ویژگی های ارزیابی شده شامل شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک و درصد رطوبت اندام های هوایی، عملکرد ریشه، وزن کل زیست توده و طول ریشه بود. نتایج این بررسی از وجود اختلاف معنی دار بین تیمارهای مصرف زئولیت به تنهایی و مصرف زئولیت توام با کاربرد پتاسیم را با تیمار شاهد برای صفات شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام های هوایی و عملکرد زیست توده، وزن تر غده و اندام های هوایی خبر داد اما در هیچ یک از صفات مورد بررسی تفاوت معنی داری بین تیمار مصرف زئولیت و زئولیت توام با پتاسیم دیده نشد.

به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت بر فنولوژی و نمو خوشه ارقام برنج در کشت مستقیم، آزمابشی به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1386 در رشت به مرحله اجرا در آمد. تاریخ کاشت در چهار سطح شامل کشت در تاریخ های دهم، بیستم، سی اردیبهشت ماه و نهم خرداد ماه و سه رقم برنج هاشمی، طارم محلی و الپاسو در نظر گرفته شدند. نتایج بدست آمده نشان داد تاریخ کاشت اثر معنی داری بر صفات، روز تا 50% خوشه دهی، طول دوره پر شدن دانه، وزن خوشه و وزن خشک کل، عملکرد دانه و تلاش بازآوری گیاه داشت. تاریخ کاشت بیستم اردیبهشت با 25.17 روز دارای بالاترین طول دوره پر شدن دانه و بیشترین عملکرد دانه (5029 کیلوگرم در هکتار) بود. رقم طارم با 25.88 روز بیشترین طول دوره پر شدن دانه و با 4440 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر صفات روز تا 50% خوشه دهی، وزن خوشه، وزن خشک کل گیاه و تلاش باز آوری معنی دار بود. رقم الپاسو در تاریخ کاشت دهم اردیبهشت ماه بالاترین روز تا 50% خوشه دهی (101 روز)، در تاریخ کاشت بیستم اردیبهشت بالاترین وزن خوشه (680 گرم در متر مربع) و بالاترین وزن خشک کل گیاه (1140 گرم در متر مربع) را و در تاریخ کاشت نهم خرداد ماه بالاترین میزان تلاش بازآوری (0.63%) را به خود اختصاص داد. رقم طارم در تاریخ کاشت بیستم اردیبهشت با 27.50 روز بالاترین طول دوره پر شدن دانه را به خود اختصاص داد. رقم الپاسو، بالاترین تخصیص و انتقال مواد فتوسنتزی را به خود اختصاص داد، چون با 0.57% از بالاترین تلاش بازآوری برخوردار بود.

این آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در بهار 1389 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی البرز در منطقه کرج با طول جغرافیایی 51 درجه و 19 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 35 درجه و 48 دقیقه شمالی انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی اسید آمینه در سه مرحله قبل از گلدهی، مرحله گلدهی کامل و مرحله قبل از گلدهی + مرحله گلدهی کامل و کاربرد ورمی کمپوست در پنج سطح صفر، 5، 10، 15 و 20 تن در هکتار بود. نتایج نشان داد ورمی کمپوست و محلولپاشی اسیدهای آمینه تاثیر معنی داری بر صفات مورد بررسی داشته اند. تعداد روز تا غنچه دهی و گلدهی تحت تاثیر سطوح مختلف محلول پاشی قرار نگرفتند ولی کاربرد ورمی کمپوست باعث ایجاد تفاوت معنی داری در این صفات گردید و با افزایش مقدار ورمی کمپوست تعداد روز تا غنچه دهی و گلدهی کاهش یافت. بیشترین ارتفاع به میزان 41.8 سانتی متر، عملکرد گل تازه به میزان 3335.7 کیلوگرم در هکتار و گل خشک در هکتار معادل 653.8 کیلوگرم در هکتار با کاربرد 20 تن ورمی کمپوست در هکتار بدست آمد. تیمار محلولپاشی در مرحله قبل از گلدهی + مرحله گلدهی کامل نیز باعث بیشترین عملکرد گل تازه و خشک گردید. نتایج اثرات متقابل نشان دهنده آن بود که کاربرد توام 15 تن ورمی کمپوست و دوبار محلولپاشی بهترین نتیجه را از نظر عملکرد گل تازه و خشک داشته است.

این آزمایشی در سال 1388 به صورت اسپلیت پلات و بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تبریز انجام شد. تیمارها شامل سطوح مختلف تنش آبی بر اساس آبیاری پس از 70، 110 و 150 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر و پنج رقم سیب زمینی آگریا، ساتینا، ساوالان، کایزر و مارکیس بودند. نتایج نشان داد سطوح مختلف آبی در ارتباط با ارتفاع بوته، تعداد ساقه هوایی، تعداد غده های با قطر بزرگ تر از 60 میلی متر، وزن خشک اندام هوایی، غده، محتوای نیترات غده و عملکرد در سطح 1% معنی دار بود. ارقام مختلف نیز در ارتفاع بوته، تعداد غده های با قطر بزرگ تر از 60 میلی متر، وزن خشک اندام هوایی و عملکرد در سطح 1% و وزن خشک غده در سطح 5% معنی دار بود. بیشترین ارتفاع بوته در رقم اگریا معادل 83 سانتی متر با آبیاری پس از 70 میلی متر تبخیر آب از سطح تشتک تبخیر بود که با آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر آب از سطح تشتک کمترین ارتفاع ساقه با کاهشی معادل 49.39% در همین رقم حاصل گردید. بیشترین تعداد ساقه در رقم آگریا معادل 5.497 عدد در سطح شاهد و کمترین تعداد در رقم مارکیس در سطح شاهد معادل 2 عدد بود که می تواند ناشی از اختلافات ژنتیکی باشد. حداکثر میزان عملکرد در رقم آگریا معادل 3.598 کیلوگرم در مترمربع بود که حداقل میزان عملکرد نیز در این رقم با کاهشی معادل46.11 % درصورت آبیاری پس از 150 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر حاصل گردید.

به منظور ارزیابی اثر قطع آبیاری در مراحل انتهایی رشد گندم و استفاده از عناصر پتاسیم، مس و روی بر عملکرد ارقام گندم، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 82-1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک اجرا گردید. تیمارهای قطع آبیاری در سه سطح شامل آبیاری کامل تا انتهای فصل رشد، قطع آبیاری از مرحله گرده افشانی و قطع آبیاری از مرحله شیری به بعد در کرت های اصلی و تیمارهای کاربرد عناصر شامل عدم استفاده از عناصر، مصرف سولفات پتاسیم، سولفات روی و سولفات مس در کرت های فرعی قرار گرفتند. ارقام مورد استفاده نیز چمران و کویر بود. نتایج آزمایش نشان داد که قطع آبیاری در مرحله گرده افشانی در سطح 1% باعث کاهش عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت گردید. در این آزمایش کاربرد پتاسیم، روی و مس باعث افزایش غلظت نیتروژن و مصرف سولفات روی و سولفات مس نیز باعث افزایش غلظت این عناصر در دانه شد. رقم چمران نسبت به رقم کویر دارای عملکرد بیولوژیک و دانه بیشتری بود.

این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. تاریخ کاشت در سه سطح به عنوان عامل اصلی شامل کشت در تاریخ های  20خرداد،31  خرداد، 11 تیر ماه و چهار هیبرید مختلف ذرت شیرین KSC.403، KSC.404، Chase، Merit عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد تاریخ کاشت بر ارتفاع بوته، عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک تاثیر معنی داری داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت و نوع هیبرید بر صفت تعداد ردیف در بلال تاثیر معنی داری نداشت. از میان هیبرید های مورد بررسی، KSC.404 برتر ازسایر هیبریدهای مورد بررسی بود، به طوری که از نظر ارتفاع بوته، عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک بیشترین میزان را به خود اختصاص داد. عملکرد دانه در مرحله برداشت در هیبرید KSC.404 معادل 4.76 تن در هکتار و وزن هزار دانه آن 190.81 گرم بود که نسبت به سایر هیبریدهای مورد بررسی بیشتر بود. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد کشت هیبرید KSC.404 در تاریخ 20 خرداد ماه با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه مورد بررسی بهترین نتیجه را در پی خواهد داشت.

به منظور پیش بینی مراحل رشد و نمو ارقام سویا با استفاده از پارامترهای اقلیمی طول روز و دما در منطقه کرج، چهار زمان کاشت به فاصله 15 روز شامل اول خرداد، 16 خرداد، 31 خرداد و 15 تیر در چهار آزمایش جداگانه در منطقه کرج درسال 1387 اجراگردیدند. تیمارهای طول روز و دما از طریق زمان های کاشت فوق اعمال شدند. هرآزمایش شامل 15 رقم و لاین به نام های Miandoab، Elf، Tns95، Clark، Grangelb، Union، L17، A3237، A3935، S.R.F، M12، M4، Zane، Williams و Calland در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی باسه تکرار بود. در این تحقیق، رقم Williams در زمان کاشت اول خرداد به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و تیمارهای طول روز و دما از طریق زمان های کاشت فوق اعمال گردیدند. زمان گل دهی و طول دوره نمو زایشی بر اساس واحدهای درجه روز رشد، فتوپریود و فتوترمال، برازش رگرسیونی شدند. نتایج حاصل نشان داد که اثر فتوپریود در کلیه ارقام و لاین های مورد بررسی موثر بود و افزایش دوره فتوپریود سبب تاخیر در زمان رسیدن کلیه ارقام و لاین های مورد بررسی گردید. در بین ارقام مورد بررسی تنها در رقم Williams اثر فتوترمال مثبت بوده است، بنابراین با افزایش فتوترمال دریافتی در هر زمان، رسیدن گیاه به تاخیر افتاد. با توجه به این که واحد فتوترمال از حاصل ضرب درجه روز رشد و فتوپریود روزانه محاسبه می گردد، بنابراین تاثیر فتوپریود بر زمان رسیدگی موثرتر بوده و با توجه به این که ضریب فتوپریود مثبت می باشد، درجه روز رشد به صورت غیر مستقیم و از طریق واحد فتوترمال توانسته است سبب تسریع در زمان رسیدگی گیاه گردد. همچنین در میان ارقام و لاین های مورد آزمون در طول دوره نمو زایشی، تنها رقم Elf تحت تاثیر درجه روز رشد قرار گرفت، بنابراین به نظر می رسد درجه روز رشد تاثیر قابل توجهی در رسیدن این رقم داشته باشد.

به منظور بررسی اثر استفاده توام کود آلی و کود های نیتروژن دار بر جوانه زنی و رویش گل جالیز آزمایشی در شرایط گلدانی و به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهریار اجرا گردید. عامل اول شامل تیمار شاهد، کود دامی و تفاله زیتون بود. عامل دوم شامل فرم های مختلف کود شیمیایی حاوی نیتروژن در شش سطح مشتمل بر تیمار شاهد یا عدم مصرف کود نیتروژن، سولفات آمونیم، فسفات آمونیم، نیترات پتاسیم، اوره، نیترات آمونیم بود. میزان مصرف تمام انواع کودهای حاوی نیتروژنه جز تیمار شاهد به میزان سه قسمت در میلیون بود. نتایج این بررسی نشان داد اثر مصرف کود دامی بر وزن خشک گل جالیز در سطح یک در صد معنی دار بود و باعث افزایش شاخص های رویشی گیاه آفتابگردان گردید. تفاله زیتون سبب کاهش معنی دار وزن خشک گل جالیز و تعداد گیاه انگل و نقش کاهش دهنده ای بر شاخص های رویشی و عملکرد آفتابگردان داشت. هیچ یک از کودهای شیمیائی نتوانستند به طور همزمان سبب کاهش رشد گل جالیز و افزایش شاخص های رویشی و عملکرد دانه آفتابگردان شدند.

این آزمایش به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت تیمار زمان نشاکاری 15 و 25 فروردین، 4، 14 و 24 اردیبهشت، 3 و 13 خرداد ماه در چهار تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش توتون تیرتاش درسال زراعی 1388 اجرا شد. نتایج نشان داد، تاریخ نشاکاری بر همه صفات مورد بررسی به جز تعداد برگ، درصد قند و نیکوتین اثر معنی داری داشت. تعداد روز از نشاکاری تا گلدهی برای 15 فروردین (90.3 روز) کمترین بود. بیشترین وزن خشک برگ ها برای تاریخ نشاکاری 14 اردیبهشت (3824 کیلوگرم در هکتار) حاصل گردید که نسبت به کمترین عملکرد خشک برگ ها (13 خرداد) حدود 36% افزایش داشت. حداکثر و حداقل قیمت یک کیلوگرم توتون به ترتیب برای تاریخ نشاکاری 15 فروردین و 13 خرداد با اختلاف 1760 ریال به دست آمد. بیشترین طول و عرض برگ در تاریخ 14 اردیبهشت حاصل گردید.حداکثر درصد نیتروژن برگ (2.3%) برای تاریخ 13 خرداد بود که به نسبت 39.2% بیشتر از 25 فروردین (1.4%) شد و همچنین حداکثر درصد پتاسیم (2.25%) برای تاریخ نشاکاری 13 خرداد بود که 41.7% بیشتر از 4 اردیبهشت (کمترین درصد پتاسیم) حاصل گردید.عملکرد خشک برگ ها همبستگی مثبت و معنی داری با تعداد برگ، ارتفاع بوته و درآمد ناخالص داشت.