یافته های نوین کشاورزی
سال:1388 | دوره:3 | شماره:3 (11) |تعداد مقالات:8

این تحقیق در شرق استان مازندران و روی محصول پنبه صورت پذیرفت. مقادیر بهینه آب مصرفی در شرایط محدودیت زمین و محدودیت آب برای منطقه مورد نظر، ارزیابی شد. با تاثیر دادن مقدار بارندگی بر تابع تولید، روابط بهینه آب مصرفی در شرایط محدودیت زمین و محدودیت آب تعدیل گردیدند. نتایج نشان داد روابط تعدیل شده به میزان بارندگی وابستگی دارند. نتایج حاصل از محاسبات انجام شده نشان داد با افزودن مقدار بارندگی فصل رشد در تابع تولید، تابع تولیدی با ضرایب متفاوت با تابع تولید اولیه که بدون تاثیر بارندگی در فصل رشد محاسبه می شد بدست می آید. رابطه حاصله از مقادیر Ww و R نشان داد با افزایش مقدار بارندگی در فصل رشد مقدار Ww به صورت غیر خطی کاهش یافت. بدین ترتیب که با اعمال ضریب بارندگی در فصل رشد در روابط مربوط به مقادیر بهینه مصرف آب آبیاری و تاثیر آن محاسبات می توان در استفاده از منابع آب موجود صرفه جویی بیشتری نمود. این گونه صرفه جویی ها در ابعاد کلان خود می تواند موجب افزایش سطح زیر کشت در هر منطقه  شود. با تحلیل فراوانی برای دوره های برگشت مختلف مقادیر بهینه آب مورد نیاز نیز بدست آمد. بنابراین با استفاده از تحلیل فراوانی می توان نتیجه گرفت مثلا، اگر احتمال وقوع باران در فصل رشد با احتمال %80 موردنظر باشد پس بایستی مقدار Ww برای پنبه در منطقه 180 میلی متر باشد. لذا با این احتمال وقوع و مقدار منابع آب موجود می توان تخمین مناسبی از سطح زیر کشت محصول مورد نظر را تعیین نمود.

جهت تعیین مناسب ترین ژنوتیپ و تاریخ کاشت کلزا در اهواز، آزمایشی بر مبنای کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال زراعی 85-1384 اجرا گردید. چهار تاریخ کاشت، 15 و 30 آبان، 15 و 30 آذر در کرت های اصلی و چهار ژنوتیپ هایولا 401، پی پی 401، آر.جی.اس 003 و آپشن 500 در کرت های فرعی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها نشان داد عملکرد دانه، اجزای عملکرد و ماده خشک کل به طور معنی داری تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند و تاریخ کاشت 15 آبان نیز برتر بود. ژنوتیپ های مورد بررسی نیز از نظر عملکرد دانه و اجزا آن و سایر صفات ذکر شده اختلاف معنی داری داشتند. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب به هیبرید هایولا 401 با 2.61 تن در هکتار و ژنوتیپ آپشن 500 با 1.51 تن در هکتار تعلق داشت. تاریخ کاشت 15 آبان ماه از نظر شاخص های فیزیولوژیک مورد بررسی نسبت به سایر تاریخ کاشت ها برتر بود. بر اساس نتایج این تحقیق کاشت هیبرید هایولا 401 در تاریخ کاشت نیمه آبان ماه برای منطقه اهواز مناسب به نظر می رسد. هیبرید  هایولا 401 به دلیل بیش تر بودن شاخص سطح برگ، تولید ماده خشک کل، سرعت رشد محصول، میزان جذب خالص و سرعت رشد نسبی و بالاترین عملکرد دانه با 2805 کیلوگرم در هکتار برتر بود.

به منظور بررسی اثرات فواصل بین ردیف، تراکم و الگوی کاشت بر عملکرد سیلویی K.Sc704 با کشت تاخیری تابستانه بعد از برداشت برنج در سال زراعی 1387 در مرکز تحقیقات قراخیل شهرستان قائم شهر اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل فواصل 65، 75 و 85 سانتی متر بین ردیف، دو الگوی کاشت تک ردیفه خطی و دو ردیفه زیگزاگی و دو سطح تراکم کاشت 70 و 80 هزار گیاه در هکتار بود. نتایج نشان داد فواصل بین ردیف تنها بر عملکرد علوفه تر موثر بود. قطر بلال و وزن خشک تک گیاه در تراکم 70 هزار گیاه در هکتار بیشتر بود. قطر ساقه و عملکرد علوفه تر در واحد سطح با کشت دو ردیفه زیگزاگی بیشتر از کشت تک ردیفه خطی بود. بیشترین نسبت وزن تر بلال به کل و کمترین نسبت وزن تر ساقه به کل تحت تراکم 70 هزار گیاه در هکتار با الگوی کشت دو ردیفه زیگزاگی بدست آمد. بلندترین طول بلال برای فاصله 65 سانتی متر بین ردیف و با کشت دو ردیفه زیگزاگی حاصل شد. حداکثر عملکرد علوفه تر تحت اثرات متقابل سه گانه برای فاصله 65 سانتی متر بین ردیف با تراکم 80 هزار گیاه در هکتار در کشت دو ردیفه زیگزاگی بدست آمد که برابر 58463 کیلوگرم در هکتار بود، اما وزن خشک تک گیاه تحت فاصله 85 سانتی متر بین ردیف با 70 هزار گیاه در هکتار و کشت تک ردیفه خطی حاصل گردید.

به منظور بررسی تاثیر زمان قطع آبیاری بر صفات زراعی و شاخص های رشد ارقام پاییزه کلزا در منطقه کرمانشاه، آزمایشی با استفاده از کرت های خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد کرمانشاه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی (D) به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل آبیاری معمول یا آبیاری پس از 80 میلی متر تبخیر از تشتک، (D1)، قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد (D2) و رقم (V) به عنوان عامل فرعی در 9 سطح شامل ارقام پاییزه Opera (V1)، ARC-5 (V2)، Dexter (V3)، SLM046 (V4)، Zarfam (V5)، Okapi (V6)، Talaye (V7)، Licord (V8) و Modena (V9) بودند. نتایج حاصل نشان داد قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد، تاثیر نامطلوبی بر فعالیت های رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و صفات زراعی مورد بررسی داشت و اختلاف حاصل در سطوح آماری 1 و 5 درصد معنی دار بود. اثر ساده رقم بر صفات مورد بررسی معنی دار گردید ولی اثر متقابل آبیاری و رقم فقط بر تعداد دانه در خورجین ساقه اصلی معنی دار شد و بر سایر صفات از لحاظ آماری معنی دار نگردید. رقم SLM046 از نظر عملکرد روغن، عملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص تحمل به تنش در گروه برتر و ارقام Talaye، Zarfam، Licord، Opera، ARC-5، Dexter، Okapi و Modena به ترتیب در گروه های بعدی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل مراحل رشد گیاهان نشان داد با افزایش تنش خشکی ناشی از قطع آبیاری، وزن خشک کل گیاه و شاخص سطح برگ کاهش یافت، میزان این کاهش در رقم SLM046 کمتر از سایر ارقام بود.

به منظور بررسی تاثیر تنش کمبود آب بر خصوصیات اگروفیزیولوژیک هیبرید های مختلف ذرت آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک به صورت اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 انجام شد. تیمارها شامل تامین آب آبیاری پس از اعمال سه سطح بر اساس مقادیر %100 (شاهد)، %75 و %50 نیاز آبی گیاه (تنش کمبود آب) به عنوان عامل اصلی و ارقام شامل SC704, SC524, SC700, SC500 و DC370 به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تنش کمبود آب محتوی نسبی آب، پایداری غشا سیتوپلاسمی و عملکرد دانه را کاهش داد. در بین ارقام بیشترین عملکرد دانه از رقم های زودرس و متوسط رس حاصل شد. همچنین بیشترین محتوی نسبی آب برگ و پایداری غشا سیتوپلاسمی مربوط به رقم های متوسط رس بود. اثر متقابل تیمار ها نشان داد در شرایط مطلوب رطوبتی (100درصد نیاز آبی گیاه) و تنش کمبود آب (%75 و %50 نیاز آبی گیاه)، رقم های 524 و 500 از عملکرد بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردار بودند. حداکثر عملکرد دانه از رقم 524 به میزان 8624.22 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری معادل 100 درصد نیاز آبی گیاه و حداقل آن از رقم 700 به میزان 4072.32 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری معادل %50 نیاز آبی گیاه به دست آمد.

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و مقادیر نیتروژن بر صفت های کمی و کیفی سیب زمینی رقم مارکیز، آزمایشی در سال 1388 به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت 31 اردیبهشت، 17 خرداد، 31 خرداد و چهار میزان نیتروژن شامل 46، 80، 115، 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره بودند. نتایج نشان داد اثر تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد غده معنی دار بود. بیشترین عملکرد غده مربوط به تاریخ کاشت 31 اردیبهشت با میانگین 19.5 تن در هکتار به دست آمد. برهمکنش تاریخ کاشت و کود نیتروژن بر میانگین وزن تر، وزن خشک، تعداد و اندازه غده در بوته و عملکرد غده معنی دار بود. بیشترین تعداد غده در بوته معادل 11.5 عدد و 6.5 تعداد غده درشت در بوته بود. عملکرد نهایی غده معادل 24 تن در هکتار از برهمکنش تاریخ کاشت31 اردیبهشت با مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار حاصل شد.

این تحقیق به جهت بررسی اثر میکوریز و ورمی کمپوست به عنوان عوامل بیولوژیک در مقایسه با کود شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در شرایط کنترل شده خاک در سال 1388 طراحی و اجرا شد. تیمارها عبارت بود از مصرف کود شیمیایی (F) در سه سطح از منابع کود، اوره، سوپر فسفات ترپیل و پتاسیم شامل: F0 (ازت 0، فسفر 0، پتاس 0 kg/ha) و F1 (ازت 70، فسفر 50، پتاس 30 kg/ha) و F2 (ازت 150، فسفر 100 و پتاس 50 kg/ha)، تیمار ورمی کمپوست در دو سطح (مصرف V1 و عدم مصرف V0) و تیمار میکوریز در دو سطح (مصرف M1 و عدم مصرف M0) (جمعیت 105 گرم/ اسپور). نتایج آنالیز واریانس نشان داد برهمکنش سطوح مختلف ورمی کمپوست، کود شیمیایی و میکوریزا بر عملکرد دانه در سطح %1 معنی دار بوده و بر تعداد دانه و وزن 1000 دانه تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد. مقایسه میانگین برهمکنش سطوح مختلف ورمی کمپوست، میکوریز و کود شیمیایی تفاوت معنی داری را بر عملکرد دانه نشان داد. به طوری که تیمارهای V1F0M1 و V1F1M1 به ترتیب با میانگین 119.33 و 113.00 گرم در بوته بالاترین میزان عملکرد دانه را نسبت به تیمار V1F2M1 با میانگین 106.33 گرم در بوته را داشته است. و تیمار V1F0M0 با میانگین 87.00 گرم در بوته کمترین میزان عملکرد دانه را داشته است. مقایسه میانگین برهمکنش ورمی کمپوست، سطوح کودی و میکوریزا تفاوت معنی داری را بر وزن 1000 دانه نشان داد که تیمار V1F0M1 با میانگین 168.33 گرم در بوته بالاترین وزن 1000 دانه را داشته است و تیمار V1F1M1 با میانگین 134.67 گرم در بوته کمترین وزن 1000 دانه را داشته است. میکوریز و ورمی کمپوست در سطوح پایین مصرف کودشیمیایی توانستند موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد دانه شوند. اما در سطوح بالای مصرف کود شیمیایی فعالیت آنها مختل گردید.

به منظور بررسی تغییرات عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک آفتابگردان رقم ایروفلور در واکنش به میزان مصرف آب و کود پتاسیم تحقیقی به صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش کم آبی در چهار سطح شامل آبیاری پس از 50، 90،130 و 170 میلی متر تبخیر آب از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان عامل اصلی و مصرف سطوح مختلف کود سولفات پتاسیم در 5 سطح شامل 0، 5، 100، 150، 200 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد اثر متقابل تنش کم آبی و کود پتاسیم، اثر معنی داری در سطح احتمال %1 بر صفت های ارتفاع ساقه، وزن برگ، تعداد دانه در طبق، وزن دانه در طبق، بیوماس، شاخص برداشت، عملکرد و دوره موثر پر شدن دانه و در سطح احتمال %5 بر وزن صد دانه داشت. در تمامی صفات فوق، بیشترین مقدار پس از مصرف 200 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم از تیمار آبیاری پس از 50 میلی متر تبخیر از تشتک حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه نیز معادل 507.3 گرم بر مترمربع در این تیمار به دست آمد. کاهش میزان آب از آبیاری پس از 50 به 90، 130 و 170 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر ، باعث کاهش 10.36، 24.43 و 59.46 درصدی در عملکرد دانه گردید. همچنین مصرف 200 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم در تیمار آبیاری پس از 170 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر میزان افت عملکرد را به %32.48 رساند. بر این اساس می توان در شرایط کمبود آب با مصرف پتاسیم از افت شدید عملکرد رقم ایروفلور آفتابگردان کاست.