صنایع چوب و کاغذ ایران
سال:1389 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:9

در این پژوهش، شکل گیری و پسروی پوسته خشک در ضخامت تخته های راش و نوئل طی خشک شدن با بهره گیری از روش طیف سنجی با اشعه x بررسی شد. چهار سطح از شش سطح تخته ها با ضخامت 25 میلی متر با رزین اپوکسی اندود شد تا شار رطوبت تنها در جهت ضخامت انجام گیرد. از روش خشک کردن با روش جابجایی هوای گرم در دمای خشک 60 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 70% برای خشک کردن تخته ها بهره گیری شد و عملیات اسکن نیز هر یک ساعت تا رسیدن پوسته خشک به مغز تخته ها انجام شد.نتایج نشان داد که پوسته خشک در راش سریع تر از نوئل شکل می گیرد ولی زمان رسیدن آن به مغز تخته ها در تخته نوئل سریع تر است. همچنین، الگوی گسترش ضخامت پوسته خشک در دو گونه متفاوت بود بدینگونه که در کاج نوئل در آغاز با یک شرایط پایدار همراه بود که ناشی از جریان توده ای سریع آب آزاد در آن نسبت به راش است. به طور کلی می توان گفت که عامل کنترل کننده در رسیدن پوسته خشک به مغز تخته ها، ضریب انتشار چوب نسبت به عبور بخار آب است، نه ضریب نفوذپذیری آن.

چوب صنوبر (تبریزی) (Popoulus nigra) با برش تجاری به ضخامت 5 سانتی متر از منطقه طالقان واقع در غرب کرج، تحت سه برنامه مختلف شامل T8-F4 (برنامه پیشنهادی FPL برای تبریزی) T9-F4 ,T8-F5 به منظور دستیابی به مطلوب ترین برنامه کوره به گونه ای که کیفیت چوب را در حد مطلوب حفظ کند تا رطوبت نهایی 2±11 درصد خشک شد.دمای خشک اولیه در سه برنامه به ترتیب 54، 54 و 60 درجه سلسیوس و دمای خشک نهایی به ترتیب 82، 82 و 71 درجه سلسیوس منظور شد. شدت پیچ خوردگی ها، شان عسلی و ترک های سطحی در تخته های خشک شده اندازه گیری شد و تجزیه و تحلیل نتایج انجام شد. بررسی نتایج نشان داد که در هر سه برنامه میزان تغییرات معایب ایجاد شده در چوب های خشک شده نسبت به پیش از خشک کردن در دامنه قابل قبول مشخصه های کمی و کیفی قرار دارد ولی در برنامه T9-F4 عیب شان عسلی که بسیار با اهمیت بوده و تا اندازه زیادی از کیفیت تخته ها می کاهد کمتر از دیگر برنامه ها دیده شد؛ در حالی که در مورد دیگر عیب ها تفاوت محسوسی به چشم نخورد. لذا، برنامه T9-F4 به عنوان برنامه بهینه توصیه می شود. در ضمن اعمال تیمار متعادل سازی به مدت 24 ساعت نیز توصیه می شود.

این تحقیق با هدف بررسی اثر پیش تیمار گرمایی و افزودن غیرهمزمان مواد شیمیایی در رنگبری خمیر کاغذ شیمیایی - مکانیکی(CMP)  مخلوط پهن برگان با پراکسید هیدروژن صورت گرفت. پیش از مرحله رنگبری با پراکسید هیدروژن، در مرحله Q از ماده کی لیت ساز DTPA به منظور حذف فلزهای واسطه موجود در خمیرهای مورد آزمایش با شرایط یکسان برای کلیه نمونه ها استفاده شد. عملیات رنگبری پراکسید هیدروژن با سه فرایند متفاوت: افزودن همزمان مواد شیمیایی رنگبری (فرایند متداول)، افزودن غیرهمزمان مواد شیمیایی رنگبری و افزودن غیرهمزمان مواد شیمیایی رنگبری با اعمال پیش تیمار گرمایی در دو سطح 2 و 3 درصد پراکسید هیدروژن و با نسبتNaOH/H2O2  به ترتیب 0.8 و 0.7، با افزودن 3% سیلیکات سدیم در دمای 70 درجه سلسیوس و به مدت 150 دقیقه و در خشکی 10 درصد انجام شد.نتایج بدست آمده از اندازه گیری ویژگی های نوری و فیزیکی کاغذهای دست ساز نشان داد که در کلیه تیمارها در میزان همانند پراکسید، افزودن غیرهمزمان مواد شیمیایی به همراه پیش تیمار گرمایی (فرایند شماره 3) سبب بهبود بیشتر روشنی و تراکم خمیر کاغذ شده است. همچنین میزان ماتی، زردی و ضخامت خمیرهای حاصل از این فرایند نیز کمتر از دو فرایند دیگر بوده است. با استفاده از این فرایند برای رسیدن به روشنی معین، پراکسید هیدروژن کمتری مورد نیاز می باشد، بنابراین با استفاده از فرایند رنگبری اصلاح شده می توان با کاهش مصرف پراکسید به میزان 1 درصد و قلیا به میزان 23.8 درصد، ضمن رسیدن به روشنی معین در مصرف مواد شیمیایی صرفه جویی کرد. همچنین بار آلودگی پساب (COD) حاصل از این فرایند در هر دو سطح استفاده از پراکسید نسبت به دو فرایند دیگر کمتر بوده و بنابراین سبب کاهش آلودگی های زیست محیطی و نیز هزینه های مربوط به تصفیه پساب می شود.

کشورهای برتر واردکننده فرآورده های چوب و کاغذ جهان با این بررسی مشخص می شوند. شناسایی این کشورها اهمیت زیادی در تجارت این فرآورده ها دارد. حال پرسش اساسی این است که وضعیت واردات انواع فرآورده های چوب و کاغذ در مناطق مختلف جهان چگونه است و در این باره کدام کشورها مهم می باشند؟ رتبه بندی مناطق مختلف جهان با محاسبه درصد و میانگین میزان واردات انواع فرآورده های آن ها و همچنین بر پایه آمار ده ساله (1377 الی 1386) انتشار یافته سازمان فائو انجام شد. نرخ تغییر درصد و میزان واردات سالانه بر پایه فرمول پرداخت یکبار محاسبه شد و از ضریب تبیین برای تعیین همبستگی افزایشی قیمت وارداتی استفاده شد. نتایج نشان می دهد که واردات بیشتر فرآورده ها روند افزایشی داشته است و با نوسان کم، بازار پایداری داشته اند. چین و آلمان مهم ترین واردکننده جهان می باشد و کشورهایی مانند فرانسه - ایتالیا، ژاپن، کانادا – بلژیک - هلند، اتریش، جمهوری کره، مکزیک و دانمارک واردکنندگان برتر بعدی می باشند. سرعت رشد واردات کشورهای آسیایی بیشتر از دیگر قاره ها بوده است. کارآمدی واردات چوب و کاغذ ایران به خاطر رتبه بالای آن در فرآورده های با ارزش افزوده زیاد، پایین است. رویدادهای سیاسی پس از 1380 و افزایش قیمت انرژی باعث افزایش واردات با قیمت بیشتر شده است و روند قیمت ها با ضریب تبیین بالا افزایشی می باشد.

تعیین شاخص های موثر در انتخاب محل استقرار واحدهای چوب خشک کنی کوره در کشور هدف این بررسی بوده است. برای این منظور، پس از بررسی های میدانی و بازدید از واحدهای مستقر در کشور 5 گروه عمده «مواد و محصولات، نیازهای زیرساختی، فنی و انسانی، اقتصادی و مالی و قوانین و مقررات» و 35 شاخص مهم شناسایی شدند. درجه اهمیت (وزن) این شاخص ها با دریافت و اعمال نظر کارشناسان کلان نگر در بخش صنایع چوب و چوب خشک کنی و استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)  تعیین شدند. نتایج نشان می دهد از بین 35 شاخص تاثیرگذار در انتخاب محل استقرار واحدها، به ترتیب شاخص های کیفیت مواد اولیه (0.152)، هزینه خرید مواد اولیه (0.118)، هزینه زمین (0.105)، سوددهی (0.067)، اطمینان از عرضه مواد اولیه (0.061) و میزان فروش (0.057) در بالاترین درجه و اولویت قرار می گیرند.

در این مطالعه، امکان استفاده از نانو مواد زایکوسیل و رس برای کاهش جذب آب تخته فیبر با تراکم (دانسیته) متوسط (MDF) مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور، یک گروه از تخته فیبرها با نانوزایکوسیل پوشش داده شد و در گروه دیگر از نانورس در فرآیند تولید و ساخت تخته فیبر استفاده شد. سپس جذب آب و واکشیدگی ضخامت تخته فیبرها مورد ارزیابی قرار گرفت. برای شناسایی ساختار تخته فیبر، از آزمون پراش اشعه ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) استفاده شد. نتایج آزمون های مختلف، تاثیر بهینه نانوزایکوسیل بر ویژگی های مقاومت به جذب آب تخته فیبر را نشان دادند. نانوزایکوسیل جذب آب را به میزان 90 درصد کاهش داد بدین جهت که نانوزایکوسیل توانست سطح تخته فیبر را اصلاح کرده و به آن ویژگی آب گریزی بخشد. درباره تاثیر نانورس، تصاویر میکروسکوپ الکترونی و نیز آزمونXRD ، پخش شدگی و لایه لایه شدن مناسب نانورس را در تخته فیبر اصلاح شده تایید نمودند. جذب آب با افزایش میزان نانورس کاهش یافت. نانورس تاثیری بر واکشیدگی ضخامت نداشت.

در این پژوهش با توجه قابلیت های بسیار زیاد کامپوزیت های پلیمری برای جایگزینی چوب در ساخت آلات موسیقی، ویژگی های صوتی کامپوزیت های الیاف کربن - رزین پلی استر مانند مدول کشسانی (الاستیک)، ضریب صوتی، عامل کارایی تبدیل صوت و دیگر عامل های مرتبط با استفاده از آزمون های غیر مخرب ارتعاش آزاد طولی و ارتعاش آزاد خمشی و ارتعاش اجباری مورد بررسی قرار گرفت. بمنظور درک بهتر نتایج بدست آمده، سه نمونه چوبی از درختان صنوبر، گردو و راش (که کاربرد بسیار زیادی در ساخت آلات موسیقی مانند گیتار، ویلون، سنتور، بربط و ... دارند) به عنوان نمونه های شاهد گزینش شده و کلیه آزمون ها به عینه بر روی آنها نیز انجام شد. مقایسه نتایج نشان داد که کامپوزیت های ساخته شده دارای ویژگی های ارتعاشی و صوتی بسیار ویژه و حتی فراتر از چوب درختان صنوبر، گردو و راش می باشند، به طوری که میزان سرعت فراصوت و مدول کشسانی ویژه در جهت طولی نمونه های کامپوزیتی به ترتیب در حدود 11300 متر بر ثانیه و 130 گیگا پاسکال و بسیار فراتر از نمونه های چوبی بوده است. میزان ضریب صوتی نمونه های کامپوزیتی نیز مطلوب و تا حدودی برابر با نمونه های چوبی است. نتایج میرایی بدست آمده در نمونه های کامپوزیتی نیز بسیار مطلوب و حتی شگفت انگیز گزارش شد.

در این پژوهش اثر دو روش اختلاط لیگنین کرافت روی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی مواد مرکب آرد چوب - پلی پروپیلن مورد بررسی قرار گرفت. لیگنین کرافت مورد نیاز از لیکور سیاه با روش اسیدی استخراج و با نسبت های 2، 5 و 10 درصد (بر پایه وزن خشک آرد چوب) به دو روش فیزیکی و شیمیایی با آرد چوب مخلوط شد. از اختلاط آرد چوب تیمارشده با لیگنین و پلی پروپیلن در دو حالت بود و نبود سازگارکننده MAPP صفحه های چوب - پلاستیک به روش پرس گرم ساخته شدند. سپس نمونه های آزمونی تهیه و ویژگی های فیزیکی و مکانیکی مورد نظر در این تحقیق بر پایه استانداردهای مربوطه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که افزودن لیگنین در ترکیب مواد مرکب در شرایط بود و نبود MAPP در هر دو روش اختلاط باعث کاهش جذب آب این مواد شده است. همچنین در شرایط بود و نبود MAPP با افزایش میزان لیگنین از 2 به 10 درصد مقاومت به ضربه در هر دو روش اختلاط فیزیکی و شیمیایی افزایش پیدا کرده است. در مورد مقاومت خمشی مواد مرکب تولید شده، نتایج بیانگر آن است که بدون بودن MAPP تغییرات این مقاومت بسته به روش اختلاط متفاوت بوده است به گونه ای که در اثر اختلاط فیزیکی با افزایش میزان لیگنین این مقاومت کاهش و در اثر اختلاط شیمیایی، افزایش یافته است. به طور کلی تغییرات مقاومت خمشی در بود MAPP نیز در هر دو روش اختلاط افزایشی بوده است. اما نکته جالب توجه اینکه بیشترین میزان مقاومت خمشی با استفاده از 5 درصد لیگنین، روش اختلاط فیزیکی و در بود MAPP بدست آمده است.

در این پژوهش، فرآیند ساخت و عملکرد دستگاه اندازه گیری ضریب هدایت گرمایی چوب، با نوآوری استفاده از لوله های گرمایی صفحه تخت، ‏‏ تشریح و ارزیابی می شود. ضریب هدایت گرمایی در این دستگاه بنابه قانون فوریه و برابر با آیین نامه ASTM C177، در چندین شار گرمایی به دست می آید. سپس با رسم نمودار تغییرات ضریب هدایت گرمایی بر حسب دمای میانگین، می توان به معادله ای برای یافتن ضریب هدایت گرمایی آزمونه در محدوده دمایی مشخص رسید. در این تحقیق ضریب هدایت گرمایی چوب ممرز که از شمال ایران تهیه شده است اندازه گیری شده تا روند به دست آوردن معادله ضریب هدایت گرمایی برای یک آزمونه توسط این دستگاه مشخص شود. نتایج این تحقیق نشان داده است که ضریب هدایت گرمایی ممرز به طور خطی با دما افزایش می یابد. همچنین دیده شد که استفاده از لوله های گرمایی صفحه تخت باعث توزیع یکنواخت تر شار گرمایی ورودی بر روی سطح آزمونه ها می شود که علاوه بر افزایش دقت، زمان رسیدن به شرایط ماندگار، کاهش می یابد و به دست آوردن ضریب هدایت گرمایی تسریع می شود، که این امر منجر به کاهش مصرف انرژی و زمان آزمایش خواهد شد.