دانش علف های هرز
سال:1393 | دوره:10 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

به منظور مقایسه توانایی مدل های شبکه عصبی مصنوعی با رگرسیون لجستیک در پیش بینی حضور علف های هرز، آزمایشی در 33 مزرعه نخود دیم استان کردستان در سال زراعی 92-1391 انجام شد. برای این منظور، اطلاعات اقلیمی و خاکی به عنوان متغیرهای مستقل و حضور و عدم حضور علف های هرز غالب به عنوان متغیرهای وابسته در مدل های رگرسیون لجستیک و شبکه عصبی مصنوعی استفاده شدند. در این تحقیق از شبکه پرسپترون چندلایه با نه نرون در لایه ورودی، یک و دو لایه پنهان با تعداد نرون مختلف و دو نرون در لایه خروجی استفاه شد. علف هرز بی تی راخ (Galium aparine L. ) و پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L. ) با بیشترین شاخص فراوانی، علف های هرز غالب مزارع نخود بودند. نتایج نشاه داد که رگرسیون لجستیک نتوانست بین متغیرهای مستقل و حضور علف هرز بی تی راخ معادله ای را برازش دهد. در حالی که شبکه عصبی مصنوعی قادر بود برای هر دو علف هرز بی تی راخ و پیچک صحرایی در هر دو مرحله نمونه برداری، مدل مناسبی را برازش دهد. بطور کلی شبکه های عصبی مصنوعی با کارایی بالا در مقایسه با روش رگرسیون لجستیک، برای پیش بینی حضور علف های-هرز در مزارع نخود دیم استان کردستان، مناسب تر بوده و کاربرد آن برای این منظور قابل توصیه می باشد.

مطالعه ای با هدف بررسی کارایی افزودنی های مختلف علف کش سولفوسولفورون در کنترل علف هرز جودره در مزارع گندم کرج، کامیاران و مرودشت در سال های 91 و 92 به اجرا درآمد. تیمارها شامل غلظت توصیه شده سولفوسولفورون، با و بدون سولفات آمونیوم و روغن ولک، سولفوسولفورون + مت سولفورون + سورفکتانت Tmix، و شاهد بدون کنترل بود. از سولفوسولفورون+ فنیتروتیون نیز بدلیل کنترل همزمان سن گندم و اثر سینرژیستی این حشره کش فسفره درکنترل علف های هرز استفاده شد. نتایج بدست آمده در هر سه مکان تا حدودی مشابه بود. نتایج حاصل نشان داد که تیمار سولفوسولفورون+سولفات آمونیوم دارای بیشترین کارایی در کاهش خسارت و کنترل مناسب تر این علف هرز نسبت به سایر تیمارها بود. لازم به ذکر است که بطور کل کاربرد علف کش علی رغم اینکه در مرحله گره دوم تاثیر بیشتری در کاهش صفات وزن تر، وزن خشک، وزن و قطر بذر جودره (به ترتیب 10، 15، 18 و 9 درصد) نسبت به مرحله پنجه داشت، اما کاربرد علف کش در مرحله پنجه زنی علف هرز نسبت به گره دوم، تاثیر بیشتری در کاهش خسارت این علف هرز و سایر علف های هرز و همچنین افزایش صفات مربوط به گیاه زراعی گندم شد. همچنین کاربرد علفکش سولفوسولفورون به تنهایی کمترین تاثیر را نسبت به سایر تیمارها در کنترل جودره داشت. پیشنهاد می شود در مناطق آلوده به جودره از افزودنی سولفات آمونیوم با سولفوسولفورون جهت تاثیر بیشتر در کنترل جودره در مرحله پنجه زنی استفاده شود.

به منظور بررسی تاثیر زمان تهیه بستر بذر و شیوه مدیریت علف های هرز بر عملکرد کمی و کیفی چغندرقند آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در شهرستان کنگاور به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. عامل اصلی زمان تهیه بستر (A) دارای سه سطح (a1-تهیه بستر بذر و ایجاد جوی و پشته به طور کامل در پاییز به همراه کاشت گیاه پوششی جو، a2-تهیه بستر بذر و ایجاد جوی و پشته به طور کامل در پاییز بدون کشت جو a3-تهیه بستر بذر و ایجاد جوی و پشته به طور کامل در بهار) بود. عامل فرعی روش مدیریت علف های هرز (B) نیز دارای سه سطح (b1-کنترل علف های هرز به-روش وجین دستی در دو مرحله + دو مرحله کنترل شیمیایی، b2-کنترل علف های هرز به روش شیمیایی شامل سه مرحله استفاده از علف کش ها و b3-عدم کنترل علف های هرز (شاهد با علف هرز) بود. نتایج نشان داد زیست توده علف های هرز به طور معنی داری تحت تاثیر روش تهیه بستر بذر قرار گرفت و میانگین زیست توده علف های هرز مزرعه پیش از کاشت چغندرقند، در تیمار تهیه بستر بذر در بهار حدود دو برابر تیمار تهیه بستر در پاییز بود. روش تهیه بستر بذر به طور کامل در پاییزه همراه با جو باعث کاهش 28 درصدی وزن علف های هرز مزرعه و در نتیجه موجب افزایش 16 درصدی عملکرد ریشه چغندرقند گردید. روش کنترل تلفیقی علف های هرز (85 درصد) موفق تر از شیوه کنترل شیمیایی (70 درصد) آنها بود. نتایج تجزیه واریانس عملکرد کمی و کیفی چغندرقند نشان داد اثر زمان تهیه بستر بذر بر عملکرد ریشه در سطح یک درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد ریشه چغندرقند در تیمار بستر پاییزه بدون جو (64 تن در هکتار) و تیمار بستر بهاره کمترین عملکرد ریشه (54 تن در هکتار) را تولید نمود. اثر روش مدیریت علف هرز نیز باعث معنی دار (P<0. 01) شدن عملکرد ریشه، عملکرد شکر و شکر سفید گردید. تیمار کنترل تلفیقی دارای بیشترین عملکرد ریشه (73 تن در هکتار) و تیمار شاهد با علف هرز دارای کمترین عملکرد ریشه (35 تن در هکتار) بود. تیمار کنترل شیمیایی با عملکرد ریشه (71 تن در هکتار) نیز با تیمار کنترل تلفیقی در یک گروه آماری قرار داشت. بنابراین با تهیه بستر بذر به طور کامل در پاییز و کشت چغندرقند در اولین فرصت ممکن در بهار و با اعمال مدیریت مناسب جهت کنترل علف های هرز عملکرد کمی و کیفی چغندرقند افزایش می یابد. با این روش ضمن کاهش تلفات رطوبت ذخیره شده در خاک به دلیل عدم انجام خاک ورزی برای تهیه بستر در بهار، امکان کاشت زودتر چغندرقند نیز فراهم می گردد.

به منظور مقایسه دو نوع کلوپیرالید (30% اس ال) ساخت کارخانه های مختلف با نام-های تجارتی لونترل و واچ و اثر مقادیر مختلف آنها بر روی کلزا و علف های هرز، آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی، با 4 تکرار و 12 تیمار در استان های فارس و خوزستان انجام شد. تیمارها عبارت بودند ازسمپاشی لونترل و واچ در میزان های 6/ 0، 8/ 0، 1، 2/ 1 و 4/ 1 لیتر ماده تجاری در هکتار در زمان 10-5 سانتیمتری علف های هرز، علفکش بوتیزان استار (کوین مراک 8/8% + متازاکلر 3/ 33%) به عنوان شاهد، بعد از کاشت و قبل از آبیاری اول و سبز شدن کلزا به میزان 5/ 2 لیتر ماده تجاری در هکتار وشاهد بدون علف هرز در طول فصل. کلیهکرت هابا 75/ 0 لیتر از ماده تجاری در هکتار ازعلف کش سوپر گالانت 8/ 10% امولسیون (هالوکسی فوپ-آر-متیل استر) علیه علف های هرز باریک برگ سمپاشی گردیدند. نتایج نشان داد اثر کلوپیرالید روی گیاه کلزا برای هر دو نوع این علف کش مشابه و تا 8/ 0 لیتر در هکتار آن در مناطق آزمایش اثر سوءروی کلزا نداشت. مقدار یک لیتر در هکتار آن با خسارت جزئی منجر به افت عملکرد کلزا نگردید و کنترل مناسب تری روی علف های هرز داشت. علف های هرز غالب استان فارس تاتاری (Cardauus pycnocephalus L. ) و هفت بند(Polygonum aviculare L. ) بودند که کنترل آن ها توسط یک لیتر کلوپیرالید بیشترین عملکرد کلزا (28%) را در بر داشت. در خوزستان، بیشترین مقدار کلوپیرالید که به کلزا خسارت وارد نیاورد یک لیتر در هکتار از هر دو نوع تجاری بود که توانست علف های هرز کنگر ابلق (L. Silybum marianum)، وایه (Ammi majus L. )، شاه افسر (Melilotus officinalis (L. ) Pallas) و پنیرک (Malva spp. ) را مهار کرده و عملکرد کلزا را بیش از 200 درصد افزایش دهد.

انتخاب ارقام با توانایی رقابت بالا اهمیت زیادی در مدیریت تلفیقی علف های هرز دارد. این آزمایش به منظور مطالعه شاخص های تحمل و رقابت 18 ژنوتیپ گندم در شرایط رقابت و عدم رقابت با علف های هرز در شرایط طبیعی در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که شاخص های تحمل و رقابت در ژنوتیپ های گندم تفاوت معنی داری داشتند. شاخص اختلاف عملکرد در شرایط رقابت و عدم رقابت ژنوتیپ ها بین 3/ 110 تا 0/ 915 کیلوگرم در هکتار بود. اکثر شاخص های تحمل از جمله شاخص میانگین، شاخص میانگین هارمونیک و شاخص تحمل علف های هرز در ژنوتیپ N-80-19 و الوند بیش از سایر ژنوتیپ های و در ارقام دبیرا و طوس کمتر از سایر ژنوتیپ ها بود. در بین شاخص های تحمل شاخص تحمل علف های هرز و توانایی رقابت علف های هرز در گروه بندی ژنوتیپ های گندم از نظر تحمل علف های هرز کارایی بیشتری داشتند. شاخص رقابت در ژنوتیپ C-85-9 و الوند بیش از سایر ژنوتیپ های گندم بود. نتایج این آزمایش نشان می دهد که ارقام گندم توانایی رقابت مختلفی در برابر علف های هرز دارند و از این تفاوت ها می توان در برنامه های مدیریت غیرشیمیایی علف های هرز استفاده نمود.

به منظور بررسی تغییرات سطح خواب بذر تاتوره در خاک پس از ریزش از گیاه مادری، آزمایشی فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار بر روی علف هرز تاتوره (L. Datura stramonium ) در سال 1392-1391 در شهر کرج به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل، عامل اول رطوبت های مختلف در خاک در سه سطح 1-خاک خشک(H1)، 2-خاک دارای رطوبت متناوب (H2)، 3-خاک مرطوب (H3) و عامل دوم سطوح دمایی در چهار سطح که در واقع شبیه سازی دمای ماه های مختلف از زمان ریزش تا شروع مجدد رشد به صورت تلفیق ماه های آذر و دی (T1)، بهمن و اسفند (T2)، فروردین (T3) و در نهایت اردیبهشت و خرداد (T4)، که بر توده بذر تاتوره اعمال گردید. پس از اعمال هرکدام از تیمارها (به مدت 30 روز)، جهت بررسی تاثیر آنها بر تغییرات سطوح خواب بذر، آزمایشات جوانه زنی در دامنه دمایی 8 تا 35 درجه سانتی گراد انجام گرفت. سپس بر اساس تخمین پارامترها، به بررسی رابطه دما و رطوبت با مدل های جوانه زنی پرداخته شد. نتایج تجزیه واریانس بذرهای تاتوره پس از اعمال تیمارهای رطوبتی و دمایی متفاوت حاکی از این است که تمامی تیمارها به همراه اثرات متقابل آنها دارای اثرمعنی دار بر روی جوانه زنی بذرهای تاتوره می باشند. پارامترهای تابع سیگموئیدی سه پارامتره برای دما و سطوح رطوبتی مختلف، دارای تفاوت الگوی جوانه زنی در بین تیمارهای مختلف می باشد. اثر تیمارهای آزمایش بر شکست خواب و افزایش نرخ جوانه زنی بذر تاتوره بیانگر این بودکه زمانی که بذرها در خاک خشک (H1) قرار می گیرند، افزایش تدریجی دمای محیط باعث افزایش ضریب جوانه زنی در آن ها می گردد که البته این افزایش در برابر دو خاک مرطوب و خاک دارای رطوبت متناوب مقدار ناچیزی داشت. به عبارتی بذرهای تاتوره زمانی که تحت تاثیر سطوح دمایی 4 و 7 درجه سانتی گراد (هرکدام به مدت یک ماه) قرار گرفتند، در هر سه سطح رطوبت خاک از جوانه زنی برخوردار نبودند، اما به تدریج با افزایش دمای محیط به 15 و 23 درجه سانتی گراد در طی چند مرحله، تغییراتی در سطوح خواب بذرها دیده شد و شاهد افزایش تدریجی نرخ جوانه زنی به خصوص در خاک متناوب بودیم.

به منظور تشخیص مکانیزم احتمالی مقاومت براساس محل عمل و نوع جهش های صورت گرفته در آنزیم ACCase، 13 بیوتیپ یولاف وحشی(Avena ludoviciana Deuri. ) جمع آوری شده از استان خوزستان که دارای مقاومت عرضی به علفکش های بازدارنده ACCase بودند آزمایشات مولکولی انجام شد. در این آزمایشات جهش های مهم در محل کربوکسیل ترانسفراز آنزیم ACCase (شامل چهار جهش ایزولوسین-2041-آسپاراژین، سیستین-2088-آرژنین، ایزولوسین-1781-لوسین و آسپارتیک اسید-2078-گلایسین) مورد بررسی قرارگرفتند. برای انجام این مطالعه از روش های CAPS و dCAPS استفاده شد. هردو روش شامل سه مرحله استخراج DNAاز بیوتیپ های مورد آزمایش، PCR با استفاده از پرایمرهای اختصاصی و در نهایت هضم توسط آنزیم برشی اختصاصی بود. نتایج این تحقیق نشان داد که 8/ 53 درصد بیوتیپ های مقاوم به بازدارنده های ACCase دارای جهش ایزولوسین-1781-لوسین و 6/ 7 درصد بیوتیپ ها دارای جهش آسپارتیک اسید-2078-گلایسین می باشند. در بین بیوتیپ های مورد بررسی تنها یک بیوتیپ دارای دو جهش (ایزولوسین-1781-لوسین و آسپارتیک اسید-2078-گلایسین) بود و در هیچکدام از بیوتیپ های مورد مطالعه جهش ایزولوسین-2041-آسپاراژین و سیستین-2088-آرژنین دیده نشد. بنابراین الگوهای مختلف مقاومت عرضی بیوتیپ های یولاف وحشی به دلیل وجود جهش های مختلف در ناحیه کربوکسیل ترانسفراز آنزیم ACCase می باشد.

هدف از این مطالعه بررسی الگوی رویش قیاق بذری و ریزومی در زمین بدون بقایا و زمین دارای بقایای گندم و همچنین تاثیر کانوپی سیب زمینی و ذرت بر الگوی رویش قیاق بذری و ریزومی بود. به این منظور در قسمتی از مزرعه پزوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران که آلوده به علف هرز قیاق بود، چهار مزرعه در مجاورت هم انتخاب شد: زمین بدون پوشش (آیش)، زمین پوشیده از بقایای گندم، ذرت و سیب زمینی. شمارش گیاهچه های بذری و ریزومی به فواصل هفتگی تا انتهای فصل ادامه یافت. نتایج نشان داد روند رویش تجمعی قیاق های بذری در زمین دارای بقای گندم نسبت به سایر تیمارها در زمان دمای بالاتری (1278 درجه روز رشد) به حداکثر رسید. همچنین نرخ رویش گیاهچه های بذری به ازاء دریافت زمان دما، در زمین دارای بقایای گندم بیشتر بود (974 گیاهچه). زمان دمای مورد نیاز برای رسیدن به 50 درصد رویش قیاق های ریزومی در مزرعه ذرت از همه تیمارها بیشتر بود (1118 درجه روز رشد). بیشترین رویش تجمعی قیاق های بذری و ریزومی به ترتیب با 1034 گیاهچه و 1541 گیاهچه، در زمین بدون بقایا بدست آمد. رویش گیاهچه های بذری زیر کانوپی سیب زمینی و ذرت به سرعت متوقف شد در حالی که ظهور جوانه های ریزومی قیاق تا زمان برداشت ادامه داشت. این موضوع نشان می دهد که سبز شدن قیاق های بذری در اوایل فصل سریعتر از قیاق ریزومی صورت می گیرد و با انجام شخم در ابتدای فصل می توان از سبز شدن بخش زیادی از آنها جلوگیری نمود.