زمینه: دیابت قندی یکی از مهم ترین بیماری ها در جهان است. انسولین و گیرنده های آن در نواحی خاصی از سیستم اعصاب مرکزی یافت شده که عملکرد آن در هر ناحیه اختصاصی بوده و متفاوت از اثر مستقیم آن در تنظیم گلوکز محیطی است. توزیع انسولین و گیرنده های آن در هیپوکامپ و قشر مخ، مرتبط با اعمال شناختی است. مطالعات قبلی در مورد اثر انسولین بر حافظه، نتایج متناقضی در بر داشته است. روش ها: هفتاد سر موش صحرایی نر نژاد 250-300) NMRI گرم) به طور تصادفی به گروه های کنترل، دیابتی، سالین-سالین، سالین-انسولین (12 یا 18 یا 24 میلی واحد) و دیابتی-انسولین (12 یا 18 یا 24 میلی واحد) تقسیم شدند. القا دیابت با تجویز استرپتوزوتوسین 65 mg/kg, ip)) انجام شد. سالین یا انسولین (1 میکرولیتر) به صورت دوطرفه در ناحیه CA1 هیپوکامپ تجویز می شد. سی دقیقه پس از تجویز، آزمون ماز آبی موریس انجام می شد.یافته ها: انسو لین اثر وابسته به دوز داشت. یادگیری و حافظه فضایی توسط دیابت، تخریب و با انسولین بهبود یافت. زمان لازم برای یافتن سکوی پنهان و مسافت طی شده برای رسیدن به آن در حیوانات تحت درمان با انسولین، کم تر از گروه های کنترل و دیابتی بود .(p<0.05) در آزمون پروب، درصد حضور حیوانات در ربع دایره هدف با یکدیگر متفاوت بود. این اختلاف بین گروه دریافت کننده انسولین با سایر گروه ها معنادار (p<0.05) بود.نتیجه گیری: تجویز داخل هیپوکامپی انسولین ممکن است اثرات وابسته به دوز بهبوددهنده بر روی یادگیری و حافظه فضایی موش های صحرایی دیابتی داشته باشد.