روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ)
سال:1389 | دوره:2 | شماره:6 |تعداد مقالات:9

بسیاری از پیشرفت های اجتماعی جوامع عربی در حال حاضر مدیون متفکران و روشنفکرانی است که در قرن های اخیر زندگی می کردند. آنها با توجه به اطلاعی که از جهان غرب در زمینه مسائل اجتماعی بدست آورده بودند با مسائل اجتماعی جوامع مذهبی و سنتی خویش درآمیخته و خواستار اعمال آنها در جامعه خود شدند. از جمله آن مسائل اجتماعی، مساله زن و مطالبات زنان بود. در میان روشنفکران عرب، شاعر و نویسنده وجود داشت. زنان نیز در میان آنها حضور داشتند. اما در این میان چیزی که در خور توجه است این بود که مسائل زنان از زبان یک زن طرح می شد. پس چه کسی میتواند در آن دوران بهتر از «می زیاده» باشد که دیدگاه های اعتدال گونه اش معروف است؛ لذا بررسی آن اندیشه ها نیز در نوع خود از اهمیت برخوردار است. می زیاده زنی بود که به مسائل مختلف اجتماعی با عینک یک مصلح اجتماعی نگاه میکرد و زن را به عنوان یک زن در نظر میگرفت لذا بسیاری از دیدگاه های وی در این زمینه از دایره عقل بیرون نرفته و به وادی احساسات وارد نشده است. این مقاله به تبیین دیدگاه های «می زیاده» در مورد زن با شیوه تحلیل محتوا میپردازد.

هدف از تحقیق حاضر بررسی  افسردگی و وسواس به عنوان پیشایند احساس گناه و اضطراب به عنوان پیامد آن در دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز بود. نمونه مورد مطالعه شامل 100 دانشجو دختر بود که با استفاده از روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از: 1) پرسشنامه افسردگی بک، 2) پرسشنامه احساس گناه کوگلر و جونز، 3) خرده مقیاس وسواس SCL-90 و 4) پرسشنامه اضطراب بک. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی ساده و چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که افسردگی و وسواس با احساس گناه رابطه مثبت معنی داری (p<0.01) دارد. به علاوه، بین احساس گناه و اضطراب رابطه مثبت معنی داری (p<0.01) به دست آمد. نتیجه تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که وسواس و افسردگی 17 درصد واریانس احساس گناه را پیش بینی می کنند و نتیجه تحلیل رگرسیون به روش گام به گام نشان داد که 16 درصد واریانس احساس گناه به وسیله وسواس، به تنهائی قابل پیش بینی است. به طور کلی نتیجه این تحقیق نشان داد که افسردگی و وسواس می توانند پیش بین احساس گناه و اضطراب پیامد آن باشد.

جامعه معاصر ایران، جامعه ای در حال گذر است. ویژگی دوران گذار بهم ریختگی اوضاع عمومی جامعه و آشفتگی های کرداری و اندیشه ای است. ساختارهای سیاسی به همراه ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان بخشی از جامعه در حال گذار از اقتدار سنتی به اقتدار عقلانی است. در این میان وضعیت زن ایرانی به جبر یا اشتیاق دچار تغییرات کیفی شده است اما در عرصه تحولات سیاسی در مقایسه با وضعیت زنان در جهان غرب، جایگاهی شایسته نداشته است. علت دورافتادگی زنان از تحولات سیاسی و میزان نقشی که در تحولات می توانند داشته باشند ریشه در باورها و ساختارهای دیرینه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در قرون گذشته دارد. لذا مقاله حاضر قصد دارد مساله زن (جنسیت) را همچون بسیاری از پدیده های انسانی اجتماعی در قالب یک نظام فرهنگی خاص و در دوره های خاص یک جامعه بررسی کند.در این پژوهش تاریخی، با استفاده از اسناد و مدارک تاریخی باقی مانده از گذشته، نقش زن در جریانات و تحولات سیاسی از قرن هفتم تا دوران پهلوی مورد بررسی قرار می گیرد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه هوش معنوی و هوش اجتماعی با اضطراب مرگ زنان سالمند شهر اهواز بود. نمونه پژوهش 100 نفر بودند که با روش مرحله ای انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرها از مقیاس هوش معنوی ISIS، مقیاس هوش اجتماعی ترومسو و مقیاس اضطراب مرگ کالت لستر استفاده شد. طرح تحقیق از نوع همبستگی بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که بین هوش معنوی و اضطراب مرگ سالمندان رابطه معنی داری وجود دارد. اما بین هوش اجتماعی و اضطراب مرگ سالمندان رابطه معنی داری به دست نیامد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که از میان متغیرهای پیش بین تنها متغیر هوش معنوی پیش بینی کننده اضطراب مرگ بود.

کتب کلیله و دمنه و مرزبان نامه از جمله قصه های قرن ششم و هفتم هجری قمری در ایران می باشند؛ یکی از شخصیت های مهم در قصه های این کتب، شخصیت زنان است که ویژگی های مختلفی از جمله حسادت به آن  نسبت داده شده است. از سویی دیگر روان شناسی زنان، ضمن توجه به جنبه های مختلف شخصیت زنان، مساله حسادت در شخصیت را مورد بررسی قرار داده است، در این مقاله ضمن ذکر قصه های مربوط از کلیله و دمنه و مرزبان نامه و تحلیل دیدگاه پدیدآورندگان آن ها، با دیدگاه علمی و روان شناختی ویژگی حسادت در شخصیت زنان مورد تطبیق و تحلیل قرار گرفته است.

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین الکسی تایمیا با اضطراب و افسردگی در دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی اهواز بود. نمونه مورد تحقیق در این پژوهش شامل 185 نفر از دانشجویان دختر بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل مقیاس الکسی تایمیا اهواز، پرسشنامه اضطراب بک و پرسشنامه افسردگی بک بودند. تحقیق حاضر از نوع همبستگی بود. داده ها با استفاده از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند. نتایج بیانگر وجود رابطه مثبت بین الکسی تایمیا و اضطراب و افسردگی بود. همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که اضطراب و افسردگی پیش بینی مناسبی برای متغیر ملاک یعنی الکسی تایمیا هستند.

سنایی را برخی، از مخالفان زنان قلمداد نموده اند، در حالی که این عارف بزرگ بر اساس مبانی عرفانی در مراتب معنوی تفاوتی بین زن و مرد قائل نبوده است. در عرفان اسلامی همواره زنان منبع محبت بوده به بالاترین مقام های عرفانی رسیده اند. در آثار سنایی نیز دو نوع گفته درباره زنان مشاهده می شود، یکی با دیدگاهی مثبت که سیر و سلوک و حکمت را به آنان نسبت می دهد و دیگری با دیدگاهی منفی،که جنس زن موردنظر نبوده. چون در آن عصر زن های متعدد را از تجمل های زندگی می دانستند او درمقام نفی تجمل مطالبی گفته و یا برای ارتباط با عوام از حکایات مرسوم بهره برده است. با مطالعه دیدگاه او نسبت به حضرت زهرا (س) و تشیع می توان به عظمت مقام زن در نظر او دست یافت.

عمل بازیافت یک راه برای کاهش مقدار زباله دفن شده می باشد و می تواند هزینه دفع زباله را کاهش داده و انرژی و منابع طبیعی را ذخیره کند. یکی از عوامل موثر در موفقیت این برنامه آگاهی از نظرات مردم خصوصا زنان در مورد روش های ترغیب مردم به شرکت در طرح بازیافت است. هدف از این مطالعه، بررسی نظرات زنان منطقه دو شهرداری شهر اهواز در این زمینه است. در این مطالعه مقطعی 160 نفر از زنان منطقه دو شهر اهواز که عمل بازیافت در آن انجام می شود در سال 1389به صورت سهمیه ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه و پرسشنامه که حاوی سوالاتی در زمینه تفکیک از مبدا نحوه ترغیب مردم به شرکت در این طرح، نحوه نگهداری، بیماری های منتقله، روشها، ساعت و دفعات جمع آوری زباله و ... بود، بدست آمده است. اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی نشان داد که 85 درصد زنان بومی خوزستان، 52% تحصیلات دانشگاهی داشتند و 60% خانه دار بودند. 38% تلویزیون، 16% مطالعه را منبع کسب اطلاعات در مورد بازیافت ذکر کرده بودند. بهترین روش جمع آوری زباله را جمع آوری خانه به خانه زباله ها می دانستند. در ارتباط با سوالات دیدگاهی و نگرش 16% دارای نگرش متوسط و 84% از دیدگاه خوبی برخوردارند. 39% دادن کیسه زباله به مردم، 33% دادن جایزه به مردم را بهترین روش برای ترغیب مردم برای تفکیک از مبدا ذکر کرده بودند. با توجه به آنکه اکثر افراد دادن کیسه زباله و دادن جایزه به مردم را بهترین روش برای ترغیب مردم ذکر کرده بودند، لذا می توان برای اجرای موفقیت آمیز این برنامه این مساله را مدنظر قرار داد.