امداد و نجات
سال:1388 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:10

مقدمه: با توجه به اهمیت آموزش های ایمنی و لزوم توجه و برنامه ریزی دقیق در این مورد به منظور کاهش و پیشگیری از حوادث، این پژوهش با هدف بررسی آموزش واکنش های اضطراری بر هوشیاری ایمنی کارکنان انجام شده است.روش ها: جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان در سال 1388 می باشد. نمونه مورد نظر شامل 50 نفر از کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان بودند که به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند و در دو گروه (آزمایش و کنترل) قرار گرفتند. هر دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون بعد از یک ماه مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری زیر مقیاس هوشیاری مانتینیو بود. داده ها به وسیله نرم افزار SPSS و با استفاده از تست آماری کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: بررسی نمرات کل آزمون، نشان داد که در مجموع با مقایسه رابطه معنادار نمرات پیش آزمون با نمرات پس آزمون، آموزش های ایمنی و واکنش اضطراری باعث تغییر هوشیاری ایمنی کارکنان شده است (p<0.05).نتیجه گیری: آموزش واکنش های اضطراری بر افزایش هوشیاری ایمنی کارکنان تاثیر به سزایی دارد.

مقدمه: زلزله به عنوان پدیده ای طبیعی، پیوسته در طول تاریخ باعث خرابی ها و از بین رفتن جان انسان های زیادی شده است. برنامه ریزی مناسب جهت پیشگیری یا کاهش آثار مخرب این پدیده از اهمیت ویژه ای برخوردار است و شناسایی و پیش بینی نحوه عمل و نوع تاثیرگذاری آن به مدیران کمک می کند تا به نوشتن سناریوهای دقیق تری از روند بحران و نیز کنترل آن اقدام نمایند و در نتیجه سرعت عملکرد خود را در مهار بحران در حد زیادی بالا ببرند.روش ها: روش بررسی بر پایه مطالعه دیرینه لرزه شناسی منطقه و داده های ژئوتکنیکی و لرزه زمین ساخت و عملیات میدانی انجام گرفته است. در ادامه لایه های اطلاعاتی با استفاده از GIS تهیه و به بررسی ویژگی های ژئوتکنیکی منطقه اقدام شده است و در نهایت نتایج حاصله در ارتباط با تحلیل خطرپذیری منطقه، تجزیه و تحلیل شده اند.یافته ها: وقوع زمین لرزه های اخیر در نزدیکی گسل دورود که با وقوع پدیده های ژئوتکنیکی متعددی از جمله اثرات ساختگاهی، روانگرایی و زمین لغزش همراه بوده است، فعال شدن مجدد این گسل را نشان می دهد. این حرکات و ریزش های دامنه ای بعضا موجب مسدود شدن جاده های ارتباطی نیز گردیده است.نتیجه گیری: بر پایه داده ها و تحلیل آنها، رویداد پدیده های گسلش و زمین لرزه در گستره دشت سیلاخور دور از انتظار نیست. همچنین زلزله های بزرگ سال های اخیر، نقش حیاتی مولفه های مدیریت بحران زلزله را در کنترل خطرپذیری و کاهش آسیب های ناشی از زلزله تایید می کند؛ به همین دلیل انجام اقدامات جدی و اصولی در راستای پیشگیری و کاهش خطرپذیری ناشی از زلزله در منطقه مذکور باید در دستور کار قرار بگیرد.

مقدمه: شناخت شرایط روانی و چگونگی بازتاب فکری و واکنش کشاورزان هنگام مواجهه با خشکسالی می تواند مبنایی برای ارایه راهکارهای موثر به منظور اتخاذ تصمیم هایی مفیدتر در راستای کاهش زیان های ناشی از خشکسالی بر تولیدات کشاورزی و درآمد کشاورزان باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین راهبردهای مقابله روانی کشاورزان با پدیده خشکسالی در استان فارس انجام شد.روش ها: نمونه آماری مورد مطالعه 360 کشاورز از سه منطقه با شدت های خشکسالی متوسط، زیاد و خیلی زیاد بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید و در مجموع 6 شهرستان این استان را پوشش داد. در این مطالعه برای ارزیابی، ترکیبی از دو روش نظری و میدانی به کار گرفته شده است.یافته ها: بر اساس نتایج اولویت راهبردهای هشتگانه مقابله روانی به ترتیب عبارتند از راهبرد «ارزیابی مثبت»، «خودکنترلی»، «جلب حمایت های اجتماعی»، «فاصله گرفتن»، «حل مساله»، «مسوولیت پذیری»، «برخورد مستقیم» و «انکار» (به ترتیب با میانگین های 3.30، 2.67، 2.53، 2.06، 1.83، 1.59، 1.51، 0.99).نتیجه گیری: دستاوردهای این پژوهش نشان داد که به هنگام وقوع خشکسالی، از دید کشاورزان منابعی که دچار تهدید یا آسیب می شوند به ترتیب عبارتند از: منابع فیزیکی، پیرامونی، شخصی و انرژی زا. همچنین کشاورزان مناطق با شدت خشکسالی خیلی زیاد بیش از سایرین احساس می کنند که در اثر خشکسالی منابع آن ها در خطر بوده و یا این منابع را از دست داده اند و کشاورزان مناطق با شدت خشکسالی متوسط کمتر از سایرین این احساس را داشتند.

مقدمه: آموزش جز جدایی ناپذیر آمادگی در مقابل بحران و ارزشیابی آموزش جز جدایی ناپذیر فرایند آموزش در جهت ارتقای کیفی و کمی آن است. لذا هدف از این مطالعه کاربردی ارزشیابی دوره «مدیریت بحران» ویژه مدیران و اعضای ستاد حوادث غیرمترقبه شهرستان های استان تهران می باشد.روش ها: در این مطالعه پیمایشی، 93 نفر از شرکت کنندگان به طور تصادفی وارد مطالعه شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید که شامل سه بخش «نگرش نسبت به مدیریت بحران»؛ «نظرسنجی در خصوص اجرای دوره» و نهایتا جمع آوری پیشنهادات برای اصلاح دوره بود که از طریق اعتباریابی محتوا تهیه گردید.یافته ها: اغلب مدیران شرکت کننده در دوره نگرش مثبتی به علم مدیریت بحران داشتند و آن را علمی کاربردی می دانستند، ولی بیش از 50 درصد آنان نسبت به قابل اجرا بودن آن در کشور خوشبین نبودند. حدود %80 شرکت کنندگان در دوره، علاقه مند به شرکت در دوره های تکمیلی و بعدی بودند و دوره را برای آمادگی به منظور انجام وظایف خود در شرایط بحران مفید می دانستند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که مدیران شرکت کننده در دوره نظر مثبتی درباره برگزاری دوره آموزشی مدیریت بحران داشتند و اکثر آنان مایل به شرکت در دوره های بعدی به صورت برنامه ریزی شده و در فواصل منظم و به شیوه تئوری و کارگاهی بودند و معتقد بودند که شرکت در این کارگاه ها بر بهبود تصمیم گیری آنها در بحرانها تاثیر دارد.

مقدمه: مطالعات نشان می دهد، در هنگام بروز حوادث و پس از آن، اکثر مراکز ارایه خدمات سلامتی، صدمات زیادی متقبل شده اند که در صورت آمادگی می توانند، موثر واقع شوند. در این پژوهش، میزان آمادگی مراکز توانبخشی استان زنجان در برابر حوادث غیرمترقبه در سال 1388 مورد بررسی قرار می گیرد.روش ها: در مطالعه توصیفی - تحلیلی حاضر 16 مرکز توانبخشی استان زنجان، به صورت تمام شماری، با استفاده از یک چک لیست محقق ساخته از نظر آمادگی در برابر حوادث، بررسی شدند. این چک لیست شامل اطلاعات دموگرافیک، ساختار مدیریت بحران، برنامه ریزی، آموزش و هماهنگی در مراکز درمانی بود. داده های به دست امده با استفاده از نرم افزار «SPSS» تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: هیچ یک از مراکز توانبخشی استان زنجان در مورد ساختار مدیریت بحران، اقدامی انجام نداده بودند. مراکز توانبخشی استان زنجان در رابطه با برنامه ریزی و آمادگی در برابر حوادث و سوانح غیرمترقبه در وضعیت ضعیفی قرار داشتند. در بخش هماهنگی درون و برون سازمانی، دو مرکز توانبخشی در وضعیت خوب و سه مرکز در وضعیت متوسط بودند، در حالیکه 11 مرکز دیگر در این قسمت ضعیف بودند.نتیجه گیری: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که میزان آمادگی در برابر حوادث و سوانح غیرمترقبه در مراکز توانبخشی استان زنجان، پایین می باشد که این امر توجه جدی به وجود قوانین الزام آور معطوف به مدیریت بحران در آیین نامه های تاسیس مراکز و آشنایی مدیران این مراکز را از برنامه های آماده سازی و مدیریت بحران را طلب می کند.

مقدمه: از آنجا که کارکنان جمعیت هلال احمر ایران از نخستین افراد حاضر در صحنه حوادث می باشند، لذا هدف از مطالعه حاضر، بررسی میزان آگاهی و عملکرد کارکنان جمعیت هلال احمر استان تهران نسبت به کمک های اولیه (به عنوان یکی از اولین اقدامات نجات و امداد) می باشد.روش ها: این پژوهش مقطعی، در سال 1388 در بین 80 نفر از کارمندان شعبه های جمعیت هلال احمر استان تهران انجام شد که نمونه گیری به طور تصادفی در بین شعبه های جمعیت هلال احمر استان تهران انجام گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش سنجش اطلاعات دموگرافیک، میزان آگاهی و عملکرد بود.یافته ها: 55 درصد افراد از آگاهی خوب و خیلی خوب و 43 درصد افراد از عملکرد خوب و خیلی خوب نسبت به کمک های اولیه برخوردارند. روابط بین متغیرها نشان می دهد رابطه معنی داری بین میزان حضور در عملیات های امدادی با نمره علمی وجود دارد (r=0.568، p=0.021).نتیجه گیری: در حدود نیمی از کارکنان جمعیت هلال احمر استان تهران از آگاهی و عملکرد نسبتا خوبی نسبت به کمک های اولیه برخوردارند، با این وجود به منظور افزایش توان پاسخگویی در هنگام سوانح لزوم بازنگری در شیوه های آموزش کمک های اولیه به کارکنان جمعیت امری ضروری است.

مقدمه: با توجه به ضرورت کاهش زمان انتقال و درمان بیماران، مساله انتقال بیماران به وسیله هواپیما یا هلیکوپتر می تواند نقش مهمی در کاهش مرگ و میر بیماران ایفا می نماید هدف از این مقاله بررسی دموگرافیک بیماران منتقل شده توسط هلیکوپتر امداد به بیمارستان امام خمینی (ره) تهران، با هدف ضرروت مناسب برای تریاژ مصدومان و استفاده مناسب تر از امکانات می باشد.روش ها: دراین مطالعه پرونده های بیماران منتقل شده توسط اورژانس هوایی به بیمارستان امام خمینی (ره) از شروع پایه گذاری اورژانس هوایی (خرداد 1379) تا پایان اسفند 1380 مورد بررسی از لحاظ اپیدمیولوژی تروما و چگونگی خدمات دهی اورژانس قرار گرفتند.یافته ها: از 158 بیمار مورد مطالعه 92% بیماران بر اثر تصادف آسیب دیده بودند. شایع ترین محل های آسیب اندام ها و سپس سر و گردن بود و شدیدترین آسیب در بیماران مولتیپل ترومای دچار آسیب به سر و گردن و توراکس دیده شد. میانگین فاصله زمانی بین ورود بیمار به اورژانس و اولین ویزیت پزشک 23 دقیقه بود و اکثر بیماران در سرویس جراحی عمومی و سپس در سرویس ارتوپدی مورد درمان قرار گرفته بودند.نتیجه گیری: استفاده از معیار مناسب جهت غربالگری بیماران امداد هوایی ضروری به نظر می رسد. همچنین تعداد بالای بیماران نیازمند خدمات سرویس اورتوپدی و جراحی عمومی نشانه لزوم تجهیز بیشتر نیرو و امکانات امداد هوایی در این زمینه است.

مقدمه: در تاریخ 26 دی ماه 1386، در پی بارش شدید باران از شب سه شنبه 25 دی ماه رفته رفته سیل بندها با آب هایی که از بالا دست می آید از بین می رود، تا اینکه در چند ساعت بعد مقاومت بندها به کلی از بین می رود و در ظهر 26 دی ماه آب وارد شهر می شود. این پژوهش با هدف تجزیه و تحلیل مدیریت بحران در سیلاب بمپور در دی ماه 1386 انجام شد.روش ها: تجزیه و تحلیل از طریق ارزیابی سه فاز آمادگی، پاسخ و بهبودی از طریق بررسی گزارش های موجود در ستاد مدیریت بحران در خصوص سیل بمپور در سال 1386 و اخبار محلی انجام شد.یافته ها: با توجه به هشدار هواشناسی نسبت به بارش شدید جلسه ستاد حوادث غیرمترقبه استان و شهرستان ایرانشهر تشکیل شده بود و نیروهای ستاد به حالت آماده باش در نقاط آسیب پذیر شهر ایرانشهر مستقر شدند. توجه به شهر ایرانشهر که در خطر سیل ناشی از شکستن سد آبادان بوده است سبب می شود که بمپور از کانون توجهات خارج شود. از مردم در چند ساعت قبل از سیل خواسته شده بود که به جای امنی بروند. در پی بارش شدید باران، در ظهر 26 دی ماه 1386، آب وارد شهر بمپور می شود. در فاز پاسخگویی، بیش از 100 امدادگر در امدادرسانی حضور داشتند. همچنین 500 نفر از روستاییان سیل زده به مناطق امن ایرانشهر منتقل شدند و به 1322 خانوار آسیب دیده به تدریج بر اساس وخامت حال آنها امدادرسانی شد و 1788 تخته چادر، 1367 تخته موکت و 8612 تخته پتو و والور در بین آسیب دیدگان توزیع شد. در فاز بازسازی، مقداری از مردم در مدارس اسکان داده شدند و برای سایر مردم چادر تامین شد. 30 توالت صحرایی ساخته شد.نتیجه گیری: سیلاب بمپور اگر چه با خسارات مالی فراوان همراه بود، اما تلفات انسانی نداشت. همچنین این پژوهش نشان داد توجه بیشتر به مسایل بهداشتی پس از حادثه و اهمیت دادن به مبحث حمایت های روانی به آسیب دیدگان از مسایلی است که در امر امداد رسانی باید توجه بیشتری به آن گردد.

در مقاله پیشین، تعاریف، چارچوب ها و اصول ارزیابی مورد بررسی و کنکاش قرار گرفت و به تقسیم بندی انواع ارزیابی پرداخته و حیطه های آن را توصیف و تبیین نمودیم. در نوشتار قبلی آوردیم که ارزیابی از نظر زمان انجام آن به دو دسته تقسیم می شود:- ارزیابی سریع اولیه- ارزیابی با توصیف جزییات یا ارزیابی مشروحارزیابی سریع اولیه از آن جهت که مجموعه ای از مهم ترین و حیاتی ترین داده ها و اطلاعات در خصوص سانحه را فراهم می آورد، حایز اهمیت ویژه است. زیرا این اطلاعات مهم و ارزشمند، درست در زمانی که مدیران در فقر شدید اطلاعاتی قرار دارند، تامین و در اختیار آنان قرار گرفته و آنان را از سردرگمی و بی تصمیمی رهایی می بخشد. اکنون ضرورت دارد یکی از مهم ترین و فوری ترین انواع ارزیابی را مورد بحث و بررسی قرار داده و مبحث را به شکل عینی تری ارایه نماییم.