داروهای گیاهی
سال:1389 | دوره:1 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

مقدمه و هدف: بسیاری از کارهای دندان پزشکی باعث تحریک رفلکس گگ (gag reflex) می شوند که از شایع ترین مشکلات دندانپزشکی و از عوامل نارضایتی بیماران می باشد. در این مطالعه تاثیر عصاره میوه خرمالو در کاهش رفلکس گگ ارزیابی شده است.روش تحقیق: این مطالعه تجربی به شیوه کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور انجام گرفت. نمونه ها از بین بیماران مراجعه کننده به دانشکده دندان پزشکی اصفهان انتخاب شدند. در این مطالعه 84 بیمار به صورت تصادفی در دو گروه شاهد و مورد بررسی شدند. عصاره گیاه تغلیظ شد و با غلظت 80% به شکل دارویی لازنج تهیه گردید و به همراه دارونما به بیماران داده شد. قبل از مداخله وجود یا عدم وجود رفلکس گگ برای هر بیمار در ناحیه کام نرم و لوزه به کمک تحریک با آبسلانگ اندازه گیری شد و نتایج آن ثبت گردید. آن گاه در هر گروه نمونه ها قرص های مکیدنی تهیه شده را به مدت پنج دقیقه مکیدند تا دارو کاملا در دهان حل شود. سپس شدت رفلکس گگ در هر گروه مجددا با آبسلانگ سنجیده و ثبت شد. داده ها در  SPSS ver11 وارد شدند و توسط آزمون های آماری کای اسکور و Mcnemar مورد تجزیه آماری قرار گرفتند.نتایج و بحث: کلیه بیماران قبل از مصرف دارو در نواحی کام نرم و لوزه ها رفلکس گگ داشتند. پس از انجام مداخله در گروه خرمالو کاهش در رفلکس گگ در ناحیه کام نرم و لوزه ها به ترتیب در 97.6 و 100% بیماران مشاهده شد. در گروه شاهد پس از انجام مداخله کاهش در رفلکس گگ در ناحیه کام نرم و لوزه ها به ترتیب در 19% و 16.6% بیماران مشاهده شد. کاهش رفلکس گگ در دو ناحیه کام نرم و لوزه ها در گروه شاهد و مورد تفاوت معنی دار آماری داشتند (p<0.001).توصیه کاربردی/ صنعتی: این مطالعه نشان داد که عصاره خرمالو باعث کاهش رفلکس در ناحیه کام نرم و لوزه ها می شود به طوری که شاید بتوان آن را در اکثر اقدامات بالینی بدین منظور به کار گرفت.

مقدمه و هدف: این آزمایش جهت ارزیابی تاثیر سطوح مختلف سرخارگل در مقایسه با یک آنتی بیوتیک (فلاووفسفولیپول) در فعالیت ضد اکسیدانی تام سرم خون جوجه های گوشتی انجام شد.روش تحقیق: در این آزمایش 240 جوجه گوشتی یک روزه (راس 308) وزن شدند و به صورت تصادفی به 5 تیمار، با 4 تکرار شامل 12 جوجه اختصاص داده شدند. 5 تیمار شامل: 1. جیره پایه، 2. جیره پایه حاوی آنتی بیوتیک (4.5 میلی گرم فلاووفسفولیپول بر کیلوگرم جیره)، 3. جیره پایه حاوی 5 گرم پودر اندام هوایی سرخارگل در کیلوگرم جیره، 4. جیره پایه حاوی 10 گرم پودر اندام هوایی سرخارگل در کیلوگرم جیره، 5. جیره پایه حاوی 0.25 گرم عصاره سرخارگل در کیلوگرم جیره، بودند. میزان فلاونول –O – گلیکوزید تام بر حسب کورستین در پودر اندام هوایی و عصاره اندازه گیری شدند و مقدار فلاونول –O – گلیکوزید تام بر حسب کورستین در جیره حاوی 5 گرم سرخارگل بر کیلوگرم جیره و جیره حاوی عصاره مساوی بود. در 42 روزگی نمونه خون گرفته شد و جهت اندازه گیری فعالیت ضد اکسیدانی تام سرم خون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج و بحث: نتایج نشان داد استفاده از 10 گرم سرخارگل بر کیلوگرم جیره بالاترین فعالیت ضد اکسیدانی تام سرم را در مقایسه با دیگر گروه ها داشت. عصاره الکلی نیز فعالیت ضد اکسیدانی بالاتری در مقایسه با گروه کنترل و آنتی بیوتیک داشت، اما این تفاوت معنی دار نبود. استفاده از 5 گرم سرخارگل بر کیلوگرم جیره باعث افزایش فعالیت ضد اکسیدانی تام سرم نسبت به گروه های کنترل، آنتی بیوتیک و عصاره الکلی گردید، اما این تفاوت معنی دار نبود. نتایج این تحقیق نشان می دهد که استفاده از 10 گرم سرخارگل بر کیلوگرم جیره فعالیت ضد اکسیدانی تام سرم خون را در جوجه های گوشتی بهبود بخشید.توصیه کاربردی/ صنعتی: با توجه به خطر به وجود آمدن جمعیت های میکروبی مقاوم به آنتی بیوتیک در اثر استفاده مداوم از آنتی بیوتیک ها در جیره دام و با توجه به نتایج حاصله از این آزمایش و سایر مطالعات می توان از پودر سرخارگل به عنوان یک جایگزین برای آنتی بیوتیک در جیره غذایی طیور استفاده نمود.

مقدمه و هدف: مریم گلی لوله ای (Salvia macrosiphon) از گونه های مهم جنس سالویا بوده که متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) می باشد. در ایران 57 گونه از این جنس در مناطق مختلف رویش دارند. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های آناتومیکی و مورفولوژیکی گیاه دارویی مریم گلی لوله ای می باشد.روش تحقیق: نمونه هایی از گونه فوق در سال 1386 از ارتفاعات منطقه زواریجان و دودانگه شهرستان بروجرد جمع آوری شدند و از بخش های مختلف گیاه مذکور قطعاتی جدا و درون ظروف شیشه ای که محتوی محلول های پایدار کننده (F.A.A) بودند ریخته و از آن ها برای مطالعات آناتومیکی و مورفولوژیکی توسط میکروسکوپ نوری استفاده گردید.نتایج و بحث: با توجه به بررسی های آناتومیکی انجام شده بر روی مریم گلی لوله ای که اکثر خصوصیات آن ها مشابه سایر گونه های سالویای موجود در ایران می باشند. در بررسی های ساقه گونه مورد نظر، در سطح خارجی اپی درم کوتیکول مشاهده شد. در بخش میانی دم برگ تعداد دستجات آوندی متفاوتی دیده شد که سه دسته آوند چوب و آبکش بزرگ در وسط و دو دسته در طرفین دیده شد. این تحقیق نشان داد که در چهار گوشه ساقه زیر اپی درم لایه هایی از بافت کلانشیم حفره ای قرار دارد که تعداد لایه های آن در گیاه مورد مطالعه شامل 3 تا 4 ردیف است. برش های عرضی دم برگ نشان داد که زیر اپی درم بیرونی و درونی آن ها بافت کلانشیم وجود دارد. هم چنین مشاهده شد که هر دو سلول پارانشیمی دارای تعداد زیادی کلروپلاست می باشند. در این گونه چند نوع کرک مختلف با منشا اپی درمی در روی برگ ها دیده شد که شامل کرک های غیر ترشحی و کرک های ترشحی بودند که هر دو نوع این کرک ها دارای یک ردیف سلول با اندازه متفاوت بودند و سلول تحتانی درشت تر بوده و به اپی درم مربوط می باشد.توصیه کاربردی/صنعتی: کاربرد اسانس گونه های مختلف مریم گلی در فرآورده های دارویی، غذایی و بهداشتی و فعالیت بیولوژیکی آن بستگی تام به ترکیب های شیمیایی موجود در اسانس دارد؛ لذا با توجه به اهمیت اسانس گونه های مختلف این گیاه توصیه می شود تا تحقیقات گسترده ای بر روی همه گونه های سالویای ایرانی انجام شود.

مقدمه و هدف: با توجه به خواص دارویی بسیار ارزنده گیاه دارویی گل راعی، تاکنون تحقیقات چندانی در خصوص مسمومیت و عوارض جانبی غلظت های بالای گونه گل راعی دیهیمی نشده است. بنابراین با توجه به موارد فوق تحقیق حاضر جهت مطالعه اثرات مسمومیت ناشی از مصرف گل راعی دیهیمی بر خصوصیات بالینی و رفتاری در موش به مرحله اجرا در آمد.روش تحقیق: گونه مورد مطالعه از منطقه سبزکوه در استان چهارمحال و بختیاری جمع آوری شد. جهت بررسی مسمومیت عصاره گیاه گل راعی، 5 گروه آزمایشی هر گروه شامل 4 سر موش که به چهار گروه از آن ها غلظت های 100، 250، 500 و 1000 میلی گرم در کیلوگرم وزن زنده موش عصاره خورانده شد و به گروه شاهد هیچ عصاره ای خورانده نشد. در نهایت پس از 24 ساعت صفات مختلف خونی، وزنی و دمایی مورد ارزیابی قرار گرفت. هم چنین مطابق روش قبلی این صفات برای 14 روز بعد از خورانده شدن دزهای فوق مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج و بحث: در بررسی نتایج پاتولوژیک کلیه و کبد تفاوت آشکاری بین گروه های مختلف مشاهده نشد. در بررسی آماری انجام شده روی نتایج به دست آمده، در خصوص صفاتی نظیر HCT، Hb، RBC، Mono، MCV، Band، MCH،MCHC   pH وتفاوت آماری معنی داری بین گروه های تیمار و شاهد به دست نیامد .(p<0.05) در مورد شمارش گلبول های سفید، نوتروفیل و ائوزینوفیل تفاوت معنی داری بین گروه های تیمار با گروه شاهد مشاهده شد (p<0.05) به طوری که علت این افزایش، استرس فیزیولوژیک ناشی از دز بالای دارو می باشد، زیرا در میزان) Band Cell نوتروفیل نابالغ) که شاخصی جهت بروز عفونت و پاسخ مغز استخوان می باشد، افزایش مشاهده نمی گردد.توصیه کاربردی/ صنعتی: به طور کلی عصاره گل راعی دیهیمی در هیچ کدام از غلظت های استفاده شده دارای اثر سمیت زائی نمی باشد و تنها می تواند باعث ایجاد تابلو استرس در نمونه های مورد آزمایش شود. اما با نگاهی به وزن موش ها پس از دو هفته مطالعه و آزمایش، می توان افزایش وزن موش ها را در پایان مطالعه مشاهده کرد که گویی این گیاه باعث افزایش وزن شده است. در کل به غیر از تاثیرات پاتولوژیکی که در غلظت های بالا از خود نشان داد، گل راعی دیهیمی دارای اثر سوء دیگری نمی باشد.

مقدمه و هدف: بابونه آلمانی یکی از مهم ترین گیاهان دارویی در سرتاسر دنیاست. بهبود ژنتیکی درصد اسانس و عملکرد گل خشک و افزایش تولید در واحد سطح از اهمیت زیادی در اصلاح این گیاه مهم دارویی برخوردار می باشد. تعیین بهترین شاخص های انتخاب غیر مستقیم به منظور بهبود ژنتیکی درصد اسانس و عملکرد گل خشک جمعیت های بابونه آلمانی با استفاده از برخی از صفات مورفولوژیک، زراعی و فنولوژیک در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت.روش تحقیق: در این تحقیق از طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. صفات مورد اندازه گیری عبارت از تعداد گل در بوته، عملکرد گل تر در بوته، روز تا غنچه دهی، روز تا 50 و 100 درصد گل دهی، تعداد ساقه گل دهنده، ارتفاع بوته، تعداد پنجه در بوته، عملکرد گل خشک در بوته و درصد اسانس بودند.نتایج و بحث: نتایج تجزیه واریانس نشان دهنده تفاوت بسیار معنی دار بین جمعیت های مورد بررسی از نظر صفات مورد بررسی بود که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه برای این صفات در بابونه آلمانی و امکان بهبود ژنتیکی آن ها از طریق گزینش می باشد. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که اکثر صفات دارای همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد گل خشک می باشند. از سوی دیگر، درصد اسانس با تعداد کمتری از صفات دارای همبستگی مثبت و معنی دار بود.توصیه کاربردی/ صنعتی: با انجام تجزیه علیت مشخص شد که برای بهبود ژنتیکی عملکرد گل خشک در بابونه آلمانی می توان از انتخاب غیرمستقیم برای صفات روز تا 50 درصد گل دهی، تعداد گل در بوته، عملکرد گل تر در بوته و روز تا غنچه دهی به عنوان شاخص های انتخاب به ویژه در نسل های مقدماتی استفاده نمود. در مورد درصد اسانس نیز صفات روز تا 50 درصد گل دهی و تعداد گل در بوته به عنوان بهترین شاخص های انتخاب قابل توصیه می باشند.

مقدمه و هدف: در طول تاریخ بشری، بسیاری از بیماری های عفونی به طور سنتی با داروهای گیاهی درمان شده اند، به طوری که امروزه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه داروهای گیاهی نقش اصلی را در درمان اولیه ایفا می کنند. این مطالعه نیز با توجه به تنوع زیستی گیاهان در استان گلستان به منظور بررسی اثر ضدباکتریایی عصاره الکلی، آبی و جوشانده تعدادی گونه از گیاهان دارویی استان علیه سویه های بالینی و استاندارد استافیلوکوکوس اورئوس حساس و مقاوم به متی سیلین و مقایسه بین آن ها و نیز تعیین گیاه مناسب جهت مطالعات بعدی انجام شده است.روش تحقیق: در این تحقیق عصاره الکلی به روش پرکولاسیون و عصاره آبی با استفاده از دستگاه بن ماری و جوشانده گیاهان نیز به روش جوشاندن تهیه شد. بررسی اثر ضدباکتریایی عصاره گیاهان علیه سویه های MRSA و MSSA به روش انتشار در آگار و به کمک دیسک صورت گرفت و هر آزمون سه بار تکرار گردید. خاصیت ضدباکتریایی عصاره ها با هم مقایسه گردید. سپس با استفاده از روش حداقل غلظت بازدارنده از رشد (MIC) تعیین شد.نتایج و بحث: از بین 23 گونه گیاهی مورد بررسی عصاره اتانولی سیاه دانهNigella sativa ، اکالیپتوسEucalyptus globulus ، گل راعیHypericum perforatum ، انارPunica granatum ، گز Tamarix aphylla، زرشکBerberis vulgaris ، درمنه Atremisia dracunculus و اسپندPeganum harmala  در روش انتشار دیسک بهترین اثر را نشان دادند و در بررسی عصاره آبی گیاهان بهترین اثر مربوط به عصاره آبی گیاهان انار، درمنه و اکالیپتوس و در مورد جوشانده گیاهان بهترین اثر ضدباکتریایی مربوط به جوشانده گیاهان انار، اکالیپتوس، درمنه، زرشک و گز می باشد. به طور کلی عصاره الکلی گیاهان اثر ضدباکتریایی بهتری را نسبت به سایر عصاره ها نشان دادند و در همه موارد اثر ضدباکتریایی عصاره ها با آنتی بیوتیک و وانکومایسین که به عنوان شاهد در نظر گرفته شده بود، مقایسه گردید که در مورد گیاهان موثر در اکثر موارد تاثیر ضدباکتریایی آن ها بیش از وانکومایسین 30 میکروگرمی بوده و در اغلب گیاهان فعالیت ضدباکتریایی آن ها علیه سویه های MRSA بیش از MSSA بود و در ارزیابیMIC ، پوست میوه انار و پائین تر از سایر انواع عصاره ها بود(MIC=0.01 mg/ml) .توصیه کاربردی/ صنعتی: با توجه به اثر ضد باکتریایی بسیار خوب تعیین اثرات بالینی آن ها در طرح های تجربی ضروری است. در نهایت عصاره پوست انار در دو روش بررسی، دارای خاصیت ضد باکتریایی مناسبی استافیلوکوکوس اورئوس بود.

مقدمه و هدف: مصرف گیاهان دارویی از دیرباز در بین مردم دنیا رایج بوده و در آمریکا طی دهه 90 پنج برابر شده است. با توجه به افزایش مصرف داروهای گیاهی و با هدف بررسی میزان آگاهی، اعتقاد و عملکرد بیماران نسبت به استفاده از آن ها پژوهش حاضر انجام پذیرفت.روش تحقیق: این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که به صورت مقطعی بر روی 30 نفر از بیماران مراجعه کننده به درمانگاه انجام شده است. به این صورت که پژوهشگران به این مرکز مراجعه و پرسش نامه را که شامل اطلاعات جمعیت شناختی و سه حیطه آگاهی، اعتقاد و عملکرد افراد نسبت به استفاده از داروهای گیاهی بود را پر می کردند. سپس این اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج و بحث: دامنه سنی زنان 47-19 با میانگین 30±8 سال و در مردان 50-22 سال با میانگین 12±27 بود. 23% افراد زیر دیپلم، 63% دیپلم و فوق دیپلم و 10% لیسانس و بالاتر بودند. 63% از افراد در مورد داروهای گیاهی آگاهی داشتند و 93% آن ها گیاهان خاصی را برای درمان تعدادی از بیماری ها می شناختند. 73% استفاده از داروهای گیاهی را بی خطر دانسته و 96% به داروهای گیاهی اعتقاد داشتند. 76% معتقد بودند که مصرف داروی گیاهی نباید تحت نظر پزشک باشد. 30% از افراد معتقد بودند که باید داروهای گیاهی را حتما از داروخانه تهیه کرد. عملکرد آن ها در بیشترین میزان استفاده از گیاهان دارویی شامل: آویشن (63%)، گل گاوزبان (56%)، عرق نعناع (40%)، عرق کاسنی (37%)، بابونه (33%)، چهارتخمه (23%)، عرق شاه تره (20%)، عرق خارشتر، چای سبز و خاکشیر (17%) و اسطوخودوس (13%) بود. بیشترین علل مصرف داروها جهت رفع ناراحتی معده، تعریق و گرمی، سرماخوردگی، تمدد اعصاب، سنگ کلیه و اختلالات قاعدگی بود. 77% اظهار داشتند که در صورت وجود داروی گیاهی، آن را به داروی شیمیایی ترجیح می دهند و بی عارضه بودن، موثر بودن و داشتن منشا گیاهی از دلایل آن ها بود.توصیه کاربردی/صنعتی: با توجه به این که 93 درصد بیماران مراجعه کننده به پزشکان از داروهای گیاهی استفاده می کردند و 73% آن ها را بی خطر می دانستند، ارائه اطلاعات مفید و همه جانبه در زمینه داروهای گیاهی و آگاهی پزشکان به منظور پیش گیری از تداخلات دارویی جهت ارتقای سطح آگاهی، اعتقاد و عملکرد و نهایتا حفظ سلامت آن ها ضروری به نظر می رسد.

مقدمه و هدف: درمان با گیاهان دارویی در سراسر جهان بسیار مرسوم است. امروز استفاده از گیاهان دارویی به علت عوارض داروهای شیمیایی افزایش یافته است. بیش از ده هزار گونه گیاهی برای اهداف طبی به خصوص در درمان دیسمنوره کاربرد دارند. هدف این مطالعه تعیین میزان مصرف گیاهان دارویی در تسکین دیسمنوره در دانشجویان دانشگاه های ایرانشهر در سال 89-1388 بود.روش تحقیق: این پژوهش یک مطالعه توصیفی مقطعی است که بر روی 1080 دانشجوی مشغول به تحصیل در دانشگاه های ایرانشهر انجام شد. اطلاعات با یک پرسشنامه باز پاسخ جمع آوری شد. از شرکت کنندگان در مورد گیاه درمانی و سایر روش های تسکین درد قاعدگی سوال گردید. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری توصیفی تجزیه و تحلیل شد.نتایج و بحث: 580 دانشجو از گیاهان دارویی در درمان دیسمنوره استفاده می نمودند، میانگین سن شرکت کنندگان 0.76±23.14 سال و میانگین سن منارک 1.27±12.78 سال می باشد. نتایج این بررسی نشان داد که 29 داروی گیاهی مورد استفاده دانشجویان بوده است. 66 درصد نمونه ها معتقد بودند که دارو در تسکین درد قاعدگی موثر است. گیاهانی که بیشتر استفاده شدند دارچین، شوید، آویشن، رازیانه، بابونه، زیره، زعفران، بومادران و زنجبیل می باشند.توصیه کاربردی/ صنعتی: نتایج این مطالعه نشان داد که 69.8 درصد دانشجویان از داروهای گیاهی استفاده می نمایند. در مورد تاثیر برخی از داروهای گیاهی در درمان دیسمنوره نیاز به کار آزمایی های بالینی می باشد.