حقوق پزشکی
سال:1393 | دوره:8 | شماره:29 |تعداد مقالات:9

تحریم مجموعه اقداماتی است که یک یا چند بازیگر بین المللی بر یک یا چند بازیگر دیگر به منظور تحقق یک یا چند هدف به عمل می آوردند؛ تنبیه طرف مقابل برای جلوگیری از اقدام برای مواردی که برای تحریم کننده ارزش دارد یا وادار ساختن طرف مقابل به رعایت بعضی هنجارها که برای طرف اقدام کننده مهم است. حق بر سلامتی به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشری در نظام بین المللی حقوق بشر به رسمیت شناخته شده است. دولت ها در ارتباط با اتباعشان به صورت تعهد به وسیله در جهت تامین و تضمین این حق، مسوولیت دارند. هر چند دولت ها نسبت به شهروندان دیگر دولت ها در خصوص حق بر سلامتی مسوولیتی ندارند اما نباید با اقداماتشان موجبات زیان بر شهروندان دیگر دولت ها شوند. تحریم ها علاوه بر اثرات منفی فراوان بر سیاست ها و برنامه های کلان دولتی، به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر شهروندان ایرانی و حق آنان در برخورداری از سلامتی تاثیر منفی داشته که این امر مغایر با اصول و ارزش های عام و جهان شمول حقوق بشر است. در این تحقیق، حق بر سلامت، شاخص گذاری شده و تاثیر تحریم های اعمالی بر ایران بر هر کدام از این شاخص ها تشریح شده است.

گروهی معتقدند که پژوهش گران علوم پزشکی که به انجام تحقیقات غیردرمانی بر روی موضوع انسانی اقدام می کنند، در عین حال که با ایراد زیان به آزمودنی عملی مجرمانه مرتکب می شوند، نباید به مجازات کیفری محکوم شوند. در مقابل، گروهی دیگر معتقدند ضمانت اجرای مدنی و اداری در ارتباط با تحقیقات زیست پزشکی به تنهایی کفایت نمی کند و ضمانت اجرای کیفری در کنار ضمانت اجراهای مدنی و اداری اثر بازدارندگی شدیدتری دارد. در این مقاله با نقد و بررسی نظرات طرفداران منع اتخاذ سیاست کیفری در تحقیقات علمی و تحلیل نظرات طرفداران ضرورت اتخاذ این سیاست، سعی شده است تا رویکرد مناسب برای نظام حقوقی ایران پیشنهاد شود. با توجه به دلایل طرفداران هر کدام از دو نظریه و مبانی حقوق داخلی، استفاده از ضمانت اجرای کیفری علیه سوء رفتار در تحقیقات علمی می تواند ابزاری تعیین کننده در تضمین حقوق آزمودنی و کاهش سوء رفتار در تحقیقات علمی باشد.

افراد مبتلا به اختلال روانی یکی از گروه های آسیب پذیر اجتماع را تشکیل می دهند. آگاهی روان پزشکان از قوانین تدوین شده مرتبط با حقوق بیماران نقش موثری در حمایت از این حقوق و پیشبرد اهداف درمانی، حقوقی و انسانی برای آن ها دارد. هدف مطالعه حاضر تعیین ارتباط بین میزان آگاهی روان پزشکان و دستیاران روان پزشکی از حقوق بیماران روانی و میزان رعایت این حقوق از دیدگاه آنان بود. این پژوهش مطالعه ای توصیفی - تحلیلی از نوع مقطعی است که بر روی 20 روان پزشک (15 دستیار و پنج متخصص) شاغل در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی اهواز انجام شد. پرسش نامه ها به صورت خودگزارش دهی تکمیل و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون انجام شد. 75 درصد روان پزشکان آگاهی خوب و 25 درصد آنان آگاهی متوسط از حقوق بیماران روانی داشتند. رعایت حقوق بیمار از دیدگاه 55 درصد روان پزشکان در حد خوب، 15 درصد در حد متوسط و 30 درصد در حد عالی بود. ضریب همبستگی پیرسون ارتباط معنی داری بین میزان آگاهی و رعایت حقوق بیماران از دیدگاه روان پزشکان نشان نداد. پزشکان در طی کار با بیمار با در نظر گرفتن حقوق اساسی وی، می توانند کارایی و کیفیت درمان را به حداکثر برسانند. هر چند در مطالعه حاضر دیدگاه اکثر روان پزشکان مورد مطالعه از آگاهی و رعایت حقوق بیماران روانی در حد خوب می باشد، ولی کلیه روان پزشکان باید حداکثر تلاش خود را در جهت رعایت حقوق بیمار و آشنا نمودن بیماران با حقوق خود انجام دهند.

یکی از مواردی که ممکن است در طول دادرسی کیفری اتفاق افتد جنون متهم می باشد. از آن جایی که جنون یکی از عوامل رافع مسوولیت کیفری قلمداد می شود و این که مجنون از درک رفتار عمل ارتکابی خویش ناتوان است، موضوع حائز اهمیت می باشد و بسته به مرحله ای که در آن جنون عارض می شود، تصمیم قضایی متفاوت خواهد بود و موجب صدور قرار موقوفی تعقیب، تاخیر دادرسی، اجرای مجازات و غیره خواهد بود. در قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری به این مطلب پرداخته شده است، هر چند به نظر می رسد مواد مربوطه از جمله تعریف جنون، اجرای حدود و قصاص در مورد مجنون با مشکلاتی رو به رو می باشد. علاوه بر این برای توضیح و تشریح بیش تر موضوع، موادی که در قانون جدید مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری به این مبحث نیز مربوط بوده، پرداخته شده است.

بیمه مسوولیت مدنی حرفه ای پزشکان، نوعی خاص از بیمه های مسوولیت مدنی است. امروزه بیمه نامه های خدمات پزشکی در کشورهای پیشرفته، حالت تخصصی پیدا کرده اند و شرکت های بیمه در هر مورد فقط خسارت هایی را که موضوع بیمه نامه است، تحت پوشش قرار می دهند و حرف پزشکی و وابسته برای تامین بیمه ای کامل مسوولیت خود، در برخی موارد، ناچار هستند که مسوولیت حرفه ای خود را با انعقاد چندین بیمه نامه مسوولیت، بیمه کند. به همین دلیل، با گسترده شدن دامنه مسوولیت پزشکی، برخی از کشورها در صدد بر آمده اند تا آن را اجباری نمایند. در ایران آمارها حاکی از آن است که در طی سال های 80-1378 به طور متوسط فقط حدود 23% از پزشکان بیمه نامه مسوولیت مدنی را اخذ کرده اند. در این نوشتار ضمن بیان کلیاتی در خصوص بیمه مسوولیت حرف پزشکی و مصادیق تحت پوشش این نوع از بیمه ها، اهم استثنائات بیمه مسوولیت حرف پزشکی که در این قبیل موارد بیمه گر تعهدی به جبران خسارات وارده ندارد بررسی شده و عند اللزوم پیشنهاداتی در این زمینه ارائه شده است.

اشتغال، لازمه زندگی بشر است؛ زیرا دوام و بقای جامعه و زندگی هر فرد مستلزم کار و فعالیت است. اشتغال علاوه بر تامین معاش؛ احترام، اعتماد به نفس و سلامت، تقویت روحیه نیز ایجاد می کند. مع الوصف، اشتغال در زندگی فرد معلول نقشی بیش از این ها ایفا می نماید؛ او را قادر می سازد که احساس سربلندی و قابلیت نماید و در استقلال و نقش اجتماعی وی نقشی اساسی دارد. در این تحقیق با مطالعه حق اشتغال در کنوانسیون حقوق معلولان و قوانین و مقررات داخلی ایران، سیاست های حمایتی ایران در پرتو قوانین موجود به ویژه قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مورد تحلیل قرار گرفته و ضمن بررسی موانع اشتغال معلولان، راه کارهای مناسب جهت رفع تبعیض در این حوزه ارائه شده است.