اخلاق پزشکی
سال:1392 | دوره:7 | شماره:26 |تعداد مقالات:9

امروزه مفهومی که از واژه «پزشک خوب» در ذهن تداعی می گردد، اغلب با پیامدهای درمانی برای بیمار، توانایی پزشک در پیروی راهنماهای عملی طبابت کلینیکی و مزیت اقتصادی پزشک پیوند دارد. در قرن حاضر، کمال در حرفه پزشکی و عملکرد کلینیکی، ماهیتی چالش برانگیز است، اگرچه رعایت قواعد و تکنیک های کلینیکی برای تعهد حرفه ای مهم هستند، ولیکن جایگاه اندکی در رشد ویژگی های شخصیتی و حرفه ای پزشک دارند. البته پزشکان فرصت دارند تا از طریق پذیرش یک اخلاق حرفه ای مبتنی بر فضیلت، مجددا تعهد به بیماران و عملکرد حرفه ای خود را تثبیت نمایند. فضایل اخلاقی ویژه ای وجود دارند که در بهبود عملکرد کلینیکی پزشک نقش حیاتی دارند.در این مقاله، به دوازده فضیلت اخلاقی مختص حرفه پزشکی و همچنین فضایل اخلاقی محوری در ارائه خدمات کلینیکی، پرداخته شده است.فهرست نمودن و تاکید بر این فضایل اخلاقی به عنوان یک هدف ایده آل، پزشکان را به تکاپو برای کسب این فضایل ترغیب نماید، چرا که از طریق همین فضایل اخلاقی است که ارزش هایی چون: احترام به بیمار، عزت و احترام به حرفه پزشکی، اعتماد بیمار به پزشک و کمال و بی نقصی حرفه و تخصص های پزشکی ارتقا می یابند.

مقدمه: نتایج مطالعات محدود مربوط به تاثیر برنامه های ارتباطی آموزشی بر رضایتمندی بیماران از کنترل درد در تحقیقات قبلی ضد و نقیض بوده است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر یک برنامه مراقبتی جامع مبتنی بر ارتباط و آموزش به بیمار بر رضایتمندی بیماران مبتلا به سرطان از کنترل درد بعد از عمل جراحی بود.روش: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی دو گروهی با طرح قبل و بعد است که در بیمارستان سیدالشهداء وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1389 انجام شد. 70 بیمار به صورت تصادفی در یکی از دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. مداخله شامل آموزش قبل از عمل، ارتباط بعد از عمل و پایش درد توسط پرستار بود. از پرسشنامه نتایج بیمار جامعه درد آمریکا برای سنجش رضایتمندی بیماران از برنامه بکار رفته برای کنترل درد استفاده شد.یافته ها: مقایسه میانگین اختلاف نمره رضایتمندی کلی از کنترل درد و رضایتمندی از کنترل درد توسط پرستار نشان داد که بین دو گروه تفاوت معناداری وجود داشت (p<0.05)، به عبارت دیگر در گروه آزمون رضایتمندی کلی از کنترل درد و رضایتمندی از کنترل درد توسط پرستار بالاتر از گروه کنترل بود.بحث: یافته های پژوهش حاضر حاکی از تاثیر مثبت برنامه مراقبتی بر رضایتمندی کلی از کنترل درد و رضایتمندی از کنترل درد توسط پرستار است. لذا می توان برنامه آموزشی ارتباطی مذکور را که شیوه ای آسان، ارزان قیمت، قابل اجرا، ایمن و موثر است را جهت ارتقای رضایت بیماران بعد از عمل جراحی بکار بست.

زمانی که شخصی تحت عمل جراحی است، خانواده و دوستان او ساعت ها را نگران و آشفته سپری می کنند. درک تجربیات اعضای خانواده توسط پرستاران، می تواند آن ها را در ارائه بهتر مراقبت خانواده محور که یکی از اهداف اصلی مراقبت کل نگر است یاری نماید، لذا این مطالعه با هدف توصیف تجربه اعضای خانواده از مفهوم حمایت در زمان انتظار برای جراحی عضو خانواده انجام شد. در این مطالعه کیفی، 17 عضو خانواده، در حالی که منتظر عمل جراحی بیمار خود بودند به روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. تحقیق در بیمارستان علی بن ابیطالب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان انجام شد. روش جمع آوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختاریافته بود و داده ها با روش تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.تجزیه و تحلیل داده ها منجر به ظهور چهار طبقه «مصادیق حمایت»، «ضرورت حمایت»، «مجاورت فیزیکی» و «تعامل» گردید. یافته های این مطالعه، ارائه دهنده یافته های جدیدی در زمینه تجربه اعضای خانواده از حمایت در این موقعیت بود که می تواند به کارکنان نظام سلامت به ویژه پرستاران کمک نماید تا درک بیشتری نسبت به این موضوع پیدا کرده و منجر به تسهیل این فرآیند شوند.

محور مباحث در کدهای اخلاق حرفه ای پرستاری، مراقبت یا به عبارتی اخلاق در مراقبت های بالینی است، در حالی که محور مباحث در کدهای اخلاق دانشجویان پرستاری، آموزش است. به نظر می رسد تدوین کدها یا آیین های اخلاقی دانشجویان پرستاری با مضمون اخلاق در محیط های آکادمیک و آموزشی، شبیه به آنچه اکثر دانشکده های پرستاری کشورهای دیگر برای دانشجویان خود تدوین کرده و به عنوان راهنمای عملکردی به آن ها آموزش داده و ایشان را بر آن اساس مورد ارزشیابی اخلاقی قرار می دهند، لازم می باشد. در واقع این کدها راهنمایی برای توسعه فردی پایه های اخلاقی در دانشجویان پرستاری بوده و حتی نبایستی به شدت به محیط دانشگاهی یا بالینی آن ها محدود شوند، چرا که می توانند به جامعیت فردی و حرفه ای ایشان کمک نمایند.

دیسترسی اخلاقی یکی از مسائل اخلاقی شایع در حرفه بهداشتی است که می تواند عواقب متفاوتی را برای پرستاران به دنبال داشته باشد. یکی از مسائلی که می تواند بر شدت این پدیده و همچنین واکنش پرستاران نسبت به آن تاثیر داشته باشد توانمندی آن ها در محیط های کاری است، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین دیسترس اخلاقی و توانمندی محیطی در پرستاران صورت گرفته است. واحدهای مورد پژوهش 300 نفر از پرستاران بیمارستان های آموزشی شهر کرمان بودند که به روش سهمیه ای و مطابق با معیارهای ورود انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده پرسشنامه 21 سوالی دیسترس اخلاقی کورلی و پرسشنامه 30 سوالی توانمندی محیطی راندولف و بلانچارد بود. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار Spss 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و از آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی استفاده شد. نتایج حاکی از وجود ارتباط معنی دار معکوسی بین شدت و تکرار دیسترس اخلاقی و توانمندی محیطی در پرستاران بوده است (P<0.05). میانگین شدت دیسترس اخلاقی 3 (دامنه 5-0) و میانگین تکرار دیسترس اخلاقی 2.44 (دامنه 5-0) بوده است. میانگین توانمندی محیطی پرستاران نیز 4.65 (دامنه 7-1) محاسبه شده است. وجود ارتباط منفی معنی دار بین متغیرهای موجود حاکی از آن است که با توانمند کردن هر چه بیشتر پرستاران در محیط های بالینی می توان دیسترس اخلاقی آن ها را کاهش داده و از بروز پیامدهای ناخوشایند آن جلوگیری نمود. این خود لزوم توجه به امر برنامه ریزی در زمینه توانمندسازی هرچه بیشتر پرستاران در محیط های بالینی را آشکار می سازد.

مقدمه: شناخت ویژگی های مطلوب یک مدرس اهمیت بالایی دارد، زیرا این خصوصیات می تواند موجب تسهیل فرآیند آموزش شده و حتی نقص کتب درسی و کمبود امکانات آموزشی را جبران کند. شناخت این ویژگی ها به مدرسین کمک می نماید تا برنامه ریزی آموزشی مناسب تری انجام داده و بهتر به اهداف آموزشی از پیش تعیین شده دست یابند. این پژوهش با هدف «بررسی نظرات اساتید دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مورد معیارهای یک استاد خوب دانشگاهی» انجام شد.روش: در یک بررسی مقطعی و توصیفی تحلیلی 240 نفر از اساتید که به روش طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب شده بودند، پرسشنامه را تکمیل نمودند. اطلاعات توسط spss11.5 با آزمون های توصیفی تحلیلی مناسب آنالیز شد.یافته ها: میانگین سنی اساتید 8.014±45.13 بود. معیارهای اعضای هیات علمی برای یک استاد خوب به ترتیب شامل: دانش پژوهی، مهارت ارتباطی، مهارت تدریس، مهارت ارزشیابی دانشجویان، سپس ویژگی های ظاهری اساتید بود. آزمون ANOVA نشان داد بین متغیرهای سابقه کار، رتبه و موقعیت اجتماعی رشته تحصیلی اساتید و اولویت حیطه های مهارت ارتباطی، دانش پژوهی، روش تدریس، ارزشیابی و ویژگی های ظاهری اساتید معنی دار است .(p<0.05) آزمون t نشان داد ارتباط بین داشتن اوقات فراغت و اولویت حیطه دانش پژوهی، مهارت ارتباطی و ارزشیابی رابطه معنی دار آماری موجود بود  .(p<0.05)همبستگی سن اساتید و اولویت دانش پژوهی (p=0.000 و r=-0.337) و ویژگی های ظاهری اساتید (p=0.000 و r=-0.248) معنی دار و معکوس بود.نتیجه گیری: مقایسه نظرات اساتید بیانگر همسویی در تعیین معیارهای یک استاد خوب می باشد. اولویت دادن به حیطه دانش پژوهی و مهارت ارتباطی استاد، بیانگر اهمیتی است که این قشر برای تعامل با دانشجویان به عنوان پیش زمینه تعلیم و تربیت قائل شده اند.

آموزش نیروی انسانی کارآمد و موثر، بر پایه یک نظام دارای ساختار محکم و مبانی عالی تربیتی ممکن خواهد بود. ضرورت تعالی معرفتی و رفتاری نیروی انسانی، دغدغه اصلی مدیران آموزشی در برنامه های تعالی سازمانی است. شناخت عوامل ارتقای معرفتی و رفتاری امری ضروری ست. معنویت به عنوان عامل تکمیل کننده و معنادهنده بخش های گوناگون زندگی انسان می باشد. با توجه به اهمیت معنویت و تعالی معرفتی و رفتاری در آموزش عالی، لذا در این پژوهش با مرور متون به روشی نظام مند برای آگاهی از جدیدترین اطلاعات در مورد مفهوم معنویت و تعالی معرفتی و رفتاری در نظام آموزش عالی پرداخته ایم. نتایج نشان می دهد که معنویت سبب بروز ویژگی هایی در انسان می شود که در تعالی او به خصوص در آموزش تاثیر به سزایی دارد. برنامه ریزی آموزشی مبتنی بر معنویت در جهت تعالی معرفتی و رفتاری نیروی انسانی امری ضروری است.

ﺩﻳﺴﺘﺮﺱﺍﺧﻼﻗﻲ به عنوان ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲﻳﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺪﻡ ﺗﻌﺎﺩﻝﺭﻭﺍﻧﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪﻋﺪﻡ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻗﺪﺍﻡﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺧﻼﻗﻲﻋﻠﻲ ﺭﻏﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻮﺍﻧﻌﻲﻧﻈﻴﺮ ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩﻭﻗﺖ ﮐﺎﻓﻲ، ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻣﻘﺎﻡ ﻣﺎﻓﻮﻕ، ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻫﺎﻱﭘﺰﺷﮑﻲ، ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻱ موﺳﺴﻪ ﺍﻱﻭ ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺍﺧﻼﻗﻲﻓﺮﺩﻱ ﻳﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ به وجود ﻣﻲ ﺁﻳﺪ که منجر به استرس فیزیکی و روحی می گردد و بر کاهش کارایی پرستاران تاثیرگزار است. مطالعه توصیفی‏ ‏مقطعی حاضر با هدف تعیین دیسترس اخلاقی بر روی 110 نفر از پرستاران بیمارستان آموزشی شهر جیرفت انجام شد. در این پژوهش از پرسشنامه استاندارد 38 سوالی دیسترس اخلاقی کورلی با روایی و پایایی محاسبه شده به ترتیب 88% و 94% استفاده شد. نتایج با نرم افزار spss18 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میانگین نمره شدت دیسترس (3.5) (از کل 6-0) و میانگین فراوانی دیسترس (2.7) (از کل 6-0) در واحدهای مورد پژوهش گزارش شد. یافته ها نشان دهنده آن است که بین میانگین نمره شدت دیسترس با ویژگی های دموگرافیک آنان رابطه معنی داری وجود نداشت. در ضمن بین میانگین فراوانی دیسترس اخلاقی با متغیرهای «بیمارستان محل خدمت و بخش محل خدمت» رابطه معنی داری وجود داشت.با توجه به این که سطح دیسترس اخلاقی از حد متوسط بالاتر بود، لزوم توجه مدیران به اجرای برنامه های آموزشی در مورد مباحث اخلاقی با هدف شناسایی علائم دیسترس اخلاقی و عوامل موثر بر آن توصیه می شود.