منابع طبیعی ایران
سال:1379 | دوره:53 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

این تحقیق به منظور بررسی امکان استفاده از الیاف بازیافتی روزنامه - به عنوان تقویت کننده پلی استرهای غیر اشباع - جهت تولید فرآورده مرکب الیاف چوب - پلاستیک انجام شد. دو هدف مهم در این تحقیق مدنظر بود: یکی مقایسه بین خواص پلی استر غیر اشباع تقویت نشده و تقویت شده با الیاف، و دیگری مطالعه اثر سیلان به عنوان عامل جفت کننده و درصد الیاف به عنوان تقویت کننده بر روی خواص فرآورده فوق.شش تیمار مختلف از پلی استر و الیاف تهیه شد. یکی از آنها پلی استر خالص، چهار تیمار دیگر حاوی 5، 10، 15 و 20 درصد الیاف آغشته به سیلان و تیمار آخری حاوی 10 درصد الیاف بدون سیلان بود. همه تیمارهای فوق بدون استفاده از حرارت خارجی و تنها با بکارگیری فرآیندهای شیمیایی و روش قالب گیری تهیه شدند. مقاومت های مکانیکی (کشش، خمش و ضربه) فرآورده های مرکب اندازه گیری شد. نتایج آزمایش ها به طور کلی نشان دهنده بهبود خواص پلی استر در اثر تقویت با الیاف بازیافتی کاغذ بود. روند افزایش بهبود تا درصد معینی از افزایش الیاف )در این تحقیق 15 درصد( ادامه داشت و بیشتر از آن اثر منفی بر روی خواص فرآورده گذاشت. همچنین استفاده از سیلان موجب بهبود خواص فرآورده مرکب گردید.

به منظور دستیابی به توان تولیدی رویشگاه های مختلف راش در شرایط متفاوت و تعیین هدف ایده آل در مورد موجودی سرپا در هکتار در مرحله تهیه طرحهای جنگلداری، و پی بردن به این موضوع که آیا حجم سرپا در رویشگاههای مختلف با تغییر جهت دامنه و ارتفاع از سطح دریا تغییر می کند یا نه، جنگلهای غرب استان گیلان، به عنوان محل بررسی انتخاب شدند.در این منطقه پنج رویشگاه با شرایط متفاوت مطالعه شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات و نتایج بدست آمده نشان می دهد که بین میانگین حجم سرپای مناطق مختلف اختلاف معنی داری وجود دارد. این تفاوت ها در چهار گروه قابل تفکیک است:گروه اول مناطق با موجودی سرپای خیلی خوب )بیشتر از 500 سیلو در هکتار( شامل مشکلی چال، گروه دوم مناطق با موجودی سرپای خوب 400-500) سیلو در هکتار( شامل شاه گرداب، سرنی چال، پیشه سون، و گروه سوم با موجودی سرپای متوسط 300-400) سیلو در هکتار( که منطقه ورگه دره را در بر می گیرد. گروه چهارم یعنی مناطق ضعیف )کمتر از 300 سیلو در هکتار( مشاهده نشد. آنالیز واریانس و آزمون مقایسه میانگین ها نیز معنی دار بودن این اختلافها را تایید می کند.بررسی های بیشتر نشان می دهد که مناطقی که دارای جهت شمالی هستند، موجودی سرپای خوبی دارند و مناطقی که جهت دامنه آنها غربی، شرقی و شمال غربی است موجودی خوب و جهت شمال شرقی دارای موجودی متوسط هستند. تاثیر ارتفاع از سطح دریا در محدوده مورد بررسی 1050) تا 1450 متر( نیز معنی دار است.

جهت بررسی امکان استفاده از الیاف سلولزی در ساخت فرآورده های مرکب الیاف - پلی اتیلن سنگین، سه نوع الیاف؛ آلفا سلولز خالص، الیاف خام چوب و الیاف کاغذ باطله در چهار سطح 10، 20، 30 و 40 درصد وزنی الیاف با پلی اتیلن سنگین مخلوط شدند. اسیدمالئیک نیز به عنوان ماده سازگار کننده در دو سطح 0 و 2 درصد به ترکیبات اضافه شد. همچنین DCP (دی کومیل پروکسید) به عنوان عامل افزایش سطح مشترک با مواد مخلوط گردید. نتایج حاصله نشان داد که مقاومت به ضربه، مدول الاستیسیته و تغییر طول در شکست (ازدیاد طولی) با افزودن ماده سلولزی کاهش و مقادیر مقاومت کششی و سختی افزایش یافته اند. در بین سه نوع الیاف سلولزی بهترین خواص در مواد مرکب دارای آلفا سلولز و در درجه بعدی الیاف کاغذ باطله بود. از آنجایی که تفاوت بین این دو نوع الیاف معنی دار نبود، به علت ارزانتر بودن الیاف کاغذ باطله نسبت به آلفا سلولز، استفاده از کاغذ باطله در ساخت فرآورده های الیاف- پلی اتیلن سنگین توصیه می گردد. با توجه به معنی دار نبودن کاهش خواص در اثر افزایش درصد الیاف در بعضی موارد و حتی گاهی افزایش خواص در اثر افزایش درصد الیاف در موارد دیگر، مقدار 30 درصد الیاف در کاربرد توصیه می گردد. اسید مالئیک نیز به عنوان سازگار کننده پلیمر و الیاف سلولزی به میزان %2 پیشنهاد می شود.

تحقیق حاضر به منظور بررسی و مقایسه مقاومت به خشکی در سه گونه مرتعی انجام گردید. گونه هایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند عبارت بودند از: Agropyron desertorum، Ag. cristatum و Stipa barbata. این گونه ها چند ساله، در مرحله ای از رشد خوشخوراک و از نظر مقاومت به خشکی نیز مهم می باشند. تحقیق در گلخانه دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. طرح آماری که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت به صورت طرح کاملا تصادفی بود و با انتخاب 3 گونه گیاهی، 3 تیمار دور آبیاری 3)، 6 و 12روزه( و 4 تکرار انجام گردید. ویژگی های گیاهی گونه های مورد بررسی در سه مرحله مورد ارزیابی و اندازه گیری قرار گرفت. در مرحله نخست میزان پژمردگی گونه ها، پتانسیل آب برگ، مقدار وزن خشک اندام های هوایی، مقدار وزن خشک ریشه، مقدار وزن خشک کل (مجموع وزن ریشه و اندام های هوایی) و نسبت ریشه به اندام های هوایی مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم خصوصیات ساختاری برگ گونه ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونیکی بررسی گردید. در آخرین مرحله مقدار کربوهیدرات محلول گونه ها با استفاده از ماده خشک آنها اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده از تحقیق نشان داد که با افزایش زمان تنش میزان پژمردگی گونه ها افزایش یافته است. گونه Stipa barbata دارای بیشترین میزان پژمردگی بوده، دو گونه Agropyron desertorum و Ag. cristatum دارای میزان پژمردگی یکسانی بودند. با افزایش زمان تنش از مقدار وزن خشک اندام های هوایی و وزن خشک کل گونه ها کاسته شده و بر وزن خشک ریشه و نسبت ریشه به اندام های هوایی گونه ها افزوده گردید. میانگین وزن خشک اندام های هوایی، وزن خشک کل، وزن خشک ریشه و نسبت ریشه به اندام های هوایی در گونه Stipa barbata نسبت به دو گونه Agropyron desertorum و Agropyron cristatum تفاوت معنی دار داشته در سطح  پائین تری قرار داشت. دو گونه Agropyron در هیچکدام از خصوصیات فوق با یکدیگر تفاوت معنی دار نداشتند. پتانسیل آب برگ گونه ها در دوره های مختلف آبیاری در هیچ یک از گونه ها تفاوت معنی دار نشان نداد. تغییرات ساختاری بوجود آمده در اجزا برگ جهت مقابله با خشکی در دو گونه Agropyron شبیه به هم بوده و نسبت به گونه Stipa barbata سازگاری بیشتری برای مقابله با خشکی نشان دادند.با افزایش زمان تنش بر مقدار کربوهیدرات محلول گونه ها افزوده شد اما در مقایسه سه گونه از نظر مقدار کربوهیدرات محلول، بین سه گونه تفاوت معنی دار وجود نداشت.

در این تحقیق خصوصیات آناتومیکی، فیزیکی و شیمیایی پوست و مغز کنف و همچنین ویژگی های خمیر حاصل از پوست چوب و ساقه کامل کنف، طی فرآیندهای سودا، سودا - انتراکینون و کرافت در سه قلیاییت فعال 16، 18 و 20 درصد مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که مغز گیاه کنف با توجه به ویژگی های ذاتی، به تنهایی برای تهیه خمیر مناسب نیست ولی به دلیل جرم ویژه بسیار کم، می تواند در سایر صنایع، بویژه تخته های اکوستیک به کار رود. پوست ساقه کنف به دلیل داشتن مقدار زیادی سلولز 54) درصد( و الیاف بلند 2.4) میلیمتر( و مقدار کم مواد استخراجی و لیگنین 14) درصد( برای کاغذسازی بسیار مناسب است. نتایج خمیرسازی نشان می دهد که بهترین روش تهیه خمیر از کنف، فرآیند سودا - انتراکینون در قلیاییت 18 درصد است. در این شرایط بازده خمیر حدود 0.5 درصد بیشتر از فرآیند کرافت و 1.2 درصد بیشتر از فرآیند سودا است. از نظر درجه روانی، خمیر سودا - انتراکینون، درجه روانی کمتری از خمیر سودا دارد. اما این اختلاف ناچیز است زیرا عامل اصلی در مقدار درجه روانی نوع ماده اولیه است و کمتر به نوع فرآیند بستگی دارد. همچنین بررسی مقاومت کاغذهای دست ساز نشان می دهد که مقاومت های کاغذ حاصل از خمیر کرافت پوست در حد مقاومت های کاغذ حاصل از خمیر کرافت سوزنی برگان است و فقط مقاومت به پارگی آنها کمی پایین است. مقاومت به ترکیدن کاغذهای حاصل از خمیر کرافت چوب ساقه کنف، بیشتر از مقاومت به ترکیدن خمیر کرافت پهن برگان است و در سایر مقاومت ها تقریبا قابل مقایسه اند. مقاومت کاغذهای حاصل از ساقه کامل نسبت به کاغذهای حاصل از مغز کنف، بهبود زیادی یافته است بطوریکه مقاومت به ترکیدن، پارگی، تاشدگی و کشش به ترتیب 90، 130، 27 و 18 درصد افزایش نشان می دهد.

به منظور بررسی ساختار توده های طبیعی راش در جنگل خیرودکنار (بخش گرازبن) چهار قطعه نمونه یک هکتاری در جنگل مذکور انتخاب شد و مشخصه های توده جنگلی از قبیل ترکیب گونه ها، تعداد، سطح مقطع برابر سینه و حجم در هکتار بدست آمد. در مرحله بعد ابر نقاط تعداد در طبقات قطری ترسیم گردید. با توجه به اینکه ابر نقاط بدست آمده حالت کم شونده دارد، عملکرد مدل برای ارائه بهترین برازش در ابر نقاط، مورد آزمون قرار گرفت. مدل های آزمایش شده عبارت بودند از: مدل رگرسیونی ساخته شده، توزیع بتا، توزیع وایبول، مدل نمایی و مدل توانی. از بین مدل های آزمایش شده سه مدل اولی به ویژه مدل رگرسیونی به خاطر دارا بودن کمترین مقدار در آزمون کی - مربع (χ2) مناسب تشخیص داده شد و برای برنامه ریزی و هدایت توده های راش در جنگل خیرودکنار پیشنهاد گردید. نمایش ابر نقاط تعداد در طبقات قطری و مدل های برآورد شده نشانگر ناهمسالی توده های مورد بررسی بودند.

تجزیه لیگنین صنعتی به فرآورده های غیر پلیمری، به ویژه فنول ها، همواره مورد توجه بوده است. بر سر راه انجام این تجزیه دو مانع عمده وجود دارد: ساختار ماکرومولکولی لیگنین و وجود گروه های غیرفنولی در واحدهای ساختاری فنیل پروپانی لیگنین. این ویژگی ها، واکنش پذیری لیگنین را کم می کند و گسست پیوندهای β- آریلوکسی و تشکیل فنولها را دشوار می سازد.در این تحقیق، با انجام واکنش های اسیدولیز در حضور نوکلئوفیل های قوی و مناسبی همچون فنول ها و تیواتانول، فرآورده های روغنی شکلی از لیگنین کرافت پهن برگان به دست آمد که مطالعات اسپکتروسکپی، به ویژه GC-MS، نشان می دهد این روغن ها عمدتا مخلوطی از فنول ها هستند.