منابع طبیعی ایران
سال:1384 | دوره:58 | شماره:4 |تعداد مقالات:24

تبدیل اراضی طبیعی مرتع و جنگل به اراضی زراعی و باغ که به صورت گسترده ای در بسیاری از نقاط ایران صورت گرفته، به تغییر رژیم آبدهی رودخانه در این مناطق منجر شده است. منطقه مورد مطالعه که حوزه رودخانه باراندوزچای واقع در شمال غربی ایران به مساحت 1146 کیلومتر مربع است، از این قاعده مستثنا نبوده، به طوری که طی یک دوره 45 ساله (از 1334 تا 1379 که دارای عکس هوایی و تصویر ماهواره ای است)، سطح اراضی دیم از 4528 هکتار به 20231 هکتار افزایش یافته است. در این تحقیق ابتدا با تفسیر عکس های هوایی قدیم و تصاویر ماهواره ای جدید نقشه کاربری اراضی در هر دو زمان تهیه شد. سپس با استفاده از مدل حفاظت منابع آمریکا (NRCS) در محیط نرم افزار HEC-HMS شبیه سازی بارش _ رواناب صورت گرفت. نتایج نشان می دهد که سیلاب در دوره جدید در بعضی از زیر حوزه ها تا 70 درصد نسبت به دوره قدیم افزایش یافته، ولی این افزایش دبی پیک در دوره بازگشت بزرگ تر، کمتر است.

در این مطالعه، ابتدا از کلیه واحدهای سنگ شناسی و نیز از ارگ شندان سراوان در قالب شبکه بندی نقطه ای نمونه برداری شد، سپس نمونه ها تحت بررسی های کانی شناسی و مورفوسکوپی قرار گرفتند و پارامترهای آماری ذرات (میانگین، جورشدگی و ...) برای ترسیم نقشه های هم مقدار در ارگ مورد استفاده قرار گرفت. بررسی نقشه های ترسیمی و نحوه توزیع پارامترها در ارگ، کاهش اندازه ذرات را از غرب (0.37 میلی متر) به طرف شرق (0.18 میلی متر) نشان داد که با بهبود جورشدگی و گردشدگی آنها در این مورد همخوانی دارد. درشت ترین ذرات در ورقه های ماسه ای و ریپل مارک ها و ریزترین آنها در ساختمان نبکاها مشاهده می شود. همچنین رابطه اندازه ذرات با مسافت حملشان توسط باد نخستین فاز رسوبگذاری ماسه ها (D1) را در فرایند حمل آبی در فاصله 30 کیلومتری غرب ارگ شندان نشان می دهد.نتایج حاصل از کانی شناسی، 85 درصد فراوانی ذرات متشکله تپه ها را خرده سنگ ها و 15 درصد بقیه را به ترتیب کانی های کوارتز، کلسیت، فلدسپات، کلریت و ایلیت نشان می دهد. مقایسه بررسی های  میکروسکوپی و دیفراکسیون اشعه ایکس نشان داد که فراوانی زیاد کوارتز ناشی از وجود ماسه سنگ های کوارتزی و فراوانی کلسیت ناشی از سنگ آهک ( فلیشی) بوده و کانی های رسی هم از سنگ منشا شیلی ناشی شده است. در دومین فاز رسوب گذاری (D2) یا ارگ، 98.54 در صد ماسه ها به صورت جهشی، 1.2 درصد به صورت معلق و 0.26 درصد به صورت کششی حمل شده اند. بررسی فرآیند حمل ذرات به مورفوسکوپی سطح ذرات توسط بینوکولر، تجزیه و تحلیل تصاویر حاصل از SEM بر روی ذرات  کوارتز و نتایج حاصل از نمودار فردمن نشان داد که درصد بسیار ناچیز ماسه ها منحصرا، توسط آب، 20 درصد آنها به وسیله باد و حدود 80 درصد آنها توسط آب و باد حمل شده اند که این مساله موید شدت تاثیر گذاری  فرایند حمل آبی ذرات در محیط بیوکلیماتیک نیمه بیابانی شدید است. با توجه به بررسی های کانی شناسی، سنگ منشا تپه ماسه ها را به ترتیب اهمیت واحدهای سنگ شناسی سراوان (Es3 و Es4) و واحد سنگ شناسی زابلی (Ez) تشکیل می دهند و میزان حساسیت و رسوبدهی سایر واحدهای سنگ شناسی در فرایند ماسه زایی برای تغذیه تپه های ماسه ای در فاز اول برداشت (p1) ناچیز است.

نبود اطلاعات کافی در خصوص چگونگی توزیع رسوب ناشی از هر رگبار در حوزه های آبخیز، یکی از مشکلات قدیمی پروژه های حفاظت آب و خاک است. تا کنون ارتباط بین دبی آب و رسوب با استفاده از معادلات توانی و صرف نظر از موقعیت دبی مورد مطالعه در هیدروگراف صورت پذیرفته است. مطالعه حاضر، سعی بر بررسی ارتباط بین دبی آب و رسوب با استفاده از اشکال مختلف معادلات ریاضی و کمک گرفتن از رگرسیون برای تهیه معادلات جداگانه سنجه رسوب برای شاخه پایین رونده و بالا رونده در حوزه آبخیز زرین درخت در استان چهارمحال و بختیاری داشته، و علاوه بر آن، نحوه استفاده از آن مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که تفکیک داده های اندازه گیری رسوب بر حسب موقعیت قرارگیری آنها در هیدروگراف سیل مربوطه موجب افزایش دقت تخمین از حداکثر 78 درصد در حالت کلی به بیش از 90 درصد در هر یک از شاخه های بالا رونده و پایین رونده هیدروگراف شده که به مراتب بر دقت تخمین ها افزوده و امکان تهیه رسوب نگارها را مهیا ساخته است. نتایج ارزیابی کیفی و کمی دیدگاه پیشنهادی، دلالت بر عملکرد مطلوب آن در برآورد رسوب نگارها دارد، به نحوی که خطای تخمین آن کمتر از32.6 % به دست آمده است.

روش های متفاوت قطع و بهره برداری از درختان جنگلی، خاک جنگل را به طور محسوسی تحت تاثیر قرار می دهد. به علت اهمیت موضوع، در این تحقیق به تعیین تاثیر قطع گروهی بر خصوصیات فیزیکی خاک پرداخته شد. پیش از انجام عملیات قطع و بهره برداری، قطعات قطع و شاهد که در مجاور یکدیگر قرار داشتند و از هر لحاظ سعی شده شبیه هم انتخاب شوند، از لحاظ ویژگی های فیزیکی ماننند مقاومت مکانیکی خاک، جرم حجمی خاک، درصد تخلخل، رطوبت و نفوذپذیری خاک، بر اساس نمونه های تصادفی که از دو قطعه برداشت شد، مقایسه شدند و تفاوت معنی داری بین دو قطعه مشاهده نشد. سپس درختان در قطعه مورد نظر قطع شدند و فاکتورهای مورد اشاره در نمونه های تصادفی که در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تیمار و سه تکرار از دو قطعه برداشت شد، اندازه گیری گردید. نتایج بررسی نشان داد که جرم حجمی خاک در اثر عملیات قطع و چوبکشی در عمق 0-5 سانتی متر، 8 درصد در قطعه قطع افزایش یافته است. در صد تخلخل در عمق0-5 سانتی متر، 12 درصد در این قطعه کاهش داشته است. اندازه گیری میزان رطوبت و درصد تغییرات رطوبت نیز، بیانگر این است که در عمق 0-5 سانتی متر، علاوه بر میزان رطوبت، درصد تغییرات رطوبت نیز بیشتر از اعماق تحتانی خاک بوده است.

ساختار ژنیتیکی 14 جمعیت راش (Fagus orientalis lipsky) در طول گسترشگاه راش در ناحیه خزری با بررسی 12 لوکوس ایزوآنزیمی مطالعه و با نتایج حاصل از ساختار ژنیتیکی 160 جمعیت راش از گونه های فرضی  F.taurica  و F.moesiaca  و راش اروپا یی  F. sylvaticaمقایسه شد. میانگین فراوانی های آللی راش در ایران در مقایسه با سایر راش ها نشان داد که از میان لوکوس های مورد مطالعه، آلل های کمی به یک یا چند منطقه مجاور اختصاص دارند، به طوری که از میان آلل های موجود، آلل هایGOT-B/A'  و MDH-A/A   انحصارا در ایران یافت شدند. در چندین لوکوس، برخی شیب های جغرافیایی مشاهده شد، چنانچه فراوانی آلل کندرونده MDH-A/E   که تقریبا در غرب گستره پراکنش راش وجود نداشت، به طرف شرق تا بیش از 40 درصد دررشته کوه البرز افزایش یافت. نتایج ارایه شده نشان دادند که توافقی بین شیب تنوع ژنتیکی و تکثر وجود ندارد. جنگل های خزری با وجود سطوح پایین تنوع ژنتیکی، از تمایز ژنتیکی بالایی بر خوردار بودند. چنین تمایز ژنتیکی مشخص در جنگل های راش ایران ضرورت حفاظت از این جنگل های بی نظیر یا کم نظیر را نه تنها به عنوان تضمینی برای حفظ تنوع زیستی و مقاومت در برابر عوامل محیطی، بلکه به عنوان ذخیره گاه های ژنی برای احیای اکوسیستم های نابوده شده روشن می سازد، زیرا حفاظت از این جنگل ها، حفاظت از جریان تکاملی چندین هزار ساله است که در اثر سازگاری محیطی حاصل شده است.

یکی از جنبه های مهم اکولوژی گیاهی، الگوی پراکنش مکانی گیاهان است، که آگاهی از آن در هر منطقه از مقدمات و ضروریات بررسی پوشش گیاهی به حساب می آید. مطالعه حاضر، در بخش نم خانه از جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود کنار صورت گرفته است. برای پی بردن به الگوی پراکنش گونه ملج (Ulmus glabra Huds)، روش میانگین مربعات (Mean Square) به کار گرفته شد. در مرحله اول، موقعیت مکانی پایه های ملج (هر پایه ملج، به عنوان یک نقطه در نظر گرفته می شود)، در رویشگاه ها ی طبیعی که قطر برابر سینه ای بزرگ تر از 10 سانتی متر داشتند، با دستگاه GPS  ثبت شد و در مرحله بعد، این موقعیت ها به صورت X و Y وارد رایانه شدند. برای طراحی شبکه با ابعاد مختلف و قرار دادن نقاط بر روی آنها، از نرم افزارهای  Arcview، Arc/Info و Idrisi  استفاده شد. به کارگیری این روش نشان می دهد که گونه ملج در منطقه مورد مطالعه از الگوی  بینابینی بین الگوی  تجمعی و تصادفی تبعیت می کند. مشاهدات عرصه ای، این یافته را کاملا تایید می کند. این الگوی فعلی گونه ملج است و الگوی واقعی آن به احتمال زیاد، به دلیل دخالت های انسان به ویژه قاچاق چوب و بیماری مرگ نارون در دهه های اخیر تغییر کرده است.

بهره برداری با استفاده از نیروی حیوانات، با طراحی، کنترل و مدیریت صحیح از سال ها قبل به عنوان یکی از سیستم های بهره برداری با اثر نامطلوب اندک، مورد استفاده قرار گرفته است.به منظور بر آورد صدمات بهره برداری با قاطر، اندازه گیری های مربوط به نهال ها، کوبیدگی خاک و PH در دو نوبت قبل و بعد از عملیات حمل چوب انجام گرفت. 27 درصد نهال ها آسیب دیده و 31 درصد کاملا نابود شده بودند. کوبیدگی خاک 13.8 در صد افزایش یافت، اما PH  در مسیر مورد مطالعه تغییر معنی داری نداشت. در پارسال 218 جنگل خیرود کنار نوشهر، مساحت کلیه مسیرهای حمل چوب با قاطر، دپوها و عرصه های تبدیل اندازه گیری شد که 5.72 درصد سطح پارسل را آسیب رسانده بود.

بررسی حاضر، به منظور دستیابی به مدل مناسبی برای پراکنش تعداد درخت در طبقات قطری توده های طبیعی راش شمال در دو منطقه سنگده و شصت کلاته انجام پذیرفت. بدین منظور در جنگل های راش دو منطقه مذکور طبیعی که دارای ساختار ناهمسالی بوده و از نظر شرایط رویشگاهی و ترکیب درختی حائز بهترین وضعیت موجودند، از بقیه مجزا شده و در توده های تفکیک شده هر یک از دو منطقه مذکور، چهار قطعه نمونه به مساحت یک هکتار انتخاب شد. بدین روش اطلاعات کمی مورد نیاز در سطح قطعات نمونه به روش آمار برداری صد در صد به دست آمد. در مرحله بعد، ابر نقاط تعداد بر حسب طبقات قطری ترسیم و با تعریف متغیرهای مختلف بر اساس قطر برابر سینه، مدل رگرسیونی که برازش خوبی در پراکنش نقاط ایجاد کند، محاسبه شد.همین طور توزیع های آماری بتا و وایبول و مدل های نمایی مایر و توانی برای پراکنش نقاط برآورد و کارایی آنها با انجام آزمون مربع کای بررسی شد. نتایج این بررسی نشان داد که از بین روش های مذکور مدل رگرسیونی محاسبه شده برای دو منطقه بهترین برازش را در ابر ایجاد کرده و اختلاف معنی داری با آن ندارد. به علاوه مدل توانی در دو منطقه سنگده و شصت کلاته و توزیع بتا در منطقه شصت کلاته برازش خوبی در ابر نقاط ایجاد کرد. با توجه به اینکه امروزه برای هدایت توده های جنگلی به روش تک گزینی، از مدل نمایی مایر به عنوان الگو استفاده می شود و اغلب با واقعیت رویشگاه های جنگلی ما انطباق ندارد، در مناطق مورد مطالعه می توان از مدل ها و توزیع های به دست آمده به جای مدل نمایی مایر استفاده کرد.

به منظور مقایسه رشد درختان 16ساله کلن I-214 صنوبر اورامریکن(populus X.euramericana (Dode) Guinier)  در خاک های مختلف، هفت عرصه درختکاری شده با فواصل کاشت 5×5 متر در اراضی جلگه ای غرب مازندران (سلمان شهر و کلار آباد) انتخاب شد. در هر عرصه سه ترانسکت (تکرار) به ابعاد33.3   20×متر به طور تصادفی انتخاب و قطر برابر سینه و ارتفاع کلیه درختان صنوبر داخل آنها اندازه گیری شد. خاک عرصه ها پس از تجزیه فیزیکی - شیمیایی، به دو رده آلفی سول و اینسپتی سول و چهار تیپ پدزولیک قهوه ای خاکستری با مواد آلی زیاد (A)، قهوه ای جنگلی (B)، پدزولیک قهوه ای خاکستری(C)  و پسدوگلی (D) رده بندی شد. سپس رویش متوسط سالیانه قطری و ارتفاعی درختان، رویش رویه زمینی (در هکتار) و رویش حجمی درختان (در هکتار) بر اساس تیپ های خاک مذکور محاسبه و تجزیه و تحلیل آماری (در سطح 1 درصد) شد. نتایج نشان داد که غیر از رویش ارتفاعی که از نظر آماری در خاک های A،B  و C یکسان بود (168-174 سانتی متر)، در خاک های A و B، سایر متغیر ها، همانند رویش قطری ( 1.6-1.7 سانتی متر)، رویش رویه زمینی (1.3-1.5 متر مربع در هکتار) و رویش حجمی (17.1-16.4 متر مکعب در هکتار) بیشتر از آنها  در خاک های C و D بودند. همچنین همه متغیرهای اندازه گیری شده در خاک D از کمترین اندازه برخوردار بودند. به طور کلی، از نتایج این تحقیق می توان استنتاج کرد که خاک های A و B برای رشد صنوبر اورامریکن (کلن I- 214 در جلگه غرب مازندران مناسب ترند، از این رو گسترش درخت کاری آن، ترجیحا، روی این خاک ها توصیه می شود.

در این پروژه، کاریوتایپ دو گونه از سس ماهیان به نام های علمی Barbus mursa و Barbus capito از رودخانه های سفید رود و شاهرود شهرستان رودبار در استان گیلان و دو گروه از سیاه ماهی Capoeta Capoeta gracilis که منطقه اول از رودخانه های سفید رود و شاهرود شهرستان رودبار در استان گیلان و منطقه دوم از رودخانه مادر سو پارک ملی گلستان در استان گلستان بودند، مورد مطالعه قرار گرفت. تجزیه و تحلیل کاریوتایپی نشان داد که تعداد کروموزوم دیپلویید و تعداد بازوهای کروموزومی ماهیان B.capito و B.mursa به ترتیب 2n=100 ، NF=172 و 2n=100 ، NF=140 بود. مناطق  اول و دوم از سیاه ماهی Capoeta Capoeta gracilis به ترتیب دارای تعداد کروموزوم دیپلویید و تعداد بازوهای کروموزومی 2n=150، NF=234 و 2n=150 ، NF=230 بودند. این گونه ها پلی پلویید بودند و پلی مورفیسم درون گونه ای در تعداد بازوهای کروموزومی دو جمعیت سیاه ماهی مشاهده شد.

این تحقیق با هدف بررسی عملکرد باکتری های با سیلوس به عنوان پروبیوتیک بر بازده مزارع پرورش میگو انجام پذیرفت. در این مطالعه، میگوی سفید هندی (F.indicus) از مرحله PL30  تا PL120 در استخرهای خاکی 100متر مربعی در سه تیمار تحت تاثیر مخلوطی از 5 گونه از باکتری های جنس باسیلوس قرار گرفت. تیمار P، شامل میگوهایی بود که فقط در مرحله پرورش پروبیوتیک را دریافت کرده بودند و تیمار C به عنوان تیمار کنترل هیچ گونه پروبیوتیکی دریافت نمی کرد. بر اساس یافته های  این تحقیق، بازماندگی، وزن تر، تولید کل، ضریب تبدیل غذایی و ضریب رشد ویژه میگوها تحت تاثیر باکتری های باسیلوس بویژه در تیمارPP  به طور چشمگیری بهبود یافت (p<0.05). برای مثال بازماندگی، تولید کل و FCR در تیمار PP به ترتیب 88.53%،/100m2   Kg  25.56 و 1.73 و در تیمار کنترل به ترتیب71.5% ، Kg/100m2 19.06 و 1.98 بود. اما از نظر طول کل و طول کاراپاس با وجود افزایش در تیمارهای پروبیوتیکی، اختلاف معنی داری با تیمار کنترل مشاهده نشد(p>0.05) .

در این تحقیق، پراکسیدهیدروژن به عنوان ماده شیمیایی در کنترل آلودگی های قارچی تخم های قزل آلای رنگین کمان مورد آزمایش قرار گرفت و با نتایج حاصل از سبز مالاشیت که به طور معمول برای ضدعفونی کردن تخم های ماهی به کار می رود، مقایسه شد، در آزمایش های In vitro، تیمارهای 250، 500 و 1000 قسمت در میلیون (ppm) از پر اکسید هیدروژن به طور موثری رشد قارچ  را بر روی محیط کشت کنترل کردند. در آزمایش های In vivo نیز، تیمار با غلظت ppm 250 از پر اکسید هیدروژن به مدت 30 دقیقه در دمای 7°C برای کنترل رشد قارچ، مناسب تشخیص داده شد و با تیمار سبز مالاشیت به میزان ppm 2  از لحاظ درصد آلودگی و میزان تلفات تا مرحله چشم زدگی تخم ها، تفاوت معنی داری نداشت. نتایج به دست آمده نشان داد که پراکسیدهیدروژن نه تنها از نظر بهداشتی و آلودگی های زیست محیطی خطری ندارد، بلکه به سبب آزاد کردن اکسیژن، موجب بهبود کیفیت آب محیط پرورشی می شود و از لحاظ اقتصادی نیز به صرفه خواهد بود.

در این مقاله به بررسی غلظت عناصر ناشی از فعالیت های صنعتی و اقتصادی بر روی محیط زیست دریایی سواحل بندرعباس پرداخته شده است. بدین منظور 9 مقطع عمود بر خط ساحل در نظر گرفته شده و روی هر مقطع 3 ایستگاه مشخص شد، 3 مقطع در شرق شهر بندرعباس و 6 مقطع در غرب آن (اسکله شهید با هنر تا غرب مجتمع کشتی سازی). در هر ایستگاه 2 بار نمونه برداری صورت گرفت و میزان فلزات روی، مس، آهن، کروم و سرب توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. کلیه مراحل نمونه برداری و تجزیه و تحلیل بر اساس روش استاندارد (MOOPAM, 1989) انجام شد. تجزیه و تحلیل رسوبات نشان داد که غلظت مس به طور میانگین معادل 33.2 ppm، کروم 71.9 ppm، روی68.3 ppm ، آهن  34.5 g/kg  و سرب 3.4 ppm است که به جز کروم بقیه فلزات غلظت کمتری نسبت به استانداردهای جهانی داشتند. فلزات با نمونه های شاهد منطقه نیز مقایسه شد، که نشان داد منطقه آلوده به مس، روی و کروم است، از این رو می توان گفت که فعالیت های صنعتی و تجاری در منطقه موجب آلودگی مس، روی و کروم شده است. ضریب همبستگی  بین عناصر نشان می دهد که منابع آلاینده مس، روی، کروم و سرب یکسان است، ولی آهن با توجه به پراکندگی آن در منطقه منشا زمینی دارد. محاسبات این تحقیق آماری با استفاده از برنامه SPSS انجام شد.

درخت پالونیا (Paulownia fortunei)، از جمله درختان پهن برگ خارجی است که تا کنون در منطقه گرگان به صورت سازگار رشد کرده است. درخت 8 ساله پالونیای مورد بررسی، دارای صد درصد جوان چوب بوده است که طول الیاف آن در حلقه سالیانه اول 0.800 و در حلقه هشتم 1.11 میلی متر است و رشد سریع پستکامبیومی طول الیاف از حلقه ششم آغاز می شود. قطر و ضخامت الیاف در حلقه اول به ترتیب 31 و 4.14 و در حلقه هشتم 33.18 و 5.95 میکرومتر حاصل شده است. ضریب تغییرات برای ضخامت دیواره الیاف، بیشترین و برای قطر الیاف، کمترین مقدار است. قطر الیاف، کمترین تغییرات را از حلقه سالیانه اول تا هشتم داشته وتغییرات شاخص فیبر در چوب از 26 تا 34 بوده است. مواد استخراجی قابل حل در آب داغ به مقدار متوسط 6.95 درصد از همه بیشتر، ولی مواد استخراجی قابل حل در استن به مقدار 5.05 درصد و همچنین استن+ الکل به مقدار 4.88 درصد تقریبا مشاهده بوده است. مقدار متوسط لیگنین در چوب 29.77 درصد بوده که با لیگنین سوزنی برگان قابل مقایسه است، مقدار متوسط سلولز و همی سلولز نیز به ترتیب 45.55 و 24.66 درصد به دست آمده است.

در این بررسی اثر قارچ رنگین کمان (Coriolus versicolor) بر روی برون چوب و درون چوب تبریزی (Var pyramidalis populus nigra) در حالت طبیعی و حفاظت شده با کرئوزوت و تانالیت C در پنج غلظت1 ، 2، 3، 4 و5  درصد با استفاده از روش Kolleschale مورد مطالعه قرار گرفت. برای انجام این بررسی از طرح فاکتوریل با بلوک های کاملا تصادفی استفاده شد. اشباع نمونه ها با استفاده از روش سلول پر(Bethell)  انجام شد. نمونه ها بر روی ریسه های قارچ رنگین کمان که در داخل محفظه های شیشه ای (Kolle) بر روی محیط کشت مالت اکستراکت آگار رشد کرده بودند، قرار داده شدند. ریسه های قارچ دمای 25 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 75 درصد در داخل اتاق کشت به مدت 16 هفته در روی نمونه های چوب به رشد خود ادامه دادند. پس از 16 هفته مجاورت، کاهش جرم نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که کاهش جرم درون چوب از برون چوب بیشتر بوده و اختلاف کاهش جرم کاملا معنی دار است. میان کاهش جرم و نوع ماده حفاظتی و میزان درصد نمک حفاظتی، رابطه آماری وجود داشت. استفاده از مواد حفاظتی با غلظت های مختلف موجب افزایش دوام چوب (درون چوب و برون چوب) شد، اما اختلاف میان غلظت های مختلف نمک (پنج غلظت) از حیث عملکرد کاهش جرم کاملا معنی دار بود. غلظت های 3، 4 و 5 درصد نمک، از حیث عملکرد کاهش جرم در یک گروه قرار گرفتند. از آنجا که در غلظت 3 درصد مواد شیمیایی کمتری مصرف می شود، به عنوان غلظت بهینه بر گزیده شد. بین کاهش جرم نمونه های اشباع  شده C 3 درصد و کرئوزوت در مقایسه با نمونه های شاهد در سطح 1درصد اختلاف معنی داری وجود نداشت.

در این تحقیق، قابلیت جوهر زدایی کاغذ های روزنامه باطله ایران، تایلند، شرق آمریکا و غرب امریکا مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نخست نمونه های لازم از ایران و تایلند تهیه شد. پس از آماده سازی نمونه ها و به دست آوردن ویژگی های مواد اولیه، جوهر زدایی به روش شست و شو با استفاده از دستگاه جزء جزء کننده باور مک نت صورت گرفت. در پایان، ورقه های دست ساز برای مطالعه خواص نوری با استفاده از ورق ساز استاندارد آزمایشگاهی ساخته شدند. قابلیت جوهر زدایی به دو روش اندازه گیری فاکتور قابلیت جوهرزدایی روشنی و فاکتور قابلیت جوهر زدایی سیستم رنگی Lab تعیین و مقایسه شد.نتایج حاصل نشان داد که کاغذهای ساخته شده از مخلوط خمیر پهن برگ و سوزنی برگ (روزنامه های ایران) بالاترین فاکتور قابلیت جوهرزدایی روشنی را به خود اختصاص دادند و کاغذهای ساخته شده از خمیر سوزنی برگ (روزنامه های امریکا) و خمیر بازیافتی (روزنامه های تایلند) به ترتیب دارای فاکتور قابلیت جوهرزدایی روشنی متوسط و کم بودند.نتایج مربوط به قابلیت جوهرزدایی سیستم رنگی Lab نشان داد که قابلیت جوهرزدایی کاغذهای روزنامه ایران متوسط و تایلند کم و روزنامه های آمریکا بالاترین مقدار را دارا بودند.

در این پژوهش، مدول الاستیسیته، مدول گسیختگی، مقاومت برشی و سرعت امواج اولتراسونیک تخته خرده چوب در زوایای مختلف نسبت به جهت ساخت در فواصل 15 درجه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سرعت اولتراسونیک و مدول الاستیسیته در جهت ساخت بیشترین مقدار را دارد و با افزایش زاویه کاهش یافته و در زاویه 90 درجه (عمود بر جهت ساخت) به حداقل می رسد. این روند برای مقاومت برشی و مدول گسیختگی مشاهده نشده است. مدول الاستیسیته همبستگی بیشتری را نسبت به مقاومت برشی و مدول گسیختگی با سرعت امواج اولتراسونیک نشان داد. این همبستگی بین مدول الاستیسیته و سرعت امواج اولتراسونیک در لایه سطحی تخته خرده چوب بیشتر از لایه مرکزی مشاهده شده است. همچنین نسبت مدول های الاتستیسیته در جهات مختلف، هرسونایکسانی بیشتری را نسبت به سرعت امواج اولتراسونیک و مدول گسیختگی در تخته خرده چوب نشان می دهد.

آگاهی از خوشخوراکی گونه های گیاهی در برآورد تولید علوفه قابل دسترس دام در هر رویشگاه مرتعی امری ضروری است.به همین منظور، رفتار چرایی بز بومی یزدی در ایستگاه تحقیقات مرتع نیر، به عنوان الگویی از مراتع استپی در منطقه پشتکوه استان یزد طی سال های 1379 و 1380 بررسی شد. این پژوهش با به کارگیری 6 راس دام گزینش شده از درون گله ای که با شدت چرای متعادل و با سیستم تناوبی در سه قطعه محصور شده آن ایستگاه تحت مدیریت بود. صورت پذیرفت، در توقف 15 روزه شد دام در هر یک از قطعات آزمایشی، دو نوبت آماربرداری از خوشخوراکی گونه ها با روش زمان سنجی انجام شد. داده های هر دوره چرا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و مجموع دوره های فصل چرای سالانه در چارچوب طرح اسپلیت پلات در زمان مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت ارزش رجحانی گونه های تحت بررسی در تمام دوره های چرا معنی دار است(p<0.01) . در کل فصل چرای سال های 1379 و 1380 نیز بین درصد ارزش رجحانی گونه ها اختلاف معنی دار وجود دارد(p<0.01) . در سال بسیار خشک 1379، ارزش رجحانی گونه Stipa barbata در بالاترین سطح، گونه Salsola rigida در مرتبه دوم و گونه Artemisia sieberi در ردیف بعدی قرار می گیرد. با رفع نسبی خشکسالی در سال 1380 و با حضور گیاهان یکساله، ارزش رجحانی این گیاهان در بالاترین سطح قرار می گیرد. در بین گیاهان چند ساله، ارزش رجحانی گونه  Salsola rigida در طول فصل چرا عموما بیش از گونه Stipa barbata و در بالاترین مرتبه و گونه Artemisia sieberi در ردیف سوم واقع می شوند. بز بومی یزدی در عرصه مورد مطالعه در هر شرایطی بیش از 90 درصد چرای خود را بر روی سه گونه شاخص مذکور و سه گونه گیاهی چند ساله همراه آنها و مجموع گیاهان یکساله موجود در عرصه متمرکز می کند. به همین دلیل این دام را نمی توان صرفا سرشاخه خوار دانست.

کشف روابط بین پوشش گیاهی و خاکی، از مواد اساسی در مدیریت و برنامه ریزی مراتع محسوب می شود. شناخت این روابط برای افزایش بهره وری و جلوگیری از بروز خسارات مالی مهم است. با توجه به اهمیت کشت گونه های گیاهی برای منظرسازی در حاشیه بزرگراه ها و جلوگیری  از فرسایش خاک و احداث بادشکن و هزینه زیاد کشت، لازم است که پژوهشی به منظور شناخت تاثیرات مثبت یا منفی گونه های کشت شده بر منطقه کشت انجام گیرد، تا نسبت به انتخاب یا عدم انتخاب گونه های مطالعه شده برای سایر مناطق مشابه اقدام شود. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر کشت سه گونه آتریپلکس کانسنس (Atriplex canescens)، شور گز (Tamarix aphylla) و سیاه تاغ (Haloxylon aphyllum) بر روی خاک در حاشیه مسیر بزرگراه تهران-قم است.برای هر یک از گونه های سیاه تاغ، آتریپلکس کانسنس و شور گز دو منطقه تیمار و دو منطقه شاهد اتوبان تهران - قم در نظر گرفته شد. در هر یک از مناطق، دو ترانسکت به طول 50 متر قرار داده شد. در نقاط ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت، پروفیل هایی برای حفر در نظر گرفته شدند. در هر منطقه شش پروفیل خاک و در هر پروفیل از سه عمق0-10، 10-30، 30-60 سانتی متری نمونه برداری انجام شد. خصوصیات اندازه گیری شده در خاک شامل هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیتروژن، فسفر و مواد آلی و املاح محلول سدیم، کلسیم، منیزیم، کلر، کربنات و بی کربنات است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار رایانه ای SPSS و از روش تی- تست زوجی استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که کشت گونه آتریپلکس کانسنس سبب افزایش معنی دار میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم، ماده آلی و کاهش اسیدیته خاک شده است. همچنین کشت شورگز میزان نیتروژن، فسفر، پتاسیم و هدایت الکتریکی خاک را افزایش داده است. کشت سیاه تاغ سبب افزایش معنی دار میزان نیتروژن، پتاسیم، هدایت الکتریکی، اسیدیته و کاهش میزان فسفر در منطقه تاغ کاری شده است. با در نظر گرفتن میزان خصوصیات مثبت و منفی خاک تحت تاثیر گونه های کشت شده، گونه آتریپلکس بهتر از دو گونه دیگر برای ادامه کشت در مناطق مشابه توصیه می شود و پس از آن گونه گز برای ادامه کشت بهتر است.

آنغوزه (Ferula assa Feotida)، گیاهی چند ساله متعلق به خانواده چتریان (Umbelliferea) است که در دامنه وسیعی از نقاط گرمسیری ایران می روید و از سال های بسیار دور تاکنون، جز اقلام مهم و شاخص گیاهان دارویی و صنعتی ایران محسوب می شده است. شیرابه آنغوزه، به عنوان آنتی اسپاسمودیک، برطرف کننده انگل های گوارشی روده ، باد شکن و خلط آور، مصرف دارویی دارد و اهمیت عمده این گیاه به علت ارزش صادراتی آن است.به منظور برآورد اقتصادی برداشت این گیاه از طبیعت، تحقیقی به صورت موردی بر روی هفت رویشگاه آنغوزه خیز شهرستان طبس صورت گرفت. شیوه بهره برداری در منطقه مورد مطالعه شامل سه مرحله بود و هر مرحله  مدت زمان مشخصی داشت. با توجه به برداشت های صحرایی انجام شده و با احتساب 10 درصد افت احتمالی، تعداد بوته مجاز به بهره برداری 3110085 بوته برآورد شد. مقادیر کمی محصول استحصالی طی یک دوره برداشت چهار ساله 96440 کیلوگرم و ارزش ریالی درآمد ناخالص، معادل 12657843320 ریال برآورد شد که چنانچه هزینه اجرایی معادل 6627342755 ریال از درآمد ناخالص کسر شود، درآمد کل با محاسبه افزوده معادل 6030500565 ریال به دست خواهد آمد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بهره برداری آنغوزه، فعالیت اقتصادی سود آوری بوده و هر ساله ضمن ایجاد اشتغال زایی، از ارزش صادراتی قابل توجهی نیز برخوردار است.

در این پروژه، از داده های فراوانی 12 سایت از سه تیپ مرتعی، برای تعیین وضعیت پوشش گیاهی و وضعیت مرتع استفاده شد.نخست برای طبقه بندی وضعیت این سایت ها از روش سازمان جنگلبانی آمریکا استفاده شد و نتایج این روش به عنوان روش شاهد برای ارزیابی نتایج روش فراوانی در نظر گرفته شد. به منظور تعیین وضعیت پوشش گیاهی و وضعیت مرتع با استفاده از روش فراوانی، درصد ترکیب هر گونه، از روی داده های فراوانی محاسبه شد. با توجه به طبقه بندی گونه ها به سه گروه مرغوب، متوسط و کم ارزش، درصد ترکیب هر گروه نیز محاسبه شد. سپس با استفاده از نرم افزار آماری SPSS، دو مدل رگرسیون ایجاد شد، مدل اول یک رابطه دو متغیره است که در آن، متغیرهای مستقل شامل درصد ترکیب گونه های مرغوب و متوسط، و متغیر وابسته امتیاز وضعیت پوشش گیاهی است. مدل دوم، یک رابطه سه متغیره است که علاوه بر دو متغیر مستقل مذکور، متغیر مستقل سوم آن امتیاز خاک را تشکیل می دهد و متغیر وابسته در این مدل امتیاز وضعیت مرتع است. با مقایسه کلاس های وضعیت تعیین شده از روش فراوانی با کلاس های وضعیت تعیین شده از روش سازمان جنگلبانی آمریکا (روش شاهد)، صحت حاصل شده از رابطه اول، 91 درصد و در رابطه دوم 100 درصد به دست آمد. با توجه به اینکه کوادرات یک متر مربعی به عنوان بهترین اندازه پلات برای جمع آوری داده های فراوانی سایت های مطالعه شده شناخته شد، با استفاده از داده های فراوانی این اندازه پلات یک راهنمای طبقه بندی ایجاد شد. به ترتیب با وارد کردن درصد ترکیب گونه های مرغوب و متوسط در محورهای عمودی و افقی این راهنما، کلاس وضعیت پوشش گیاهی یک سایت مرتعی تعیین خواهد شد.