تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال:1388 | دوره:22 | شماره:4 (پیاپی 85) |تعداد مقالات:10

بیماری آنتراکس (شاربن) یکی از مهمترین بیماری های مشترک بین انسان و دام می باشد. عامل آن باکتری گرم مثبت و میله ای شکل B.anthracis است. B.anthracis دارای دو عامل بیماری زای شناخته شده شامل یک سم پروتئینی سه قسمتی و یک کپسول پلی دی گلوتامیک اسید می باشد. با توجه به این که توکسین باکتری نقش مهمی در بیماریزایی و تهیه واکسن دارد، لذا جداسازی و تخلیص آن همواره مورد توجه محققین بوده است. سم سه قسمتی شامل پادگن های PA, LF, EF می باشد. درک بیشتر اکتیویته سم، نقش هر یک از اجزا توکسین در بیماری زائی و حفاظت در برابر بیماری و تهیه پادگن برای به کار رفتن در سیستم های تشخیص نیازمند درجات بالای تخلیص می باشد. در این تحقیق پس از کشت باکتری روی محیط کشت اختصاصی و جدا نمودن محلول رویی از پیکره باکتری، این محلول از اولترا فیلتر (UF) با30000 Cutoff  و 50000 و 100000 عبور داده شد و سپس عملیات ترسیب با سولفات آمونیوم و دیالیز انجام گردید. که نهایتا با استفاده از دستگاه HPLC پادگن های توکسین B.anthracis از یکدیگر جدا شد و در روش الکتروفورز این پادگن ها (EF, LF, PA) به ترتیب با وزن مولکولی های 86 و 87 و 85 کیلو دالتون و با خلوص بالا مشخص گردید.

هدف از انجام این تحقیق شناسایی عوامل مهم و میزان تاثیر آنها در مرگ و میر بره های لری بختیاری از بدو تولد تا هنگام از شیرگیری بود. داده های مربوط به 4991 راس بره متولد شده از سال 1370 تا 1384 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند لری بختیاری، مورد آنالیز آماری قرار گرفت. جهت آنالیز داده ها از مدل رگرسیون لجستیک استفاده شد که در آن متغیر مرگ به عنوان متغیر وابسته و متغیرهای وزن مادر در هنگام جفت گیری، سن مادر، وزن بره هنگام تولد، جنس بره، سال تولد بره و دهه تولد بره به عنوان متغیرهای مستقل وارد مدل شدند. علاوه بر ضرایب رگرسیون، نسبت های احتمال وقوع برای هر یک از متغیرهای پیوسته و هر یک از سطوح هر متغیر ناپیوسته نسبت به سطح اول آن متغیر محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل، سال تولد بره، دهه تولد بره و وزن بره هنگام تولد اثر بسیار معنی داری بر مرگ و میر بره ها داشتند. احتمال مرگ بره های تولد یافته در اوایل فصل زایش کمتر از احتمال مرگ بره های تولد یافته در انتهای فصل زایش و بره های تولد یافته در اوایل بهار بود. احتمال مرگ بره های نر 1.5 برابر احتمال مرگ بره های ماده بود. همچنین احتمال مرگ بره های متولد شده از میش های 5 ساله، کمتر از احتمال مرگ بره های حاصل از سایر میش ها بود. افزایش هر واحد به وزن تولد بره ها، باعث کاهش احتمال مرگ آنها از بدو تولد تا هنگام از شیرگیری می گردد اما افزایش یک واحد به وزن مادر در زمان جفت گیری، سبب افزایش جزئی در احتمال مرگ بره های آنها از بدو تولد تا هنگام از شیرگیری می شود.

روش های تشخیصی مختلفی برای کیست هیداتیک در دسترس است. برای طراحی کیت های سرولوژیکی بر مبنای ردیابی پادکنی، وجود پادتن مناسب و کافی بر علیه کیست هیداتید مورد نیاز می باشد. در دو گروه مستقل، پادگن های مایع کیست و پروتواسکولکس ها از نمونه های گوسفندی جهت تولید پادتن پلی کلونال در خرگوش ها استفاده گردید. تزریقات در پنج مرحله به صورت داخل و زیر جلدی انجام گرفت و جهت مقایسه خاصیت آنتی ژنیسیتی در دو گروه و تعیین تیتر، تست دوبل ایمینو دیفیوژن طراحی گردید. حداقل پادتن بدست آمده در هر دو گروه، مربوط به نمونه بعد از تزریق اول (رقت 1.1) و بیشترین آن پس از تزریق چهارم بدست آمد (رقت 1.16). میانگین تیتر در همه آزمون های گروه اول، 11.20 و در گروه دوم 9.20 بدست آمد. با توجه به نتایج مبنی بر بالا بودن قدرت آنتی ژنیسیته پروتواسکولکس از مایع کیست، می توان در تحقیقاتی نظیر مطالعات مولکولی، از پادتن علیه پروتواسکولکس های انگلی بهره جست و یا پس از خالص سازی و کونژوگاسیون آن با آنزیم مناسب، در جهت طراحی کیت های الایزای تشخیصی سریع، گام برداشت.

بیش از 20 ویروس به عنوان عامل بیماریزای میگو شناسایی شده است. ویروس بیماری لکه سفید به عنوان یک عامل بیماریزای شدید نه تنها در میگوهای پنائیده بلکه در میزبان های واسط زیادی از قبیل خرچنگ های دریایی، کوپه پودها، میگوها و خرچنگ های آب شیرین نیز باعث بیماری می شوند. مطالعات زیادی در خصوص شناسایی و بررسی بیماری لکه سفید میگو در دنیا صورت گرفته است. این تحقیق جهت یررسی و شناسایی بیماری لکه سفید میگو در میان میگوهای آب های ساحلی استان هرمزگان به مرحله اجرا گذاشته شد. این تحقیق در سه منطقه از آب های ساحلی استان شامل اطراف جزیره قشم، جزیره هرمز و آب های ساحلی بندر جاسک انجام شد. نمونه برداری از مناطق یاد شده به صورت فصلی و به مدت یک سال و نیم از زمستان 1385 تا بهار 1387 انجام گرفت. در طول این مدت از آبشش (اندام هدف) تعداد 1080 قطعه میگوی سفید هندی نمونه برداری شد. روش های مورد استفاده در این بررسی روش های PCR و آسیب شناسی بافتی بودند. کیت مورد استفاده در این تحقیق کیت مالزیایی با نام Singel Tube Nested PCR for WSSV بود. نتایج حاصل از آزمایشات مولکولی PCR و آسیب شناسی بافتی در طی مدت آزمایش منفی و میگوهای مورد آزمایش از فاقد بیماری لکه سفید بودند. این نتایج به معنی عدم آزمایش های غربالگری لازم و نیز عدم رعایت اصول مدیریت بهداشتی در مراکز تکثیر و پرورش نبوده، بلکه به دلیل فراوانی میزبان های واسط و راه های انتقال عامل بیماری بایستی تمام اصول مدیریت بهداشتی را رعایت نمود.

انگل های جنس سارکوسیستیس از معمول ترین تک یاخته های نشخوارکنندگان اهلی می باشد. برخی از گونه های سارکوسیستیس می توانند با ایجاد بیماری های کلینیکی یا تحت کلینیکی باعث ضررهای اقتصادی زیادی شوند. S.hominis یکی از سه گونه سارکوسیستیس است که باعث تشکیل کیست در عضلات گاو می شود و می تواند انسان را نیز آلوده نماید. میزان شیوع سارکوسیست در عضلات گاو در سراسر دنیا و ایران بسیار بالا است ولی مطالعه ای در زمینه شناسایی گونه های سارکوسیستیس در ایران وجود ندارد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی حضور S.hominis می باشد. در این مطالعه، مری و دیافراگم 100 راس گاو از کشتارگاه فساران اصفهان جمع آوری شد و برای تشخیص گونه S.hominis مورد مطالعه میکروسکوپ نوری و الکترونی قرار گرفت. در بررسی نمونه ها با میکروسکوپ نوری، کیست ها به دو صورت دیواره نازک و ضخیم دیده شدند. کیست های S.hominis در 10 درصد گاوهای مورد مطالعه، دیده شد. این کیست ها دیواره ضخیمی داشتند که به صورت مخطط و شعاعی مشاهده شد. دامنه ابعاد کیست های20-70×30-137.5 S.hominis  میکرون و ضخامت دیواره آنها 2.5-6 میکرون بود. در مشاهدات میکروسکوپ الکترونی ترانسمیشن، برجستگی های پرزی شکل، پایه پهن، انتهای پائینی کند، حالت استوانه ای و حاوی میکروتوبول ها در ناحیه مرکزی بودند. این برجستگی ها تقریبا به صورت عمودی نسبت به سطح سارکوسیست قرار گرفته بودند. بنابراین طبق شواهد میکروسکوپ نوری و الکترونی، کیست S.hominis تایید گردید.

تحقیق حاضر تکامل غده هیپوفیز را در مراحل قبل از تفریخ، لاروی، نوجوانی و بلوغ در ماهی سفید دریای خزر دنبال می کند. تخم های لقاح یافته از مرکز تکثیر و پرورش شهید انصاری به آزمایشگاه تحقیقاتی منتقل شدند، در شرایط آکواریومی تفریخ گردیده و مراحل لاروی و رشد را تا وزن 1 گرم در مدت 5 ماه طی نمودند. نمونه گیری هر روز انجام شد و در هر نوبت به صورت تصادفی از سه آکواریوم موجود 15 نمونه مورد مطالعه بافتی قرار گرفتند. نمونه های بالاتر از وزن 1 گرم تا بالغ ماهی سفید از مرکز تکثیر و پرورش شهید انصاری تهیه گردید. یک روز پیش از تفریخ، غده هیپوفیز به شکل توده ای سلولی در کف دیانسفالن فرو رفته بود. نورو هیپوفیز و آدنوهیپوفیز در این مرحله از یکدیگر قابل تفکیک نبودند. حدود 7 روز پس از تفریخ هیپوفیز از دیانسفالن شکمی جدا شده و فقط از ناحیه بالایی اتصال داشت. در این مرحله نوروهیپوفیز تکوین یافته ولی منشعب نشده بود. تکوین ادامه یافت. حدود 40 روز پس از تفریخ هیپوفیز از بافت مغز جدا شده بود و ساقه هیپوفیز حدود 70 روز پس از تفریخ قابل تمایز بود. در حین تکوین نوروهیپوفیز منشعب شد و در نمونه های نوجوان 5 گرم به بالا، این بخش به صورت منشعب وارد آدنوهیپوفیز شده، بخصوص بخش اینترمدیا شده و لوب نورواینترمدیا را تشکیل داد. هیپوفیز در نمونه 25 گرمی از لحاظ بافت شناسی شبیه نمونه بالغ خود بوده و از سه قسمت ناحیه روسترال بخش دیستالیس (RPD)، ناحیه پروگزیمال بخش دیستالیس (PPD) و ناحیه اینترمدیا (PI) تشکیل شده بود.

کریپتوسپوریدیوزیس، یکی از شایعترین عوامل مسبب اسهال در انسان، گوساله و بسیاری از پستانداران بوده که در اثر آن سلول های پوششی روده توسط تک یاخته کریپتوسپوریدیوم آلوده می شوند. بدین منظور در طی سال های 85-84 مطالعه ای با هدف تعیین شیوع عفونت کریپتوسپوریدیایی در گاوداری های شهرستان شهریار و اهمیت بهداشتی آن در انسان صورت گرفت. جهت این مطالعه از 573 راس گوساله و 867 فرد اسهالی مراجعه کننده به مراکز درمانی شهرستان نمونه مدفوع جمع آوری و به روش شیتر تغلیظ و با استفاده از رنگ آمیزی ذیل - نلسون مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 69 راس گوساله (12.04 درصد) و 24 نفر از بیماران اسهالی (2.7 درصد) به عفونت کریپتوسپوریدیایی مبتلا بودند. بیشترین میزان عفونت کریپتوسپوریدیایی در گوساله های با سن پایین تر مشاهده گردید و هیچ گونه ارتباط معنی داری بین این عفونت با جنس حیوان وجود نداشت.

برای مقایسه تاثیر داروهای کوکسیدیواستات سالینومایسین و مادورامایسین بر میزان دفع اووسیست و عملکرد تولید جوجه های گوشتی 180 قطعه جوجه گوشتی یک روزه از سویه 308 Ross انتخاب و به 4 گروه تقسیم شدند. به طوری که هر گروه مشتمل بر 3 زیر گروه تکرار 15 قطعه ای بود. گروه های درمانی 1 و 2 به ترتیب به عنوان گروه های دریافت کننده Maduramicin و Salynomycin و گروه های 3 و 4 بترتیب به عنوان کنترل مثبت و منفی در نظر گرفته شد. گروه تحت درمان یک و دو از روز اول تا سه روز قبل از خاتمه آزمایش (سن 43 روزگی) به ترتیب از داروی Maduramicin و Salinomycin همراه با غذا دریافت می کردند. جوجه های تمام گروه ها به غیر از گروه کنترل منفی (گروه 4) از راه دهان و با مقدار 0.5 میلی لیتر از سوسپانسیون حاوی مخلوطی از اووسیت های چهارگانه آیمریائی شایع در ایران شامل اووسیست Eimeria acervulina، E.maxima، E.necatrix و E.tenella مورد تلقیح قرار گرفتند. تعداد اووسیست دفع شده در هر گرم مدفوع از 7 تا 16روز پس از تلقیح مورد شمارش قرار گرفت. به منظور ارزیابی شاخص های تولید نیز تمام جوجه های هر تکرار و غذای مصرفی در هر گروه تکرار به طور هفتگی توزین شد و میزان افزایش وزن، غذای خورده شده و ضریب تبدیل غذائی (FCR) و تلفات در هر تکرار و گروه محاسبه شد و در جداول مخصوص ثبت گردید. نتایج حاصله نشان داد که مصرف داروی کوکسیدیواستات بطور قابل ملاحضه ای باعث کاهش دفع اووسیست (مخصوصا Maduramicin) در هر گرم مدفوع (O.P.G) گردیده است (P<0.05). اثر Maduramicin بر افزایش وزن و افزایش میزان خوراک مصرفی نسبت به Salinomycin مشهود بود و در برخی هفته ها معنی دار شد. (P<0.05) اختلاف میان دو دارو در کاهش میزان تلفات معنی دار نبود (P>0.05). کمترین میزان ضریب تبدیل غذایی ابتدا در گروه کنترل منفی و سپس در گروه Maduramicin مشاهده شد. بر طبق نتایج این تحقیق می توان پی برد که داروهای Maduramicin اثر بهتری در کاهش دفع اووسیسیت و بهبود سایر پارامترهای رشد نسبت به Salinomycin داشته است.

آلودگی به تک یاخته انگلی T.gondii در انسان و حیوانات خونگرم در سراسر دنیا وجود دارد. این تک یاخته می تواند در جنین در حال رشد، موارد نقص سیستم ایمنی مانند مبتلایان به ایدز و افرادی مبتلا به سرطان که تحت درمان شیمی درمانی قرار می گیرند، شیوع یابد. در بین حیوانات اهلی گوسفند و بز به شکل گسترده به T.gondii آلوده می شوند. این انگل موجب سقط جنین در گله های گوسفند و بز و ایجاد خسارات اقتصادی مهم می گردد. در این بررسی از روش واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) به منظور تشخیص آلودگی به T.gondii با استفاده از ژن B1 استفاده گردید. این ژن در هر شش سویه توکسوپلاسما که تا به حال مشخص شده اند، وجود دارد. نمونه های خون در این بررسی از 372 حیوان شامل (144 نمونه قلاده سگ، 7 قلاده گربه، 126 راس اسب، 50 راس گاو و 45 راس گوسفند) در شهرستان ارومیه اخذ گردید. در این بررسی از روش Fuents و همکاران 1996 استفاده گردید. بعد از ردیابی محصولات PCR مشخص گردید که 3 نمونه آلوده به T.gondii در بین نمونه های اخذ شده وجود دارد. (2 نمونه اسب و یک نمونه گوسفند). نمونه های مثبت تحت هضم آنزیمی با آنزیم محدود کننده SacI قرار گرفتند که الگوی برش بعد از هضم آنزیمی محصول PCR کاملا مشابه بود. این نتایج نشان می دهد که سویه های مشابه از T.gondii می توانند باعث آلودگی در گوسفند و اسب گردند.

نمونه های بافت کبد از شغال طلایی در شهرستان نور واقع در سواحل مرکزی استان مازندران جمع آوری شدند. میزان ترکیبات آلی کلره پایدار (POPs) از قبیل بی فنیل های پلی کلره (PCBs)، دی کلرودی فنیل تری کلرواتان (DDTs) و متابولیت هایش، هگزاکلرو سیکلوهگزان (HCHs) و متابولیت هایش، هگزاکلروبنزن (HCB)، آلدرین و دی آلدرین در بافت کبد توسط دستگاه GC-ECD تعیین شدند. بیشترین غلظت مربوط به ترکیب PCBs ((58.13±41.51 ng/g و به دنبال آن ترکیبات HCHs (10.58±10.88 ng/g)، DDTs (4.62±6.17 ng/g)، HCB ((0.60±0.81 ng/g، آلدرین ng/g) 0.54±0.78) و دی آلدرین (g/gww 0.13±0.18) به ترتیب در رتبه های بعدی قرار داشتند. در این مطالعه از نمونه های تلفات جاده ای (Road-Killed) استفاده شده است. بین غلظت OCPs در جنس نر و ماده اختلاف معنی داری مشاهده نشد (0.095<P<0.904) و همچنین هیچ اختلاف معنی داری بین غلظت ترکیبات OCPs با طول بدن و وزن بدن مشاهده نشد. بطورکلی غلظت ترکیبات OCPs پایین تر از حدی بود که باعث اثرات مخرب بر حیوانات شود.